#سلسله_نوشتاری پیرامون بازشناسی #هویت_جغرافیایی_و_تاریخی رود #فرات (۷)
در #حوالی_بصره جایی که به نام #روستای_قرنه شناخته می‌شود، #فرات و #دجله بعد از #کیلومترها به یکدیگر #می‌پیوندند و پس از اتحاد با #کارون، #اروندرود (شط العرب) را تشکیل می دهند و پس از آن به #خلیج_پارس می‌ریزند.
برخی چون #ابن_رسته نام #اروند را #فرات نوشته‌اند و از #دریای_فارس در قسمتی که مجاور کناره‌های فرات است.
#فرات معمولاً #از_دجله #پهناورتر_و_پرآب_تر بوده است. این نکته به شکل #ضرب_المثل رواج داشته است. پرآبی فرات، گاه به اندازه‌ای بود که بر اثر تلاقی با #نهر_خابور (کنار شهر #رقه)، دژ مستحکم #قرقیسیا (اکنون قریه البصیره) به صورت #جزیره در می‌آمد.
این وضعیت به حدی بوده که در #قرن_چهارم_هجری #استخری، بیان کرده که #نهر_صرصر و #نهر_الملک و #نهر_عیسی که به نام هر سه، #شهرهای_آبادان نیز وجود داشته، #محل_کشتیرانی بسیار بوده است.
#ابن‌خرداد به #رئیس_مکتب_عراقی در #جغرافی و #وزیر_پست_عباسیان نیز از وجود کشتی‌های بسیار برای تجارت بر روی فرات در #قرن_سوم_هجری یاد کرده است.
در #قرن_ششم_هجری نیز این پرآبی در گزارش های بر جای مانده دیده می شود. در این قرن، #ابن_بطوطه از زورق‌هایی به نام « #صنبوق» بر فرات نام می‌برد و می‌نگارد:
«کشتیبانان این نواحی در حال ایستاده پارو می‌زنند. اکنون میزان تخلیه آن را تا #۲۵۰۰ (م) در ثانیه برآورد کرده‌اند.
ادامه دارد...
منبع: دلبری، شهربانو (۱۳۹۶).
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO
#سلسله_نوشتاری پیرامون بازشناسی #هویت_جغرافیایی_و_تاریخی رود #فرات (۱۵)
✅ #نهر_علقمه از #شعبات_فرات بود که از دوران #قبل_از_اسلام وجود داشت. این #کانال_آبرسانی برای آبیاری زمین‌های اطراف حیاتی بود و در حوالی #کوفه جریان داشت. این نهر سبب آبادانی کوفه بود.
✅ این قسمت از فرات #مهاجرپذیر بوده است؛ بنابراین هیچ‌گاه #ساکنانی_یک‌دست_و_منسجم_نداشت، به نحوی که در زمان حضور #امام_علی (ع) نیز این مسأله به خوبی مشهود است.
✅ از #مهاجران_قدیمی_فرات در این نواحی می‌توان به اینها اشاره کرد: #تنوخیان، #عبادیان و #احلاف. در حال حاضر، تنها خرابه‌های کاخ #نعمان_بن_منذر معروف به #خورنق وجود دارد که بسیار مشهور و در کنار فرات (بعدها مشرف به شهر نجف) بود. ساخت این قصر توسط #معماران_رومی حدود #۶۰_سال به طول انجامید.
✅ #ابن_جبیر در #قرن_ششم_هجری به وجود #سقاخانه‌ای بزرگ در #مسجد_کوفه اشاره کرده که از آب فرات تأمین می‌شده است:
« #فرات از سمت شرقی #کوفه به اندازه نیم فرسخ فاصله دارد و سمت شرقی تمام #نخلستان_هایی است که به سواد شهر پیوسته و تا آن جا که چشم به دید می‌آرد امتداد دارد».
✅ #عشایر_عرب_مهاجر در حاشیه #فرات و خصوصاً نواحی #کوفه و #نجف تا #کربلا، گرایشهای #علوی داشتند. گویی #فرات_در_مقایسه_با_دجله، جایگاه و موقعیت بهتری برای رشد و گسترش #تشیع داشته است.
ادامه دارد...
منبع: دلبری، شهربانو (۱۳۹۶).
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO
#سلسله_نوشتاری پیرامون بازشناسی #هویت_جغرافیایی_و_تاریخی رود #فرات (۱۶)
✅ حلّه
این شهر میان #کوفه و #بغداد در حاشیه #فرات ساخته شد. حلّه با تشدید لام به #حلّه_بنی_مزید یا #حلّه_سیفیه نیز مشهور بود. حلّه در #سرزمین_بابل قرار داشت. این شهر در #قرن_ششم_هجری آباد و پرجمعیت بود. یکی از نهرهای منشعب شده از فرات به نام « #نیل» در کنار #شهر_حلّه روان بود. این شهر تا #قرن_دهم_هجری آباد بود و بعدها تحت الشعاع #نجف قرار گرفت. #سد_هندیه بالای این شهر بر روی فرات ایجاد شده است.
✅ بابل
شهر #بابل ( ال ایلاه، همان ایلوی بابـ_ ایلو_ن و یا بابیروش)، #مرکز_تمدنی_بزرگ و باسابقه‌ای طولانی بود. «بابل از شهرهای قدیمی که در #سوره_بقره_آیه_۱۰۲ نیز آمده است. می‌گویند: #ضحاک اول بار ساخته و عمالقه اول ساکنان آن بودند. #نمرود نیز آن را وسیع ساخت. #بابل حدود #سه_هزار_سال بعد از سقوط #دولت_آشور و #نینوا جای آن را گرفت و از نواحی مهم تجاری به شمار می‌آمد.
✅ حران
این شهر در ناحیه ای مهم و تمدنی قرار داشت. #حران در #جنوب_ترکیه_فعلی و #شمال_سوریه_کنونی در محلی به نام #ادسا یا #الرها (اورفا) قرار دارد. #فرات در آبرسانی به این شهر مؤثر بود.
ادامه دارد...
منبع: دلبری، شهربانو (۱۳۹۶).
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO