🏴 ماجرای فدك روستايى يهودى‌نشين در نزديكى مدينه؛ از دهكده‌هاى آباد مدينه در نزديكى #خيبر بود كه در سال ٧ هجرى بدون خون‌ريزى به دست پيامبر صلى الله علیه وآله فتح شد. اهالى فدك با پيامبر (ص) مصالحه كردند به اين گونه كه نيمى از باغ‌هاى خود را به آن حضرت واگذاشتند و نيم ديگر را براى خود نگاه داشتند و زراعتِ سهم پيامبر (ص) را نيز برعهده گرفتند و در برابر، حقّى از آن برداشتند ( الأمالى ، ٤٠؛ شرح نهج‌البلاغة ، ١٦/٢١٠؛ تاريخ المدينة ، ١/ ١٩٣) . بنابر حكم صريح #قرآن سرزمين‌هايى كه بدون درگيرى نظامى به فتح مسلمانان درآيند، ملك شخصى پيامبر (ص) مى‌شوند و پيامبر (ص) مى‌تواند هرگونه مصلحت بداند، دربارۀ آنها تصميم بگيرد (حشر/٦) . فدك نيز از اين سرزمين‌ها بود. پيامبر (ص) آن را به فرمان خدا در زمان حيات خويش به دخترش فاطمه سلام الله علیها بخشيد و #بنى_هاشم تا پيامبر (ص) زنده بود، از محصول فدك بهره مى‌بردند ( مسند ابى يعلا ، ٢/٣٣٤؛ تفسير مجمع البيان ، ٣/٤١١؛ ينابيع المودّة ، ١/١٣٨) . ▫️بنابر روايات، پيامبر (ص) پس از فتح فدك، دخترش را فرا خواند و براساس آيۀ «وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ» (اسراء/٢٦) آن را به فاطمه (س) بخشيد. در همان مجلس على علیه السلام را خواست و سندى نيز تنظيم كرد كه اميرمؤمنان (ع) و امّ ايمن گواهان آن بودند ( اثبات الهداة ، ٢/١١٦؛ الخرائج ، ١/١١٢؛ بحارالانوار ، ٢٩/١١٤) . حضرت زهرا (س) نماينده‌اى براى خود برگزيد كه امور فدك را از نزديك اداره كند و كارمندانى نيز به فرمان او درآورد. ▫️پس از رحلت پيامبر (ص) #خليفۀ اوّل، نمايندۀ حضرت زهرا (س) را اخراج كرد و فدك را به بهانۀ حديث ساختگىِ «نَحْنُ مُعاشِرُ الانبياءِ لا نُوَرِّثُ» به تصرّف خويش درآورد ( احتجاج طبرسى ، ١/٢٠؛ الاختصاص ، ١٨٥-١٨٣؛ بحارالانوار ، ١٢٧ و ١٨٩) . اميرمؤمنان (ع) و حضرت زهرا (س) از راه‌هاى گوناگون كوشيدند فدك را بازپس گيرند و براى اثبات مالكيت خود، استدلال و #احتجاج كردند. فدك مدّت‌ها در اختيار حضرت فاطمه (س) بود و از اين رو، نيازى نبود كه آن حضرت براى اثبات مالكيت خويش بيّنه اقامه كند؛ امّا از او بيّنه خواستند. سرانجام، با اينكه حضرت فاطمه (س) بينه و شاهد اقامه كرد، نپذيرفتند و فدك را بازنگرداندند. حجاج نيشابورى ماجراى مطالبۀ فدك از خليفۀ اوّل را به صورت مشروح نقل كرده است و در روايتى از عايشه آورده است كه چون خليفه فدك را بازپس نداد، فاطمه (س) با او قهر كرد و ديگر هيچ‌گاه با او سخن نگفت. فدك از آن پس چند بار دست به دست گشت. چند بار به مالكيّت بنى هاشم درآمد و دوباره بازپس گرفته شد؛ امّا سرانجام در زمان خلافت #مأمون عبّاسى به گونۀ رسمى و مستند به مالكيّت فرزندان زهرا (س) درآمد ( الاختصاص ، ١٨٥-١٨٣؛ الصّواعق المحرقة ، ١٥٠؛ احتجاج طبرسى ، ١/١٢٠، ٢١٣-٢١٠؛ الغدير ، ٧/١٩٦ -١٩٤؛ السّقيفة و فدك ، ١٠٠ و ١٠٥ و ١٠٦؛ الخرائج ، ١/١١٢؛ بلاغات النّساء ، ١٤-١٢؛ شرح نهج‌البلاغة ، ١٦/٢١٣-٢١٠؛ شرح الاخبار ، ٣/٣٤؛ صحيح مسلم ، ٣/١٣٨٠) . ▫️فدك براى شيعيان تنها يادآور يك نزاع مالى نيست؛ بلكه نمادى از مظلوميّت حضرت فاطمه سلام الله علیها و امام على علیه السلام است. فدك با نام و ياد فاطمه (س) گره خورده است و ارزش اعتقادى يافته است. #فدک #شیعه #حضرت_زهرا #علیهاالسلام