هوالحکیم ... ذبح حیوان در منا در واقع ذبح حیوانیت خود است ، تا اینکه بتوانی در سایه این ذبح و قربانی انسانیت خودت را ببینی . در آرزوی به دست آوردن این مقام والا گاو نَفْس را بکشید و نیز با قربانی شتر و گوسفند از شهوات خارج شوید . آنگاه قتل و کشتن نَفْس تشویق و ترغیب است برای حاجی که به دنبال علم الهی و عمل صالح برود . پس عجله کنید ای حجاج ، قبل از اینکه خلل و سستی به قوایتان راه یابد که عصر جوانی همان زمانی است که اختلال و سستی در قوا نیست و قوای انسان تحت فرماندهی عقل میتوانند به سوی علم و عمل پیش بروند . و الا در زمان پیری که قوا کاستی و سستی میابند ، در آن زمان انسان بخواهد خودش را به درگاه خداوند قربانی کند ، بدان میماند که قربانی ضعیف و ناقصی را به درگاه خدا آورده و چنین قربانی به خدا نمیرسد . گر بریزد خون من آن دوست‌رو پای‌کوبان جان برافشانم برو آزمودم مرگ من در زندگیست چون رهم زین زندگی پایندگیست اقتلونی اقتلونی یا ثقات ان فی قتلی حیاتا فی حیات گر بریزد خونم آن روح الامین جرعه جرعه خون خورم همچون زمین گو بران بر جان مستم خشم خویش عید قربان اوست و عاشق گاومیش گاو اگر خسپد وگر چیزی خورد بهر عید و ذبح او می‌پرورد گاو موسی دان مرا جان داده‌ای جزو جزوم حشر هر آزاده‌ای گاو موسی بود قربان گشته‌ای کمترین جزوش حیات کشته‌ای یا کرامی اذبحوا هذا البقر ان اردتم حشر ارواح النظر #مثنوی برگرفته از ص ۷۶۱ و ۷۶۲ #اسرار_حج اثر قلمی #علامه_مروجی_سبزواری