🟢علم نافع، علم مولد و جامعه دانش‌بنیان 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸در روایات و ادعیه اسلامی تأکید ویژه‌ای بر «علم نافع» شده است. #امیرمؤمنان خطاب به فرزندشان امام حسن علیهما السلام می‌فرمایند: وَ اعْلَمْ أَنَّهُ لَا خَيْرَ فِي عِلْمٍ لَا يَنْفَعُ؛ در دانشی که سود ندارد، خیری نیست. مسأله علم نافع در نظام ارزشی اسلام تا آنجا اهمیت دارد که از دعاهای همیشگی #پیامبر_اکرم(ص) در تعقیبات نماز این بود که: اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عِلْمٍ لَا يَنْفَع‏؛ پروردگارا از علمی که سود نداشته باشد به تو پناه می‌برم» 🔻از اینجا دانسته می‌شود که هر دانشی لزوماً «خوب» نیست؛ علم ذاتاً ارزشمند نیست؛ علمی که برای فرد یا جامعه اسلامی ضرر داشته باشد و یا حتی نفعی در پی نداشته باشد، در نظام ارزشی اسلامی، «فاقد ارزش» و حتی ممکن است «ضدارزش» باشد. 🔹علم نافع، یعنی علمی که برای فرد یا جامعه اسلامی سودمند باشد. علمی که جامعه را عالم‌تر و آگاه‌تر کند؛ علمی است که صرفاً در ذهن و ضمیر عالم باقی نماند یا در لابلای کتاب‌ها و کتابخانه‌ها دفن نشود. توضیح آنکه یک علم ممکن است برای فردی خاص، نافع باشد، اما زمانی می‌تواند برای جامعه نافع باشد که سطح دانش و هنر و صنعت مردم را هم بالاتر بیاورد؛ یعنی علمی در خدمت شکل‌دهی به یک «جامعه دانش‌بنیان» باشد. 🔸به تعبیر دیگر، ممکن است تک‌تک آحاد مردم، عالم و دانشمند باشند، اما «جامعه»، جامعه‌ای «دانشمند و دانش‌بنیان» نباشد. و این در جایی است که دانش‌های افراد دانش‌هایی مولد نباشد، میزان دانش جامعه زمانی بالاتر می‌رود که دانش تک‌تک دانشمندان به درستی در میان سایر افراد جامعه توزیع شده باشد و این جز با کاربست دانش در جامعه و صنعت ناشدنی است. «کاربست دانش» موجب می‌شود دانشی که علی‌القاعده در اختیار تعداد قلیلی از افراد است، در اختیار جمع کثیری قرار گیرد. کاربرد دانش موجب می‌شود «جامعه‌» دانشمندتر و عالم‌تر شود. 🔻اما باید توجه داشت که دانش وقتی در محصول، نمایان می‌شود که افرادی باشند که توانایی کاربردی‌سازی آن را داشته باشند. 🔹براساس پایگاه استنادی WOS رتبه علمی ایران در سال ۲۰۲۱، ۱۷ بوده است اما رتبه تولید «علم فناورانه» ۲۷ بوده است. یعنی ما ده پله در تولید علوم فناورانه، و علوم و دانش‌های کاربردی نسبت به تولید علوم محض، عقب هستیم. این نسبت مع‌الاسف در حوزه علوم انسانی بسیار نگران‌کننده‌تر است. و این نشان می‌دهد که ما باید سرمایه‌گذاری بیشتری در حوزه دانش‌‌های کاربردی یا کاربست دانش داشته باشیم. #علم_نافع #علم_مولد #کاربرد_علم #دانشگاه #پژوهش @Ahmadhoseinsharifi 🌹