💠 خُلق عظیم
🔸 امام باقر (سلام الله علیه) مكارم اخلاق را از قرآن استنباط كرد، فرمود خدای سبحان #مكارم_اخلاق را در سه جمله قرآنی تبیین كرد[1] كه ﴿خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْجاهِلینَ﴾.[2] معنای عفو آن است كه انسان طوری از تبهكار بگذرد كه او شرمنده نشود؛ گرچه انسان در برابر بیگانگان جزء ﴿أَشِدّاءُ عَلَی الْكُفّارِ﴾[3] خواهد بود، ﴿وَ لْیجِدُوا فیكُمْ غِلْظَةً﴾[4] نسبت به كفار و منافقین است. به همین رسول خدا كه ﴿وَ إِنَّكَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ﴾[5] است خدای سبحان فرمود ﴿وَ اغْلُظْ عَلَیهِمْ﴾،[6] اما نسبت به دیگران برادران اهل ایمان انسان باید #اهل_گذشت باشد. معنای گذشت آن نیست كه به رخ متّهم بكشد و او را شرمنده كند؛ بلكه عفو كند و بالاتر از عفو «صفح جمیل»[7] كند؛ یعنی طوری از او بگذرد كه او به خاطر نیاورد و به رخش نكشد تا او شرمنده بشود.
🔸 بدی را با نیكی دفع كردن كار انسانی است كه از #اخلاق_عظیم برخوردار است كه ﴿ادْفَعْ بِالَّتی هِی أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذی بَینَكَ وَ بَینَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِی حَمیمٌ ٭ وَ ما یلَقّاها إِلاَّ الَّذینَ صَبَرُوا وَ ما یلَقّاها إِلاّ ذُو حَظِّ عَظیمٍ﴾.[8] انسان اگر بخواهد از تباهی یك تبهكار عفو كند، طوری بگذرد كه به صورت «صفح جمیل» باشد. صَفح بالاتر از عفو است، یك وقت انسان از اشتباه كسی می گذرد، یك وقت صفحه خاطرات را آنچنان ورق می زند كه اصلاً در ذهنش نیست كه كسی نسبت به او این بدی را كرده است، این می شود «صفح جمیل»؛ البته عفو به آن معنا مقدور انسان نیست. انسان ممكن نیست از تبهكار طوری عفو كند كه در خاطره تبهكار هم نباشد، ممكن است انسان از یاد خود ببرد؛ ولی آن توان را ندارد كه اشتباه را از ذهن تبهكار بیرون بیاورد هرچه احسان نسبت به تبهكار بكند آن خود آن تبهكار مورد عفو شرمنده است، وقتی این كریم را می بیند خود احساس انفعال می كند كه من چرا نسبت به این كریم بدرفتاری كردم. ممكن است انسان به رخ متهم نكشد، ممكن است از خاطر خود هم بزداید و در ذهنش نیاورد كه كسی نسبت به او بد كرد؛ اما این توان را ندارد كه از ذهن طرف برطرف كند و او همواره به یاد این خاطره است و رنج می برد. اما آن قدرتی كه می تواند از انسان تبهكار بگذرد نه تنها به رخش نكشد، بلكه از یاد مجرم هم ببرد كه او هم متهم است، آن قدرت خدا است؛ لذا وقتی توبه #توابین را خدای سبحان قبول كرد و آنها را به بهشت سعادت برد، بهشت عالمی است كه هیچ شرم و غم و انفعال در آنجا نیست؛ لذا افراد مجرم یادشان نیست كه گناه كردند تا شرمنده بشوند، این نعمت فقط مقدور خدای سبحان است.
🔸 ما هر چه بخواهیم نسبت به دیگران كه تباهی را مرتكب شدند عفو و صَفح كنیم، مقدورمان نیست كه از یادشان ببریم كه اشتباه كردند، هر چه بیشتر به آنها احسان كنیم آنها شرمنده ترند؛ زیرا به یادشان هست كه قبلاً دست به یك جرمی زدند. هرچه ما عفو و صَفح كنیم باز آنها وقتی به یاد آن گذشته می افتند منفعل اند و اما خدای سبحان وقتی توبه یك عده را می پذیرد از یاد آنها می برد كه اینها بد كردند، قهراً وقتی #توابین وارد بهشت سعادت می شوند مانند دیگر افراد اهل تقوا از لذت محض برخوردارند، هرگز گرفتار انفعال و شرم نیستند؛ زیرا یادشان نیست كه معصیت كردند تا از این راه منفعل بشوند، اینگونه عفو مخصوص خدای سبحان است چون مقلّب قلوب است و توان تصرف در دل ها در اختیار او است.
▫️ از این مرحله كه گذشتیم، اولیای الهی قدرت «صفح جمیل» دارند و این كار جزء اخلاق عظیمه است كه امام باقر (سلام الله علیه) فرمود مكارم اخلاقی كه پیامبر (علیه آلاف التحیة و الثناء) بدان مبعوث شد در این جمله های قرآنی خلاصه می شود ﴿خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْجاهِلینَ﴾ و آنگاه انسان كریم كه از اخلاق عظیم برخوردار است، وقتی خیر و احسانی نسبت به كسی كرده است، آن طرف احسان را می گوید او وسیله سعادت من شد، او را با چشم تكریم و احترام می نگرد نه با دیده ترحّم! #خُلق_عظیم آن است كه انسان وقتی نسبت به كسی احسان رواداشت از او قدردانی كند كه تو مرا كمك كردی در احسان و اگر تو نبودی یا احسانم را قبول نمی كردی من به این فضیلت نمی رسیدم.
[1] . تفسیر القمی، ج1، ص253.
[2] . سوره اعراف، آیه199.
[3] . سوره فتح، آیه29.
[4] . سوره توبه، آیه123.
[5] . سوره فلم، آیه4.
[6] . سوره توبه، آیه73.
[7] . سوره حجر، آیه85؛ ﴿وَ ما خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَینَهُما إِلاَّ بِالْحَقِ وَ إِنَ السَّاعَةَ لَآتِیةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمیلَ﴾.
[8] . سوره فصلت، آیه34 و 35.
#قیام_توابین
#مکارم_اخلاق
#صفح_جمیل
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 مجموعه سخنرانی اصالت اخلاق جلسه 9
تاریخ: 1363
🆔 @a_javadiamoli_esra
خُلق عظیم، ویژگی ممتاز آیت الله هاشمی رفسنجانی
🔹 مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی فضایل فراوانی داشت که همه آنها زیر مجموعه #خلق_عظیم ایشان جمع شدند… .
#ششمین_سالگرد_رحلت_آیت_الله_هاشمی_رفسنجانی
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
👇👇👇👇
🆔 @a_javadiamoli_esra
خُلق عظیم، ویژگی ممتاز آیت الله هاشمی رفسنجانی
🔹
پایگاه اطلاع رسانی اسراء:مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی فضایل فراوانی داشت که همه آنها زیر مجموعه #خلق_عظیم ایشان جمع شدند. مستحضر هستید اخلاق یک خلقت ویژه ای است که انسان باید آن را بسازد؛ البته همان طوری که مسیح (سلام الله علیه) هیچ چیزی را خلق نمی کرد، مگر به اذن خدا، انسان سالک هم بخواهد درون خود را بسازد و فضایل اخلاقی را به صورت خلقت ویژه و خُلق درآورد، حتماً «بإذن الله» است؛ منتها این عادت است و آن معجزت که همتا ندارد در حد مسایل عادی. 🔹 #اخلاق غیر از موعظه و سفارش و نصیحت است. اخلاق جزء قوی ترین و غنی ترین علوم عقلی و فلسفی است. اخلاق عبارت از آن است که انسان در جبهه جهاد درون کامیاب باشد، این جنگ را خوب مدیریت کند و سعی کند نه شهید بشود و نه اسیر و اگر نتوانست، شربت شهادت بنوشد و اسیر نشود. در درجه اول کسی خلیق است و دارای خُلق عظیم که در جبهه #جهاد_درون فاتح باشد و اسیر بگیرد و بعد از آن، کسی است که شهید بشود؛ ولی اسیر نشود و اگر ـ خدای ناکرده ـ ضعیف بود، آنگاه از رده بحث پیروزی خارج می شود، شکست می خورد که طبق بیان نورانی امیر بیان (سلام الله علیه) فرمود: «کَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسِیر تَحْتَ هَوَی أَمِیر». 🔹 اگر کسی بتواند جمع کند در بخش اندیشه، وهم و خیال را به رهبری عقل اندیشور بسپارد، در بخش انگیزه شهوت و غضب را به رهبری عقل عملی هدایت کند و عقل عملی که مدیر و مدبر است با عقل نظری هماهنگ باشد؛ عقل نظری که حکیم و فرهنگ مدار است با عقل عملی هماهنگ باشد، این مجموعه به صورت یک #انسان_عاقل_عادل در می آید؛ البته مقامات برتر که هم از گزند خطا، هم از آسیب خطیئه مصون هستند، آنها معصومان هستند که از بحث کنونی بیرون است و افراد عادی به آنها دسترسی ندارند. 🔹 نمونه بارز کسی که بتواند در حد خود، در حد معقول و معمول، این فضایل را جمع آوری کند، آیت الله هاشمی رفسنجانی (رضوان الله تعالی علیه) است. برخی از افراد کسانی هستند که علم مناسبی را اندوختند؛ ولی آن درایت و مدیریت و سیاست و تدبیر سیاسی و عقلانی را تجربه نکردند. برخی به عکس، امور تدبیر و سیاست را تجربه کرده اند؛ ولی علم لازم را فراهم نکردند. برخی ها هر دو را جمع کردند؛ اما به صورت جمع مکسّر. کسی که در حد خود، مقدار لازم، علم فراهم کرده باشد، #جهاد را خوب تجربه کرده باشد، #شهامت و #شجاعت را تجربه کرده باشد، #سیاست را تجربه کرده باشد، #مدیریت و #مدبریت را تجربه کرده باشد، #کشوردانی و #کشورداری و #کشورآرایی را با این مجموعه تجربه کرده باشد و جمع این فضایل جمع مکسّر نباشد، جمع سالم باشد، آیت الله هاشمی رفسنجانی (رضوان الله تعالی علیه) است. #ششمین_سالگرد_رحلت_آیت_الله_هاشمی_رفسنجانی #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 پیام به همایش بررسی شخصیت و اندیشه اخلاقی آیت الله هاشمی رفسنجانی تاریخ: 1396/09/09 🌐 http://news.esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra
بازخوانی پیام آیت الله جوادی آملی به همایش شخصیت و اندیشه اخلاقی آیتالله هاشمی رفسنجانی
🔹 مرحوم #آیت_الله_هاشمی_رفسنجانی فضایل فراوانی داشت که همه آنها زیر مجموعه #خلق_عظیم ایشان جمع شدند… .
#هفتمین_سالگرد_رحلت_آیت_الله_هاشمی_رفسنجانی
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
👇👇👇👇
🌐 https://esra.ir
🆔 @a_javadiamoli_esra
مبعث تجلی اعظم خداست / طلاب و روحانیون باید هم قرآنی بیاندیشند و هم قرآنی عمل کنند
🔸
پایگاه اطلاع رسانی اسراء:همزمان با سالروز مبعث پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم، آیین عمامه گذاری جمعی از طلاب به دست مبارک حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در محل دفتر معظم له برگزار گردید. 🔸 آیت الله العظمی جوادی آملی در سخنانی بیان داشتند: سراسر جهان تجلی خداست، منتها هر کدام دارای درجاتی است ولی #مبعث تجلّی اعظم خداست. خداوند در قرآن به «قلم» قسم می خورد «نٓۚ وَٱلۡقَلَمِ وَمَا يَسۡطُرُونَ» قسم به قلم، قسم به علم، قسم به سواد، اینها قسم به دلیل و بینه است؛ قسم به دلیل و بینه که تو دارای خلق عظیم هستی «وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ» قسم به قلم که تو متخلق به اخلاق الهی هست، پیامبر گرامی اسلام هم در #علم کامل است و هم در #عمل کامل است، و انسانی که در علم و عمل کامل باشد می شود #صراط، اهل بیت عصمت و طهارت صراط هستند و علم سراج است و نه صراط! 🔸 مشکل جامعه جهانی امروز این است که به ابدیت خود فکر نمی کند، آنچه غرب را گرفتار کرده و شرق را نیز گرفتار کرده این است که نمی اندیشند که بعد از این جهان، به کجا می رویم؟! این حوادث غزه و امثال غزه نشان می دهد که اینها خواب محض هستند و به این فکر نیستند که آیا انسان پس از مرگ مانند درختی است که هیزم می شود و از بین می رود یا مانند پرنده ای است که از قفس آزاد می شود، اگر ابدیتی نباشد، این دنیا پس محل بازی است و خداوند می فرماید ما بازیگر نیستیم، «وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ» 🔸 شما طلاب و روحانیون باید هم قرآنی بیاندیشید و هم قرآنی #عمل_کنید، سوادی که با معنویت همراه نباشد، خداوند به آن قسم یاد نکرده است، خدا به کدام قلم و کتاب، قسم یاد کرده است؟ به آنچه که #خلق_عظیم را ترویج می کند! لذا شما باید با کتاب و قلم و مرکبی سر و کار داشته باشید که خدا به آن قسم یاد کرده، حوزه ای که نتواند #شیخ_انصاری و #آخوند_خراسانی تربیت کند، به وظیفه خود عمل نکرده است. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #سخنرانی 📚 آیین عمامه گذاری – روز عید مبعث تاریخ: 1402/11/19 🌐 https://esra.ir/ 🆔 @a_javadiamoli_esra