❇️صاحب تنقیح المقال و توسل به حضرت حجت 🔹آقای محمدعلی مروجی طبسی نقل میکند: پدرم مرحوم آیت الله محمدرضا نجفی طبسی می‌فرمودند: تابستان گرمی خدمت مرحوم شیخ عبدالله مامقانی صاحب رجال رسیدم. ایشان در آن هوای سوزان و نبودِ امکاناتِ خنک‌کننده، با جدّیت کامل مشغول نوشتن کتاب «تنقیح‌المقال» بودند. بنده در آن روز برای کاری خدمت ایشان رسیدم. در ضمن سخنانی فرمودند: یک شب هنگام نوشتن، به کتاب رهنِ تهذیبِ شیخ طوسی، نیاز پیدا کردم. هر اندازه فکر کردم که در این هنگام شب کتاب را از کجا پیدا کنم؟ فکرم به جایی نرسید. با دلی شکسته به امام زمان(ع) متوسّل شدم. ناگهان به من الهام شد که در میان کتاب‌های پاره و اوراق باطله گوشه اتاق، نگاه کنم. من که قبلا چندین بار آنها را زیر و رو کرده بودم، ناگهان به یک کتاب تهذیب برخوردم که با خط جالبی نوشته شده بود. فورا آن را برداشتم و استفاده کردم. بعد از پایان استفاده، آن کتاب ناپدید شد و هر چه گشتم، آن را نیافتم! ✍ تمام سعادت دنیوی و اخروی ما طلاب در این است که، با تحصیل و مطالعه و تفکر در مسائل علمی، رضایت مولی و صاحب خودمان حضرت حجت ارواحنا فداه را جلب نماییم. 🌐خبرگزاری ایکنا، ۱۴۰۱/۷/۳۰ https://eitaa.com/alfigh_alosul

💢حق امام و حق مردم؛ نقد دیدگاه محمد سروش محلاتی ✍️حجت‌الاسلام محمد متقیان تبریزی جناب آقای سروش محلاتی، در سخنرانی خود، با عنوان «نظریه دولت غاصب در فقه امامیه» پیرامون حقوق خدا، امام و مردم سخن گفته و در نهایت با تصویر امکان تزاحم میان حق امام و حق مردم چنین نتیجه می‌گیرد: در تفکر امامیه در مقام تزاحم، حق مردم مقدم بر حق امام است؛ زیرا حق امام مقدمه و حقوق مردم ذی المقدمه است.» اما مبتنی بر اندیشه امامیه و با توجه دقیق به کلمات امیرالمؤمنین (ع) بقاء هر دولت و اجتماعی، در تقوم و به هم پیوستگی حق امام و حق مردم است. در عین آنکه، در همین پیوستگی است که، حق امام تقدم رتبی بر حق مردم دارد. و دوگانه‌ای که، امثال آقای سروش محلاتی درست کرده و جانب حقوق مردم را سنگین نموده و آن را مقدم بر حق امام می‌دارند، نه تنها تحریف معنوی نهج البلاغه است، بلکه، خارج از اندیشه سیاسی امامیه است. ضمن آنکه، استیفاء حق امام، متضمن استیفاء حق مردم است، نه آنکه، استیفاء حق امام، فقط به غرض استیفاء حق مردم باشد. بلکه، حق امام که حقِ ولایت و حکومت باشد، به غرضی اوسع از حقوق الناس تشکیل می‌شود. 📝 متن کامل یادداشت در «اجتهاد»: http://ijtihadnet.ir/?p=74898 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

❇️نقد امام راحل بر محقق عراقی در قضیه کلی طبیعی 🔹محقق عراقی(رضوان الله علیه) در مواضع متعددی، به تناسب از رابطه کلی طبیعی با افراد بحث کرده است: در اقسام وضع (مقالات الاصول، ج۱ ص ۷۲)، در تعلق اوامر به طبایع (نهایة الافکار، ج۲ ص ۳۸۰)، در استصحاب کلی (مقالات الاصول ج۲ص ۳۷۸) 🔹ظاهر تبیین محقق عراقی به سمت تصویر «أب و أبناء» متمایل است. از این روی، امام راحل (رضوان الله علیه) دیدگاه ایشان را مورد نقد قرار میدهد (مناهج الوصول إلى علم الأصول، ج‏۲، ص: ۶۹) و چنین میگوید: «و هذا الفاضل الأصوليّ لمّا لم يصل إلى مغزى [كلامهم‏] جمع بين الآباء و الأب، فجعل للأفراد أبا و جدّاً هو أب الآباء.» https://eitaa.com/alfigh_alosul

❇️مقصود از «حاکم» کیست؟ برخی فقها، درباره «حاکم» علی الاطلاق این نظر را دارند که، مقصود از آن، فقیه جامع الشرایط است. از جمله ایشان صاحب ریاض (رضوان الله علیه) است: «و كون المراد بالحاكم حيث يطلق من يعمّ الفقيه الجامع لشرائط الفتوی» 📚رياض المسائل (ط - الحديثة)، ج‌9، ص: 256 https://eitaa.com/alfigh_alosul

❇️عدم معذوریت در مخالفت با امر حاکم شرعی آیت الله، شهیدسیدمحمدباقر صدر(رضوان الله علیه): «و إذا أمر الحاكم الشرعي بشي‌ء تقديرا منه للمصلحة العامة وجب اتباعه على جميع المسلمين، و لا يعذر في مخالفته حتى من يرى أن تلك المصلحة لا أهمية لها و مثال ذلك ان الشريعة حرمت الاحتكار في بعض السلع الضرورية و تركت للحاكم الشرعي أن يمنع عنه في سائر السلع و يأمر باثمان محددة تبعا لما يقدره من المصلحة العامة فإذا استعمل الحاكم الشرعي صلاحيته هذه وجبت اطاعته» 📚الفتاوى الواضحة وفقا لمذهب أهل البيت عليهم السلام، ص: 116‌ https://eitaa.com/alfigh_alosul

❇️مقاله علمی تخصصی (مرور اقوال) 🔹عنوان: موارد وجوب سجده سهو در آراء فقهاء امامیه و عامه ✍نویسنده: علی محمد گل وردی- دانش پژوهش مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی ◀️نویسنده در این مقاله، با گزارش اقوال غالب فقهای امامیه - از قدما تا معاصرین- موارد اجماعی، موارد مشهور و شاذ وجوب سجده سهو را با تفکیک و با استناد به متون فقهی نقل میکند. https://eitaa.com/alfigh_alosul

مقاله علمی تخصصی (مرور اقوال) ✅عنوان: غروب شرعی ✍️نویسنده: حسین مهران فر- دانش پژوه مقطع خارج عمومی مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی ◀️چکیده: «غروب شرعی» در برخی از احکام الهی به عنوان شرط یا موضوع آن احکام قرار گرفته و امتثال آن احکام، مشروط به احراز غروب شرعی است، چنان‌چه بدون تحقق وقت غروب، نماز مغرب صحیح نمی‌باشد و افطار روزه جایز نیست. بنابر همین ضرورت، فقها به مساله بررسی پرداخته اند که بنابر ادله، غروب شرعی دقیقاً بر کدام مرحله از مراحل تکوینی سقوط خورشید صادق است؟ در این مقاله با تتبع در اقوال فقهای متقدم، متأخر و معاصر شیعه و سنی و دسته بندی آن‌ها به این پرسش پاسخ داده شد و سه قول در مسئله به‌دست آمد. مشهور فقها که غروب شرعی را مقارن با «سقوط حقیقی و کامل خورشید» می دانند و برای اثبات مدعای خود به روایاتی چون «زوال یا ذهاب حمرة مشرقیة» تمسک جسته اند. گروه دوم، فقهایی که غروب شرعی را مقارن با «سقوط ظاهری خورشید» می دانند و به روایات و نشانه هایی چون «لیس علیک صعودُ الجبال» تکیه کرده اند، و فقهایی که «ظهور ستارگان» را هنگام غروب شرعی می دانند و به روایاتی چون «جَنّ علیه اللیل» و «بَدَت ثلاثة أنجُم» تکیه کرده اند. https://eitaa.com/alfigh_alosul

#اطلاع_رسانی | #کرسی_علمی_ترویجی نقد و ارزیابی #کتاب "تقریر مباحث فلسفه اصول استاد میرباقری" - #جلد_اول ▫️ارائه کننده: حجت الاسلام #محمدرضا_ترابی "مقرر‌ کتاب" ناقد اول: حجت الاسلام #یحیی_عبداللهی مدیر مرکز تفقه علوم اسلامی ناقد دوم: حجت الاسلام #محمد_متقیان استاد سطوح‌ عالی حوزه علمیه ▫️دبیر جلسه حجت الاسلام #یاسر_فروغی استاد سطوح‌ عالی حوزه علمیه 🗓 #چهارشنبه ۱۶ اسفندماه ۱۴۰۲ | ساعت: ۱۶:۳٠ 📍قم، بلوار الغدیر، کوچه ۱۰، ساختمان مفید، طبقه دوم ▫️سالن جلسات فرهنگستان علوم اسلامی قم فرهنگستان علوم اسلامی قم ایتا|وبگاه|اندیشه منیر|انتشارات

❇️حزب الدعوة الإسلامیة و آیت الله خوئی 🔹نامه از سوی محمد باقر بود. سیدمرتضی عسگری آن را باز کرد؛ «سید مهدی پیام مرا به شما میرساند.» سید مهدی حکیم روبه رویش نشسته بود. گفت: «بفرمایید.» سیدمهدی کمی مضطرب به نظر میرسید. «ما در این فکریم که باید حکومت اسلامی تشکیل دهیم. برای چنین کاری تشکیل حزب را لازم میدانیم. به نظر سازو کار امروزی مناسبی است. سیدصدر گفت اگر سید مرتضی عسگری و دیگرانی مانند ایشان با ما موافقت کنند، میتوانیم شروع کنیم و اگر نکنند، نمیتوانیم.» ..... محمد باقر اصل فعالیت حزبی را بر آیه شورا گذاشته بود و مصمم بود «حزب الدعوة الإسلامیة» را تشکیل بدهد، که دعوت کننده به تشکیل حکومت اسلامی باشد. ..... حالا باز کسی برای تجربه ای آزموده شده سربلند کرده بود. برای آنکه جلوی این کار را بگیرند، دنبال کسی می گشتند که نفوذ کلامش راه را سد کند. به آیت الله خوئی رساندند که شاگردش در چه خیالی است. ما جواب ناامیدکننده بود: « اگر محمدباقر صدر حزب تشکیل دهد، من اولین کسی هستم که عضو میشوم.» نمی دانستند آیت الله خوئی اساسنامه حزب را هم خوانده و مثل همیشه صلاح و مشورتش را از محمدباقر دریغ نکرده. 📚گزیده ای از کتاب «نا»، صص 63-65 https://eitaa.com/alfigh_alosul

❇️نظریه اطلاق ذاتی 🔹شیخ علی ایروانی، نظر به این دارد که، برای احراز اطلاق در کلام متکلم، نیازی به مقدمات حکمت نیست: «و الخلاف واقع في أنّ أسماء الأجناس هل هي متعيّنة بالوضع بإزاء الماهيّات اللابشرط في ذاتها المرسلة بهويّتها بلا لحاظ شي‏ء معها كما عن السلطان، و تبعه على ذلك المحقّقون من المتأخّرين، أم هي موضوعة بإزاء الماهيّات بشرط الإطلاق كما نسب إلى المشهور؟ و احتاج الأوّلون في الحكم بالإطلاق إلى اجتماع مقدّمات سمّوها بمقدّمات الحكمة. و نحن نختار مذهب السلطان. لا نحتاج مع اختيار مذهب السلطان إلى التماس مقدّمات الحكمة.» 📚الأصول في علم الأصول، ج‏1، ص: 189 https://eitaa.com/alfigh_alosul

❇️انجبار مضمره با شهرت 🔹شیخ انصاری (رضوان الله علیه) در خصوص «ایصال الغبار الغلیظ الی الحلق» بعد از نقل شهرت، چنین میگوید: «و بما ذكر ينجبر سندا و دلالة مضمرة سليمان الجعفري أو المروزي: «قال: سمعته يقول: إذا تمضمض الصائم أو استنشق متعمّدا أو شمّ رائحة غليظة أو كنس بيتا، فدخل في أنفه و حلقه غبار، فعليه صوم شهرين متتابعين، فإنّ ذلك له فطر مثل الأكل و الشرب و النكاح» او، سپس در خصوص انجبار مضمره میگوید: «و إضمارها- لو سلّم قدحه، إغماضا عن القرائن، و عن كون الباعث عليه غالبا تقطيع الأخبار- غير ضائر بعد الانجبار بما عرفت.و دعوى أنّ الانجبار مختصّ بما نسب إلى الإمام (عليه السلام) حتّى يسمّى خبرا ممنوعة.» 📚كتاب الصوم (للشيخ الأنصاري)، ص: ۴۵ https://eitaa.com/alfigh_alosul

🎙 #نشست_علمی 🔹ارائه کننده: آیت الله اشرفی شاهرودی (زیدعزه) 🔹موضوع: تمسک به اطلاقات در عبادات و معاملات 👈بحث ایشان، ناظر به تحقیقات استاد علیدوست(زیدعزه) است. https://eitaa.com/alfigh_alosul

❇️جواز نظر به زنان متهتک و مبتذل ✍ صالح رحمتی اشاره برخی، در ماجرای درمانگاه قم، با قاطعیت تمام رفتار طلبه ناهی از منکر را از جهات مختلفی نقد و رد کردند. یکی از آن جهات این بود که، نظر به زن نامحرم حرام است حتی اگر با دوربین گوشی همراه باشد. چنین قاطعیتی در خصوص برخی افراد محل تامل است که در ادامه بدان اشاره خواهد شد. 1⃣روایتی وجود دارد از عباد بن صهیب که هم در کافی شریف و هم در من لایحضره الفقیه نقل شده و سند آن نیز معتبر است. نقل الفقیه اینگونه میباشد: عَبَّادِ بْنِ صُهَيْبٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ‏ لَا بَأْسَ بِالنَّظَرِ إِلَى شُعُورِ نِسَاءِ أَهْلِ تِهَامَةَ وَ الْأَعْرَابِ وَ أَهْلِ الْبَوَادِي‏ مِنْ أَهْلِ الذِّمَّةِ وَ الْعُلُوجِ لِأَنَّهُنَّ إِذَا نُهِينَ‏ لَا يَنْتَهِينَ‏ قَالَ وَ الْمَجْنُونَةُ الْمَغْلُوبَةُ لَا بَأْسَ بِالنَّظَرِ إِلَى شَعْرِهَا وَ جَسَدِهَا مَا لَمْ يَتَعَمَّدْ ذَلِك‏.(۱) اختلاف برجسته ای که در نقل الفقیه با الکافی وجود دارد در همان عبارت تعلیل است که در کافی چنین آمده است: «لِأَنَّهُمْ إِذَا نُهُوا لَا يَنْتَهُون‏»(۲) 2⃣ظاهراً اولین فقیهی که، از موارد مذکور در این روایت تعدی کرده و عناوین دیگری را نیز با استناد به تعلیل « لِأَنَّهُنَّ إِذَا نُهِينَ‏ لَا يَنْتَهِينَ» داخل در «جواز نظر» نموده، جناب محقق داماد (رضوان الله علیه) است. ایشان، ذیل بحث از «ستر و ساتر» در کتاب الصلاة، اینگونه آغاز میکند که، از آنجا که مسلمانان در دوران کنونی مبتلا به زنانی شده اند که متهتک و غیرپوشیده هستند که ای بسا با زنان کفار نیز مشتبه شوند، پس مانعی نیست که از جواز نظر نسبت به این زنان و کفار بحثی صورت بگیرد. سپس، در بادی بحث خود به عموماتی اشاره میکند که، زنان متهتک را با زنان پوشیده یکسان می انگارد و حرمت نظر درباره آنان نیز وارد میشود. اما به نظر او، چه بسا، از برخی اخبار بتوان جواز نظر به زنان متهتک را استفاده کرد. روایت مورد نظر همان موثق عباد بن صهیب است که، هرچند موضوع جواز نظر در آن خصوص اهالی بادیه نشین و اعراب و زنان ذمی است، اما به دلیل عمومیتی که در تعلیل وجود دارد میتوان از این موارد تعدی کرد، همانطور که از نظر به «رأس» نیز میتوان به سایر مواضع بدن تعدی نمود.(۳) 3⃣البته، برخی فقها این استفاده را محل اشکال میدانند، مانند صاحب وسیلة النجاة (۴) و هدایة العباد (۵) و تحریر الوسیلة(۶). و در مقابل، برخی فقهای دیگر نیز به عموم تعلیل استناد کرده و از جواز نظر به «مبتذلات» گفته اند. سیدحکیم صاحب مستمسک، چنین میگوید: «(مسألة ۳) يجوز للرجل النظر الى من يريد التزويج بها و كذا الى نساء أهل الذمة و كذا المتبذلات اللاتي لا ينتهين إذا نهين عن التكشف»(۷) و همچنین سیدخوئی(۸) و میرزا جوادتبریزی(۹) و سید سیستانی(۱۰) به همین دیدگاه فتوا داده اند. 👈و در نهایت این نکته نیز باید ذکر شود که، این جواز نظر منوط به «عدم قصد لذت» است که در همه آراء فقهاء آمده است. ---------- 1. «من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص: 469» 2. الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏5، ص: 524 3. (كتاب الصلاة (للمحقق الداماد)، ج‌1، ص: 369) 4. (وسيلة النجاة (مع حواشي الإمام الخميني)، ص: 699) 5. (هداية العباد (للگلبايگاني)، ج‌2، ص: 309) 6. (تحرير الوسيلة، ج‌2، ص: 245) 7. (منهاج الصالحين (المحشى للحكيم)، ج‌2، ص: 275) 8. (منهاج الصالحين (للخوئي)، ج‌2، ص: 259) 9. (منهاج الصالحين (للتبريزي)، ج‌2، ص: 333 ) 10. (المسائل المنتخبة (للسيستاني)، ص: 398‌) https://eitaa.com/alfigh_alosul

❇️اقل الناس حرمة الفاسق 🔹مرحوم مجلسی اول (رضوان الله علیه) ذیل مواعظ النبی (صلی الله علیه و آله)، چنین مینویسد: « «و أقل الناس حرمة الفاسق» و لهذا لا غيبة له لأنه لا حرمة له كما تقدم و روى المصنف في الصحيح، عن هارون بن الجهم، عن أبي عبد الله عليه السلام قال: إذا جاهر الفاسق بفسقه فلا حرمة له و لا غيبة» 📚روضة المتقين في شرح من لا يحضره الفقيه (ط - القديمة)، ج‏13، ص: 101 https://eitaa.com/alfigh_alosul

📚فهرست کتاب «الصحیح من سیرة النبی الأعظم» ✍نوشته: علامه سیدجعفر مرتضی العاملی @alfigh_alosul

📚نظرات اصولی آیت الله سیستانی (حفظه الله) ✍مصاحبه با آیت الله مروارید (زیدعزه) @alfigh_alosul

📚قاعده صحت و قاعده ید ✍آیت الله سیدمحمدهادی میلانی (رضوان الله علیه) @alfigh_alosul

🏴🏴 انا لله و انا الیه راجعون 🏴🏴 کفار یهود، زنان مسلمان را در ماه مبارک رمضان، هتک حرمت کردند. https://eitaa.com/alfigh_alosul

کمترین وظیفه ما به عنوان مسلمان این است که؛ اجازه ندهیم، گرسنگی و تشنگی و کشتار مردم مسلمان برای ما عادی شود. این مظلومیت، هر چقدر که طولانی شود، نباید عادی شود. نکند، دیگران وجدان بیدار جهان باشند و ما خواب آلوده. باید طنین صدای مردم مظلوم غزه باشیم و نگذاریم در شلوغی این روزگار، گم شوند. فلسطین، موضوع اول دنیای اسلام است. https://eitaa.com/alfigh_alosul

❇️ریحانتی رسول الله 🔹حدیث معروفی است درباره منزلت و جایگاه حسنین (سلام الله علیهما) نزد رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله): «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (سلام الله علیه) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): الْوَلَدُ الصَّالِحُ رَيْحَانَةٌ مِنَ اللَّهِ قَسَمَهَا بَيْنَ عِبَادِهِ وَ إِنَّ رَيْحَانَتَيَّ مِنَ الدُّنْيَا- الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ سَمَّيْتُهُمَا بِاسْمِ سِبْطَيْنِ مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ شَبَّراً وَ شَبِيراً.» 📚الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏۶، ص: ۲ 🔹واژه «ریحانة» که در این حدیث و سایر احادیث پیرامون دو امام همام آمده است، معنای لطیفی دارد که، توجه بدان عمق معنایی این حدیث را آشکار مینماید. این واژه هرچند به «ریح» میرسد، اما بنابر نقل کتب لغت، بازگشت کلمه «ریح» نیز به «روح» میباشد. العین و مانند آن میگویند: یاء، در کلمه «ریح» منقلب از واو است به دلیل کسره پیش از آن. که مصغر آن میشود: رویحة، و جمع آن هم: ریاح و أرواح میباشد. (ج۳ص ۲۹۲) و المحیط فی اللغة درباره ریح میگوید: «و الرِّيْحُ: ذو الرَّوْح‏». (ج۳ص ۱۹۶) روح نیز همانطور که در معجم مقائیس اللغة آمده، به معنای فسحه و سعه و اطراد است؛ یعنی وسعت و گشایش. (ج۲ص ۴۵۴) راغب در المفردات، روح را به «تنفس» معنا کرده است: «و قد أَرَاحَ الإنسان إذا تنفّس‏» (ص ۳۶۹) همه کتبی که به واژه «ریحان» پرداخته اند، علاوه بر تذکر به معروفیت معنای آن، در ترجمه آن به «رزق» اشاره کرده اند که، البته بی تأثیر از برخی احادیث نیست. و تاج العروس نیز به اختلافات موجود در این کلمه اشاره میدارد (ج۴ص ۶۱) اما با این وجود میتوان با ارجاع این کلمه به ریشه آن، به معنای اصلی آن نزدیک شد. و شاید مهمترین شاهد هم استعمالی باشد که در آیه ۸۹ سوره مبارکه واقعه به کار رفته است: «فَرَوْحٌ وَ رَيْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعيم‏». ☑️ اگر به قرب معنایی ریحان با روح، توجه گردد یا به اینکه، ریحان از ریشه روح است، در هر دو صورت، میتوان ریحان را اینگونه معنا کرد: «چیزی که قابلیت استشمام و تنفس دارد و ساری و جاری است و برخوردار از سعه و گشایش است. یا به عبارتی، با استشمام آن، روح در درون انسان جریان می یابد و سینه انسان فراخی و وسعت پیدا میکند.» و شاید از همین باب است که در صدر حدیث پیش روی و نظیر آن آمده است: «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (سلام الله علیه) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله): إِنَّ الْوَلَدَ الصَّالِحَ رَيْحَانَةٌ مِنْ رَيَاحِينِ الْجَنَّةِ.» https://eitaa.com/alfigh_alosul

❇️حقوق اربعه امام و مردم 🔹امیرالمؤمنین علی (سلام الله علیه) در خطبه ٣٤ نهج البلاغه، در عباراتی کوتاه و مختصر به حقوق اربعه میان امام و مردم اشاره میکند. حضرت، در این عبارات چهار حق برای امام و چهار حق برای مردم برمیشمارد، که تکالیفی را برای طرف مقابل ایجاد میکند و آن هم لزوم مراعات حق طرف دیگر است: «أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ لِي عَلَيْكُمْ حَقّاً وَ لَكُمْ عَلَيَّ حَقٌّ فَأَمَّا حَقُّكُمْ عَلَي...» 1⃣حقوق اربعه مردم بر امام ◀️فَالنَّصِيحَةُ لَكُم‏: مردم بر امام این حق را دارند که، او با مردم خالصانه برخورد کند و آنچه را که خیر و نفع مردم است برای ایشان بخواهد و از هرگونه غلّ و غشّی برکنار باشد. ◀️تَوْفِيرُ فَيْئِكُم‏ عَلَيْكُم‏: امام باید، همه حقوق مردم از غنائم و بیت المال را پرداخت نماید. در حدیث معروف امام رضا (سلام الله علیه) در توصیف «امامت» آمده است: «بِالْإِمَامِ تَمَامُ الصَّلَاة.... وَ تَوْفِيرُ الْفَيْ‏ءِ وَ الصَّدَقَات‏ و...» توفیر الفیء و الصدقات، فقط با امام محقق میشود. ملاصالح مازندرانی در توضیح این فقره در شرح کافی میگوید: «توفير الفي‌ء عبارة عن قسمته على وفق القانون الشرعيّ و ترك الظلم في تقسيمه و عدم تفريقه في غير وجوهه كما فعله الثلاثة و من تبعهم.» 📚شرح الكافي، ج‌5، ص: 245 ◀️تَعْلِيمُكُمْ كَيْلَا تَجْهَلُوا: امام باید، مردم را آموزش دهد تا نادان نمانند. ◀️تَأْدِيبُكُمْ كَيْمَا تَعْلَمُوا: امام باید، مردم را ادب آموزی کرده و آنها را تربیت نماید تا عالم گردند. 2⃣حقوق اربعه امام بر مردم ◀️فَالْوَفَاءُ بِالْبَيْعَة: مردم باید، بیعتی را که با امام دارند، تمام و کمال انجام دهند. علامه مجلسی، در ادعیه لیالی قدر، این دعا را از امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) نقل میکند: «.... فَاجْعَلْنِي مِمَّنِ اشْتَرَى فِيهِ مِنْكَ نَفْسَهُ ثُمَّ وَفَى لَكَ بِبَيْعَتِهِ الَّذِي بَايَعَكَ عَلَيْهِ غَيْرَ نَاكِثٍ وَ لَا نَاقِضٍ عَهْدا....» 📚بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج‏95، ص: 126 ◀️النَّصِيحَةُ فِي الْمَشْهَدِ وَ الْمَغِيب‏: مردم باید، در علن و خفاء، برای امام خیرخواهی کنند. ◀️الْإِجَابَةُ حِينَ أَدْعُوكُم‏: مردم باید، هر زمانی که امام آنها را فرامیخواند، دعوت او را بپذیرند. ◀️الطَّاعَةُ حِينَ آمُرُكُم: مردم باید، هر زمانی که امام به آنها فرمانی داد، او را اطاعت کنند. https://eitaa.com/alfigh_alosul