#نکات_رجالی #وجوه_عامه 4 💠 واسطه بین #نجاشی و کتب بودن 🔻آیت الله وحید خراسانی: «مرحوم نجاشی در مقدمه کتاب خود مطلبی دارد که از آن استفاده می‌شود واسطه‌های نجاشی در رجال او، همه جزو #ثقات هستند؛ زیرا نجاشی کتابش را در جواب بر حرف اهل سنت، برای این نوشته است که اثبات کند شیعه دارای مصنفات و سلف ریشه‌داری است. پس اگر طرق به کتاب‌هایی که ایشان نقل کرده،تمام نباشد و راویان آن ثقه نباشند، کتاب ثابت نمی‌شود و اگر اثبات نشود، جواب اهل سنت داده نمی‌شود». 🔹 اشکال: معنای جمله‌ای که نجاشی در مقدمه فرموده،این نیست که همه واسطه‌ها ثقات هستند. این ادعا هم جواب نقضی و هم جواب حلی دارد: 1️⃣ جواب نقضی: در موارد متعددی مشاهده می‌کنیم که طریق نجاشی به کتب، مشتمل بر افراد #ضعیف است و در برخی موارد خود نجاشی تصریح می‌کند که فلانی کتاب دارد، ولی من خودم آن را ندیده‌ام و کسی برای من آن را نقل نکرده است. 2️⃣ جواب حلی: ادعای نجاشی این است که هر کس با انصاف باشد و حدود دو سه هزار کتابی که او از سلف #شیعه نقل کرده است را ببیند، می‌فهمد که لااقل مقداری از این کتاب‌ها واقعیت دارد و اساساً مرحوم نجاشی دنبال اثبات تک تک کتاب‌ها نبوده است وگرنه اهل سنت که به توثیق نجاشی اعتماد نمی‌کنند، بلکه می‌گویند همه راویان شما ضعیف‌اند و یا اینکه شیعه و رافضی کذّاب است. بنابراین با استناد به این وجه نمی‌توان وثاقت واسطه‌ها را اثبات کرد. 📚 برگرفته از درس خارج فقه #بورس استاد علی #عندلیبی (زید عزه) 📌 ارسالی از حجت الاسلام علی #ظهیری (مقرر محترم درس خارج فقه بورس) 💎 برای دسترسی به کلیه فایل‌های درس فقه #بورس به سایت مدرسه شهیدین مراجعه فرمایید: 🌐 https://shahidain.ir/fa/jurisprudence-methodology/extracurricular/777-2019-11-23-08-03-46 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی #تقسیم_بندی_روایات 💠 در تقسیم حدیث باید به سه عنصر توجه کنیم: 1️⃣ وثاقت (صداقت و ضبط) 2️⃣ مذهب 3️⃣ مسند بودن (اتصال و پیوستگی راویان به هم -بحث طبقه) 🔻 نکته: عنصر مشترک بین سه دستۀ از روایات (صحیحه و موثقه و حسنه) اتصال و پیوستگیِ راویان است. 🔹 #صحیحه: حدیث مسندی که تمام راویانش #ثقه و #امامی صحیح المذهب باشند (نمی‌گوییم 12 امامی چون در زمان هر امام، فرد اگر تا آن امام را قبول داشته باشد کافی است و هیچ دلیل کلامی نداریم که مثلاً زراره باید تا امام دوازدهم را قبول داشته باشد). 🔸#موثقه: حدیث مسندی که بعض راویانش #ثقه و غیر صحیح المذهب باشند (این عنوان شامل امامی غیر صحیح المذهب هم می‌شود، مثل فطحی‌ها و همچنین شامل عامه هم می‌شود). 🔹#حسنه: حدیث مسندی که بعض راویانش #ممدوح (با الفاظی که نه صریح و نه ظاهر در توثیق باشد بلکه فقط تعریف کرده‌اند از او مثل عالم، فاضل) و #صحیح_المذهب باشند. 📚برگرفته از کلاس رجال استاد حسینی شیرازی (زید عزه) در مدرسه شهیدین 📌 ارسالی از حجت الاسلام حسین موحدی 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی #وجوه_عامه 5 💠 اصحاب #اجماع: 🔻 مرحوم کشی در سه قسمت از کتاب خود، در مورد 18 نفر از اصحاب، عبارتی به این مضمون نقل کرده است: «أَجْمَعَتِ الْعِصَابَةُ عَلَى تَصْحِيحِ مَا يَصِحُّ مِنْ هَؤُلَاءِ وَتَصْدِيقِهِمْ لِمَا يَقُولُونَ، وَأَقَرُّوا لَهُمْ بِالْفِقْهِ» (رجال کشی، ص238، 375 و 556) که در مورد معنای آن چند احتمال وجود دارد: 1️⃣ تنها وثاقت #راوی-بلاواسطه بعد از این افراد (مروی عنه اصحاب اجماع) اثبات می‌شود. 2️⃣ هر کجا خبر به یکی از این اصحاب اجماع رسید، بقیه روات #ثقه می‌شوند. طبق این مبنا، وثاقت روات بعدی ـ هر چند مروی عنه #باواسطه از اصحاب اجماع باشند ـ اثبات می‌شود. 3️⃣ هرگاه خبر به این افراد می‌رسد، وثاقت روات اثبات نمی‌شود، لکن خود خبر حجت و #معتبر می‌شود. (#موثوق-الصدور) 4️⃣ جمله کشّی ارتباطی به توثیق افراد یا اثبات اعتبار روایت ندارد، بلکه ظاهر در این معناست که خود این افراد فقیه و عالم و مورد اعتماد علما بوده‌اند و در مورد این 18 نفر، در میان بزرگان اتفاق نظر وجود داشته است. (نظر #صحیح) 📚 ر.ک: فقه بورس و اوراق بهادار، استاد #عندلیبی، ج1، ص 54 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی #مشایخ_ثلاثه 💠 مراد از «مشایخ ثلاثة»: 1️⃣ در علم حدیث: اگر در کتب روایی و فقهی گفته شود که این حدیث را «مشایخ ثلاثة» روایت کرده‌اند، مراد صاحبان کتب اربعه است: 🔸 شیخ کلینی 🔹 شیخ صدوق 🔸 شیخ طوسی 2️⃣ در علم فقه: اگر در کتب فقهی گفته شود که این فتوا را «مشایخ ثلاثة» داده‌اند، مراد این اشخاص است: 🔸 شیخ مفید 🔹 سید مرتضی 🔸 شیخ طوسی 3️⃣ در میان رجالیون: اگر بگویند «مشایخ ثلاثة» فلان راوی را توثیق کرده‌اند، مراد این سه تن است: 🔸 شیخ طوسی 🔹 مرحوم نجاشی 🔸 مرحوم کشی 4️⃣ در علم رجال: در کتب رجال و فقه هم گاهی گفته می‌شود «مشایخ ثلاثة» از فلان راوی روایت کرده‌اند و نقل مشایخ ثلاثة از او موجب وثاقت راوی می‌شود. در این صورت مراد این سه تن است: 🔸 محمد بن ابی عمیر 🔹 احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی 🔸 صفوان بن یحیی 📚 کافی شناسی، استاد محمد حسن #ربانی بیرجندی، ص۵و۶. 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اضول شهیدین قم

#نکات_رجالی 💠 عوامل جعل حديث و راه مبارزه علمای شیعه با این مشکل: ✅ در آن دوره (نیمه اول قرن دوم) عوامل #جعل حديث فراوان بود: 1️⃣ اولا ارزش و وزنى كه محدثان و حاملان حديث در اجتماع داشتند، عده‏اى بى‏مايه و شهرت‏طلب را براى ورود در جرگه #محدثان بدين كار وادار مى‏ساخت. 2️⃣ ثانيا اغراض #سياسى و فرقه‏اى نيز هر يك عامل مهم و مستقلى در اين مورد به شمار مى‏رفت و در نتيجه احاديث فراوان از زبان منابع حديث به رسول اكرم (صلى اللّه عليه و آله و سلم) يا در حوزه تشيع به ائمه اهل بيت (سلام الله علیهم) نسبت داده مى‏شد. 🔺 اين موضوع كه در بسيارى از بيانات ائمه (سلام الله علیهم) يا روات منعكس است، موجب شد كه #خبرگان فن براى تشخيص حديث صحيح از سقيم به ذكر نام راويان و تمييز ممدوح از مذموم بپردازند و بدين ترتيب كتابهايى در اين رشته فراهم آيد. 📚 ر.ک: چهار كتاب اصلى علم رجال (مقام معظم رهبری) ص۱۸. 👈 نکات #رجالی بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی #وجوه_عامه 6 💠 وقوع در اسناد روایات کتاب کامل الزیارات: 🔹 مرحوم ابن قولویه در مقدمه کتاب خود بر وثاقت #جمیع وسائط اسناد کامل الزیارات (از خودشان تا امام ع) شهادت داده است. ابن قولویه اقدم از شیخ طوسی است. پس توثیق او حجت است. 🔸 «ولم أخرج فيه حديثا روي عن غيرهم إذا كان فيما روينا عنهم من حديثهم كفاية عن حديث غيرهم و قد علمنا أنا لا نحيط بجميع ما روي عنهم في هذا المعنى و لا في غيره لكن ما وقع لنا من جهة الثقات من أصحابنا رحمهم الله برحمته» (کامل الزیارات، ص4) 🔻 اشکال: ما هم قرينه داخليه و هم قرينه خارجيه داريم كه بيان ابن قولويه بر توثيق تمام روات مذکور در کتاب دلالت نمی کند. 1️⃣ قرينه خارجيه: افرادي امثال عايشه در اسناد كتاب واقع شده اند. (كامل الزيارات، باب8، ص31، باب 22، ص68.) 2️⃣ قرينه داخليه: عبارت خود ايشان در مقدمه كتاب است: «… ولم اخرج فيه حديثاً روي عن غيرهم (ائمه عليهم السلام). اذ كان فيما روينا عنهم من حديثهم كفاية عن حديث غيرهم و قد علمنا انا لانحيط بجميع ما روي عنهم في هذا المعني و في غيره و لكن ما وقع لنا من جهة الثقات من اصحابنا». (كامل الزیارات، ص4) 🔹 دقت در خود مقدمه مدّعای ما را ثابت می کند؛ زیرا معناي اين جمله آن است كه من بر همه #روايات احاطه ندارم. به همین خاطر هم می فرماید: از آنجا که من به تمام روایات احاطه نداشتم و احاطه من به روایات تنها به مقداری بود که اساتیدم - که همه #ثقه هستند- آنها را برایم نقل کرده اند، من نیز به همان مقدار اکتفا می کنم. 🔸 اگر معنای این عبارت تمام واسطه ها و روات موجود در کتاب باشد، لازمه اش کذب کلام ابن قولویه است؛ چون قطعاً ایشان به تمام روایات روات موجود در کتاب احاطه نداشته است. 🔺 بنابراین با توجه به مقدمه کتاب تمام اساتید بلاواسطه ابن قولویه ـ چه در کامل الزیارات و چه در غیر آن ـ #ثقه هستند. 👈 مرحوم #خویی (رحمه الله) در ابتدا معتقد بودند همه روات کتاب ثقه هستند، ولی در اواخر عمر شریفشان تنها وثاقت روات بلاواسطه را پذیرفتند. 📚 برگرفته از درس خارج فقه استاد علی #عندلیبی (دام عزه) در مدرسه شهیدین 📌 ارسالی از حجت الاسلام سید مرتضی #خاتمی سبزواری 👈 نکات #رجالی بیشتر را در این کانال ببینید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی #وجوه_عامه 7 💠 اساتید و شاگردان جعفر بن بشیر و محمد بن اسماعیل زعفرانی 🔹 تقریب استدلال: مرحوم نجاشی در مورد دو تن از روات (جعفر بن بشیر و محمد بن اسماعیل زعفرانی) می‌نویسد: «روی عن الثقات و رووا عنه» (شماره 304 و 933) یعنی او از ثقات روایت کرده و ثقات هم از او. یعنی تمام مشایخ و تمام شاگردان این دو نفر ثقه هستند. 🔸 البته مشخص است که در مورد شاگردان و راویانی که از این دو بزرگوار روایت کرده‌اند نمی‌توان این قاعده را پذیرفت؛ زیرا از حیث صغروی قابل اثبات نیست. یعنی اینکه فلانی شاگرد یکی از این دو بزرگوار است اول کلام است و قابل اثبات نیست؛ چون شاید دورغ می‌گوید و اثبات وثاقت با این وجه دوری می‌شود. اما نسبت به مشایخ و مروی عنه های جعفر بن بشیر و محمد بن اسماعیل زعفرانی به طور عام می‌توان گفت تمام مشایخ این دو بزرگوار ثقه هستند. 1️⃣ اشکال اول (محقق خویی): منظور از این عبارت «روی عن الثقات کثیراً» است. به قرینه اینکه از امام معصوم ع ضعفا نقل روایت می‌کردند، چه برسد به روات معمولی. 🔺جواب: اولاً نقل از ثقه فضیلت نیست که با امام ع مقایسه شود. ثانیاً هر کسی از امام ع سوال می کرد امام ع پاسخ می فرمود. یعنی وظیفه امام بیان احکام است حتی برای فساق؛ بر خلاف این افراد که می‌توانند بگویند: من از غیر #ثقه روایت نمی کنم و به غیر ثقه هم روایت نقل روایت نمی‌کنم. 2️⃣ اشکال دوم: با توجه به عبارت «یروی عن الضعفاء» نجاشی در مورد ابن خالد برقی که قطعاً به معنای این است که کثیراً از #ضعفاء روایت می‌کرده، ولی مروی عنه ثقه هم دارد، احتمالاً «روی عن الثقات» نیز به معنای کثیراً باشد، که در این صورت در میان مروی عنه های این افراد، روات ضعیف هم خواهد بود. 📚 برگرفته از درس خارج فقه استاد علی #عندلیب (دام عزه) در مدرسه شهیدین 📌 ارسالی از حجت الاسلام دکتر هادی جلالی اصل 👈 نکات #رجالی بیشتر را در این کانال ببینید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی #روش_شناسی 💠 در مورد اعتبار روایات، سه #منهج کلی وجود دارد: 1️⃣ منهج اول: روش قدما 👈 #کتاب محور 🔺غالب #قدما، نگاه راوی شناسانه به روایات نداشته‌اند، بلکه نگاه‌شان کلی بوده و حدیث را به صحیح و ضعیف تقسیم می‌کردند. قدما نسبت به روایات می‌گفتند: اگر صدور روایت از معصوم #احراز شد، حکم به اعتبار آن خواهد شد؛ لذا نگاه قدما به راوی شناسی، کبروی بوده است. 2️⃣ منهج دوم: روش متأخرین (علامه حلی به بعد) 👈 #راوی محور 🔺مرحوم علامه #حلی در خلاصه الاقوال سبکی جدید را ارائه داده است و این سبک (اعتماد به اسناد) از زمان علامه حلی باب شد و تا دوره شیخ بهایی، حرکت فقها به همین روش بود که #سند_محور بودند. 3️⃣ منهج سوم: روش متأخری المتأخرین 👈 اعتماد به کتاب، سند و #قرائن 🔺 مرحوم شیخ #بهایی منهجی را تأسیس کرد که به #قرائن در توثیق روات اعتماد کند و همزمان مرحوم استر آبادی هم سه کتاب رجالی نوشت که مبسوط آن منهج المقال است. ایشان نیز قرائن را در اعتبار حدیث دخیل‌ می‌دانست. 📚 برگرفته از فرمایشات استاد محمدحسن #ربانی بیرجندی در نشست «روش شناسی اعتبار سنجی محتوایی حدیث با تاکید بر توقیعات» 👈 نکات #رجالی بیشتر را در این کانال ببینید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی #اشتراک_روات 💠 اسباب اشتراک راویان: 🔸 يكى از امور و اسبابى كه موجب به وجود آمدن اشتباه و #اشتراک ميان رُوات براى متأخرين شده، اين است كه گاهى افراد، سندى را از كتابى نقل مى‌كنند بدون اين كه به قرائن و شواهدى كه در آن كتاب براى تشخيص و #تمييز روات آن سند ذكر شده، توجّه كنند. 🔹 مثلاً فرض كنيد كه كلينى در كافى، ۵ روايت كه در سند آن‌ها «محمد بن يحيى» وجود دارد، به ترتيب و پشت سر هم ذكر كرده است. وليكن او در سند روايت اول، مشخصه‌اى هم براى «محمد بن يحيى» ذكر كرده است. مثلاً محمد بن يحيى العطار. و بعد با اتكا و اعتماد به اين مشخصه، در چهار روايت بعدى، تنها نام «محمد بن يحيى» را آورده و طبعاً مراد او همان محمد بن يحيى العطار است. حال ممكن است كسى بدون توجه به اين قرينه در كلام كلينى، چون فقط به حديث سوم نياز دارد، آن را نقل كند و از اينكه مراد از محمد بن يحيى در سند حديث سوم - به طور مطلق نيست، بلكه مراد محمد بن يحيى العطار است، غفلت شود. 📚 ر.ک: مقالات (پرسش هایی از آیة الله #شبیری زنجاني ـ حفظه الله) 👈 نکات #رجالی بیشتر: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اضول مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی #وجوه_عامه 8 💠 کثرت روایت: 🔹 در روایات آمده است: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ اعْرِفُوا مَنَازِلَ النَّاسِ عَلَى قَدْرِ رِوَايَاتِهِمْ عَنَّا.» (وسائل الشیعة 27: 79) پس هر کسی که روایات بیشتری از ائمه (علیهم السلام ) نقل کند، مقام و منزلتش نزد ائمه بیشتر است. بنابراین راوی کثیر الروایة #ثقه است. 🔸 اشکال: معنای این روایات این است که شخص از جهت نقل روایت نزد ائمه (علیهم السلام) مقبول است، ولی بقیه اعمالش باید بررسی شود. مثل روایاتی که می گویند: بهشت بر زائرین حضرت معصومه (سلام الله علیها) واجب است. قطعاً این در صورتی است که از جهات دیگر مشکل نباشد. بنابراین این روایات بر وثاقت روات کثیر الروایة دلالتی ندارد و دال بر توثیق نیست. 🔹 ولی کثرت #انس با مروی عنه و کثرت رفت و آمد، از قراین دال بر وثاقت است. یعنی وقتی شیخ و امثال او با کسی انس داشته و رفت و آمد داشته باشند، قطعا اگر ثقه نبود، این همه رفت و آمد نمی کردند. چون قطعا از او شناخت پیدا می کنند. 📚 برگرفته از درس خارج فقه استاد علی #عندلیبی (دام عزه) در مدرسه شهیدین 👈 نکات #رجالی بیشتر: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی #حوزه_بغداد #حوزه_قم 💠 تقابل حوزه قم با حوزه بغداد، آری یا خیر؟ 🔹 بعضی از کسانی که با نگاه تاریخی به علم #حدیث نگاه می‌کنند، بین حوزۀ بغداد و قم، تقابلی ترسیم می‌کنند و می‌گویند: حوزۀ حدیثیِ بغداد پیرو مکتب #عقل‌گرایی است و در مقابل، حوزۀ حدیثی قم حوزۀ حدیثیِ #نص‌گرا است. حتی بعضی اشاره می‌کنند که منشأ اخباری‌گری، حوزۀ حدیثی قم و امثال شیخ #صدوق است. 🔸 ولی ما در مقاله‌ای توضیح داده‌ایم که این جداسازی و توهم تقابل، با واقعیت‌های تاریخی سازگار نیست. یکی از دلایل ما این است که: فهرست شیخ و رجال نجاشی و رجال ابن غضائری (که بیشترین داده‌های توصیفی در آنهاست و همه هم‌دوره بوده‌اند، اگر چه نجاشی زودتر از دنیا می‌رود و به تعبیری جوانمرگ شده است) و همگی از مکتب بغداد هستند، توصیفاتی #تحسین‌آمیز از چهره‌های حدیثی قم (مثل شیخ صدوق) کرده‌اند. 📚 برگرفته از درس رجال استاد #حسینی شیرازی در مدرسه علمیه شهیدین (1398ش) 📌 ارسالی از حجت الاسلام مرتضی تیموری 👈 نکات #حدیثی بیشتر: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_رجالی #متن_درسی 💠 فایل (PDF) جزوه بسیار کاربردی «در آمدی بر رجال» که توسط استاد معظم حجت الإسلام والمسلمین سید محمد رضا #واعظی (دام عزه) (از فارغ التحصیلان و اساتید مدرسه شهیدین) تهیه و تدوین شده است. 👈 این جزوه می‌تواند به عنوان متن درسی برای «آشنایی با علم رجال» مورد استفاده طلاب محترم سطوح عالی قرار بگیرد. 1️⃣ چگونه سندهای پیچیده را تشخیص دهیم؟ 2️⃣ آیا تحریفات در اسناد قابل تشخیص است؟ 3️⃣ توحید مختلفات و تمییز مشترکات راوی با چه روشی قابل حل است؟ 4️⃣ آیا به غیر از توثیقات کتب رجال، روش دیگری نیز برای اثبات وثاقت وجود دارد؟ 5️⃣ کدام منابع رجالی در توثیقات و تضعیفات قابل اطمینان است؟ 🔺 پاسخ این سؤالات و چندین سؤال دیگر را می‌توانید در این جزوه پیدا کنید. 👈 نکات #رجالی بیشتر: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم