باسمه تعالی رئوس مطالب #جلسه_بیست_و_هشتم #إسراء/۲۱-۲۲ "انظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ وَلَلْآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَاتٍ وَأَكْبَرُ تَفْضِيلًا"(۲۱) ﺑﻨﮕﺮ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻣﺮﺩم ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪﻱ ﺍﺯ ﻣﻮﻫﺒﺖ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺗﺮﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻳﻢ؛ ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﺧﺮﺕ ﻧﻴﺰ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﻴﻢ، ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺮﺍﻱ ﺁﺧﺮﺕ ﺩﺭﺟﺎﺗﻲ ﺑﺎﻟﺎﺗﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺮﺗﺮﻱِ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺁﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ. ۱. این آیه اشاره است به تفاوت درجاتی که حاصل سعی و تلاش انسانهاست؛ پس کسی فکر نکند که افراد در برداشت و نتیجه عمل یکسان هستند، البته بر اساس آنچه در آیات قبل اشاره شد #معیارهای_الهی به دلیل احاطه ای کاملی که حق تعالی به همه جوانب دارد، در ارزیابی با #معیارهای_انسانی کاملاً متفاوت است. ۲. این اختلاف افراد و اختلاف روزی آنها در دنیا برای این است که نظام دنیا شکل بگیرد، زیرا اگر قرار بود همه افراد انسان یکسان باشند، حرکتی ایجاد نمی شد، رقابتی پیش نمی آمد و دنیا شکل نمی گرفت، لذا در آیه ۳۲ سوره زخرف می فرماید: "... نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُم مَّعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِّيَتَّخِذَ بَعْضُهُم بَعْضًا سُخْرِيًّا وَرَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ" (... ﻣﺎﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﮔﺬﺭﺍﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻴﺎﻧﺸﺎﻥ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮﺩﻩ، ﻭ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺩﺭﺟﺎﺗﻲ ﺑﺮﺗﺮﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻳﻢ ﺗﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﺑﺨﺸﻨﺪ، ﻭ ﺭﺣﻤﺖ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭت ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﻣﺎﻝ ﻭ ﺛﺮﻭﺗﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﮔﺮﺩ ﻣﻲ ﺁﻭﺭﻧﺪ) پس خداوند بر اساس روزی که به هر کس می دهد، می داند که چگونه او را مورد امتحان قرار دهد، که قبلاً در حدیث قرب نوافل به این اختلاف روزی ها و دلیل آن اشاره شد؛ پس تکلیف هر کسی به اندازه روزی اوست، لذا فرمود: "لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسعَهَا..."(بقره/۲۸۶) (ﺧﺪﺍوند ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺑﻪ اندازه توانش تکلیف نمی کند...) و همچنین فرمود: "...لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا..."(طلاق/۷) (...ﺧﺪﺍوند ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺑﻪ ﻗﺪﺭ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻧﻤﻲ کند...) ۳. عبارت "وَلَلْآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَاتٍ" اشاره به این است که دنیا محدود است و به همین دلیل تزاحم امور و حقوق با هم زیاد است؛ اما در آخرت که وسیع است چنین تزاحمی نیست. ۴. اختلاف درجات در آخرت بر می گردد به اختلاف درجات در جانها و دلها در ایمان و اخلاص، که از حالات قلب است در دنیا. ۵. اینکه به پیامبر می فرماید: "انظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا" یعنی بررسی کن و به مردم بگو که چگونه از اختلاف در برتریهای اعتباری دنیا در بین خودشان به برتریهای #درجات_آخرت پی ببرند؛ زیرا برتریهای دنیایی موجب اختلاف #ادراکات_باطنی و #کمالات_روحی و قلبی می شود. "لَّا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُومًا مَّخْذُولًا"(اسراء/۲۲) (ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﺪﺍ، ﻣﻌﺒﻮﺩ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﺪﻩ ﻛﻪ ﻧﻜﻮﻫﻴﺪﻩ ﻭ ﺑﻲ ﻳﺎﻭﺭ، ﺍﺯ ﺗﻘﺮّﺏ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﺎﺯ ﺧﻮﺍﻫﻲ ﻣﺎﻧﺪ). ۱. مَّخْذُولًا: از خذلان به معنای درماندگی از کمک و یاری غیر است، یعنی کسی که انسان احتمال می دهد او را یاری کند، اما وقتی به او رجوع می کند یا کاری از دستش برنمی آید یا کاری برای انسان نمی کند. ۲. معنای آیه روشن است که نتیجه آیات قبل است؛ که هر کس از بندگان خداوند سبحان دنیای زودگذر را بطلبد، همین طلبش در نهایت او را به آتش می کشاند، و هر کس طالب آخرت باشد، خداوند سعیش را شکرگزار است، پس ای انسان شرک نورز که کارت به اینجا نکشد که زمین گیر شوی و از #سیر_معنوی باز بمانی. @DailyCommentaryofQuran

#اِسراء_جلسه_بیست_و_نهم #إسراء/۲۳-۲۴ "وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا"(۲۳) ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺗﻮ ﻣﻘﺮّﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﭙﺮﺳﺘﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ #ﭘﺪﺭ_ﻭ_ﻣﺎﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﻜﻲ ﻛﻨﻴﺪ. ﺍﮔﺮ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﻭ ﻳﺎ ﻫﺮ ﺩﻭ، ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻛﻬﻨﺴﺎﻟﻲ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻠﻤﻪ ﺍﻱ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻣﮕﻮﻱ، ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮﻱ ﻣﻜﻦ، ﻭ ﺑﺎ ﺍﺩﺏ ﻭ ﺍﺣﺘﺮﺍم ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻱ. "وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا"(۲۴) ﻭ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎﻝ ﻓﺮﻭﺗﻨﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺑﮕﺴﺘﺮ ﻭ ﺑﮕﻮ: ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺍ، ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺣﻤﺖ ﺁﻭﺭ، ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﻣﺮﺍ ﺩﺭ ﻛﻮﺩﻛﻲ ﭘﺮﻭﺭﺩﻧﺪ. استاد گلمکانی @DailyCommentaryofQuran

باسمه تعالی رئوس مطالب #جلسه_بیست_و_نهم #إسراء/۲۳-۲۴ "وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا"(۲۳) (ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺗﻮ ﻣﻘﺮّﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﭙﺮﺳﺘﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ #ﭘﺪﺭ_ﻭ_ﻣﺎﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﻜﻲ ﻛﻨﻴﺪ. ﺍﮔﺮ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﻭ ﻳﺎ ﻫﺮ ﺩﻭ، ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻛﻬﻨﺴﺎﻟﻲ ﺭﺳﻴﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻠﻤﻪ ﺍﻱ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻣﮕﻮﻱ، ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮﻱ ﻣﻜﻦ، ﻭ ﺑﺎ ﺍﺩﺏ ﻭ ﺍﺣﺘﺮﺍم ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻱ). ۱. از آیه ۲۳ تا ۳۹ به حدود بیست مورد از کلیاتی از دین اشاره می کند و در حقیقت عطف است به آیه ۹ که فرمود: "إِنَّ هَٰذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ". ۲. "أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ" یعنی در نهایت اخلاص خداوند سبحان را بپرستید که شرک ورزیدن بزرگترین گناه است. ۳. اگر گناهان را تحلیل کنیم خواهیم دید که همه گناهان به شرک بر می گردد، زیرا اگر انسان غیر خداوند، یعنی شیاطین جنّ و انس و هوای نفس یا جهل را اطاعت نکند، هرگز مرتکب هیچ گناهی نمی شود و هیچ امر و نهیی را نافرمانی نمی کند، لذا می بینیم در آیه ۶۰ سوره یس، از پیروی وسوسه شیطان تعبیر به عبادت شیطان می کند: "أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ"(ﺍﻱ ﭘﺴﺮﺍﻥ ﺁﺩم، ﺁﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺳﻔﺎﺭﺵ ﻧﻜﺮﺩم ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﻱ ﺍﺯ #ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻧﻜﻨﻴﺪ) یا از #هوای_نفس تعبیر به "اِله" می شود، چنان که در آیه ۲۳ سوره جاثیه می فرماید: "أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاهُ" (ﺁﻳﺎ ﺩﻳﺪﻱ ﺁﻥ ﻛﺴﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻌﺒﻮﺩ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻫﻮﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ) بنابراین می توان گفت: همه طاعات به توحید برمی گردد و همه گناهان به شرک؛ حتی  کافری که منکر خداوند و صانعِ عالم است، نیز مشرک است، چون با اینکه #فطرت اولیه اش حکم می کند عالَم را موجودی برتر خلق کرده است، در عین حال تدبیر عالم را به ماده و طبیعت نسبت می دهد. ۴. عبارت "وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا" عطف است به جمله قبلی و معنایش این است که پروردگارت چنین حکم کرده که به پدر و مادر احسان و خوبی کنید، معلوم می شود مسئله احسان به پدر و مادر بعد از مسئله توحید از اهمّ واجبات است، همان طور که #عاقّ_والدین بعد از شرک به خداوند از بزرگ ترین گناهان کبیره است. لذا در آیه ۱۵۱ سوره انعام همین مضمون را بیان می کند: "قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُم مِّنْ إِمْلَاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ..." (ﺑﮕﻮ: ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ، ﻣﻦ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺗﺎﻥ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺣﺮﺍم ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻢ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺭﺍ ﺷﺮﻳﻚ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﺪﻫﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ #ﭘﺪﺭ_ﻭ_ﻣﺎﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﻜﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺗﻨﮕﺪﺳﺘﻲ ﻣﻜﺸﻴﺪ، ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺎﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﻭﺯﻱ ﻣﻲ ﺩﻫﻴﻢ...). ۵. چرا احترام به پدر و مادر این مقدار اهمیت دارد؟ چون #رابطه_عاطفی میان پدر و مادر و فرزندان مبنای مهمترین مسئله در #روابط_اجتماعی است که قوام و دوام جامعه انسانی به آن است، که اگر این حکم در جامعه رعایت نشود، شیرازه اجتماع و روابط انسانی از هم می پاشد. ۶. عبارت "إِمَّا يَبْلُغَنَّ" "إِمَّا" مرکب است از اِن+مای زائده، که چون "ما" زائده است در آخر فعل شرط يَبْلُغ نون تاکید ثقیله در می آید. ۷. "أُفٍّ" معنای انزجار را می رساند مثل آخ که در فارسی هم رایج است. ۸. عبارت "وَلَا تَنْهَرْ" از ماده "نهر" به معنای رنجاندن است که یا با داد زدن یا با حرف درشت زدن انجام می گیرد. ۹. اگر اُفّ نگفتن و نرنجاندن را در هنگام پیری مطرح کرد برای این است که نیازها و توقعات پدر و مادر در پیری بیشتر می شود و گر نه در همه زمانها و حالات احترام به آنها واجب و اُفّ گفتن به آنها حرام است. "وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا"(۲۴) (ﻭ ﺍﺯ ﺳﺮ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎﻝ ﻓﺮﻭﺗﻨﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺑﮕﺴﺘﺮ ﻭ ﺑﮕﻮ: ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺍ، ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺣﻤﺖ ﺁﻭﺭ، ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﻣﺮﺍ ﺩﺭ ﻛﻮﺩﻛﻲ ﭘﺮﻭﺭﺩﻧﺪ). ۱. "جَنَاحَ الذُّلِّ" کنایه از مبالغه در تواضع زبانی و عملی است که از حالت بال زدن جوجه وقتی پدر و مادرش را می بیند، گرفته شده که نهایت ناتوانی خود را به پدر و مادر ابراز می کند. ۲. عبارت "وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا" علاوه بر اینکه سفارش به دعا برای پدر و مادر است، یادآوری به فرزند است که دوران ناتوانی و کودکی خود را به یاد آورد. @DailyCommentaryofQuran

#اِسراء_جلسه_سی_ام #إسراء/۲۵-۲۷ "رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ إِن تَكُونُوا صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلْأَوَّابِينَ غَفُورًا"(۲۵) ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺗﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻫﺎﻱ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺩﺍﻧﺎﺗﺮ ﺍﺳﺖ. ﺍﮔﺮ ﻭﺍﻗﻌﺎً ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ، ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺣﻖ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺗﺎﻥ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻧﻤﻮﺩﻳﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮﺩﻳﺪ، ﻗﻄﻌﺎً ﺧﺪﺍ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺁﻣﺮﺯﺩ. "وَآتِ ذَا الْقُرْبَىٰ حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا"(۲۶) ﻭ ﺣﻖ ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪ ﻭ ﺑﻴﻨﻮﺍ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺑﺪﻩ ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺍﺳﺮﺍﻑ ﺭﻳﺨﺖ ﻭ ﭘﺎﺵ ﻣﻜﻦ؛ "إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا"(۲۷) ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺭﻳﺨﺖ ﻭ ﭘﺎﺵ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺳﺮﺍﻓﻜﺎﺭ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ (ﻫﻤﺪم ﻭ ﻫﻤﮕﺎم) ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ ﺍﻧﺪ، ﻭ #ﺍﺑﻠﻴﺲ ﺁﻥ #ﺷﻴﻄﺎﻥ_ﺑﺰﺭﮒ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻌﻤﺖ ﻫﺎﻱ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ ﻧﺎﺳﭙﺎﺱ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. استاد گلمکانی @DailyCommentaryofQuran

باسمه تعالی رئوس مطالب #جلسه_سی_ام #إسراء/۲۵-۲۷ "رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ إِن تَكُونُوا صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلْأَوَّابِينَ غَفُورًا"(۲۵) (ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺗﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻫﺎﻱ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺩﺍﻧﺎﺗﺮ ﺍﺳﺖ. ﺍﮔﺮ ﻭﺍﻗﻌﺎً ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ، ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺣﻖ #ﭘﺪﺭ_ﻭ_ﻣﺎﺩﺭﺗﺎﻥ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻧﻤﻮﺩﻳﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮﺩﻳﺪ، ﻗﻄﻌﺎً ﺧﺪﺍ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺁﻣﺮﺯﺩ). ۱‌. سیاق و قالب آیه نشان می دهد که این آیه در ادامه دو آیه قبل است که درباره پدر و مادر بود و اشاره دقیقی دارد به این نکته که گاهی از فرزند خطایی سر می زند و #پدر_و_مادر از او رنجیده خاطر می شوند، لذا می فرماید خداوند از این کار شما یا حتی انزجار  قلبی شما با خبر است، پس اگر فرزندی صالح و اهل صلاح باشید و اهل توبه، و خداوند برگشت و پشیمانی را در دل شما ببیند، #توبه شما را می پذیرد، زیرا حق تعالی به همان میزان که از ما به خودمان آگاه تر است، به همان میزان از ما به خودمان مهربان تر است. "وَآتِ ذَا الْقُرْبَىٰ حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا"(۲۶) (ﻭ ﺣﻖ ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪ ﻭ ﺑﻴﻨﻮﺍ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺑﺪﻩ ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺍﺳﺮﺍﻑ ﺭﻳﺨﺖ ﻭ ﭘﺎﺵ ﻣﻜﻦ). ۱. با توجه به اینکه این آیه مکی است معلوم می شود انفاق به #ذی_القربی و #مساکین و در راه ماندگان، از احکامی است که قبل از هجرت واجب شده است. ۲. در آیه ۱۷۷ سوره بقره که معنایِ برّ و نیکی را بیان می کند، همین موارد را در کنار ایمان به حق تعالی، آخرت و نبوت ذکر می کند: "لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَٰكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَىٰ حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ" (ﻧﻴﻜﻲ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ [ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﺎﺩﺕ] ﺭﻭﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﻣﺸﺮﻕ ﻭ ﻣﻐﺮﺏ ﺑﮕﺮﺩﺍﻧﻴﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻗﺒﻠﻪ ﺗﻠﻘﻲ ﻛﻨﻴﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻴﻜﻲ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺭﻭﺯ ﻭﺍﭘﺴﻴﻦ ﻭ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻥ ﻭ ﻛﺘﺎﺏ ﻫﺎﻱ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﻣﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻋﻠﺎﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ، ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪﺍﻥ ﻭ ﻳﺘﻴﻤﺎﻥ ﻭ ﺑﻴﻨﻮﺍﻳﺎﻥ ﻭ ﺩﺭﺭﺍﻩ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﮔﺪﺍﻳﺎﻥ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﺑﺮﺩﮔﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﻧﻤﺎﺯ ﺭﺍ ﺑﺮﭘﺎ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺯﻛﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﻭ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻮﻥ ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻭﻓﺎ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻨﮕﺪﺳﺘﻲ ﻭ ﺯﻳﺎﻧﻜﺎﺭﻱ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻛﺎﺭﺯﺍﺭ، ﺷﻜﻴﺒﺎﻳﻲ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ. ﺍﻳﻨﺎﻧﻨﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺭﺍﺳﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻨﺎﻧﻨﺪ ﺗﻘﻮﺍﭘﻴﺸﮕﺎﻥ). ۳. "وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا" تبذیر نکن یعنی بذر افشانی بی ثمر نکن، کشاورز را که بذر می کارد یا می پاشد، مبذِّر می گویند، حال اگر کشاورزی بذر را در زمین شوره زار بکارد یا روی یا روی سنگ بپاشد علاوه بر اینکه ثمره و برداشتی ندارد، اصل سرمایه را هم هدر داده است، لذا #اسرافکاری که حتی مال کمی را را نابجا استفاده کند، کار حرام انجام داد و نعمت الهی را کفران نموده است، به همین دلیل در آیه بعد می فرماید: "إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا"(۲۷) ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺭﻳﺨﺖ ﻭ ﭘﺎﺵ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥِ نابجا و ﺍﺳﺮﺍﻓﻜﺎﺭ در کفر و ناسپاسی ﺑﺮﺍﺩﺭ و ﻫﻤﺪم ﻭ ملازم با #ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ هستند، ﻭ مثل شیاطین شده اند. @DailyCommentaryofQuran

#اِسراء_جلسه_سی_و_یکم #إسراء/۲۸-۲۹ "وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاءَ رَحْمَةٍ مِّن رَّبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُل لَّهُمْ قَوْلًا مَّيْسُورًا"(۲۸) ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺗﻬﻴﺪﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻠّﺖ ﺁﻥ ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻧﺪﺍﺭﻱ ﺭﻭﻱ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺍﻧﻲ، ﻭ ﮔﺸﺎﻳﺸﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﻣﻲ ﻃﻠﺒﻲ ﻛﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻱ، ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﺮﻣﻲ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻱ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻥ. "وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا"(۲۹) ﻭ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮ ﮔﺮﺩﻥ ﻣﺒﻨﺪ ﻭ #ﺑﺨﻞ ﻣﻜﻦ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻫﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﮕﺸﺎﻱ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺩﺍﺭﻱ ﺑﺒﺨﺸﻲ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻜﻮﻫﻴﺪﻩ ﻭ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﺑﺮ ﺟﺎﻱ ﺑﻨﺸﻴﻨﻲ. استاد گلمکانی @DailyCommentaryofQuran

باسمه تعالی رئوس مطالب #جلسه سی و یکم #إسراء/۲۸-۲۹ "وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاءَ رَحْمَةٍ مِّن رَّبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُل لَّهُمْ قَوْلًا مَّيْسُورًا"(۲۸) (ﺍﮔﺮ ﺍﺯ #ﺗﻬﻴﺪﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻠّﺖ ﺁﻥ ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻧﺪﺍﺭﻱ ﺭﻭﻱ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺍﻧﻲ، ﻭ ﮔﺸﺎﻳﺸﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﻣﻲ ﻃﻠﺒﻲ ﻛﻪ ﺍﻣﻴﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻱ، ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﺮﻣﻲ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻱ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻥ). ۱. بعد ار اینکه موارد و مصادیقی از #نیازمندان و ضرورت کمک به آنها را بیان کردند، در این آیه می خواهند به این نکته اشاره کنند که اگر در موردی چنین پیش آمد که انسان امکان مالی ندارد که به او کمک کند، چه باید کرد؟ پس اولاً نسبت به گروه خویشاوندان، مساکین و در راه ماندگان مسئول هستید، ثانیاً اگر نداشتید و نتوانستید کمک کنید، اعراضتان باید با احترام و مهربانی همراه باشد نه با بی اعتنایی، تحقیر و #دل_شکستن، چون به تعبیر حضرت امیر "إِنَّ الْمِسْکِینَ رَسُولُ اللَّهِ فَمَنْ مَنَعَهُ فَقَدْ مَنَعَ اللَّهَ وَ مَنْ أَعْطَاهُ فَقَدْ أَعْطَى اللَّهَ" (نهج البلاغه/حکمت ۳۰۴) (نیازمندى که به تو روى آورده فرستاده خداست، کسى که از یارى او دریغ کند، از خدا دریغ کرده، و آن کس که به او بخشش کند، به خدا بخشیده است) و در آیه ۱۰ سوره ضُحی فرمود الضحى "وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ" (ﻭ ﺳﺆﺍﻝ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﻮ ﺭﻫﻨﻤﻮﺩ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﻃﻠﺒﺪ، ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻣﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺑﺎﻧﮓ ﻣﺰﻥ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺗﻠﺨﻲ ﺗﻨﮕﺪﺳﺘﻲ ﺭﺍ ﭼﺸﻴﺪﻩ ﺍی) ۲. اصولاً خداوند نیاز #نیازمندان را ملاک امتحان #اغنیا و #ثروتمندان قرار داده است به همین دلیل در روایت می فرماید: "لولا الفقراء لهلک الاغنیاء" (ارشاد القلوب۱/ ۱۹۴) یعنی اگر فقرا نبودند #ثروتمندان هلاک می شدند، پس برای حضور فقرا، ثروتمندان را ثروتمند قرار داد، که البته ثروت آنها و #فقر_فقرا هر دو امتحان است. ۳. پس حق نداریم فقرا را برنجانیم؛ بلکه باید با مهربانی و نرمی آنها را از خود دور کنیم. لذا در ادامه آیه فرمود: "فَقُل لَّهُمْ قَوْلًا مَّيْسُورًا" با آنها سخن آرام بخش و امیدوار کننده بگو، مثلاً بنده ندارم و دستم خالی است ولی امیدوارم خداوند مشکل شما را حل کند. "وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا"(۲۹) (ﻭ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮ ﮔﺮﺩﻥ ﻣﺒﻨﺪ ﻭ ﺑﺨﻞ ﻣﻜﻦ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻫﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﮕﺸﺎﻱ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺩﺍﺭﻱ ﺑﺒﺨﺸﻲ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻜﻮﻫﻴﺪﻩ ﻭ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﺑﺮ ﺟﺎﻱ ﺑﻨﺸﻴﻨﻲ) ۱. جمله "وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ" کنایه است از خرج نکردن و #خساست به خرج دادن و پرهیز از بخشش، در مقابل بذل و بخشش زیادی، چنان که فرمود: "وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ" یعنی نه افراط و نه تفریط بلکه از باب #خیر_الامور اَوسطها، رعایت حدّ وسط و اعتدال را بکن. ۲. عبارت "فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا" فرع بر اصل کلی "وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ" است، یعنی اگر آن قدر بخشیدی که خود درمانده شدی، مورد سرزنش قرار می گیری. ۳. کلمه "مَحْسُورًا" از ماده "حسر" به معنای برهنه و عریان؛ یعنی آن قدر دست و دلبازی نکن که روزی از فقر #زانوی_غم در بغل گیری و دستت از همه جا کوتاه، مورد سرزنش قرار گیری و برهنه بمانی. ۴. نکته ای مهم: در آیه ۲۲ همین سوره فرمود: "لَّا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُومًا مَّخْذُولًا" در آیه ۲۹ نیز می فرماید: "وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا" از مقایسه این دو آیه و نتیجه مشابهی که در آخر هر دو آیه آمده، می توانیم بگوییم توحید در مسائل اعتقادی و #جهان_بینی همان تاثیری را دارد که عدل و عدالت در #مسائل_اجتماعی دارد؛ یعنی اهمیت عدل و توحید بسیار زیاد است، همان خطری را که شرک در جهان بینی و اعتقاد دارد، همان خطر را #بی_عدالتی از سوی حاکم در اجتماع دارد، اگر شرک بورزی "سرزنش شده و از رحمت الهی طرد می شوی" و اگر خلاف عدالت و #میانه_روی رفتار کنی "سرزنش شده ﻭ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﺑﺮ ﺟﺎﻱ خود ﺑﻨﺸﻴﻨﻲ". @DailyCommentaryofQuran

#اِسراء_جلسه_سی_و_دوم #إسراء/۳۰-۳۱ "إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا"(۳۰) ﺍﻳﻦ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺗﻮﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﮔﺸﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺗﻨﮓ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ. ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺑﻴﻨﺎﺳﺖ. "وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْئًا كَبِيرًا"(۳۱) ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺒﺎﺩﺍ ﺗﻬﻴﺪﺳﺖ ﺷﻮﻳﺪ (ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﮔﺪﺍﻳﻲ ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮﺩﻳﻒ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻛﻨﻨﺪ) ﻧﻜُﺸﻴﺪ؛ ﻣﺎﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻭ ﺷﻤﺎ ﺭﻭﺯﻱ ﻣﻲ ﺩﻫﻴﻢ. ﺭﺍﺳﺘﻲ ﻛﺸﺘﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﺧﻄﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﺑﺰﺭﮒ. استاد گلمکانی @DailyCommentaryofQuran

باسمه تعالی رئوس مطالب #جلسه سی و دوم #إسراء/۳۰-۳۱ "إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا"(۳۰) (ﺍﻳﻦ ﺳﻨّﺖ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺗﻮﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﮔﺸﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺗﻨﮓ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ. ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺑﻴﻨﺎﺳﺖ). ۱. از ظاهر سیاق و قالب آیه چنین بر می آید که دلیل مطالب آیه قبل را بیان می کند؛ که از #افراط و #تفریط در انفاق نهی می کرد، یعنی سنّت پروردگار این است که چون حکیم است و بر مصالح بندگانش آگاه است، به هر کس بخواهد روزی بیشتر می دهد و به هر کس بخواهد روزی کمتر می دهد، تو ای پیامبر نیز با تخلق به اخلاق الهی حدّ اعتدال و وسط را پیش بگیر و افراط یا تفریط نکن؛ همچنان که در آیه ۶۷ سوره فرقان در باره صفات عباد الرحمن می فرماید یکی ویگر از ویژگی های آنان این است که در انفاق #زیاده_روی نمی کنند و خساست به خرج نمی دهند بلکه حدّ اعتدال را رعایت می کنند: "وَالَّذِينَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَٰلِكَ قَوَامًا" (ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻮﻥ ﻣﺎﻟﻲ ﺭﺍ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻨﻨﺪ ـ ﭼﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ـ ﻧﻪ ﺍﺳﺮﺍﻑ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺗﻨﮓ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺍﻋﺘﺪﺍﻝ ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺳﺖ). "وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلَاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْئًا كَبِيرًا"(۳۱) (ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻢ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺒﺎﺩﺍ ﺗﻬﻴﺪﺳﺖ ﺷﻮﻳﺪ [ﻭ ﺑﻪ ﮔﺪﺍﻳﻲ ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮﺩﻳﻒ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻛﻨﻨﺪ] ﻧﻜُﺸﻴﺪ؛ ﻣﺎﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻭ ﺷﻤﺎ ﺭﻭﺯﻱ ﻣﻲ ﺩﻫﻴﻢ. ﺭﺍﺳﺘﻲ ﻛﺸﺘﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﺧﻄﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﺑﺰﺭگ). ۱. "إِمْلَاقٍ" اصلش به معنای تملق و #چاپلوسی بوده و چون فقیر در هنگام نیاز دست به چاپلوسی می زند، #املاق را در فقر هم بکار بردند. ۲. "خِطْئًا" به معنای انحراف از جهت صحیح است. ۳. در عرب جاهلیت کشتن فرزندان به دلایل مختلف مرسوم بوده از جمله الف. کشتن برای ترس از فقر، ب. قربانی برای بتها، ج. کشتن دختران از عصبیت و غیرت بیش از حدّ یا برای ترس از اینکه در آینده با همسر نامناسبی ازدواج کند. در این آیه با اشاره به مسئله #ربوبیت حق تعالی و اینکه ما هستیم که روزی می دهیم از کشتن فرزندان برای فقر، نهی می کند؛ چرا که اشتباه بسیار بزرگی است، این مطلب را در آیه ۱۵۱ سوره انعام هم بیان کرد که قبلاً به مناسبت اشاره شد: "قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُم مِّنْ إِمْلَاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ذَٰلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ" (ﺑﮕﻮ: ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ، ﻣﻦ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺗﺎﻥ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺣﺮﺍم ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﻢ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺭﺍ ﺷﺮﻳﻚ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﺪﻫﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ ﭘﺪﺭ ﻭ ﻣﺎﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﻜﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺗﻨﮕﺪﺳﺘﻲ ﻣﻜﺸﻴﺪ، ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺎﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﻭﺯﻱ ﻣﻲ ﺩﻫﻴﻢ، ﻭ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﺯﺷﺖ ﭼﻪ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺁﻥ ﻭ ﭼﻪ ﭘﻨﻬﺎﻧﺶ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻧﺸﻮﻳﺪ، ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﻛﺸﺘﻦ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺣﺮﺍم ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺟﺰ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻣﻜﺸﻴﺪ. ﺍﻳﻨﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺳﻔﺎﺭﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭﻳﺎﺑﻴﺪ). @DailyCommentaryofQuran

#اِسراء_جلسه_سی_و_سوم #إسراء/۳۲ "وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنَا إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلًا"(۳۲) ﻭ ﺑﻪ #ﺯﻧﺎ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻧﺸﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻛﺎﺭﻱ ﺯﺷﺖ ﻭ ﺭﺍﻫﻲ ﺑﺪ ﻭ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ. استاد گلمکانی @DailyCommentaryofQuran

باسمه تعالی رئوس مطالب #جلسه سی و سوم #إسراء/۳۲ "وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنَا إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلًا"(۳۲) (ﻭ ﺑﻪ ﺯﻧﺎ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻧﺸﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻛﺎﺭﻱ ﺯﺷﺖ ﻭ ﺭﺍﻫﻲ ﺑﺪ ﻭ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ). ۱. این آیه نهی از #زنا را با مبالغه همراه می کند، چون به جای اینکه بفرماید: زنا نکنید، فرمود: نزدیک زنا نشوید، زیرا زشتی این عمل به قدری است که از بُعد #فردی و #اجتماعی تاثیر بدی بر انسان می گذارد و انسان را از مسیر اصلی انسانیت خارج و نابود می سازد. ۲. نسبت به عذاب مضاعف #زناکاران در آیه ۶۸ تا ۷۰ سوره فرقان فرمود: "...وَلَا يَزْنُونَ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ يَلْقَ أَثَامًا يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَانًا إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَٰئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا" (... ﻭ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺧﺪﺍوند رحمان ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺍﻧﺪ... ﺯﻧﺎ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ، ﻭ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎم ﺩﻫﺪ ﺑﺎ #ﻭِﺯﺭ ﻭ #ﻭﺑﺎﻝ ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﺶ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺭﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﻋﺬﺍﺑﺶ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺩﻭ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﺧﻔّﺖ ﻭ ﺧﻮﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻋﺬﺍﺏ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ. ﻣﮕﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻛﻨﻨﺪ...) ۳. اگر به حکمت تفاوت انسان و فرشته توجه کنیم؛ می بینیم فرشته ها مرگ ندارند، پس در بودن و بقاء نیاز به زاد و ولد ندارند، اما انسانها که با مرگ مواجهند برای ماندن و بقا مانند حیوانات نیاز به تولید مثل دارند، با این تفاوت که حیوانات قرار نیست از حیوانیت به مرحله بالاتری صعود کنند؛ در حالی که انسان بر اساس حکمت و سنّت الهی آمده است که به مرتبه بالاتر تکامل یابد؛ پس لازم است برای بقا و ماندنش طبق برنامه ای عمل کند که خالقش می داند و می خواهد؛ بنابراین، #غریزه_جنسی در انسان برای این نیست که مثل حیوان رفتار کند، بلکه این غریزه برای آن است که انسان از مسیر صحیحِ الهی خانواده تشکیل داده و به کمال برسد، و چنانچه این سرمایه را بیجا مصرف کند، تبدیل به #فحشا می شود که بیراهه رفتن است و با اهداف #بقاء_نسل انسانی سازگاری ندارد. ۴. در ازدواج مسئولیت طرفین زن و مرد برای حفظ #حریم و #حرمت_خانواده و #تربیت_فرزند مطرح است، که به شکل گیری #جامعه_انسانی و #مسئولیت_اجتماعی می انجامد، در #ازدواج اختصاص یک زن به یک مرد در میان است؛ و این زمینه را برای دفاع از #حریم_خانواده و برانگیختگی صفات انسانی مثل غیرت، رحم و عطوفت، صبر و تحمل در برابر مشکلات، #مسئولیت فردی و اجتماعی، #آینده_نگری و غیره فراهم می سازد؛ در حالی که در #ولنگاری_جنسی به چیزی جز لذت و رسیدن به طبیعت حیوانی و شهوت فکر نمی شود، و نتیجه آن کاهش رغبت به ازدواج است که بقاء جامعه و جمعیت انسانی را با مشکل مواجه می سازد، لذا با گسترش روابط نامشروع در جامعه، مسئولیت پذیری نسبت به تشکیل خانواده کاهش یافته و در کمترین زمان، با #کاهش_جمعیت انسانی، جامعه با اکثریت افراد #پیر و ناتوان روبرو خواهد شد، که با اهداف خالق هستی و پروردگار عالم در تضاد است. @DailyCommentaryofQuran

#اِسراء_جلسه_سی_و_چهارم #إسراء/۳۳-۳۴ "وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلَا يُسْرِف فِّي الْقَتْلِ إِنَّهُ كَانَ مَنصُورًا"(۳۳) ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺭﺍ ـ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﻛﺸﺘﻦ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺣﺮﺍم ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ـ ﺟﺰ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻧﻜُﺸﻴﺪ، ﻭ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ ﺳﺘﻢ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮﺩ، ﺑﺮﺍﻱ #ﻭﻟﻲّ ﺍﻭ ﺳﻠﻄﻪ ﺍﻱ ﺑﺮ #ﻗﺎﺗﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻳﻢ؛ ﭘﺲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻛﺸﺘﻦ #ﺯﻳﺎﺩﻩ_ﺭﻭﻱ ﻛﻨﺪ (ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﻜﺸﺪ ﻳﺎ ﻛﺴﻲ ﺟﺰ #ﻗﺎﺗﻞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺭﺳﺎﻧﺪ). ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ، #ﻭﻟﻲّ #ﻣﻘﺘﻮﻝ ﺑﺎ ﺣﻜﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺮﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻳﻢ ﻳﺎﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. "وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّىٰ يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولًا"(۳۴) ﻭ ﺑﻪ #ﻣﺎﻝ_ﻳﺘﻴﻢ ـ ﺟﺰ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻭﺟﻬﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭ ﺳﻮﺩﺁﻭﺭﺗﺮ ﺍﺳﺖ ـ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻧﺸﻮﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺳﺪ، ﻭ ﺑﻪ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﻭﻓﺎ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎً ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﺆﺍﻝ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ. استاد گلمکانی @DailyCommentaryofQuran