18- گفتمان معرفت 6 - نقد و بررسی مقاصد شریعت - جلسه اول - استاد شیخ جواد فاضل لنکرانی - @ircmashhad.mp3
41.84M
نقد و بررسی #مقاصد_شریعت ۱
استاد فاضل لنکرانی زید عزه
https://eitaa.com/ircmashhad
#آیت_الله_فاضل_لنکرانی
📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝
📱https://eitaa.com/Moghaddemat
مقدمات اجتهاد
نقد و بررسی #مقاصد_شریعت ۱ استاد فاضل لنکرانی زید عزه https://eitaa.com/ircmashhad #آیت_الله_فاضل_ل
بسم الله الرحمن الرحیم
خلاصه بیانات آیت الله شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی
در نقد و بررسی نظریه مقاصد شریعت
(به دعوت آیت الله اشرفی حفظه الله در مشهد)
۲۴ رمضان المبارک ۱۴۴۴
مقدمه جلسه :جایگاه کنونی این نظریه : (بیانات مجری)
این نظریه شاید در نیم قرن اخیر ، #نظریه_پیشران فقه و اصول اهل سنت و جهان عرب بوده و مدعی بودند به کمک این نظریه و این ابتکار توانسته اند بسیاری از #مسائل_مستحدثه را بررسی و حل کنند تا آنجا که برخی فقهای معاصر اهل سنت معتقدند پیشرفت نظریه مقاصد در مطالعات اهل سنت به جایی رسیده که به مثابه یک #دستگاه_مستقل در کنار دستگاه اصول فقه عمل میکند.
بنظر میرسد بررسی و نقد این نظریه می تواند حوزه های شیعی را به مصاف حوزه های اهل سنت ببرد .
🔵 بخش اول بیانات آیت الله فاضل :
معنا و جایگاه مقاصد الشریعه در اهل تسنن (و شیعه)
🔸این روش اجتهادی #چند_قرن اهل سنت است که به نظر ما در زمان ائمه چنین روشی وجود نداشته ، در آن زمان ابوحنیفه مساله قیاس را مطرح کرد و با برخورد شدید ائمه روبه رو شد. در دوره های متاخر مساله مقاصد الشریعه مطرح شد.
البته اصرار مقاصدی های معاصر اهل سنت این است که این روش اجتهادی از صدر اسلام ، از زمان صحابه مطرح بوده است: میگویند برای مثلا برای مساله #جمع_القرآن نصی نداریم و از پیامبر دلیلی وارد نشده ! و صحابه تحت عنوان حفظ دین اینکار را کردند. (از قرن ۸ تا ۱۴ مقاصد کنار رفت ).
🔹می گویند بیشترین ارتباط با مقاصد را مالکی ها دارند.
... می گویند نصوص "ظواهر دین است و مقاصد روح دین است و هرجا این ظواهر با روح دین نسازد ، از آن دست بر میداریم. اولین کسی که میگوید نصوص را باید با مقاصد تفسیر کنیم ، #غزالی است.
مقاصد بین آنها تطورات زیادی از حیث دایره و محدوده داشت: عده ای در عبادات هم پیاده کردند ،عده ای در اعتقادات هم آوردند. الان مقاصد نزد اهل تسنن اساس ادله (فوق قرآن و اجماع) است و تمام احکام و اعتقادات تحت تاثیر مقاصدالشریعه است .
🔻یکی از مقاصد شریعت آنها عدالت است ، عدالت در زمان نزول "للذکر مثل حظ الانثیین" این بوده ولی عدالت در زمان ما دیگر این اقتضا را ندارد.
بعد غزالی فخررازی آمده ؛ #کتاب_المحصول #فخر_رازی خلاصه ی #کتاب_البرهان #جوینی و #کتاب_المستصفی #غزالی و #کتاب_المعتمد بصری است . تمام اینها درباره مقاصد است. افراد دیگر از جمله #قرافی مالکی مذهب (قرن ۷) در #کتاب_الفروق خود ۵۴۸ قاعده درست کرده بر محوریت مقاصد که گفته حتی در عبادات جاری میشود. ابن تیمیه (قرن ۸) هم خیلی روی مقاصد تکیه می کند .
🔺مقاصد از نظر قدمای اهل سنت ۵ تا بود : حفظ دین ، حفظ عقل ، حفظ مال ، حفظ نسل ولی متاخرین توسعه دادند (و گفتند مقاصد اساس است) ، مثلا ابن تیمیه گفت عدالت و آزادی و کرامت [ تساوی زن و مرد]
🔸 من امروز خطری را بزرگتر از مقاصد الشریعه برای دین نمی بینم.
🔹کافر کرامت ندارد (در آن روایت فرمودن واجب نیست تجهیز مسیحی همراه در سفر)، بله احترام چیز دیگری است:(در آن روایت فرمودن از بیت المال به آن مسیحی بدهید) .
روشنفکرانی می گویند لا فرق بین المسلم و الکافر.
🔸بعد ابن تیمیه ، #ابن_قیم (قرن ۸) : تصریح میکند که تمام نصوص را بایستی بر اساس مقاصد تفسیر کنیم. فقه الحی (فقه پویا) در کلمات او یعنی تمام ظواهر را بایستی بر اساس مقاصد تفسیر کنیم. بعدش #شاطبی (اواخر قرن ۸ #کتاب_الموافقات ) قواعد بزرگی را در مقاصد مطرح کرد. اما بعد شاطبی هیچ حرفی بین اهل سنت نبود ، شاید فهمیدن موجب هدم دین است. در قرن ۱۴ محمد عبده #رشیدرضا را وادار کرد که روی الموافقات کار کنید و مجدد این فکر رشد کرد در اهل سنت تاکنون.
برخی آقایان می گویند با مقاصد می توانیم ظواهر را تفسیر کنیم. میرسد به #ابن_عاشور. چهار امام برای مقاصد درست کردند : جوینی ، عبدالسلام، شاطبی ، ابن عاشور
تا میرسد به #قرضاوی که همین اواخر فوت شد.
🔺قرضاوی تقسیمات جدیدی را ارائه داد : فقه را به شش قسمت تقسیم کرد : ( بدانید چراکه متاسفانه گاهی اوقات این عناوین به گوش ما میخورد)
۱.فقه سنن در مباحث اجتماعی
۲.فقه مقاصد الشریعه
۳. فقه مَآلات : وقتی فقیه فتوا دار و آثارش را بررسی کرد و دید خوب نیست ، باید دست از آن فتوا بردارد.
۴. فقه موازنات : در تزاحم مصلحت و مفسده
۵. فقه اولویات
۶. فقه اختلاف
علمای خودشان را سه دسته کرده : ظاهریون (جمود بر نصوص)، باطنیون (کنار زدن همه ی ظواهر)، اعتدالیون(تفسیر نصوص با مقاصد )
🔵 بخش های دیگر در پیام بعدی عرض خواهدشد.
جهت استماع تمام صوت 👇
https://eitaa.com/ircmashhad/492
#اصول_فقه
#مقاصد_شریعت
#آیت_الله_فاضل_لنکرانی
📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝
📱https://eitaa.com/Moghaddemat
ادامه خلاصه بیانات آیت الله شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی
در نقد و بررسی نظریه مقاصد شریعت
🔵 بخش دوم : نتائج و آثار مقاصد الشریعه :
🔸 مقاصد را فوق ادله اربعه قرار دادند (یعنی حاکم بر آنها قرار داده) نه در عرض آن. برداشت من این است که میخواند شریعت را خودشان مهندسی کنند. با مقاصد دیگر آیه محکمی در قرآن نداریم ، هیچ حکم ثابتی نداریم حتی وجوب نماز.
🔹دایره مقاصد را از شریعت به تفسیر قرآن کشاندند : انا له لحافظون یعنی کلیات را حفظ میکنیم نه احکام جزئی !
🔺بحث تاثیر زمان و مکان در اجتهاد (نظریه #مقتضیات_زمان_و_مکان ابداعی مرحوم امام ) ربطی به مقاصد ندارد. آن بحث در یک ضابطه مشخصی است.
🔸 اگر امروز توفیق رسیدن خدمت امام زمان بود و از حضرت درباره مقاصد سوال میشد ، صدها برابر آن چیزی که امام صادق در برخورد با ابوحنیفه درباره قیاس داشتند ، برخورد می کردند.
🔵بخش سوم : قاعده ترابط
🔸 اساس نظریه مقاصد الشریعه روی این قاعده است که از اول فقه تا آخر فقه بین تمام احکام ترابط وجود دارد . تمام احکام مثل دانه های تسبیح اند که نخ آن مقاصد است.
🔹این قاعده از کجا آمد؟ برخی احکام بر اساس تسهیل است و برخی عقوبت و برخی یسر و برخی مشقت . هیچ دلیلی بر قاعده ترابط نداریم.
🔵 بخش چهارم :مقاصد را کجا بدست می آورند :
قرآن ، سنت ، استقراء
#استقراء یعنی ده آیه ، بیست آیه را کنار هم بگذاریم تا یکی از مقاصد شریعت بدست بیاد. ۵۰ تا ، ۱۰۰ تا روایت .
کثیری از آنها میگویند قطع به مقصد میخواهد ، برخی میگویند ظن کافی است.
غزالی می گوید مقاصد را یا باید قرآن معین کند یا سنت یا اجماع اما از زمان بخصوص شاطبی به بعد می گویند عقل هم بیاید مقاصد را معین کند. مهمترین راه آنها استقراء است.
اینها در مسائل مستحدثه گیر کردند، ۶۰ هزار روایتی که ما از امام باقر و امام صادق دادیم را ندارند ، با #قیاس و #استحسان نمی توانند درست کنند ،پناه آوردند به مقاصد .
🔹 گاهی اوقات به جای مقاصد الشریعه، #مصالح_مرسله می گویند و مصالح را سه قسم می کنند : معتبره، غیر معتبره، مرسله و رها (که خدا درباره ی این مصالح اظهار نظر نکرده).
باقی اشکالات مقاصد در شب آینده گفته خواهد شد.
🔸تقریبا ۵۰ سال است که هر ساله علمای اهل تسنن حدود ۲۰ جلد کتاب و رساله ها و پایان نامه های دانشگاهی درباره مقاصد می نویسند ولی متاسفانه یک کتاب در رد اینها ما ننوشتیم. باید حوزه های ما آنها را نقد کنند.
🔵 بخش پنجم :بیانات استاد معظم آشیخ محمد حسن ربانی بیرجندی: دقیقه ۶۷
در این جلسه استاد در مقام ناقد مقاصد بودند ، لازم است کسی بیاید در مقام بیان آن ؛ #کتاب_تجدید_علم_اصول_فقه نوشتم و در آن بیست موضوع جدید که نیاز داریم را مطرح کردم یکی از آنها مقاصد شریعت است. در مقاصد دو نگاه است : ۱. بر همه چیز هیمنه دارد ۲.اما نگاه خیلی از فقهای اهل تسنن کنونی برای برون رفت از مسائل مستحدثه است (نه حاکم بر ادله). لازم است در اصول درباره مقاصد موضوع شناسی کنیم. چه اشکال دارد در مصادیق خاص از مقاصد استفاده کنیم و حدودش را مشخص کنیم. #صدها_فرع میتوانم مثال بزنم که فقهای ما انجام داده اند. عباراتی داریم که به مقاصد نزدیک است : اولین بار ابن ادریس #اصول_مذهب را به کار برد ، بعد در #کتاب_المناهل سید محمد مجاهد به استقراء اشاره کردند. شهید ثانی تعبیر به #قواعدکلی می کنند. صاحب جواهر تعبیر به #مذاق_شریعت ، مرحوم امام تعبیر به #روح_شریعت . #اجتهادکبروی را مرحوم آیت الله فاضل می گفتند یعنی منظومه فقه در ذهن تان باشد .
مخالفت با اجماع با کمک مقاصد شریعت اشکالی ندارد.
نقد مقاصد را باید کسیکه در تراز ابن عاشور است بنویسد مثل استاد فاضل.
مثالها و توضیحات استاد در خلاصه نیامده است هرچند به فهم فرمایشات کمک می کند.
جهت استماع تمام صوت 👇
https://eitaa.com/ircmashhad/492
#اصول_فقه
#مقاصد_شریعت
#آیت_الله_فاضل_لنکرانی
📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝
📱https://eitaa.com/Moghaddemat
استاد شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی در درس مکاسب:
يک کتاب بسيار مفصلي در حقوق مدني از فردي سنّي بنام سنهوري نوشته شده است كه شايد حدود ده جلدِ هزار صفحهاي ضخامت دارد و عمدتاً مربوط مسائل معاملات است.
ايشان گفته:
من تأسف ميخورم از اين که کتابم را تمام کردم و چاپ کردم، بر مکاسب شيخ انصاري اطلاع پیدا کردم
اگر زمانی که مينوشتم، اطلاع داشتم که مکاسب شيخ انصاري وجود دارد، تحولي در کتاب من بوجود ميآمد.
کتاب ایشان گويا مثل قانون ابن سينا بسيار معروف و محکم است.
✅قدر داشته های خود را بدانیم.
https://eitaa.com/karvarzi_eghtehad
#آیت_الله_فاضل_لنکرانی
📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝
📱https://eitaa.com/Moghaddemat
VC_200331_061438.mp3
8.62M
🔊فایل صوتی
👤سخنرانی یکی از اساتید موسسه فقهی ائمه اطهار
🔻تشریح برنامه های آموزشی
⏳روز سوم: یکشنبه ، مورخ 28 آذر ماه 1400
🕌 مکان: موسسه فقهی ائمه اطهار علیهم السلام(تحت اشراف آیت الله فاضل لنکرانی)
#هدایت_تحصیلی_13
•••✾•🌿🌺🌿•✾•••
منبع
#هدایت_تحصیلی
#مرکز_فقهی_ائمه_اطهار
#آیت_الله_فاضل_لنکرانی
📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝
📱https://eitaa.com/Moghaddemat
4_6028435681716473418.mp3
14.74M
🔺نشست علمی "کاربرد های اجتماعی فقه و اصول"
🎤استاد محمد جواد فاضل لنکرانی زید عزه
#فقه
#اصول
#کاربرد
#آیت_الله_فاضل_لنکرانی
منبع
📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝
📱@Moghaddemat
---
۱. طلبگی و حوزه علمیه
#۱ #طلبگی
#۲ #حوزه
#۳ #وظائف_طلبگی
#۴ #اهداف_طلبگی
#۵ #اهمیت_طلبگی
#۶ #شیوه_طلبگی
#۷ #طلبه_کارآمد
#۸ #طلبه_مطلوب
#۹ #طلبه_موفق
#۱۰ #هویت_طلبگی
#۱۱ #ورود_به_حوزه
#۱۲ #حوزه_انقلابی
---
۲. فقه و اصول
#۱۳ #فقه
#۱۴ #اصول_فقه
#۱۵ #فقه_مضاف
#۱۶ #فقه_معاصر
#۱۷ #فقه_تربیت
#۱۸ #فقه_نظام
#۱۹ #فقه_حکومتی
#۲۰ #فقه_حکمرانی
#۲۱ #فقه_اجتماعی
#۲۲ #فقه_پاسخگو
#۲۳ #فقه_تخصصی
#۲۴ #فقه_روایی
#۲۵ #فقه_روشمند
#۲۶ #فقه_عامه
#۲۷ #فقاهت
#۲۸ #استنباط
#۲۹ #اجتهاد
#۳۰ #اجتهاد_تمدنی
#۳۱ #احکام
#۳۲ #گستره_فقه_تخصصی
#۳۳ #قواعد_فقه
#۳۴ #الغاء_خصوصیت
#مقاصد_شریعت
#مبانی_اصولی
---
۳. پژوهش و روش تحقیق
#۳۵ #روش_تحقیق
#۳۶ #پایان_نامه_نویسی
#۳۷ #پایان_نامه
#۳۸ #پایاننامه
#۳۹ #مقاله_نویسی
#۴۰ #مقاله
#۴۱ #تحصیل_اجتهادی
#۴۲ #روششناسی
#۴۳ #روش_مطالعه
#۴۴ #روش_تحصیل
#۴۵ #روش_تدریس
#۴۶ #تقریرنویسی
#۴۷ #یادداشت_نویسی
#۴۸ #یادداشتبرداری
#۴۹ #فیش_برداری
#۵۰ #اعتبارسنجی
#۵۱ #روش_شناسی_اجتهاد
#۵۲ #روش_شناسی_علم_کلام
#۵۳ #روش_تفکر
#۵۴ #روش_ترسیم_نمودار_علمی
---
۴. علوم اسلامی و انسانی
#۵۵ #علوم_اسلامی
#۵۶ #علوم_انسانی
#۵۷ #علم_دینی
#۵۸ #علم_النفس
#۵۹ #علم_رجال
#۶۰ #حقوق
#۶۱ #کلام
#۶۲ #کلام_اسلامی
#۶۳ #کلام_جدید
#۶۴ #زبان_دین
#۶۵ #زبان_شناسی
#۶۶ #فلسفه
#۶۷ #تمدن_اسلامی
#۶۸ #جامعه_سازی
#۶۹ #انسان_سازی
#۷۰ #امتداد
---
۵. اساتید و شخصیتها
#۷۱ #امام_خمینی
#۷۲ #امام_خامنهای
#۷۳ #استاد_ابوطالبی
#۷۴ #استاد_یزدانپناه
#۷۵ #استاد_وحیدی
#۷۶ #استاد_بغدادی
#۷۷ #استاد_کرمانشاهانی
#۷۸ #استاد_امینی_نژاد
#۷۹ #استاد_عباسی_ولدی
#۸۰ #استاد_علی_مصباح
#۸۱ #استاد_خسروپناه
#۸۲ #استاد_فلاح_شیروانی
#۸۳ #استاد_وثوقزاده
#۸۴ #استاد_نظری_منفرد
#۸۵ #استاد_مقیمی_حاجی
#۸۶ #استاد_معماریانی
#۸۷ #استاد_سیدمحمدرضاواعظی
#۸۸ #استاد_پناهیان
#۸۹ #استاد_فربهی
#۹۰ #استاد_ربانی_بیرجندی
#۹۱ #استاد_واسطی
#۹۲ #استاد_اسدپور
#۹۳ #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری
#۹۴ #آیت_الله_آملی_لاریجانی
#۹۵ #آیت_الله_شبزندهدار
#۹۶ #آیت_الله_فیاضی
#۹۷ #آیت_الله_مددی
#۹۸ #آیت_الله_مبلغی
#۹۹ #آیت_الله_علیدوست
#۱۰۰ #آیت_الله_فاضل_لنکرانی
#۱۰۱ #آیت_الله_جوادی
#۱۰۲ #علامه_طباطبایی
#۱۰۳ #آیت_الله_مصباح
#۱۰۴ #آیت_الله_مفیدی
#۱۰۵ #آیت_الله_سبحانی
#۱۰۶ #آیت_الله_ریشهری
#۱۰۷ #آیت_الله_حائری_شیرازی
#۱۰۸ #شهید_مطهری
#۱۰۹ #شهید_صدر
#۱۱۰ #شهید_بهشتی
#۱۱۱ #شهید_سلیمانی
#۱۱۲ #استاد_درایتی
#۱۱۳ #استاد_وکیلی
#استاد_عبدی
#استاد_منافی
#استاد_عالمزاده_نوری
---
۶. تاریخ و روایات
#۱۱۴ #تاریخ
#۱۱۵ #مشروطه
#۱۱۶ #تاریخ_علم_اصول_فقه
#۱۱۸ #حدیث
#۱۱۹ #منابع_حدیثی
#۱۲۰ #شرح_حدیث
#۱۲۱ #روایات
#۱۲۲ #تحریف_قرآن
#۱۲۳ #تحریف
#۱۲۴ #تعدد_قرائات
---
۷. مهارتهای علمی و نرمافزارها
#۱۲۵ #مهارت
#۱۲۶ #ورد
#۱۲۷ #اکسل
#۱۲۸ #پاورپوینت
#۱۲۹ #نرم_افزار
#۱۳۰ #روش_مطالعه
#۱۳۱ #تقویت_حافظه
#۱۳۲ #حل_مسئله
#۱۳۳ #تمرکز
#۱۳۴ #برنامه_ریزی
---
۸. فضای مجازی و رسانه
#۱۳۵ #فضای_مجازی
#۱۳۶ #اینترنت
#۱۳۷ #گزارش_صوتی
#۱۳۸ #رسانه
---
۹. اخلاق و روانشناسی
#۱۳۹ #اخلاق
#۱۴۰ #وظیفه_گرایی
#۱۴۱ #روانشناسی
#۱۴۲ #افسردگی
#۱۴۳ #افسردگی_علمی
#۱۴۴ #مشاوره
#۱۴۵ #مشاوره_طلبگی
---
۱۰. سایر موضوعات علمی و فکری
#۱۴۶ #تفسیر_المیزان
#۱۴۷ #قرآن_کریم
#۱۴۸ #معارف
#۱۴۹ #معنویت
#۱۵۰ #علم_النفس
#۱۵۱ #علوم_عقلی
#۱۵۲ #حکمت_عملی
#۱۵۳ #حکمت_اسلامی
#۱۵۴ #نظریه_پردازی
#۱۵۵ #انقلاب_اسلامی
#۱۵۶ #جهاد_تبیین
#۱۵۷ #بصیرتی
#هوش_مصنوعی
---
۱۱. مناسبتهای دینی و اجتماعی
#۱۵۸ #ماه_رجب
#۱۵۹ #محرم
#۱۶۰ #کربلا
#۱۶۱ #عاشورا
#۱۶۲ #غدیر
---
۱۲. دستهبندی متفرقه
#۱۶۳ #متفرقه
#۱۶۴ #معیشت
#۱۶۵ #ادبیات
#۱۶۶ #انشاء
۱۶۷ #مناجات_شعبانیه
---