⭕️اندر مصائب شکل‌گیری منسکی دیگر؛ این بار #ایام_مسلمیه | بخش دوم 🔒پس از مدتی در درون حرکت علمی نهاد علمی شیعیان جریانی به نام #اخباری‌گری شروع شد. «در زمان رشد چشم‌گیر و بیش از انتظار اخباری‌گری، مردم ایران به تازگی به مذهب تشیع گرویده بودند. در این حالت، مجتهدان در تلاش بودند تا مردم را بر اساس اجتهادات و فتاوی هدایت کنند و به مسیر درست و ولایت‌الله رهنما باشند. در جانب دیگر ماجرا، جریان اخباری‌گری با تخطئۀ عقل انسانی سخنانی دربارۀ تکیه به عقول معصومان مطرح ساختند و مردمی که تازه شیعه شده بودند و محبت اهل‌بیت را در دل داشتند، به سمت‌وسوی تعطیلی عقل خود و مجتهد کشاندند و سعی در قبولاندن اخباری‌گری به کل اجتماع کردند و تا حدودی هم موفق شدند. بدین صورت این جریان، هم جنبۀ سیاسی پیدا کرد و هم جنبۀ اجتماعی، و همین مسئله باعث شد در زمان بسیار اندکی، این جریان به نحوی گسترش یابد که تا حدود دویست سال بر حوزه‌های علمیه و جامعۀ شیعی ایران چنبره داشت و سبب اتفاقات عدیده‌ای شد» (بوذری‌نژاد و ایرانپور، 1401: 54). ✂️«ظاهر گرایی و بی اعتنایی به علوم عقلی منجلابی است که اگر گریبان‌گیر جامعه‌ای شود، بازار هر گونه خرافه‌پرستی داغ و رواج اعتقادات بی اساس را تند می‌کند. در زمان صفویه، خرافاتی نه تنها در میان مسلمین بلکه در میان هندوها و ارمنی‌های ایران پدید آمد (تاورنیه، 1336: 445؛ دلاواله، 1380: 74). در این دوره در میان مسلمین نیز برخی از شیوه‌های عزاداری شکل و طرح تازه‌ای به خود گرفت. از همه مهم‌تر شیوه‌های عزاداری برای سیدالشهدا (علیه السلام) است که در این دوره دچار دگردیسی عجیبی شد. شیوه‌های غیر معمولی همانند #قمه‌زنی از این دوره است که بدعت‌گذاری می‌شود و عزاداری ابا عبدالله الحسین ( علیه السلام) را به انحراف می‌کشاند (آژند 1358: 444-441). این نکته را نیز باید در نظر داشت که از این زمان است که به عزاداری ابا عبدالله «روضه خوانی» اطلاق شده و بسیاری از نقل‌های ضعیف و بی‌اساس به مقاتل حضرت وارد می‌شود و سرمنشأ بسیاری از انحرافات بعدی می‌گردد. علاوه بر شیوه‌های غیرمعمولی که در میان عزاداری‌ها شکل گرفته است، برگزاری مراسم و آیین‌هایی همانند «عمر کشان» و «عیدالزهرا» که به نوعی وهن دین محسوب می‌شود نیز ریشه در همین تاریخ دارد (کارری، 1348: 126)» (بوذری‌نژاد و ایرانپور، 1401: 64-63). منابع: 1. آژند، یعقوب (1358)، نمایش در عصر صفوی، تهران: فرهنگستان هنر. 2. بوذری‌نژاد، یحیی و حسین ایرانپور (1401)، «پیامدهای سیاسی و اجتماعی اخباری‌گری در دوره‌ی صفوی»، پژوهش‌های ایران‌شناسی، دوره‌ی 12، شماره‌ی 1، صص: 66-45. 4. تاورنیه، ژان (1336)، سفرنامه تاورنیه، ترجمه‌ی ابوتراب نوری، اصفهان: سنائی. 5. دلاواله، پیترو (1380)، سفرنامه پیترو دلاواله، ترجمه‌ی محمود بهفروزی، تهران: قطره. 6. کارری، جملی (1348)، سفرنامه کارری، ترجمه‌ی عباس نخجوانی و عبدالعلی کارنگ، تبریز: اداره کل فرهنگ و هنر آذربایجان شرقی. ✍🏻حسین ایرانپور #سرگشته https://eitaa.com/Hossein_iranpour

⭕️خرافه‌ای مزخرف به نام #علم_جوشی قبلا در یادداشتی با موضوع #ایام_مسلمیه به موضوع عزاداری پرداخته بودم. در این یادداشت به یکی دیگر از انحرافات به وجود آمده خواهم پرداخت. #اخباری‌گری مسأله ای بود که تأثیر بسزایی در ظاهرگرایی شیعیان داشت. تأثیر این جریان بر عزاداری امام حسین علیه‌السلام دامنه‌ی گسترده‌ای دارد که احصاء آن توان بخصوصی را می‌طلبد. یکی از اعتقادات ظاهربینان آن است که در عزا و رثای اباعبدالله الحسین هر کاری جایز و بل‌که مطلوب و مرجوّ است. با این نگاهِ غیرمستدل و غیرمستند به اسناد اسلامی، باب انجام هر کاری و اتیان هر رطب و یابسی جایز و مطلوب شمرده می‌شود. همان‌گونه که در کلام آیت الله #سیدحسن_عاملی (امام جمعه اردبیل) موجود است، علم جوشی کاملا خرافه و شرکت در آن (چه به عنوان مجری و چه به عنوان ناظر) شبهه‌ناک است. جالب است که این حرکات ساختگی و نمایشی فقط از افراد خاصی صادر می‌شود و مثلا علم فقط به دست‌ برخی افراد خاص به جوش می‌آید وحرکت می‌کند. ✍🏻حسين ایرانپور #سرگشته https://eitaa.com/Hossein_iranpour