🔴فصل مميز #انسان از نگاه #عبدالرحمان_جامي
🖊احمدحسين شريفي
🔸فهم تفاوت و تمايز انسان با ساير موجودات، يکي از دغدغههاي هميشگي فيلسوفان و انديشمندان بوده است. در اين ميان، دو سر طيف و دو طرف مقايسه عبارت بودند از «خدا» و «حيوان». يعني سؤال مهم اين بود که از يک طرف چه ارتباطي ميان انسان و خدا وجود دارد و از طرف ديگر، ارتباط ميان انسان و حيوان چگونه است؟ اين سؤال از آنجا اهميت دارد که هم ويژگيها و اوصاف الهي در انسان مشاهده ميشود و هم ويژگيها و اوصاف حيواني.
🔸عامة مردم به هنگام تعريف انسان، تمايزي جدي و عالمانه ميان او و حيوانات قائل نيستند. به تعبير عبدالرحمان جامي:
حد انسان به مذهب عامه
حيوانيست مستوي القامه
پهن ناخن برهنهپوست ز موي
به دو پا رهسپر به خانه و کوي
هر که را بنگرند کاينسان است
ميبرندش گمان که انسان است
🔸اما اديان و فرزانگان و قاطبة فيلسوفان، انسان را موجودي الهي دانسته و ابعاد الهي و خداگونگي او را برجسته ميکنند. باز هم به تعبير جامي:
آدمي چيست برزخي جامع
صورت خلق و حق در او واقع
نسخه مجمل است و مضمونش
ذات حق و صفات بيچونش
متصل با دقايق جبروت
مشتمل بر حقايق ملکوت
باطنش در محيط وحدت غرق
ظاهرش خشک لب به ساحل فرق
يک صفت نيست از صفات خدا
که نه در ذات او بود پيدا
هم عليم است و هم سميع و بصير
متکلم مريد و حي و قدير
همچنين از حقايق عالم
همه چيزي بود در او مدغم
خواهي افلاک و خواهي ارکان گير
خواه کان يا نبات و حيوان گير
صورت نيک و بد نوشته در او
سيرت ديو و دد سرشته در او
[توجه: منظور از ارکان يعني عناصر اربعه: آب، خاک، هوا و آتش]
(درسهاي انسانشناسي و علوم انساني، 1396)
🆔 کانال استاد احمدحسین شریفی
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🔷 ارتباط با ادمین:👇
@mjbayat