🔰 گزارش تصویری اولین جلسه از سلسله جلسات هم‌اندیشی فقه نظام 📌به همت دبیرخانه علوم انسانی اسلامی مفتاح و مدرسه مطالعات تخصصی فقه نظام 💠باحضور حضرات آیات: محسن اراکی، ابوالقاسم علیدوست و عباس کعبی #فقه_نظام #سلسله_جلسات_هم_اندیشی #مفتاح

💢 سلسله یادداشت های بررسی و تحلیل نظریات فقه نظام 📝 #بخش_نخست: فقه با انگاره‌های قبول نظامات شرعی و انکار آن 🔹 گروه نخست: مقصود از «نظام» مجموعه گزاره‌های شرعی و فقهی که فقیه در استنباط‌های سلولی و خرد به آن‌ها می‌رسد، نیست بلکه امری است ورای این مجموعه، که مورد نظر قانون‌گذار است و جعل این مجموعه به قصد رسیدن به آن صورت گرفته است. 🔹 گروه دوم: این گروه به دو دسته داخلی تقسیم می‌شود: 1 - گروهی معتقد به هیچ نظامی در متن واقع(شریعت) نیست؛ 2 - گروهی که معتقد است بر فرض که چنین نظامی در واقع وجود داشته باشد، فقیه با استنباط‌های اتمیک به آن می‌رسد و نیازمند اقدامی دیگر از سوی وی نیست. در واقع این گروه وجود «نظام و سیستم شرعی» را منکر نیست و آن چه را انکار می‌کند وجود «نظام و سیستم فقهی» است که در صحن فقاهت مطرح است. 📚 نظام را نباید با مجعولات عام و قواعد کلان فقهی(یا مجمع چند قاعده)، یکی دانست؛ چرا که اولی از سنخ مجعولات و قانون نیست و دومی چیزی جز حکم عام یا جمع چند حکم عام در یک ذیل نیست؛ مثلا قاعده استصحاب، ابر قاعده‌ای است که حکم هزاران واقعه را پوشش می‌دهد، بدون این‌که بتوان بر آن نام نظام نهاد. نظام به معنای نفس انسجام گزاره‌ها با یک دیگر هم، نیست. 📘 متن کامل: http://meftaah.com/?p=21919 #فقه_نظام #بخش_اول ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💢 سلسله یادداشت های بررسی و تحلیل نظریات فقه نظام 📝 #بخش_دوم: ارزیابی منهج فقهی نظام‌پذیر و منکر نظام 🔹 فقاهتی است که فقیه آن معتقد است، در محیط شریعت، خرده نظام‌هایی (بلکه و اَبَرنظام یا اَبَرنظام‌هایی) غیر از احکام شرعی، وجود دارد و فقیه باید به کشف آن نظام‌ها نیز بپردازد؛ بنابراین در مقابل این فقیه، منکران این نوع از نظام‌ها یا معتقدان به آن، لکن با اعتقاد به این که فقیه از طریق استنباط احکام به آن می‌رسد و نیاز به فعالیت اجتهادی دوباره نیست، قرار دارند. 🔹در بیانی که در راستای انکار نظام گذشت دو ادعا وجود دارد: ادعای اول انکار نظام در فقه؛ و ادعای دوم انکار نظام در اسلام است. پر واضح است که بین این دو ادعا تفاوت اساسی است و اثبات یا نفی هر یک ملازمه با اثبات و نفی دیگری ندارد. فقه به معنای دانش یا نفس عملیات استنباط یا حاصل استنباط فقیهان است که هر کدام باشد داعیه دار کشف احکام از اسناد شناخته شده‌ای چون ادله چهارگانه (قرآن، سنت، اجماع و عقل) است؛ در حالی که مراد از اسلام، مجموعه دین یا بخش شریعت آن است که به واسطه فقه مکشوف می‌گردد. 📘 متن کامل: http://meftaah.com/?p=21935 #فقه_نظام #بخش_دوم ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💢 سلسله یادداشت های بررسی و تحلیل نظریات فقه نظام ✅ #بخش_سوم: اندیشه‌ها و رویّه‌های رقیب و مختار در پیوند با استنباط نظام 1️⃣ انکار هرگونه نظام و هر آن چه از جنس هدف و مقاصد باشد در شریعت و افعال الهی و قبول احکام عام و خاص. 2️⃣ انکار هرگونه نظام در شریعت و فقه، بدون رد هدف و مقاصد و قبول احکام عام و خاص و استناد انکار به مثل ناسازگاری وجود نظام با جامع، جهانی و جاودان بودن شریعت. 3️⃣ قبول نظام و احکام عام و خاص در شریعت، انکار نظام فقهی به معنای نیازمند بودن آن به استنباط و اکتفا به استنباط‌های اتمیک و اعتقاد به رسیدن قهری فقیه به خرده نظام‌ها و کلان نظام. 4️⃣ قبول نظام در شریعت، اصرار بر نظام فقهی، نیازمندی کشف نظام به استنباط مستقل، هرچند با استمداد از آرای فقیهی دیگر باشد. مرحوم سید محمد باقر صدر به این اندیشه تصریح کرده است. 5️⃣ قبول نظام، مقاصد و شریعت در دین، لزوم جست و جوی فقیهانه از نظام حتی در استنباط‌های اتمیک احکام در موارد لازم و نقص فقاهتی که دغدغه رسیدن به این نظام ها را ندارد. توسعه در ابزارهای فقاهت، استفاده از نصوص مبین مقاصد، توسعه اصول فقه متناسب با فقاهت نظام و عدم کفایت رویه معمول و مأنوس در این پیوند. اندیشه مختار ما، گزینه پنجم است. 📘 متن کامل: http://meftaah.com/?p=21950 #فقه_نظام #بخش_سوم ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💢 سلسله یادداشت های بررسی و تحلیل نظریات فقه نظام ✅ #بخش_چهارم: بررسی آثار و نتایج نظریات موجود درباره فقه نظام 🔰 آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست در یادداشتی مطرح کرد؛ 1️⃣ گسست فقاهت نظامات با فقه حکومتی و فقه حکومت و نظام: فقه نظامات ربطی به «فقه حکومتی» ندارد. فقه حکومتی یعنی فقاهت با انگاره قبول حکومت ولی نظامات یا نظام در فقه نظامات مضاف الیه فقه است. 2️⃣ آثار اعتقاد به نظامات فقهی و کشاندن آن به صحن استنباط: به نظر ما ثمره قائل شدن به فقه نظامات در جای جای فقه به ویژه در استنباط احکام تعینات و موضوعات اجتماعی و سیاسی خود را نشان می‌دهد. 3️⃣ نظام در فرآیند قانون‌گذاری و نقد رویّه موجود قانون‌گذاری: در فرض اول، قانون گذار نظامی را در نظر می‌گیرد و اجزایی را در چارچوب آن نظام یا نظام‌ها به تصویب می‌رساند، در حالی که در فرض دوم بدون نقشه راه و برنامه، روزمره و به اقتضاءات مناسبت‌های عاجل، قوانینی را کنار هم قرار می‌دهد، بدون این‌که بتواند یا بخواهد به نتیجه کار فکر کند! 4️⃣ آسیب‌شناسی عدم انضباط نظری فقه نظام‌‌ها: ضرورت فقاهت بر بنیان باور به وجود نظام‌‌ها در شریعت مطهر در صورت عدم انضباط نظری آن، آسیب‌‌هایی را با خود به همراه می‌آورد که فقیه فقه نظام‌‌ها باید مواظب آن آسیب‌‌ها باشد و از آن‌‌ها فاصله بگیرد. 📘 متن کامل: http://meftaah.com/?p=21989 #فقه_نظام #بخش_چهارم ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

#صوت 💠 رصد کاربست های #فقه_نظام در ادبیات معاصر 🔹 سخنران: استاد ابوالقاسم علیدوست #فقه_نظام ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

#متن 💠 رصد کاربست های #فقه_نظام در ادبیات معاصر 🔹 استاد بوالقاسم علیدوست #فقه_نظام ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💢تبیین محل نزاع موافقین و مخالفین فقه نظام 📹 آیت الله علیدوست در جلسه هم اندیشی فقه نظام(بخش اول): 🔷 «آیا فارغ از مجموعه احکام و مقاصد شریعت حلقه واسطی به نام نظام (نظامات) می توان متصور شد؟» 🔷 « آیا در استنباطات احکام خرد (استنباطات اتمیک) باید به نظامات توجه داشت؟» #فقه_نظام ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💢 فقه با انگاره قبول و انکار نظامات شرعی (بخش اول) 🔰 آیت‌الله علیدوست در جلسه هم‌اندیشی فقه نظام: 🔹 یک نگاه می‌گوید احکام و اصل جعل شارع تابع مصالح و مفاسد نیست؛ 🔹 نگاه دیگر معقتد است احکام تابع مصالح و مفاسد است و معروف است که عدلیه از جمله امامیه چنین نظری دارند. ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه_نظام #سلسله_جلسات

💢 فقه با انگاره قبول و انکار نظامات شرعی (بخش دوم) 🔰 آیت‌الله علیدوست در جلسه هم‌اندیشی فقه نظام: 🔹 دیدگاه سوم بر این عقیده است که نظام وجود دارد؛ اما از طریق همین استنباط اتمیک می توان به نظام دست یافت؛ 🔹 دیدگاه دیگر این است که به صورت کنترل شده می توان مصالح و مفاسد را فهمید و از طریق نصوص دینی به صورت حلقوی و یا هرمی می توان به نظام دست یافت. ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه_نظام #سلسله_جلسات ✅ کانال دروس استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

☀️روش‌شناسی استنباط فقه‌نظام ✍️حجت الاسلام محمد متقیان 🔹روز پنج شنبه ۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ در ماه مبارک رمضان ۱۴۲۲، طی یک جلسه علمی در محضر #استادعلیدوست(دام عزه) بودیم. جلسه‌ای که با اقامه نماز و افطاری آغاز شد و با ارائه استاد و پرسش‌های حاضرین، ادامه پیدا کرد، جلسه‌ای صمیمی و علمی. مطالبه اصلی عزیزان که پیش از جلسه در قالب سؤالاتی خدمت استاد تقدیم شده بود، بررسی روش استنباط فقه نظام در نگاه استاد بود. ایشان نیز بعد از بیان مقدماتی وارد به این موضوع شدند. آنچه که از مباحث روش شناسی ایشان برمی‌آمد، نکاتی است که در ادامه تقدیم می‌شود: 1️⃣ از منظر استاد، برای ورود در عرصه فقه نظام، ابتدائاً باید #گفتمان فقه نظام یا فقه حکومی در افراد به وجود بیاید. مقصود از گفتمان، #فرهنگ و شخصیت این موضوع است که در برخی از اهل فن در فقاهت، موجود نیست و در برخی هم موجود است. این گفتمان به دنبال خود، #رویکرد فقه حکومی را تولید می‌کند و از درون آن گفتگوها و بحثهای فقه حکومی استخراج می‌شود. اثر بارز گفتمان فقه حکومی، در تفسیر نصوص دینی و کیفیت تعامل با آنها ظاهر می‌شود. به عنوان نمونه، می‌توان به دو شیوه متفاوت شیخ انصاری و امام خمینی در مواجهه با مسئله «بیع السلاح من اعداء الدین» مراجعه نمود. شیخ انصاری خارج از گفتمان فقه حکومی مسئله را حل می‌کند و نتیجه‌ای می‌گیرد و امام راحل نیز براساس این گفتمان، نتیجه‌ای دیگر می‌گیرد. 2️⃣ بعد از طرح این سه گانه، سؤال از وضعیت اصول فقه موجود می‌شود. آیا این اصول برای فقه نظام، #کافی است؟ نظر استاد بر این است که، اساساً اصول فقه موجود، بنیان علمی طلبه پژوهشگر در عرصه فقه نظام است و مورد نیاز اوست، و لیکن باید به این نکته توجه داشت که، اصول فقه موجود نه از جهت مسائل بلکه از حیث #تطویل بحث، در برخی مواضع، متورم شده است و می‌توان از این تورم کاست و مسائل اساسی دیگری را به عنوان دفتر دوم و سوم اصول فقه یا به عنوان #فلسفه‌فقه طرح نمود. مسائلی مانند: گستره شناسی شریعت که به دنبال خود گستره شناسی فقه، گستره شناسی اجتهاد و گستره شناسی تقلید را می آورد. یا مسئله بسیار مهم و تأثیرگذار مقاصد شریعت که مورد غفلت واقع شده است. کسانی که با اندیشه #مقاصد، مخالفت دارند، الزاماً و باید این اندیشه را طرح کرده و آن را نفی نمایند و نباید بدون بررسی علمی، با آن مخالفت بورزند. یعنی ایشان، باید تکلیف خود را با آیاتی که مبین مقاصد هستند، روشن نمایند، یا آنها را دخیل و مؤثر در فرآیند استنباط می‌دانند و یا نمی‌دانند، و در هر دو صورت، باید بحثی پیرامون این مسئله صورت بگیرد که در دفاتر بعدی علم اصول باید منقح گردد. ▪️با توجه به اینکه، از پرسش‌ها و پاسخ‌های جلسه اینگونه برمی‌آمد که، مسئله «فقه مقاصد» در روش‌شناسی استنباط فقه نظام، تأثیرگذار است، قرار جلسه دیگری با استاد گذاشته شد که، بعد از مطالعه دیدگاه ایشان توسط فضلای حاضر، جلسه‌ای رو به پیش و با بیان نکات جدید، برگزار شده و ابهامات و اشکالات پیرامون این اندیشه، مرتفع گردد. بعونه تبارک و تعالی. #فقه_نظام #روش_استنباط ✅ کانال دروس استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💠 موضوع : روش شناسی استنباط فقه نظام 💢 استاد علیدوست تاریخ جلسه: ۰۹ /۰۲/ ۱۴۰۰ #استاد_علیدوست #فقه_نظام #روش_شناسی_استنباط_فقه_نظام #صوت_درس ✅ کانال دروس استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

❇️ نظریه اثبات عدم اعتبار رأی مردم بر مشروعیت حکومت و مرجعیت فقیه از دیدگاه فلسفی و کلامی. 🔻 آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست در درس خارج فقه سیاسی تشریح کرد؛ ⬅️ برخی در زمان معاصر بر این باور هستند که اداره حکومت وظیفه فقیه است و مردم در آن نقشی ندارند. ⬅️ بنیان فلسفی - کلامی این نظریه: بر اساس بینش اسلامی همه عالم هستی ملک حقیقی خداوند است. از این روی هر تصرفی در جهان هستی باید به اذن او انجام شود. در نتیجه نمی‌توان بدون اذن خداوند در اعتباریات او تصرفی کرد که از مصادیق آن جایگاه پیامبر(ص) و امام(ع) و فقیه است. ⬅️ ملاک در این نظریه اراده شارع است. همان چیزی را که او راده کرده باشد حق است. از این روی در موضوعی مانند عدل، آن چیزی عدل است که خداوند اراده کرده است. از نتایج این نگاه نبود عدل پیشینی است. ⬅️ شاید طرح چنین مطلبی در زمان خودش برای مقابله با برخی رویکردهای تفریطی، سکولاریزم و اومانیسم لازم بوده است. لکن در آن ناهمسویی و تناقض در صدر و ذیل دیده می‌شود؛ نتیجه این‌که امتداد این تفکر در سپهر سیاست جمهوری اسلامی قابل توجیه نیست... —————————- #درس_خارج #فقه_نظام #سیاست #آیت_الله_علیدوست ✅ کانال دروس استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

✅ آیت‌الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 تعینات دال بر عدم اعتبار رأی مردم ✅ دلیل دوم: اسناد نقلی دال بر جانشینی فقیه در عصر غیبت از معصوم علیهم السلام در اداره امور اجتماع و مسلم انگاری عدم اعتبار به رأی مردم در اداره شئون آنها در عصر حضور امام علیه السلام. ❇️ إذَا مَاتَ الْمُؤْمِن‏ ... ثُلِمَ فِي الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا يَسُدُّهَا شَيْ‏ءٌ لِأَنَّ الْمُؤْمِنِينَ الْفُقَهَاءَ حُصُونُ الْإِسْلَامِ كَحِصْنِ سُورِ الْمَدِينَةِ لَهَا. ⬅️ این روایت از سند معتبری برخوردار نیست و حتی وجود شخص عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَة از نقاط ضعف این حدیث به شمار می‌رود اما امام خمینی(ره) این روایت را پذیرفته است. با توجه به اینکه رجال احادیث برای ما در اولویت دوم قرار دارد فرض را بر این می‌گذاریم که این روایت صحیح است و به تحلیل محتوایی حدیث می‌پردازیم. 🔻 وجه دلالت از منظر امام خمینی(ره): ⬅️ اینکه فقیه به بیان احکام، تبلیغ و استنباط بپردازد، حصن اسلام نیست. زمانی فقیه حصن اسلام است که تشکیل حکومت بدهد و به اجرای عدالت، گرفتن مالیات و ... بپردازد و حافظ جمیع شئون باشد؛ بنابراین فقیه والی است و آنچه در جیمع امور سلطانیه برای رسول و ائمه علیهم السلام وجود دارد، برای فقیه نیز باید باشد. 🔻نقد استدلال: ⬅️ محل بحث تشکیل دولتی است که بدون رأی مردم همه شئون آنها را اداره می‌کند. امام خمینی در بیان خود از رأی مردم به صراحت سخن نگفته است. ⬅️ آیا در خصوص معصوم می‌توان گفت که او بدون رأی و رضایت مردم تشکیل حکومت میدهد و عهده دار همه شئون آنها می‌شود؟ هرچند صرف احکام ، اسلام نیست اما بخشی از اسلام احکام و اعتقادات است که اجرای آنها یعنی حکومت. امام در استدلال خود فرموده است احکام، مطلوبات بالعرض هستند در حالی که حکومت، مطلوب بالعرض برای اجرای احکام می‌باشد. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

✅ آیت‌الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 تعینات دال بر عدم اعتبار رأی مردم ✅ دلیل دوم: اسناد نقلی دال بر جانشینی فقیه در عصر غیبت از معصوم علیه السلام در اداره امور اجتماع و مسلم انگاری عدم اعتبار رأی مردم در اداره شئون آنها در عصر حضور امام علیه السلام. ❇️ مقبوله ابن حنظله: قال سألت أبا عبْد اللَّهِ (ع) عنْ رجلین من أصحابنا بینهما منازعة فی دَین او میراث فتحاکما إلى السلطان وَ إلى القضاة أیحلّ ذلِکَ؟ ... 🔻 نقد و داوری: ⬅️ نکته روش شناسی: زمانی که با روایت طولانی مواجه می‌شویم مانند روایت مورد بحث، به دو صورت می‌توان آن را بررسی کرد. نخست اینکه مفردات آن را به صورت جزیره‌ای بررسی می‌کنیم. دوم اینکه روایت را به صورت سیستمی و مجموعی بررسی کنیم. ⬅️ در سه برداشتی که از روایت ذکر شد، آیت الله خویی روش نخست را در پیش گرفته است اما امام خمینی و آیت الله نائینی روش دوم را در پیش گرفته و نگاه سیستمی به روایت دارند. ⬅️ بنظر می‌رسد روایت مختص باب قضا است؛ زیرا زمانی ابن حنظله به خدمت امام می‌رسد که حکومت در دستان امام نبوده و سوال وی نیز برای خود او و ناظر به زمان خودش است نه برای دوران عصر غیبت. اگر گفته شود این حدیث ناظر به ولایت فقیه و برای عصر غیبت است، دیگر برای مورد خود که عصر حضور باشد کارایی ندارد. ⬅️ از روایت به دست می‌آید امام در مقام بیان این نکته است؛ تا زمانی که در میان شیعیان افرادی وجود دارند که می‌توانند داوری کنند و حکومت نیز به این کار حساس نمی شود، قضاوت به عهده شیعیان است. از آن جهت که قاضی برای قضاوت نیازمند ولایت است، منِ امام صادق به این افراد با این شرایط ولایت میدهم. ⬅️ با توجه به اینکه هر مفادی برای بیان نیازمند قالبی است. بحث ولایت مطلقه فقیه بر همه شئون مردم بدون رأی مردم، مفاد روایت نیست و این امر با نگاه سیستمی به روایت به دست می‌آید. ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

✅ آیت‌الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ ⬅️ برای رسیدن به یک نظر باید مجموعه ادله، فقه الواقع و آثار فتوا را مورد توجه قرار داد. در روش شناسی اجتهاد بیان می‌شود که آیا فقیه می‌تواند جدای از اسنادی مانند آیات، روایات، عقل، اجماع و... که در اختیار دارد، به پیامد فتوا نیز توجه کند؟ خیلی از بزرگان بر این باور هستند که فقیه نباید به پیامد فتوا توجه کند بلکه باید سند محور باشد. از دیدگاه این بزرگان عناوینی مانند عسر و حرج، ضرر، اضطرار، اکراه و تقیه استثنا بر این مطلب می‌باشند. ⬅️ در صورت پذیرش تأثیر فتوا در فرایند آن، نباید به افراط برخی روشنفکران دچار شویم. آنها می‌گویند اصل این است که فتوا مطبوع مقلدان باشد؛ از این رو اگر فقیه احساس کرد فتوای او از نگاه مردم به نقطه نامتبوعی منتهی می‌شود، باید از صدور فتوا امتناع کند. ⬅️ آیات 6 و 36 سوره احزاب از جمله آیاتی هستند که دال بر اولویت پیامبر صل‌الله‌علیه‌واله بر مؤمنین می‌باشند. روایات متعددی نیز در این خصوص ذکر شده است از جمله اینکه در واقعه غدیرخم پیامبر اکرم صل‌الله‌علیه‌واله با تأکید بر این موضوع، سخنرانی خود را آغاز نمود؛ «الست اولی بکم من انفسکم؟» ⬅️ برخی از بزرگان مانند علامه مطباطبایی مطلق گرا هستند. ایشان در تفسیر آیه 6 سوره احزاب می‌فرماید: «النبی اولی بهم فی ما یتعلق بالامور دنیویه او الدینیه، کل ذالک لمکان الاطلاق فی قوله تعالی: النبی اولی بالمومنین من انفسهم». در این صورت رأی گیری برای مشروعیت پیامبر صلی الله‌ علیه‌ و اله اعم از امور فردی و خصوصی، پذیرفته نمی شود. 📝 متن کامل: https://b2n.ir/q79494 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

✅ آیت‌الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ ⬅️ در قرآن کریم آیات متعددی با مضمون اولویت پیامبر بر مردم وجود دارد؛ به عنوان نمونه می‌توان به آیه «النبی اولی بالمومنین من انفسکم» اشاره کرد. این معنا در غدیر خم به نحو روایت «الست اولی بکم من انفسکم؟ قالوا بلی» نیز تکرار شده است. ⬅️ برخورد بزرگان با آیه فوق به دو گونه بوده؛ یک رفتار مطلق گرایانه که پیامبراکرم صل‌الله‌علیه‌واله را در همه امور کلی، جزئی، سیاسی، اجتماعی و ... بر مومنین اولی‌ می‌داند و یک رفتار مقید گرایانه. از جمله قائلین به نظریه مقیدگرایانه، مرحوم آخوند می‌باشد. ⬅️ مرحوم آخوند بر این باور است که ولایت پیامبر و امامان معصوم علیهم‌السلام نسبت به یک مورد قطعی است، نسبت به مواردی آنها ولایت ندارند و نسبت به مواردی نیز مشکوک است که ایشان نام آن را، الامورالجزئیه المتعلق بالاشخاص، ذکر می‌کند که از احکام نیست؛ مانند بیع دار غیر. ⬅️ روایات مطرح شده در ذیل آیه، به آیه جهت می‌دهد؛ مانند روایتی که در تفسیر نورالثقلین ذکر شده است: «نزلت فی الامره ان هذه الایه جرت فی الحسین بن علی و فی ولد الحسین من بعده فنحن اولی بالامر و برسول الله من المومنین و المهاجرین» با تأمل در این بخش روایت متوجه می‌شویم که فضای آیه در جعل ولایت قرار می‌گیرد. 📝 متن کامل: https://b2n.ir/h63730 ——————————————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست

🔻 آیت‌الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ ⬅️ دو گروه بر مردم ولایت دارند، خداوند و غیر خداوند که شامل پیامبر، امام، فقیه، عدول مومنین، فساق مومنین و در حقوق خصوصی شامل پدر، جد و وصی می‌شود. حال سوال این است، آیا ولایت در همه این موارد به یک معنا می‌باشد؟ پاسخ این سوال در بحث اعتبار یا عدم اعتبار رای مردم در مشروعیت حکومت تاثیر گذار است. در این رابطه دو نظر ذکر شده است. 1️⃣ نظر نخست که شامل جمع کثیری از باحثان مسئله مورد گفتگو می‌شود، معتقد هستند ولایت غیر خداوند در امتداد ولایت خداوند و از جنس آن می‌باشد هر چند ولایت خداوند بالاستقلال و ولایت سایران اعطایی است؛ زیرا ولایت دوگونه است بالاصل و بالاعتبار. ولایت خداوند بالاصاله می‌باشد و کسی به او اعطا نکرده اما ولایت غیر خداوند بالاعتبار می‌باشد و از سوی خداوند به آنها اعطا شده است از این رو جنس ولایت یکی است و ولایت پیامبر، امام، فقیه و ... امتداد ولایت خداوند می باشند. ⬅️ از آثار این نگاه در حقوق خصوصی و مدنی این است که اعمال ولایت مشروط به مصلحت نیست. حتی بعضی از آنها تاکید دارند هر چند تصمیم و اعمال ولایت دارای مفسده باشد اما مشروط به مصلحت نیست. این افراد به اطلاق ادله تمسک کرده‌اند. 2️⃣ برخی دیگر ولایت خداوند را از ولایت غیر خداوند متفاوت می‌دانند. آنها معتقد هستند خداوند خالق است و از حق امر و نهی به عنوان مولی برخوردار می‌باشد. از سوی دیگر فعل خداوند مشروط به مصلحت نیست. ⬅️ این نگاه در حقوق خصوصی نیز اثر خود را نشان می‌دهد؛ به عنوان نمونه ولایت پدر بر دختر، ولایت امر و نهی نیست بلکه از نوع مراقبت و محافظت است. آیا او در امر و نهی خود آزاد است یا در حد حفاظت باید امر و نهی کند. در اینجا علاوه بر حقی که خود دختر دارد ، پدر نیز باید به او اجازه بدهد اما تشخیص مصداق ضرر وعدم ، مصلحت و عدم و ... به خود دختر واگذار می‌شود. 📝 متن کامل: https://b2n.ir/g45394 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست

✅ آیت‌الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ ⬅️ طرفداران انتصاب بر این باور هستند که به علت عدم حضور صحیح مردم در عموم انتخاب‌ها، مردم حق انتخاب ندارند؛ به این توضیح که حتی در ایده آل ترین انتخابات، اکثریت مردم شرکت نمی‌کنند. به عنوان نمونه زمانی که 80 درصد از واجدان شرایط در انتخابات شرکت می ‌کنند، فرد پیروز ممکن است 50 درصد به علاوه یک رای داشته یا 60 درصد آرا را به خود اختصاص داده باشد، در این صورت اکثریت محقق نشده است. ⬅️ نکته اول: با توجه به اینکه معیار در نزد ما رضایت مردم می‌باشد نه انتخاب؛ از این رو باید میان مواردی که عدم حضور افرادی در انتخابات به علت اعتراض یا نا امیدی است و مواردی که انتخابات برای آنها اهمیت ندارد، تفاوت گذاشت. همچنین باید به این نکته توجه کرد که رابطه میان رضایت و رأی دادن، عام و خاص من وجه است؛ بر اساس معیار مذکور می‌توان گفت اگر مردم به شخصی رأی نداند اما او خوب کار کرد، این افراد نیز از او راضی می‌شوند. ⬅️ در معاملات و حتی در غیر معاملات بحثی به نام میزان تاثیر داعی وجود دارد به این معنا که میزان اثر گذاری انگیزه چقدر می‌باشد؟ به عنوان نمونه فردی هدیه‌ای را با این داعی به دیگری می‌دهد که کاری را برای او انجام بدهد اما شخص از انجام آن خود داری می‌کند، در این صورت نمی‌توان گفت هبه باطل است. با توجه به این مطلب است که اگر مردم بدون اکراه به شخصی رأی دادند، نمی‌توان گفت به دلیل اینکه شخص منتخب تبلیغات و ظاهرسازی کرده، رأی مردم اعتبار ندارد. اینکه تبلیغات را علت بی‌ارزش بودن انتخابات بدانیم، دلیل حقوقی و فقهی ندارد. 📝متن کامل: https://b2n.ir/k18207 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

♦️ فقه امنیت یعنی اینکه در فقه از مسائل امنیتی بحث می‌شود ✅ آیت الله ابوالقاسم علیدوست در درس خارج «فقه امنیت» بیان کرد: ⬅️ در خصوص امنیت گفته شده است، حالت فراغت از هر گونه تهدید یا حمله. اینکه انسان یا جامعه دغدغه حمله همسایه و دشمنان را نداشته باشد. همچنین معنای دومی نیز برای امنیت ذکر شده است؛ آمادگی برای هرگونه تهدید و حمله. به نظر می‌رسد معنای دقیق همان معنا نخست باشد؛ زیرا آمادگی زمینه فراغ بال را فراهم می‌کند. ⬅️ فقه امنیتی؛ یعنی فقیه با نگاه امنیتی، شروع به استنباط احکام می‌کند. او یک نگاه نظام واره دارد و همه موضوعات فقه را با این رویکرد بررسی می‌کند. موضوع ما فقه امنیت است نه فقه امنیتی؛ یعنی یک حصه‌ای از شئون انسانها داریم به نام امنیت. می‌خواهیم در فقه در خصوص مسائل این شأن، بحث کنیم. ⬅️ در فقه امنیت از تجسس بحث می‌شود. اینکه حاکمیت چه میزان می‌تواند از دولتهای دیگر و ملت خود جاسوسی کند؟ آیا برای حاکمیت اصل اولی جواز تجسس است یا عدم جواز. آیا ایجاد امنیت وظیفه حاکمیت است؟ امنیت حکم است یا تکلیف یا حق؟ اگر حکم و تکلیف است آیا تهیه مقدمات آن لازم است؟ در پیشگیری از جرم که امنیت جامعه نیز با آن گرده خورده، آیا حاکمیت حق پیشگیر را دارد یا این که حق سلب آزادی مردم را ندارد؟ 📝 متن کامل: https://b2n.ir/j72169 —————————————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_امنیت #آیت_الله_علیدوست

✅ معرفی دروس خارج فقه نظام (6) ⬅️ استاد: آیت الله ابوالقاسم علیدوست ⬅️ موضوع: فقه امنیت ⬅️فایلهای صوتی و تقریر این درس در سایت http://a-alidoost.ir و کانال https://eitaa.com/alidost_fiqh بارگذاری شده است. ———————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_امنیت #آیت_الله_علیدوست ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

♦️روش شناسی استنباط گزاره‌های فقه امنیت ✅ آیت الله ابوالقاسم علیدوست در درس خارج «فقه امنیت» بیان کرد: ⬅️ بحث روش شناسی استنباط گزاره های فقه امنیت مانند دیگر ساحتهای روش شناسی، بحث مهمی است. تصور کنید که ما از فقه امنیت گفتگو کنیم در حالی که از روش بحث سخنی به میان نیاید، در این صورت کار بی ارزش می‌شود. ⬅️ اگر به روش شناسی اهمیت داده شود از یک طرف مطالب از انضباط فقهی خوبی برخوردار خواهند بود از سوی دیگر استنباط عقیم نخواهد بود. از یک سو هنجارها لحظا می‌شود (پایایی فقه) و از سویی دیگر اقتضائات را مورد توجه قرار می‌دهیم (پویایی فقه). ⬅️ در روش استنباط در فقه امنیت، دو رویه وجود دارد. برخی معتقد هستند که تفاوتی وجود ندارد؛ زیرا استنباط گزاره‌های فقه امنیت از قرآن، حدیث، عقل اجماع است و این همانند استنباط سایر گزاره‌ها مثل طهارت و صلاه است. ⬅️ برخی دیگر معتقد هستند استنباط گزارهای فقه امنیت با گزارهای سایر ساحتهای فقهی، اشتراکاتی دارد و فقیه از همان هنجارها باید استفاده کند. اما اختصاصات و اقتضائات خاص خود را نیز دارد؛ لذا متفاوت می‌باشد. 📝 ادامه مطلب: https://b2n.ir/p65673 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_امنیت #آیت_الله_علیدوست

✅ بدون دست بردن در اصول فقه نمی توان فقه نظام ساز پدید آورد 🔻 آیت الله علیدوست در مراسم اختتامیه همایش ملی «فلسفه فقه نظام‌ساز»: 🔹 فقه نظام ساز گاهی به معنای تعیین کننده قواعد اجتماعی دیده می شود یعنی فقهی که ناظر به رفتارهای اجتماعی جامعه است که قواعدی را بر اساس آن کشف می کند؛ گاهی این فقه به جایی می رسد که طراحی نظام های اجتماعی و اجرایی می کند؛ چند نفر در کشور هستند که در تمام فنون و مهارت ها نظر می دهند و رسانه هم دارند و وقتی بحث رسالت فقه را ارائه می دهند سؤال می کنند چرا حوزه ها در برابر خلق چک و پول کاری نمی کنند؟ 🔹 اخیرا شاخه هایی برای فقه در حوزه های علمیه درست شده است که بگویم به فال نیک نمی گیرم. وقتی بیاییم به نام فقه نظام ساز یا فقه حکمرانی باری را بر دوش فقه بگذاریم که رسالت فقه نیست، سبب مشخص نبودن انتظارات می شود. در اینجا باید دقیقا بحثی برای رسالت فقه صورت بگیرد و انقسامات فقه معاصر باید حساب شده صورت بگیرد و دقیقا بفهمیم چه انتظاری از فقه داریم. 🔹 متولیان و متکفلان از حوزه باید بر روی واژه هایی که به کار می برند دقت کنند و حساسیت را متوجه باشند و انتظاری را برای فقه ایجاد نکنند که اگر فلان چیز هم گران شد تقصیر فقه بیافتد؛ باید فرض را بر این بگذاریم فقه نظام ساز به معنای فقهی که منسجم و دارای سیستم، آغازی روشن و سرانجامی روشن است که همه اجزا آن نیز کنار هم دیده شده است. 📚 متن کامل: http://ihkn.ir/?p=30547 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فقه_نظام #همایش #قم ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

✅ ده پرسش اساسی مشارکت سیاسی و غیر سیاسی مردم/ امامت و ولایت نافی اصل مشارکت سیاسی مردم نیستند 🔻آیت الله ابوالقاسم علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 1️⃣ ادله شرعی و مبانی این مظهر سیاسی چیست؟ ⬅️ رأی مردم با تمسک به ملاک «تسلط الناس علی شئونهم» در محدوده اداره کار خود و امورالناس به حکومت مشروعیت می‌دهد. بر این اساس است که مردم باید نماینده مجلس، رئیس شورای شهر و رئیس جمهور انتخاب کنند. اما باید توجه داشت که مردم در امور شرعی جایگاه و نقشی ندارند. 2️⃣ نظام سیاسی اسلام بر بنیان امامت و ولایت است آیا این بنیان با اقتضائاتی که دارد قابل جمع با مشارکت سیاسی است؟ چگونه؟ ⬅️ نظام سیاسی ما بر اساس امامت و ولایت می‌باشد. به این معنا که حکومت کردن در عصر حضور برای امام معصوم و در عصر غیبت برای ولایت فقیه است. ⬅️ امامت و ولایت، هر چند تغییراتی در مشارکت سیاسی مردم ایجاد می کنند نظیر آن که آنها را در اداره امور خویش آزاد می گذارد نه در آنچه به شأن امامت و اداره امور شرعی مرتبط است. لکن با اصل مشارکت سیاسی تنافی ندارد. 🌐 متن کامل : https://b2n.ir/r06676 ——————————————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_ابوالقاسم_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

✅ نشست کاربست‌های #فقه_نظام و #روش‌شناسی آن 🔹 با حضور: استاد #علیدوست و استاد #مبلغی ▫️مدرسه تابستانه دارالعلم مشهد، ۲۴ مرداد ۱۴۰۲ ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 🆔 @alidost_fiqh