🔶در فلسفه ابن سینا اگر شخص مدرک، بعد از شکل گیری علم حسی در مرحله سابق، از نزد آن شی رفته و ارتباط حسی خود را با آن شی قطع کند، هنوز در درون خودش، تصوری از شی ادراک شده، باقی می ماند. به آن تصور باقی مانده در ذهن- که حتی بعد از غیبت مدرک، هنوز هم در ذهن، باقی می ماند- علم خیالی گفته می شود. 🔷در نگاهی دقیق تر می گوییم در ادراک خیالی، قوه خیال مانند قوه حس، محسوسات را درک می کند، ولی ادراک خیالی با ادراک حسی متفاوت است. تفاوت این دو در این است که در ادراک حسی، شی مادی نزد مدرک حضور دارد، ولی در ادراک خیالی، هر چند این ادراک نیز ادراک محسوسات است، اما نیازی به حضور شی مادی نیست. #ابن_سینا #محسوسات #حکیم_همه_دان 📌@canoon_org

🔶وی در یک تقسیم بنیادی علم را به دو قسم حضوری و حصولی تقسیم می نماید: 🔹#علم_حضوری: ادراکی که به توسط صورت نیست. مانند علم من به خودم، علم من به صورت های ذهنی. 🔸#علم_حصولی: ادارکی که به وساطت صورت ذهنی است مانند علم من به هر چیزی که خارج از من است. 🔻به تعبیر دیگر، انسان به طور قطع به اموری علم و آگاهی دارد؛ لیکن در برخی ،واقعیات خود آن شیئ نزد ما حضور نمی یابد؛ به عنوان مثال ما به حرم مطهر اباعبدالله علم داریم ولی هم اکنون که کیلومترها با آن فاصله داریم آنچه باعث میشود ما از واژه علم در آن خصوص، استفاده کنیم. تصویری است که از آن حرم در ذهنمان نقش بسته است؛ این تصور موجود در ذهن ما واسطه شده است تا ما به آن واقعیت خارجی عالم باشیم وگرنه خودِ آن واقعیت نزد ما حاضر نیست و با ما ارتباطی ندارد. 🔺در این مورد و نظایر آن مانند علم من به درخت یا به سنگ - که وجودی خارج از من دارند و در من نیستند - علم من به این اشیاء به وساطت صورت ذهنی آنها است؛ به عبارت دقیق تر آنچه نزد ما حضور دارد و ما به صورت بی واسطه به آن، علم داریم همین صورت ذهنی است که واسطه علم به اشیاء خارجی است به این گونه علم که صورت ذهنی، واسطه ادراک شیء خارج از من بشود علم حصولی گفته می شود. 💢 در مقابل واقعیاتی نیز در خارج وجود دارند که ما آنها را به تعبیر دقیق کلمه، تصور نمی کنیم، بلکه آنها را در درون خویش مییابیم؛ مثلاً من خودم را می یابم؛ یا من علم را، درد دندان را شادی را و یا غصه را در درون خودم مییابم به این علم علم حضوری اطلاق می شود که برای حصول این ،علم نیاز به واسطه شدن صورت ذهنی نیست؛ بلکه خود معلوم مورد یافت و وجدان عالم قرار می گیرد‌. 📖کتاب #حکیم_همه_دان به کوشش #سید_احمد_غفاری_قره_باغ #شفا #قانون #فلسفه #فلسفه_علم 📌@canoon_org