🌺 تفسیر آیه3⃣4⃣ سوره #المعارج از تفسير شریف المیزان 🔰يَوْمَ يخْرُجُونَ مِنَ الاَجْدَاثِ سِرَاعاً كَأَنهُمْ إِلى نُصبٍ يُوفِضونَ3⃣4⃣ 🔸اين آيه روز مذكور را كه وعده اش را به آنان داده اند، يعنى روز قيامت را بيان مى كند. كلمه #اجداث جمع (جدث ) است كه به معناى قبر است، و كلمه #سراع جمع (سريع ) است، و كلمه #نصب آن چيزى را گويند كه به منظور علامت در سر راهها نصب مى كنند تا رهنورد به وسيله آن، راه را گم نكند. ولى بعضى از مفسرين اين كلمه را به معناى صنم (بت ) كه به منظور عبادت نصب مى شود گرفته اند. ليكن اين معنا از كلام خدا به دور است، كه مردگان زنده شده از قبر را به كسانى تشبيه كند كه به سوى بت مى دوند. چون مصدر (ايفاض ) كه فعل #يوفضون از آن مشتق است به معناى سرعت گرفتن است. _________________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه 4⃣4⃣سوره #المعارج از تفسير شریف المیزان 🔰خَشِعَةً أَبْصرُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ذَلِك الْيَوْمُ الَّذِى كانُوا يُوعَدُونَ4⃣4⃣ 🔸كلمه #خشوع به معناى تاءثر خاصى است در قلب كه به دنبال مشاهده عظمت و كبريا در قلب پيدا مى شود، نظير اين كلمه در اعضاى بدن كلمه خضوع است، و اگر خشوع را به ديدگان نسبت داده، با اينكه گفتيم حالت قلبى است، بدين جهت است كه آثار خشوع قلبى در چشم ظاهر مى شود، و كلمه #رهق به معناى پوشاندن و فراگرفتن چيزى است به قهر و غلبه. و معناى اين آيه و آيه قبلش اين است كه: روز قيامت از قبرها در مى آيند، در حالى كه سرگردان مى دوند، گويا به سوى علامتى مى دوند تا راه را پيدا كنند، در حالى كه اثر خشوع قلبى در ديدگانشان هويدا باشد، آرى آن روزى كه در دنيا وعده داده مى شدند، همین روز است. 🔸 كلمه #ذلك اشاره است به اوصافى كه قبلا براى قيامت ذكر كرده بود، يعنى بيرون شدن از قبر و سرگردان دويدن و هويدا شدن آثار خشوع قلبى در ديدگان. _________________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 بحث روایتی سوره #المعارج از تفسير شریف المیزان 🔰 بحث روایتی 🔸در الدر المنثور است كه عبد بن حميد، از عباده بن انس روايت كرده كه گفت: رسول خدا صلى اللّه عليه و آله وسلم داخل مسجد شد و فرمود: چرا مى بينم حلقه حلقه جمع شده ايد، مانند حلقه هايى كه در جاهليت تشكيل مى داديد، كه مردى پشت سر برادر خود نشسته است. 🔸اين روايت را از ابن مردويه از ابو هريره نيز نقل كرده، ولى عبارت روايت دوم چنين است: رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم خارج شد، در حالى كه اصحابش حلقه حلقه نشسته بودند، فرمود: چرا شما را (عزين)- حلقه حلقه - مى بينم. و نيز اين معنا را از جابر بن سمره نقل كرده. 🔸و در تفسير قمى در ذيل آيه (كلا انا خلقناهم مما يعلمون) از معصوم نقل كرده كه فرمود: يعنى از نطفه و سپس علقه. و در معناى جمله (فلا اقسم )) فرمود: يعنى #اقسم. و در معناى جمله (برب المشارق و المغارب) فرمود: يعنى مشرقهاى زمستانى، و مشرقهاى تابستانى، مغربهاى زمستانى و مغربهاى تابستانى. 🔸 و در كتاب معانى به سند خود از عبد اللّه بن ابى حماد، و او بدون ذكر سندى كه تا امير المؤ منين برسد، از آن جناب روايت كرده كه فرمود: خورشيد سيصد و شصت مشرق و سيصد و شصت مغرب دارد، از آن نقطه اى كه امروز طلوع كرده ديگر طلوع نمى كند تا سال بعد در همان روز. 🔸و در تفسير قمى در ذيل جمله (يوم يخرجون من الاجداث سراعا) فرمود: يعنى از قبر. و در معناى جمله (كانهم الى نصب يوفضون) فرمود: يعنى به طرف دعوت كنندگان مى روند و صدا مى زنند. و در معناى (ترهقهم ذله) فرمود: يعنى دچار ذلت مى شوند. _________________________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🔰پایان تفسیر سوره #المعارج از تفسير شریف المیزان 🌺

🌺 متن سوره #الحاقة ________________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 ترتیل وترجمه سوره #الحاقة 🎙 ترتیل موسسه پیامبر مهر ورحمت ⏳زمان : 8:19 دقیقه ___________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 ترتیل سوره #الحاقة 🎙 استاد پرهیزگار ⏳زمان: 5:36 دقیقه _______ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

▪️روضه خاص حضرت زهرا سلام الله علیها علامه حسن زاده آملی ره🔰

▪️روضه حضرت زهرا سلام الله علیها 🎙 حضرت علامه حسن زاده آملی.

🌺 ترجمه آیات1⃣الی 2⃣1⃣سوره #الحاقه از تفسير شریف المیزان 🔰ترجمه آيات 🔸به نام اللّه كه هم رحمان است و هم رحيم 🔸آن روزى كه مسلما واقع مى شود1⃣ 🔸چه روز واقع شدنى است؟2⃣ 🔸تو خبر ندارى كه آن روز تحقق يابنده چيست3⃣ 🔸قوم ثمود و عاد قيامت كبرى و عذاب كوبنده را تكذيب كردند4⃣ 🔸اما قوم ثمود به وسيله صيحه (و يا زلزله) يا صاعقه هلاك شدند5⃣ 🔸و امـا قـوم عـاد بـه و سـيـله بـادى بـسـيـار سرد و تند و طغيانگر و ويران ساز به هلاكت رسيدند6⃣ 🔸خـداونـد آن را هـفـت شـب و هشت روز بر آنان مسلط كرد تو (اگر آنجا بودى ) آن مردم را مى ديـدى كـه مـانـنـد كـنده هاى درخت خرما سر آن وقت مى پرسيدى آيا احدى از اين قوم باقى ماند؟ 7⃣و8⃣ 🔸فرعون و ياغيان قبل از او و قراء قوم لوط هم از راه عبوديت خطا رفتند9⃣ 🔸در نـتيجه فرستاده پروردگارشان را نا فرمانى نمودند پس خداى تعالى ايشان را به عقوبتى بس شديد بگرفت🔟 🔸(در داسـتـان نـوح ايـن مـا بـوديـم كـه) شـمـا را در هـنـگـامـى كه آب طغيان كرد بر كشتى نشانديم1⃣1⃣ 🔸تا آن را براى شما مايه تذكر و براى آيندگان عبرت گير مايه عبرت قرار دهيم2⃣1⃣ _________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 بیان آیات سوره #الحاقه از تفسير شریف المیزان 🔰بيان آيات 🔸اين سوره مسأله #حاقه يعنى قيامت را به ياد مى آورد، در اينجا قيامت را حاقه ناميده، در جاى ديگر قارعه و واقعه خوانده است، و در اين آيات سخن را در سه فراز سوق داده، در فـصـلى بـه طور اجمال سرانجام امت هايى را ذكر مى كند كه منكر قيامت بودند، و خداى تـعـالى آنـان را بـه #اخـذى_رابـيه (عقوبتى شديد) بگرفت. و در فصلى اوصاف حـاقـه را بـيـان مـى كـنـد، و اينكه در آن روز مردم دو گروهند، يكى اصحاب يمين، و يكى اصـحـاب شـمـال، يـكـى اهـل سـعـادت و ديـگـرى اهـل شـقـاوت. و در فـصـل سـوم در راسـتـى و درسـتـى خـبرها و سخنان قرآن تأكيد نموده، آنها را حق اليقين مـعـرفـى مـى كـنـد، و ايـن سـوره بـه شـهـادت سـيـاق آيـاتـش در مـكـّه نازل شده. _________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه1⃣و 2⃣ سوره #الحاقة از تفسير شریف المیزان 🔰الحَْاقَّةُ 1⃣ 🔰مَا الحَْاقَّةُ 2⃣ 🔸گفتيم: مراد از كلمه #الحاقه روز قيامت كبرى است و اگر به اين نامش ‍ ناميد، براى اين بود كه روزى است حق و ثابت، و غير قابل تخلف و ترديد ناپذير، و كلمه #الحاقه از مصدر حق است، كه به معناى ثابت و مقرر واقعى است، و كلمه #ما در جمله (ما الحاقه) استفهامى است كه به منظور بزرگ شمردن قيامت آمده، (در فارسى هم مى گوييم فلانى دانشمند است و چه دانشمندى ) و درست به همين بود كه با آوردن ضمير اكتفا نكرد، و نفرمود: (الحاقه و ما هى) بلكه دو باره كلمه #الحاقه را تكرار كرد. و اين جمله استفهاميه خبر است براى كلمه (الحاقه). 🔸بنابراين، جمله (الحاقه ما الحاقه ) به غير از بزرگداشت قيامت چيز ديگرى نمى خواهد بفهماند، و با تكرار نام آن اين تفخيم و بزرگداشت را افاده مى كند. _________________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه3⃣ سوره #الحاقة از تفسير شریف المیزان 🔰و ما ادريك ما الحاقه 3⃣ 🔸خطاب در اين جمله به هر كسى است كه قابل خطاب باشد، و در آن علم به حقيقت روز قيامت را از همه مخاطبين نفى مى كند، مى فرمايد: تو نمى دانى قيامت چيست؟ و تعبير كنايه است از كمال اهميت آن روز و نهايت درجه عظمتش، و شايد منظور از روايتى هم كه از ابن عباس نقل شده همين باشد، او گفته: هر جا در قرآن جمله (ما ادراك) - تو نمى دانستى آمده رسول خدا صلى اللّه عليه و آله وسلم آن را درك كرده و هر جا جمله (ما يدريك - تو نمى دانى) آمده آن جناب آن مطلب را واقعا نمى داند خلاصه كلام اينكه اولى كنايه است از عظمت مطلب و دومى تصريح است. _________________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه4⃣ سوره #الحاقه از تفسير شریف المیزان 🔰كذبت ثمود و عاد بالقارعه4⃣ 🔸كـلمـه #قـارعـه نيز يكى از اسامى قيامت است، و بدين جهت آن را #قارعه - كوبنده نـامـيـده كـه آسـمـانـهـا و زمـيـن را بـه هـم مـى كـوبـد، و بـه آسـمـان و زمـيـنـى ديـگـر تـبـديـل مـى كـنـد، كـوه هـا را بـه راه مـى انـدازد، خـورشـيد را تيره و ماه را منخسف مى كند، ستارگان را مى ريزد و تمامى اشيا به قهر خداى تعالى دگرگون مى شوند، كه قرآن بـه هـمـه اينها ناطق است، چيزى كه هست مقتضاى ظاهر كلام اين بود كه بفرمايد: (كذبت ثـمـود و عـاد بـهـا - عـاد و ثـمـود بـه آن تـكـذيـب كردند)، ولى را به جاى ضمير، كلمه #قارعه را آورد، تا باز هم امر قيامت را بزرگ جلوه دهد. اين آيه و آيات بعدش تا نه آيه هر چند در صدد بيان اجمالى از داستان نوح، عاد، ثمود و فـرعـون و طاغوتهاى قبل از او و موتفكات، و هلاكت آنان است، و ليكن در حقيقت مى خواهد بـه پـاره اى از اوصـاف الحـاقـه - قـيـامـت اشـاره كـند، و بفرمايد: خداى تعالى امت هاى بـسـيـارى را بـه خـاطـر تـكـذيـب قـيـامـت هـلاك كرد، پس در حقيقت اين آيات جواب #ما ى استفهاميه است، همچنان كه جمله (فاذا نفخ فى الصور...) جواب ديگرى است. 🔸و حـاصـل معنا اين است كه قيامت همان كوبنده اى است كه ثمود و عاد و فرعون و طاغوتهاى قبل از او و موتفكات و قوم نوح تكذيبش ‍ كردند، و خدا به اخذى شديد ايشان را بگرفت، و به عذاب انقراض هلاكشان كرد. _____ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه5⃣ سوره #الحاقة از تفسير شریف المیزان 🔰فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهْلِكوا بِالطاغِيَةِ5⃣ 🔸اين جمله اثر تكذيب ثمود را به طور مفصل بيان مى كند، و در اينكه مراد از طاغيه چيست، آيا صيحه آسمانى است و يا زلزله است و يا صاعقه ؟ آيات قرآن مختلف است، در سوره هود سبب هلاكتشان را صيحه دانسته، فرموده: (و اخذ الذين ظلموا الصيحه ) #هود_۶۷ و در سوره اعراف زلزله دانسته فرموده : (فاخذتهم الرجفه ) اعراف_۷۸و در حم سجده صاعقه دانسته فرموده: (فاخذتهم صاعقه العذاب الهون ) #حم_سجده_۱۷. 🔸بعضى گفته اند: كلمه #طاغيه مانند كلمه #طغيان و كلمه #طغوى مصدر است، نه اسم فاعل. 🔸و معناى آيه اين است كه: اما ثمود به سبب طغيانشان هلاك شدند. آيه شريفه (كذبت ثمود بطغويها) نيز مويد اين سخن است. و ليكن وجه اول با سياق آيات بعدى مناسب است، چون آيات بعد در مقام بيان كيفيت هلاكت آنان است، كه از ميان چند طريقه اهلاك زير يعنى اهلاك به وسيله باد، و يا اخذ رابيه و شديد، و يا طغيان آب ، با كدام طريق هلاك شدند. پس آيه مورد بحث هم بايد در مقام بيان اهلاك ثمود به وسيله عذاب طاغيه باشد، و بخواهد كيفيت اهلاك آنان را بيان كند، در نتيجه كلمه #طاغيه صفت عذاب است، نه صفت مردم ثمود. _________________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه 6⃣سوره #الحاقة از تفسير شریف المیزان 🔰وَ أَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكوا بِرِيحٍ صرْصرٍ عَاتِيَةٍ6⃣ 🔸كلمه #صرصر به معناى بادى سخت سرد و بسيار تند است، و كلمه #عاتيه از مصدر #عتو به معناى طغيان و سرپيچى از اطاعت و ناسازگارى است. _________________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه7⃣ سوره #الحاقة از تفسير شریف المیزان 🔰سخَّرَهَا عَلَيهِمْ سبْعَ لَيَالٍ وَ ثَمَنِيَةَ أَيَّامٍ حُسوماً فَترَى الْقَوْمَ فِيهَا صرْعَى كَأَنهُمْ أَعْجَازُ نخْلٍ خَاوِيَةٍ7⃣ 🔸تسخير باد صرصر بر قوم عاد به معناى مسلط كردن آن بر آنان است، و كلمه #حسوم جمع حاسم است، همچنان كه كلمه #شهود جمع شاهد است، و #حاسم از ماده (ح_س_م ) است، كه به معناى داغ كردن مكرر چند بار پشت سر هم است، و اين كلمه صفت است براى كلمه #سبع و جمله را چنين معنا مى دهد: باد صرصر را در هفت شب و هشت روز پشت سر هم بر آنان مسلط كرد و كلمه #صرعى جمع صريع (به خاك افتاده ) است، و كلمه #اعجاز - با فتحه همزه - جمع (عجز)- با فتحه عين و ضمه جيم - (آخر و دنباله هر چيز) است، و كلمه #خاويه به معناى چيز تو خالى است كه آن را دور انداخته باشند، 🔸و معناى آيه اين است كه خدا باد صرصر را در هفت شب و هشت روز پى در پى بر آنان مسلط كرد، و تو (اگر بودى ) آن مردم را مى ديدى كه مانند ريشه هاى تو خالى درخت خرما به زمين افتاده اند. _________________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه8⃣ سوره #الحاقه از تفسير شریف المیزان 🔰فهل ترى لهم من باقيه8⃣ 🔸يعنى (من نفس باقيه)، اين جمله كنايه است از اينكه عذاب تمامى آنان را فرا گرفت، مـى فـرمـايـد: (آيـا هيچ نفسى از آنان را باقى مانده مى بينى ؟) يعنى حتى يك نفر را نمى بينى كه زنده مانده باشد. بـعـضـى گـفـتـه انـد: كـلمـه #بـاقـيـه هـر چـنـد بـه شـكـل اسـم فـاعـل اسـت، ليـكـن بـه مـعـنـاى مـصـدر اسـت، و گـاهـى به معناى #بقيه استعمال مى شود، ليكن معنايى كه ما كرديم به ذهن نزديك تر است. _________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه9⃣ سوره #الحاقه از تفسير شریف المیزان 🔰و جاء فرعون و من قبله و الموتفكات بالخاطئه9⃣ 🔸مـنـظور از كلمه #فرعون خصوص فرعون زمان موسى است، و منظور از #من_قبله امت هاى قبل از وى هستند، كه چون او خدا را تكذيب مى كردند، و مراد از كلمه #موتفكات دهـات قـوم لوط و اهـالى آن قـريـه ها است، و كلمه #خاطئه باز مصدر در قيافه اسم فـاعـل اسـت، و مـراد از ايـنـكـه فـرمـود: فـرعـون و امـت هـاى قـبـل از او و قـريـه نـشـيـنان قوم لوط خاطئه آوردند، اين است كه طريق عبوديت را به خطا پيمودند، و بقيه الفاظ آيه روشن است. _________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه🔟 سوره #الحاقه از تفسير شریف المیزان 🔰فعصوا رسول ربهم فاخذهم اخذه رابيه🔟 🔸ضـمـيـر در #عـصـوا بـه فـرعـون و آن دو طـايـفـه ديـگـر بـرمـى گـردد، و مـراد از رسـول جـنس رسول است، و كلمه #رابيه از مصدر #رباء به معنى زياده است، و منظور (از گرفتن آنان به گرفتنى رابيه ) عقوبت شديد است. بعضی گفته اند عقوبتی زيادتر از ساير عقوبت ها است. بعضی گفته اند: منظور از آن عقوبتی خارق العاده است. _________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه 1⃣1⃣سوره #الحاقة از تفسير شریف المیزان 🔰إِنَّا لَمَّا طغَا الْمَاءُ حَمَلْنَكمْ فى الجَْارِيَةِ1⃣1⃣ 🔸اين آيه اشاره است به طوفان نوح، و كلمه #جاريه به معناى كشتى است، در اين جمله خطاب را متوجه افرادى كرده كه در كشتى نوح سوار بودند، كه در حقيقت خطاب به عموم بشر است، كه نياكانشان همانها بودند كه به وسيله كشتى نوح از غرق نجات يافتند، چون اين اخلاف و آن اسلاف يك نوعند، و مى توان حال بعضى از آنان را به همه نسبت داد، و بقيه الفاظ آيه روشن است. (مى فرمايد: اين ما بوديم كه آن زمان كه آب طغيان كرد شما را سوار كشتى كرديم، و از غرق نجات داديم ). _____________ 🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇 https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a

🌺 تفسیر آیه2⃣1⃣ سوره #الحاقة از تفسير شریف المیزان 🔰لِنَجْعَلَهَا لَكمْ تَذْكِرَةً وَ تَعِيهَا أُذُنٌ وَعِيَةٌ2⃣1⃣ 🔸اين آيه بيان مى كند كه چرا ايشان را در كشتى هاى نجات سوار كرد، پس ‍ ضمير در #نجعلها به كلمه #حمل كه از جمله #حملناكم استفاده مى شود برمى گردد، به اعتبار اينكه حمل مذكور رفتارى است از خدا با بشر، پس در حقيقت معناى جمله اين است كه اگر ما اين رفتار را با شما كرديم براى اين بود كه اين رفتار خود را تذكره اى - مايه تذكرى - براى شما قرار دهيم، تا از آن عبرت بگيريد، و اندرز شويد. 🔸و كلمه #تعيها از مصدر #وعى است، و #وعى به معناى ريختن چيزى در ظرف است، و مراد از (وعى اذن براى آن حمل) اين است كه: مردم داستان حمل كشتى نوح را در گوش و هوش خود جاى دهند و از يادش نبرند، تا اثر و فايده اش كه همان تذكر و اندرز گرفتن است مترتب شود. 🔸در اين آيه با هر دو جمله اش به هدايت ربوبى به هر دو نوعش (ارائه طريق) و (رساندن به مطلوب) اشاره شده است، توضيح اينكه يكى از سنت هاى عامه ربوبى كه در سراسر عالم جارى است اين است كه هر نوع از انواع موجودات را به كمال لايقش و آن هدف نهايى كه بر حسب وجود خاص به خودش متوجه آن است برسد، و به همين منظور آن موجود را به جهازات و ابزارى مجهز كرده كه او را در رسيدن بدان هدف كمك كند، همچنان كه قرآن كريم فرمود: (الذى اعطى كل شى ء خلقه ثم هدى) #طه_۵۰ یعنی پروردگار من کسی است که هر چیزی را که خلقتش دادوهدایتش هم کرد، و نيز فرموده: (الذى خلق فسوى و الذى قدر فهدى) (خدایی که خلق کرد وتنا عیار وبدون نقص خلق کرد، واندازه گیری نموده سپس هدایت کرد) #اعلی_۳ كه توضيح آن در تفسير دو سوره #طه و #اعلى و غير آن دو گذشت. 🔸انسان هم در اينكه استكمالى تكوينى و راهى به سوى كمال وجوديش ‍ دارد، مانند ساير انواع موجودات مادى است كه همه به هدايت ربوبى به سوى كمال وجوديشان سوق داده مى شوند، چيزى كه هست انسان به هدايت ديگرى اختصاص يافته، و آن هدايت تشريعى است، آرى نفس ‍ انسانى استكمالى از طريق افعال اختيارى خود دارد، چون اين افعال اختيارى در اثر تكرار، اوصاف و حالات درونى در او پديد مى آورد، و در زندگى دنيائيش داراى ملكات و احوالى مى شود كه همين ملكات غايت و نتيجه زندگى او است، و با اين ملكات سرنوشت زندگى ابديش ‍ معين مى شود. 🔸و همين معنا باعث شده كه در بين تمامى موجودات خصوص او، مورد عنايت بيشترى قرار بگيرد و از راه ارسال رسولان و انزال كتب آسمانى برايش سنت دينى مقرر كنند و به سوى آن سنت راهنماييش كنند، تا بعد از فرستادن رسولان، ديگر مردم عليه خداى تعالى حجتى نداشته باشند، (لئلا يكون للناس ‍ على اللّه حجه بعد الرسل) #نساء_۱۶۵ كه تفصيل معنا در بحث هايى كه پيرامون مسأله نبوت (در جلد دوم اين كتاب، و در جاهاى ديگر) داشتيم گذشت. 🔸و همه اينها، هدايت به معناى راه نشان دادن و اعلام صراط مستقيم است، كه خود انسان بدون راهنمايى خداى تعالى نمى تواند آن را پيدا كند، همچنان كه فرمود: (انا هديناه السبيل اما شاكرا و اما كفورا) #دهر_۳ حال اگر اين راه را دنبال بكند، و از آن منحرف نشود، به زندگى طيب و سعيدى خواهد رسيد، و اگر از دستش بدهد و از آن اعراض كند به شقاوتى دائمى مى رسد، و حجت خدايى به هر حال عليه او تمام مى شود، همچنان كه فرمود: (ليهلك من هلك عن بينه و يحيى من حى عن بينه) (تا هر کس هلاک می شود دانسته هلاک شود، و آنکس هم که زنده می گردد با دلیل زنده شود) #انفال_۱۴۹. 🔸حال كه اين معنا روشن شد معلوم گرديد كه يكى از سنت هاى الهى اين است كه بشر را از راه ارائه طريق به سوى سعادت حياتش هدايت كند. جمله (لنجعلها لكم تذكره) به همين معنا اشاره مى كند چون تذكره به معناى است كه راه سعادت او را به يادش بياورند، و اين مستلزم آن نيست كه آدمى تذكر هم پيدا بكند، و حتما راه سعادت را پيش بگيرد، ممكن است تذكر در او اثر بكند، و ممكن هم هست اثر نكند. 🔸يكى ديگر از سنت هاى الهى اين است كه همه موجودات را به سوى كمالشان هدايت كند، و به سوى آن نقطه به حركتشان در آورد، و به آن نقطه برساند، جمله (و تعيها اذن واعيه ) به همين معنا اشاره دارد، چون ﷼وعى - فرا گرفتن - يكى از مصاديق هدايت شدن به هدايت ربوبى است و اگر خداى تعالى اين وعى را به خودش نسبت نداد، همانطور كه تذكره را به خود نسبت داد، براى اين بود كه منظور از تذكره اتمام حجت است كه كار خداست، و اما وعى و فرا گرفتن، كار مستقيم او نيست، هر چند كه هم ممكن است به او نسبت داده شود و هم به خود انسان، و ليكن سياق آيه سياق دعوت و بيان اجر و ثواب است، اجرى كه بر اجابت دعوت مترتب مى شود، و اجر و مثوبت از آثار وعى است البته بدان جهت كه فعل انسان و مستند به اوست،