🔴امام خمينی و نقد کتابهای تفسيری
🖊احمدحسين شريفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در تاريخ اسلام يکي از علوم و دانشهايي که همواره مورد توجه همه فرق و مذاهب اسلامي بوده است، دانش تفسير قرآن بوده است. دهها و بلکه صدها نوع تفسير قرآن نوشته شده است. هر کدام از آنها نيز مشابهتها و البته تمايزات فراواني با هم دارند.
اما #امام_خمينی(ره) در نقدي کلي، از حيث هدايتبخشي و درمانگري و انسانسازي، دربارة تفاسير موجود ميگويد:
«به عقيده من تفسير هم براى قرآن ما نوشته نشده است، گرچه خيلى از كتابها را انسان مىبيند كه به اسم تفسير است؛ مثلًا بهترين و جامعترين تفسير، مجمع البيان است و اگر انسان به آن مراجعه كند شأن نزول آيات و معانى لغويه و صرفيه و نحويه و اعراب و بنايش را مىداند، اما آن جنبه تفسير و مقصود اصلى قرآن كه هدايت مردم است زمين مانده است؛ زيرا مقصود قرآن اين است كه در جاهاى متعدده فرموده: «الم* ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ» كه اصلًا اين كتاب هدايت است، و يا فرموده است: «وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ» صاحبان تفسير متوجه آن جهات هدايت و تذكر قرآن نيستند و نكات هدايت و سوق جمعيت به شاهراه هدايت را بيان نمىنمايند؛ يكى آمده به جنبه طبى، تفسير مىكند، يكى به جنبه تاريخى، ديگرى به جنبه ادبى، ولى اصل مقصود زمين مانده است. غافل از اينكه اگر قرآن به جنبه تاريخى كار داشت، لازم نبود يك قصه، مثلًا قصه آدم عليه السلام را در كتاب كمتر از سيصد ورق تقريباً بيست جا نقل كند، با اينكه انسان يك قصه را اگر يك دفعه شنيد، دوباره شنيدنش در سامعه حسنى ندارد، بلكه مستنكر است، پس معلوم مىشود كه نكات هدايتى دارد و غرض از تكرار، جهت مناسب با اصل مقصود قرآنى است، و مثلًا قصه موسى عليه السلام را كه الى ما شاء اللَّه ذكر كرده است، البته يكى از شاهكارهاى قرآن اين حكايات و قصص قرآن است. منتها با آن جنبه اهتدا كه دارد.»
#تفسیر
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🔴«روایات» و فهم و کاربست «آیات»
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸امیر مؤمنان(ع) در توصیف قرآن میفرماید:
أَلَا إِنَّ فِيهِ عِلْمَ مَا يَأْتِي وَ الْحَدِيثَ عَنِ الْمَاضِي وَ دَوَاءَ دَائِكُمْ وَ نَظْمَ مَا بَيْنَكُم؛
آگاه باشید! که علوم مربوط به آینده، اخبار مربوط به گذشته، دوای دردها و نظم امور شما در قرآن کریم هست.
🔹اما بدون تردید فهم و استنباط چنین حقایقی از قرآن کریم، بدون توجه به سخنان و احادیث مفسران اصیل و واقعی قرآن، یعنی معصومان علیهم السلام، ناشدنی است.
ائمه اطهار(علیهم السلام) نیز یکی از مهمترین کارویژههای خودشان را تفسیر و تأویل و کاربردیسازی قرآن کریم و تطبیق عالمانه و روشمند آیات آن بر مسائل و مصادیق نوپدید میدانستند و به همین دلیل حجم کثیری از روایات برجای مانده از آن انوار پاک، ناظر به فهم و کاربست قرآن کریم است.
🔸برخی از محققان، روایات مرتبط با «فهم» و «کاربست» قرآن را به پنج دسته تقسیم کردهاند:
1.«روایات تفسیری» (یعنی روایات ناظر به رفع ابهام از الفاظ و عبارات قرآنی)؛
2.«روایات تنزیلی» (یعنی روایات بیانکنندة مورد نزول آیات)؛
3.«روایات تأویلی» (یعنی روایاتی که معانی باطنی آیات قرآن را بیان میکنند یا ابهامات و شبهات را از آیات متشابه میزدایند)؛
4.«روایات تطبیقی» (یعنی روایات ناظر به تطبیق آیات قرآن بر مصادیق نوپدید یا مصادیقی که در عصر نزول وجود نداشته است)؛
5.«روایات تبیینی» (یعنی روایاتی که به بیان معارف و آموزههای مرتبط با آیات قرآنی میپردازند)
🔻یک قرآنشناس راستین، برای فهم درست قرآن و همچنین کاربردیسازی معارف و آموزههای قرآنی در هر عصر و مصری به آگاهی عمیق نسبت به همه روایات ناظر به فهم و تفسیر و تأویل و تطبیق و کاربست قرآن نیازمند است.
#قرآن
#تفسیر
#امام_علی
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹