...ادامه قبل 💠 علوم مرتبط با شناخت نفس امروز آنچه را مردم و خود ما در حوزه‌های علميه جستجو می كنیم، "تهذيب همراه با قواعد مجرب و كارآمد تربيت" است. به دنبال بخش روانشناسی هستیم، چرا كه حل مشكلات شخصيتی در این مسیر دخيل است. 🔸زمانی اگر می‌گفتند «اخلاق»، نهايتاً آنچه را که در جامع السعادات و معراج السعاده آمده بود قصد می کردند، ولی در فصل‌های اخير، شما می‌بينيد که به نوعی اخلاق و عرفان (اخلاق و معنويت)، تلفيقاً و با هم می‌آيند، يعنی اگر سخن از مكتب نجف به میان می‌آید، چیزی فراتر از آن ساختار اخلاقی جامع السعاداتی است، یک نوع وسعت دید است که شامل آشنایی با خود و مرکز خُلق و خوهاست، مركز حسد را می‌شناسد، مركز بخل را می‌شناسد و... 🔹در جامع السعادات که به تعبير بعضی از بزرگان کارخانه انسان‌سازی است فقط حاوی بخشی از این علوم است. همان زمانی که مرحوم قاضی در نجف بودند، بيست و هفت حوزه‌ اخلاق در نجف بود و خيلی از اکابر و بزرگان، برنامه‌هایی داشتند، و نیز یک نسل جلوتر یعنی اساتید مرحوم قاضی، همه اینها فراتر از اخلاق جامع السعاداتی تعريف می‌شود، يعنی هم شامل مسائل طبی است، و هم علوم دیگر که همه آن علوم، زیر مجموعه شناخت ابعاد ساختار انسانی قرار می گیرند. (حجت السلام و المسلمین #حاج_شیخ_جعفر_ناصری در جمع دانش پژوهان مرکز تخصصی اخلاق) 💠 @AkhlaqHad ‌ ‌

▪️به مناسبت رحلت خانم ام البنین سلام الله علیها جلسه روضه خانوادگی دانش‌پژوهان مرکز تخصصی اخلاق قم برگزار گردید.

#بزرگان_نحله_نجف ۳) سلوک عرفانی 🔻ملاحسینقلی همدانی نقطۀ عطفی در تاریخ رویکرد معنوی و عرفانی در حوزه‌های علمیه بود. بدون شک درک محضر حکیم سبزواری و تبحرش در فقه پس از بهره‌مندی از محضر شیخ انصاری، تأثیری بسزا در تعمیق معارف سیدعلی شوشتری داشته است. او با تسلط بر معارف عقلی و فقاهت، راه استادش (شوشتری) را چنان گسترش داد که پس از او نوعی مکتب تربیتی در نجف شکل گرفت. 🔸شیوۀ سلوک ملاحسینقلی مبتنی بر معرفت نفس، التزام به مراقبه و اهتمام ورزیدن در مراتب چهارگانۀ آن است. بدین ترتیب که در اولین مرحله، سالک باید واجبات شرعی را به جا آورد و از محرّمات بپرهیزد. وی بر این موضوع چندان تأکید داشت که می‌توان شاخص‌ترین مؤلفۀ سلوکی وی را حفظ حدود شریعت دانست. از میان چند نامه‌ای که از او در تذکرة المتقین آمده است، این رویکرد به وضوح دریافت می‌شود. وی التزام به شرع را در تمام لحظات، تنها راه قرب به حق می‌دانست و معتقد بود که محبت الهی با ارتکاب به معاصی جمع شدنی نیست و اول و آخر و ظاهر و باطن دین همان ترک معصیت است. 🔹 وی در دومین مرحله به سالک توصیه می‌کند که هر کاری را تنها برای رضای خدا انجام دهد تا این حالت در او ملکه شود. در مرحلۀ سوم باید خدا را پیوسته ناظر بر خود بداند و در مرحلۀ چهارم برای آن‌که خداوند را حاضر و ناظر در هر لحظه بداند و هر چه غیر حق است را از ذهن دور کند، باید به نفی خواطر بپردازد. از روش‌های نفی خواطر در مکتب تربیتی ملاحسینقلی، ذکر، تلاوت قرآن، عبادت، توسل به معصومین (علیهم‌السلام) و البته بهترین و سریع‌ترین روش نفی خواطر، توجه به نفس است، بدین معنا که سالک در شبانه‌روز نیم ساعت یا بیش‌تر به نفس و به ارتباط آن با حق توجه کند تا به تدریج خواطر از آن نفی و معرفت نفس حاصل شود. بر اثر اهتمام به مراقبه و توجه به نفس، چهار عالم بر سالک منکشف می‌گردد: 🔸 توحید افعال که در آن سالک درمی‌یابد منشأ همۀ افعال در جهانِ خارج، خداست؛ توحید صفات که در آن سالک هرگونه علم و قدرت و حیات و سمع و بصر را در موجودات، وابسته به حق ادراک می‌کند؛ توحید اسماء که در این مرحله سالک درمی‌یابد هر موجودی به قدر سعۀ وجود خویش از خداوند عالم، قادر، حی، سمیع و بصیر بهره برده است؛ و آخرین مرحله، توحید ذات است که وصف‌ناشدنی است و تنها می‌توان گفت که در این مرحله، سالک هستی خود را گم می‌کند و در ذات حق فانی می‌گردد. (رساله لب‌اللباب، ج۱، ص۱۲۳ و تذکرة المتقین در آداب سیر و سلوک، ج۱، ص۱۹۰) 💠 @AkhlaqHad

#معرفی_مقاله واکاوی اصل تدریج در تربیت اخلاقی با تأکید بر نظر آیت الله مصباح یزدی نویسنده: #هادی_حسین‌_خانی_نایینی چکیده: اصل تدریج از اصول حاکم بر فرآیند تربیت در ساحت‌های گوناگون و از جمله ساحت تربیت اخلاقی است. بر اساس این اصل، تربیتِ اخلاقی به صورت گام‌به‌گام و در بستر زمان به وقوع می‌پیوندد. مسئله‌ی تحقیق حاضر آن است که جایگاه تدریج در موفقیت تربیت اخلاقی چیست؟ بی‌توجهی به آن چه پیامدهایی به دنبال دارد؟ تدریج در تربیت اخلاقی به چه گونه‌هایی تحقق می‌یابد؟ و چه الزاماتی برای اجرای موفق آن وجود دارد؟ روش تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و از طریق مطالعه منابع اسلامی است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که تدریج ضرورتی انکارناپذیر برای تربیت اخلاقی و زمینه‌ساز همراهی نفس و نادیده گرفتن آن موجب سرکشی نفس است. گونه‌های تدریج شامل طیف‌هایی همچون؛ از سهل به دشوار، از کم به زیاد، و از نرم به خشن می‌شود. از جمله الزامات تحقق بخشیدن به این اصل، استفاده از مربیان اخلاق کارآمد و متعهّد، برنامه‌ریزی، تقویت انگیزه، تمرین و حفظ دستاوردهای مراحل قبل است. متن کامل مقاله👇 http://www.hadqom.ir/article_130401_0344e02fa373ae2f6ca3f123e7715b77.pdf کلیدواژه‌ها: #اصول_تربیتی #اصل_تدریج #تربیت_اخلاقی #مصباح_یزدی 💠 @AkhlaqHad

#معرفی_کتاب کتاب دانشنامه اخلاق کاربردی زیر نظر دکتر احمدحسین شریفی و با همکاری حدود 20 نفر از پژوهشگران برای نخستین بار در پنج جلد تدوین گردیده و توسط معاونت پژوهش مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، در سال 1396 چاپ شده است. اخلاق کاربردی از دانش های نوظهوری است که می توان آن را «کاربست مبانی و معیارهای ارزش داوری اخلاقی در حوزه یا مسئله ای خاص از مسائل ناظر به صفات یا رفتارهای اختیاری انسان» دانست. حل تزاحمات اخلاقی به ویژه در مسائل نوپدید، از دغدغه های این رشته است. در عین حال، به دلیل تأثیرپذیری شدید اخلاق کاربردی از مبانی و معیارهای ارزش داوری، بسیاری از تحقیقات موجود به دلیل تأثیرپذیری از مبانی لیبرالیستی و سکولاریستی و به طور کلی به دلیل بی ارتباطی با مبانی فکر اسلامی، نه تنها گرهی از گره های علمی یا عملی جامعه ما را باز نمی کند که حتی ممکن است انحرافات نظری و عملی زیادی هم ایجاد کند مجموعه حاضر با نگاهی اسلامی، ضمن تبیین مبانی نظری اخلاق کاربردی، به تحلیل اهم مسائل اخلاق کاربردی می پردازد. 💠 @AkhlaqHad

#استاد_سلطانی 💠 علم طب و معرفت نفس علم طب در معرفت نظرى نفس نيز نقش‏آفرينى مى‏كند. از امام صادق عليه السلام روايتى نقل شده كه اشاره به اين معنا دارد: «عِرْفَانُ الْمَرْءِ نَفْسَهُ أَنْ يَعْرِفَهَا بِأَرْبَعِ طَبَائِعَ وَ أَرْبَعِ دَعَائِمَ وَ أَرْبَعَةِ أَرْكَانٍ وَ طَبَائِعُهُ الدَّمُ وَ الْمِرَّةُ وَ الرِّيحُ وَ الْبَلْغَمُ وَ دَعَائِمُهُ الْأَرْبَعُ الْعَقْلُ وَ مِنَ الْعَقْلِ الْفِطْنَةُ وَ الْفَهْمُ وَ الْحِفْظُ وَ الْعِلْمُ وَ أَرْكَانُهُ النُّورُ وَ النَّارُ وَ الرُّوحُ وَ الْمَاءُ؛ معرفت نفس اين است كه نفس شناخته شود به چهار طبيعت و چهار ستون و چهار ركن و چهار طبيعت عبارت‏اند از: خون و مرة (صفراء) و باد و بلغم، و چهار ستون انسان، اول عقل است كه زيركى هم از عقل است و دوم فهم و سوم حفظ و چهارم علم، و اركان انسان، نور و آتش و روح و آب است». در ذيل این روايت طولانی، به ارتباط بين رفتار انسان و حالات بدن تصريح شده است که متصدّى بررسى بسيارى از اين امور، علم طب است و شناخت اينها، مستلزم شناخت نفس است؛ چون اركان و امزجه و طبايع از امور بسيار مؤثر در شاكله نفس هستند. 💠 @AkhlaqHad

#بزرگان_نحله_نجف ۴) حالات و کرامات 💠 از او کرامات بسیار نقل شده است. دربارۀ حالات او نوشته‌اند که دائماً در مراقبه به سر می‌برده، به‌طوری‌که حکایت شده است گاه در خلال درس از بیم آن‌که مبادا غفلتی پیش آمده باشد و سخنی برای رضای خداوند نگفته باشد، سکوت می‌کرده است. 💠 شیخ آقابزرگ طهرانی – که دو سال پس از رحلت ملاحسینقلی همدانی وارد عراق شد – او را بر روش و طریقۀ سید بن‌ طاووس دانسته است. به عقیدۀ وی، ملاحسینقلی بر بیش‌تر علمای طبقۀ بعد از خود حق دارد و شاگردان او ستارگان زینت‌بخش آسمان علم و فضلیت‌اند. وی از این‌که محضر او را درک نکرده تأسف ‌خورده و خوشحال بوده که شاگردان او را درک کرده است. به نظر او، شاگردان آخوند، علم را با عمل آمیخته‌اند. 💠 سیدمحسن امین نیز دربارۀ ملاحسینقلی نوشته است که در میان معاصرانش برای او، در علم اخلاق و تهذیب نفوس، نظیری یافت نمی‌شود. (تحریر ثانی تاریخ حکما و عرفای متأخر، ج۱، ص۲۲۷-۲۱۶،طبقات اعلام‌الشیعه، ج۱، ص۶۷۵) @akhlaqhad

#معرفی_پایان‌نامه‌ این پایان‌نامه در چهار بخش و به‌صورت زیر نگاشته شده است: بخش اول: کلیات و مفاهیم بخش دوم: عوامل مربوط به قبل از دنیا فصل اول: از عالم ذر تا عالم رَحِم فصل دوم: از عالم رَحِم تا عالم دنیا (وراثت) بخش سوم: عوامل مربوط به دنیا فصل اول: عوامل فراطبیعی (خداوند، فرشتگان و شیاطین) فصل دوم: عوامل طبیعی (طبیعت، غرایز، مزاج، قوا، نجوم و آب و هوا) فصل سوم: عوامل انسانی (والدین، دوستان، معلمان، حاکمان، نهادهای اجتماعی و...) بخش چهارم: راهکارهای قرآنی و حدیثی در کنترل عوامل غیراختیاری فصل اول: راهکارهای عام (نماز، روزه، انس با قرآن، توسل و مداومت بر خواندن برخی دعاها) فصل دوم: راهکارهای خاص (فطرت، طینت، وراثت و...)

#چکیده تزکیۀ نفس دشوار است و به عمری مجاهدت نیاز دارد و بسیاری از مشتاقان این راه به دلیل مشکلات و طولانی بودن مسیر، از همان آغازِ راه برمی‌گردند. از علل این بازگشت، توجه‌نکردن به بسترهای اخلاق و ازجمله عوامل غیر اختیاری آن است. این رساله، با هدف شناسایی این عوامل غیر اختیاری و تسهیل در امر تزکیۀ نفس، نگاشته شده است. عوامل غیراختیاری مؤثر بر اخلاق با تکیه ‌بر دو منبع اصیل وحیانی قرآن و حدیث، تقسیماتی دارد و راهکارهایی برای کنترل آن نیز ارائه شده است. این عوامل به دو بخش قبل و بعد از تولد تقسیم شده است: عوامل غیر اختیاری پیش از تولد، عبارت‌اند از: فطرت، طینت و وراثت؛ عوامل غیر اختیاری بعد از تولد، عبارت‌اند از: عوامل فوق طبیعی، طبیعی و انسانی. هر یک از این عوامل نیز زیرمجموعه‌های زیادی دارند؛ و راهکارهای کنترل عوامل غیر اختیاری نیز فراوان‌اند که خود به راهکارهای عام و خاص تقسیم می‌شوند. @akhlaqhad

💠 آسیبهای اخلاقی یکی دیگر از#عناوین_دروس_سطح_2_اخلاق، «آسیب‏های اخلاقی» است که هدف از آن آشنایی با مهم‏ترین موانع و آفات موثر در فرایند تربیت و تهذیب اخلاقی و راه‌کارهای برون‌رفت از آن‌ها بر اساس آموزه‌های مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام است. سرفصل‏های این درس عبارتند از: 1. کلیات: مفاهیم، ضرورت و اهمیت، پیشینه و منابع. 2. آشنایی با آسیب‏های تربیتی و راه‌کار‌های برون‌رفت از آن‌ها: (پرخوری و پرخوابی، بی‌نظمی و بی‌ثباتی، ضعف و سستی جسمی، تسویف، حب دنیا) 3. آشنایی با آسیب‏های اخلاقی و راه‌کار‌های برون‌رفت از آن‌ها: (افراط و تفریط در صفات، وساوس شیطانی و هواجس نفسانی، انیّت، گناه، غفلت) 4. آشنایی با آسیب‌های معنوی و راه‌کار‌های برون‌رفت از آن‌ها: (فراموشی ذکرالله، تشتت و عدم توجه در عبادت، نبود صدق و اخلاق، اهمال در تعهدات، پیروی کورکورانه از افراد و افکار)

#استاد_سلطانی 💠 علم طب و مديريت و برنامه‏ ريزى‏ علم طب يكى از علوم كليدى است كه می تواند در مديريت‏ها و برنامه‏ ريزیهاى كلان اجتماعى برنامه‏ هاى بسيار منظمى در زمينه‏ هاى مختلف ارائه كند؛ از جمله: 1. شناسايى استعدادهاى اشخاص براى به كارگيرى آنان در امور مختلف اجتماع از امور مديريتى و نظامى و فرهنگى و علمى و امثال آن. مثلًا افراد صفراوى مزاج در كارهاى نظامى، بلغمی ها در برخورد با ارباب رجوع و سوداوی ها در كارهاى علمى و تحقيقى، استعداد بيشترى دارند. خلاصه، علم طبّ ما را در تشخيص مزاج افراد يارى می دهد تا بدانيم فردى كه چنين مزاجى را داراست، موقعيت و زمينه پيشرفت و نبوغ در چه رشته‏ اى را دارد. رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرموده: «اِعمَلوا فَكلٌّ مُيَسَّرٌ لِما خُلِقَ لَهُ‏؛ عمل كنيد كه هر كسى حركتش در آنچه كه براى آن خلق شده، هموار و آسان است». ادمه دارد ..... @akhlaqhad

💠 ضرورت آشنایی با مكتب اخلاقی نجف و ارایه ی راهکار جامع تربیتی در موضوعات اخلاقی، مطالبی بسيار مجرب غیر از آنچه درباره آن سخن گفتیم و می دانیم هست، که مقام معظم رهبری در سفرشان به قم نیز اشاره داشتند؛ و آن عبارت است از اهتمام و توجه به مكتب نجف. مكتب نجف الگوهايي دارد که واقعاً ((نبیٌ، من أنبياء بني اسرائيل)) هستند. مقصود از مكتب نجف، اساتيد مرحوم علامه طباطبايی و مرحوم آيت الله بهجت و نیز اساتيد مرحوم قاضی می باشند كه روش آنها با سبک معراج السعاده و جامع السعادات متفاوت است. آن‌ها روشي خاص و طریق معنوی زلالی را دنبال مي‌كردند كه اين روش، در تعريفی كه می خواهيم برای اخلاق ارائه كنيم و در میزان وسعت نگاهمان به این موضوع، خیلی اهمیت دارد. مطالعه و پژوهش در بخش امور تربيتی و بخش امور روانی؛ يعنی درمان‌های روانی و راهكارهای درمانی‌روانی مجرب، با محوریت نحله نجف که روشی جداست، و جمع دیگر سبکها، راه را برای ما نزديك می‌كند و به ما وسعت شناخت می‌دهد. (حجت السلام و المسلمین #حاج_شیخ_جعفر_ناصری در جمع دانش پژوهان مرکز تخصصی اخلاق)

#بزرگان_نحله_نجف ۵) آثار چون بیشترین تلاش همدانی در تعلیم و تربیت شاگردان بوده، فرصتی برای تألیف به دست نیاورده و بیش‌تر آثارش تقریرات او به قلم شاگردانش است. برخی از آثار وی عبارت‌اند از: تقریرات دروس فقه و اصول شیخ انصاری که به قلم خود اوست و تقریرات درس‌ آقا سیدعلی شوشتری که وقف حسینیۀ شوشتری‌های نجف شده است؛ سه جلد تقریرات درس فقه او، شامل صلاة المسافر، الخلل و القضاء و الشهادات که شاگردانش آن‌ها را فراهم آورده‌اند؛ تقریرات درس فقه او در مبحث رهن که یکی از شاگردانش آن را نوشته و در کتابخانۀ محدّث نوری موجود است؛ امالی وی، در موضوع اخلاق که بعضی از شاگردانش آن را جمع‌آوری نموده‌اند؛ مکاتبات و دستور‌العمل‌ها که میرزااسماعیل تبریزی (تائب) آن‌ها را همراه با بعضی دستورالعمل‌ها و مکاتبات احمد کربلایی و محمد بهاری و محمد بیدآبادی جمع‌آوری کرده و در پایان کتاب تذکرة المتقین در ۱۳۲۹ به چاپ رسانده است. (تذکرة المتقين ص١٩٠، الذریعه، ج ۴) @akhlaqhad