🍁تفسیر آیه4⃣ سوره #القارعه در تفسیرالمیزان
🔰يوم يكون الناس كالفراش المبثوث4⃣
كلمه #يوم ظرفى است متعلق به مقدرى از قبيل (بياد آر)، مى كوبد #مى آيد، و از اين قبيل، و خلاصه معناى آن اين است كه:
(بياد آر روزى را) كه و يا (مى كوبد در روزى كه ) و يا (مى آيد روزى كه ). و كلمه #فراش به طورى كه از فراء نقل شده به معناى ملخى است كه زمين را فرش كند، يعنى روى گرده هم سوار شده باشند، پس فراش به معناى غوغاى ملخ است.
🔸بعضى از مفسرين در اينكه چرا مردم روز قيامت را به فراش تشبيه كرد؟ گفته اند:
براى اين است كه فراش وقتى جست و خيز مى كند نقطه معلومى را در نظر نمى گيرد، مانند مرغان، و به طرف معينى نمى پرد، بلكه بدون جهت پرواز مى كند، مردم نيز در روز قيامت چنين حالتى دارند، وقتى از قبورشان سر بر مى آورند آنچنان ترس و فزع از همه جهات احاطه شان مى كند كه بى اختيار و بى هدف به راه مى افتند، و در جستجوى منزلها كه يا سعادت است و يا شقاوت سر گردانند.
🔸و كلمه #مبثوث از ماده #بث است كه به معناى تفرقه است، و #فراش_مبثوث يعنى ملخ هاى متفرق.
______
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺تفسیر آیه سوره9⃣ #الطارق از تفسير شریف المیزان
🔰يوم تبلى السرائر9⃣
🔸كلمه #يوم ظرف است براى رجع، و #سريره عبارت است از هر چيزى كه انسان در دل خود پنهان مى كند، و كلمه #بلاء كه فعل #تبلى مشتق از آن است به معناى آزمايش و نيز شناسايى و كشف نهانى ها است.
🔸در نتيجه معناى آيه اين است كه: رجع در روزى است كه آنچه از عقايد و آثار اعمال كه انسانها پنهان كرده بودند، چه خيرش و چه شرش به مورد آزمايش و شناسايى قرار مى گيرد، و زرگر اعمال و عقايد آنها را در بوته زرگرى خود مى آزمايد، تا معلوم شود كدام صالح و كدام فاسد بوده و كدام خالص و كدام داراى ناخالصى و عيار است و بر طبق آن صاحبش را جزا مى دهد، پس آيه مورد بحث در معناى آيه زير است: ان تبدوا ما فى انفسكم او تخفوه يحاسبكم به الله.
___
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺تفسیر آیه 4⃣3⃣سوره #المطففین از تفسير شریف المیزان
🔰فاليوم الذين امنوا من الكفار يضحكون4⃣3⃣
🔸منظور از #يوم روز جزا است، و اگر در اين آيه مجرمين در آيه قبل را كفار خوانده، خواسته است به حقيقت حال آنان رجوع كرده باشد.
🔸بعضى گفته اند: اگر نفرموده: (يضحكون من الكفار) و جمله #من_الكفار را جلوتر آورد، براى اين بود كه به اصطلاح ادبيات، قصر قلب كرده باشد، و معناى آن اين شود: پس امروز كسانى كه ايمان آوردند به كفار مى خندند، نه اينكه كفار به مؤمنين بخندند همچنان كه در دنيا مى خنديدند.
______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیه9⃣1⃣ سوره #الانفطار از تفسير شریف المیزان
🔰يوم لا تملك نفس لنفس شيئا و الامر يومئذ لله9⃣1⃣
🔸كلمه #يوم ظرفى است كه به تقدير #اذكر و يا نظير آن منصوب شده، يعنى به ياد آر روزى را كه هيچ كس براى كسى مالك چيزى نيست، و اين آيه علاوه بر آنچه در آيه قبل بود بيان اجمالى ديگرى است براى حقيقت يوم الدين.
🔸توضيح اينكه: رابطه تاءثير از ناحيه اسباب ظاهرى، و تاءثر از ناحيه مسببات آن در روز قيامت منقطع است، همچنان كه در جاى ديگر بدان تصريح نموده، مى فرمايد (و تقطعت بهم الاسباب )، و نيز فرموده:
(و لو يرى الذين ظلموا اذ يرون العذاب ان القوه لله جميعا)،
پس در آن روز هيچ انسانى مالك چيزى براى ديگرى نيست. و يا به عبارتى ديگر نمى تواند براى ديگران كارى بكند، شرى را دفع و يا خيرى را جلب نمايد، و اين با آيات شفاعت منافات ندارد، چون شفاعت به اذن خدا انجام مى شود، و در نتيجه باز خود خدا #مالك است، نه شخص #شفيع.
🔸و معناى جمله (و الامر يومئذ لله ) اين است كه: در آن روز مالك، تنها و تنها خدا است، و غير او كمترين سهمى از مالكيت ندارد.
و مراد از كلمه #امر - به طورى كه گفته اند - مفرد كلمه #اوامر است، يعنى تنها او است كه دستور مى دهد، چون در جاى ديگر نيز فرموده:
(لمن الملك اليوم لله الواحد القهار)، پس منظور از اين كلمه به معناى مقابل نهى است، و اينكه بعضى آن را به معناى شأن گرفته اند با مقام آيه نمى سازد.
______________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
@all_mizan1001
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیات6⃣ و7⃣ سوره #النازعات از تفسير شریف المیزان
🔰يوم ترجف الراجفه6⃣
🔰 تتبعها الرادفه7⃣
🔸معناى اينكه درباره قيامت فرمود:
(يوم ترجف الراجفه تتبعها الرادفة)
🔸كلمه #راجفه به صيحه هاى عظيمى تفسير شده كه در آن تردد و اضطرابى باشد، و كلمه #رادفه به صيحه متاخر تابع تفسير شده، در نتيجه بنابراين تفسير، دو آيه مورد بحث با دو نفخه صور تطبيق مى شود، كه آيه زير هم بر آنها دلالت دارد، مى فرمايد: (و نفخ فى الصور فصعق من فى السموات و من فى الارض الا من شاء اللّه ثم نفخ فيه اخرى فاذا هم قيام ينظرون).
🔸ولى بعضى گفته اند: راجفه به معناى هر محركى است كه متحرك را به شدت تكان دهد، چون كلمه #رجف هم لازم و بدون مفعول استعمال مى شود، و معناى تحرك شديد را مى دهد، و هم متعدى استعمال شده معناى تحريك شديد را مى دهد، و مراد از #راجفه نيز همان نفخه اولى است، كه زمين و كوهها را تكان مى دهد، و مراد از رادفه نفخه دوم است، كه متاخر و بعد از نفخه اول صورت مى گيرد.
🔸و بعضى گفته اند: مراد از راجفه، زمين و از رادفه، آسمانها و ستارگان است، كه آنها نيز به حركت در آمده آسمان را مى شكافند، و ستارگان مضطرب و متلاشى مى شوند. ولى اين دو وجه و مخصوصا وجه اخير خالى از بعد نيست.
🔸و آنچه با سياق مناسب تر است، به هر حال اين است كه جمله (يوم ترجف...) ظرف باشد، براى جواب قسم كه در كلام نيامده، تا بر فخامت و عظمت آن دلالت كند، و بفهماند آنقدر شديد است كه ناگفتنى است، و آن جواب عبارت است از جمله (لتبعثن - حتما مبعوث خواهيد شد). بعضى ديگر گفته اند: كلمه #يوم از اين جهت منصوب شده كه در معناى آيه (قلوب يومئذ واجفه يوم ترجف الراجفه ) مى باشد، ولى اين وجه هم خالى از بعد نيست.
__
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیه5⃣3⃣ سوره #النازعات از تفسير شریف المیزان
🔰يوم يتذكر الانسان ما سعى5⃣3⃣
🔸كلمه #يوم ظرف است براى آمدن طامه كبرى، #وسعى به معناى عمل جدى است.
______________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
⏮ادامه آیات🔰
🔸علاوه بر اين ملائكه و روح قبلا نامشان به ميان نيامده بود تا ضمير به آنان برگردد، و طاغيان هم هر چند نامشان برده شده، ولى فاصله طولانى اجازه نمى دهد ضمير به آنان برگردد، پس ضمير به همه بر مى گردد، و به دليلى كه گفته شد منظور از خطاب، شفاعت و يا شبيه به آن است.
🔸و كلمه #يوم ظرف است براى جمله (لا يملكون).
🔸بعضى گفته اند: ظرف است براى جمله (لا يتكلمون) ولى با اينكه (لا يملكون) جلوتر از يوم واقع شده، بعيد است كه (يوم) ظرف باشد براى (يتكلمون) كه بعد از ظرف قرار گرفته.
🔸و مراد از #روح مخلوقى امرى است كه آيه (قل الروح من امر ربى ) #اسری_۸۵ به آن اشاره دارد.
🔸و بعضى گفته اند: مراد از #روح اشراف از فرشتگان است.
🔸بعضى ديگر گفته اند: مراد ملائكه حفظه است. و بعضى گفته اند: مراد فرشته موكل بر ارواح است.
و ليكن هيچ يك از اين اقوال دليلى بر گفته خود ندارند.
🔸بعضى هم گفته اند: مراد از آن جبرئيل است. و بعضى گفته اند: ارواح مردم است، كه با ملائكه در يك صف مى ايستند، و اين در خصوص ايامى است كه نفخه اول دميده شده، و نفخه دوم دميده نشده، و ارواح به اجساد برنگشته اند.
🔸 بعضى هم گفته اند: مراد قرآن است، و منظور از ايستادن قرآن، ظهور آثار آن در آن روز است كه سعادت مؤمنين و شقاوت كفار به وسيله قرآن در آن روز ظاهر مى شود.
🔸ولى اين سه نظريه صحيح نيست، براى اينكه هر چند كه كلمه روح در كلام خداى تعالى بر هر سه معنا اطلاق شده، و ليكن در هر جا با يك قيد آمده، مثلا فرموده: (و نفخت فيه من روحى)(دمیدن در او از روحم ) #حجر_۲۹، و يا فرموده: (نزل به الروح الامين)(روح الامین به او نازل شد) #شعرا_۱۹۳ و يا فرموده: (قل نزله روح القدس ) (بگو روح القدس آن را نازل کرده) #نحل_۱۰۲ و يا فرموده: (فارسلنا اليها روحنا) (پس فرستادیم به سوی او روح خود را ) #مریم _۱۷ و يا فرمود: (و كذلك اوحينا اليك روحا من امرنا)، (و این چنین ما به سویت وحی کردیم روحی از امر خود را) #شوری_۵۲ و ليكن در آيه مورد بحث روح مطلق آمده، علاوه بر اين دو قول اخير تحكمى است روشن.
🔸و كلمه #صفا حالى است از روح و ملائكه، و اين كلمه مصدرى است كه اسم فاعل از آن اراده شده، و حالت صافين را مى رساند، و چه بسا از مقابله اى كه ميان روح و ملائكه انداخته استفاده شود كه روح به تنهايى يك صف را، و ملائكه همگى يك صف را تشكيل مى دهند.
🌺 تفسیر آیه9⃣و0⃣1⃣ سوره #المدثر از تفسير شریف المیزان
🔰فذلك يو اليوم عسير 9⃣
🔰على الكافرين غير يسير0⃣1⃣
🔸إشاره #ذلك بزمان نقر در ناقور است و بعید نیست که مراد بكلمه #يومئذ روزی باشد که خلائق برای حساب و جزاء بسوى خدا بر می گردند (يوم اذيرجعون الى الله للحساب و الجزاء)
🔸ممکن هم هست منظور (يوم اذيرجعون الى الله) روزیکه بسوی خدا بر میگردند، باشد در نتیجه کلمه #یوم صرف میشود برای روزیکه در ناقور نقر، میشود و بنابراین در آیه مورد بحث کلمه #روز ظرف شده برای روز پس میشود قطعه ای از زمان ظرف شود برای قطعه ای، دیگر همچنانکه سال را ظرف میگیریم برای، ماه و ماه را ظرف میگیریم برای روز و این نوعی از عنایت، است که زمان را دو چیز مختلف میگیرند بخاطر اختلافی که در صفات و حوادث واقعه در آن دارند آنگاه به اعتبار بعضی از صفات ظرف میشود برای خودش به اعتبار بعضی صفات دیگرش.
🔸 و در صورتیکه کلمه #یومئذ را قید بگیریم برای کلمه #فذلك، معنای آیه این میشود (پس زمان نقر ناقور که در روز رجوع خلائق بخدا واقع میشود زمانی بس دشوار بر کافران است) و اگر کلمه نام برده را قید بگیریم برای کلمه #یوم معنا چنین میشود (زمان نقر ناقور زمانی بس دشوار بر کافران است
در روزیکه خلائق بسوی خدا بر می گردند)
🔸و در کشاف گفته اگر بپرسی كلمه #اذا با چه عاملی منصوب زبردار شده و چگونه ممکن است #يومئذ ظرف شود که جزاء بر آن دلالت برای #یوم عسیر؟ در پاسخ میگویم عامل نصب #اذا چیزی است کند، چون جمله مورد بحث بيك قضيه شرطیه منحل میشود و چنین معنا میدهد زمانیکه در ناقور کوبیده می شود امر بر کافران سخت میگردد و همین جزای (سخت میگردد) عامل نصب در #اذا است و اما علتیکه تجویز کرده كلمه #يومئذ ظرف شود برای(یوم عسیر) این است که باز جمله بجمله ای دیگر منحلمیشود و معنای آن این است که وقوع این وقت نقر در روز سخت است چون روز قیامت در حینی میآید و واقع
میشود که مشغول نقر در، ناقورند این بود گفتار زمخشری.
🔸 و نیز هم او: گفته ممکن است کلمه #يومئذ را در تقدیر مرفوع ضمه دار بگیریم تا بدل باشد از كلمه #ذلك و كلمه (يوم عسير) خبر آن باشد کانه فرموده روز نقر روزی است، سخت این بود گفتار وی.
🔸وجمله (غير يسير) صفت دیگری است برای کلمه #یوم، و عسر آنرا تأكيد، نموده میفهماند سختی آنروز از يك جهت و دو جهت نیست بلکه از هر جهت است.
_________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیه 4⃣1⃣سوره #المزمل از تفسير شریف المیزان
🔰يوم ترجف الارض و الجبال و كانت الجبال كثيبا مهيلا4⃣1⃣
🔸كلمه #يوم ظرف است براى عذابى كه در دو آيه سابق وعده اش داده شد. راغب مى گويد: #رجف به معناى اضطراب شديد است و گفته مى شود: (رجفت الارض و البحر) يعنى زمين زلزله كرد و دريا موج فرستاد. و در مجمع البيان گفته : #كثيب_رمل به معناى توده اى از شن است، و كلمه #مهيل از مصدر #هيل است، و مهيل شدن كوهها به معناى آن است كه وقتى ريشه اش تكان بخورد از بالا فرو بريزد. و معناى آيه روشن است.
_____
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیه 8⃣1⃣سوره #المزمل از تفسير شریف المیزان
🔰السماء منفطر به كان وعده مفعولا8⃣1⃣
🔸اين آيه براى بار دوم به شدت آن روز اشاره مى كند، و كلمه #انفطار به معناى شكاف برداشتن است، و اگر صفت #سماء را مذكر آورد، براى اين بود كه سماء جائز الوجهين است، هم مى توان صفتش را مذكر آورد و هم مونث، و ضمير #به به كلمه #يوم بر مى گردد، و حرف #باء در آن سببيت را مى فهماند. و معناى آيه اين است كه: آسمان در آن روز و يا به سبب شدت آن روز شكافته مى شود.
و جمله (كان وعده مفعولا) استينافى است، يعنى مى خواهد نكته اى جديد را افاده كند، و آن اين است كه وعده خدا شدنى است. و با آوردن اين جمله تهديد سابق را مسجل مى كند، و اگر كلمه #وعد را به ضمير راجع به خداى تعالى نسبت داد و نفرمود:
(كان وعد الله، شايد براى اين بود كه اشاره كند به اينكه غير از خدا كسى نيست كه صلاحيت داشته باشد چنين تهديدى بكند، پس آوردن ضمير هم كافى است و احتياج به آوردن نام خداى تعالى نيست.
_____
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیه8⃣ سوره #المعارج از تفسير شریف المیزان
🔰يَوْمَ تَكُونُ السمَاءُ كالمُْهْلِ8⃣
🔸كلمه #مهل به معناى فلزات ذوب شده است، مس ذوب شده و يا طلا و يا غير آن. بعضى گفته اند: به معناى ته مانده روغن زيتون است. بعضى ديگر گفته اند: به معناى قير نامرغوب است.
🔸و كلمه #يوم - به طورى كه از سياق بر مى آيد - ظرفى است متعلق به كلمه #واقع.
__________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیه2⃣4⃣ سوره #المعارج از تفسير شریف المیزان
🔰فذرهم يخوضوا و يلعبوا حتى يلاقوا يومهم الذى يوعدون2⃣4⃣
🔸در اين آيه رسول گرامى خود را دستور مى دهد آنان را در آنچه هستند رها كند و اصرار نورزد به اينكه با استدلال آنان را به راه آورد و با موعظه و اندرز آنان، خود را به تعب اندازد.
و اينكه وضع آنان را خوض و لعب ناميده، دلالت دارد بر اينكه طايفه مورد بحث از اصرار و لجبازى كه دارند خير نمى بينند، و اين اصرارشان نظير بازى است كه جز در عالم خيال هيچ سود حقيقى در آن نيست، پس بايد رها شوند، تا آن روزى را كه وعده داده شده اند ديدار كنند، و آن روز قيامت است.
و اينكه كلمه #يوم را اضافه كرد به ضميرى كه به آنان بر مى گردد، و فرمود روزشان، اشاره دارد به اينكه آن روز به نوعى اختصاص به ايشان دارد، و آن عبارت است از اختصاص به عذاب.
بيان وعده اى #روز_قيامت كه به كفار داده شده : بيرون شدن از قبر، سرگردانى...
_____________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیات2⃣4⃣ سوره #القلم از تفسير شریف المیزان
🔰يَوْمَ يُكْشف عَن ساقٍ وَ يُدْعَوْنَ إِلى السجُودِ فَلا يَستَطِيعُونَ 2⃣4⃣
🔸كلمه #يوم ظرفى است متعلق به فعلى تقديرى، از قبيل (اذكر - بياد آر) و امثال آن، و تعبير (كشف از ساق ) مثلى است براى افاده نهايت درجه شدت، چون وقتى انسان به سختى دچار زلزله يا سيل يا گرفتارى ديگر مى شود، شلوار را بالا كشيده كمر را مى بندد، تا بهتر و سريع تر به تلاش بپردازد، و وسيله فرار از گرفتارى را فراهم سازد، زمخشرى در كشاف گفته معناى (يوم يكشف عن ساق )، (روزى كه شدت امر به نهايت مى رسد است )، و گرنه در آن روز نه ساق پايى در بين است، و نه شلوارى كه از آن بالا بكشند، همچنان كه درباره يك فرد شديد البخل فرومايه مى گويى:(او دستش در غل و زنجير بسته است )، با اينكه نه دستى مطرح است، و نه بسته شدن با غل و زنجير، و آن عبارت تنها مثلى است كه در مورد بخيل مى زنند.
🔸اين آيه تا پنج آيه بعد، مطلب معترضه اى است كه در بين واقع شده چون سخن از شرك مشركين به ميان آمده بود، و اينكه آنها معتقد بودند شركا در روز قيامت اگر قيامت و حسابى باشد ايشان را به سعادت مى رسانند، لذا در اين چند آيه معترضه فرمود نه خداى تعالى شريكى دارد، و نه در آن روز اين شركاى خيالى شفاعتى دارند، و تنها راه احراز سعادت در آخرت سجود است، يعنى خاضع شدن براى خداى سبحان و يگانگى او در ربوبيت، در دنيا را پذيرفتن، آنهم آنچنان پذيرفتنى كه آدمى را داراى صفت خضوع سازد، و روز قيامت سعادتمند كند.
🔸و اما اين تكذيب گران مجرم كه در دنيا براى خدا سجده نكردند،در آخرت هم نمى توانند براى او سجده كنند، در نتيجه سعادتمند نمى شوند پس حال آ نان با حال مسلمانان به هيچ وجه نمى تواند يكسان باشد، بلكه خداى سبحان به خاطر استكبارى كه كردند در دنيا معامله استدراج و مماشات با ايشان مى كند، تا شقاوتشان به حد نهايت برسد، و مستحق عذاب اليم آخرت گردند.
🔸پس معناى اينكه فرمود: (يوم يكشف عن ساق و يدعون الى السجود فلا يستطيعون ) اين شد كه اى پيامبر به ياد آر روزى را كه بر اين كفار بسيار سخت خواهد شد، و چون دعوت مى شوند براى خدا سجده كنند نمى توانند بكنند، چون حالت خضوع براى خدا در دل ندارند، و در دنيا به خاطر تكبرى كه داشتند چنين ملكه اى كسب نكردند، روز قيامت هم روز كشف باطن آدمى است، وقتى باطن در دنيا باطنى بوده كه نگذاشته ايشان خاضع شوند، در آخرت هم گذاشت.
_____________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیه 8⃣سوره #التحریم از تفسير شریف المیزان
🔰يا ايها الذين امنوا توبوا الى اللّه توبه نصوحا عسى ربكم ان يكفر عنكم سيئاتكم و يدخلكم جنات تجرى من تحتها الانهار...8⃣
🔸كـلمـه #نـصـوح از مـاده نـصـح اسـت كـه بـه مـعـنـاى جـسـتـجـو از بـهـتـريـن عـمـل و بهترين گفتارى است كه صاحبش را بهتر و بيشتر سود ببخشد، و اين كلمه معنايى ديگر نيز دارد، و آن عبارت است از اخلاص، وقتى مى گويى: (نصحت له الود) معنايش ايـن اسـت كـه من دوستى را با او به حد خلوص رساندم، و اين معنايى است كه راغب براى ايـن كلمه كرده. و بنابر گفته وى، توبه نصوح مى تواند عبارت باشد از توبه اى كـه صـاحبش را از برگشتن به طرف گناه باز بدارد، و يا توبه اى كه بنده را براى رجـوع از گـنـاه خـالص سـازد، و در نتيجه، ديگر به آن عملى كه از آن توبه كرده بر نگردد.
بـعـد از آنـكـه مؤمنـين را امر فرمود كه خود و اهل بيت خود را از آتش حفظ كنند، در اين آيه بـراى نوبت دوم - البته به طور عمومى - به همه مؤمنين مى فرمايد: توبه كنند، و سـپـس بـا تـعـبـيـر عـسـى ايـن امـيـد را كـه خـدا گـنـاهـانـشـان را بـپـوشـانـد، و آنـان را داخل بهشتهايى كند كه نهرها از زير آن روان است، متفرع بر آن فرمان كرده است.
(يـوم لا تـخـزى اللّه النبى و الذين امنوا معه ) - راغب مى گويد: وقتى درباره كسى گفته مى شود: #خزى_الرجل، كه دچار انكسار شده باشد، يا انكسار از ناحيه خودش و يا از ناحيه ديگران، انكسارى كه از ناحيه خود شخص به او دست مى دهد، همان حياى مفرط و بـرون از حـد اعـتـدال اسـت، كـه مـصـدرش #خزايت مى آيد، و انكسارى كه از نا حيه ديـگـران بـه او مـى رسـد، كه نوعى خوار شمردن هم ناميده مى شود، مصدرش #خزى اسـت و امـا #اخزاء هم از #خزايت مى آيد و هم از #خزى، آنگاه مى گويد: نظير اين مطلب كه درباره كلمه #خزى گفتيم، در دو كـلمـه #ذل و #هان مى آيد، ذلت و هوانى كه خود آدمى در نفس خود ايجاد مى كـنـد، و فـضـيـلتـى پـسـنـديـده اسـت، مـصـدرش (هـون ) - بـه فـتـحـه هـا -، و #ذل - به فتحه ذال - است، و ذلت و هوانى كه از ناحيه غير به انسان مى رسد، و يـكـى از رذائل اخـلاقـى اسـت، مـصـدرش #هـون - بـه ضـمـه هـاء - و #ذل - به ضمه ذال - است.
دو احتمال در معناى جمله :(يوم لا يخزى الله النبى و الذين آمنوا معه....)
🔸بـنـابـرايـن، كـلمـه #يـوم در آيـه شـريـفـه ظـرف اسـت بـراى مـطـالب قـبـل. و معناى آيه اين است كه به سوى خدا توبه كنيد كه اميد است خداى تعالى گناهان شما را بپوشاند و داخل بهشتتان كند، در روزى كه خداوند شخصيت پيغمبر و مؤمنين را نمى شـكـنـد، يعنى ايشان را از كرامت محروم نمى سازد، و وعده هاى جميلى كه به آنان داده بود خلف نمى كند.
(النـبى و الذين امنوا معه) - در اين آيه مطلب مقيد شده به مؤمنين كه با پيامبرند، و اعتبار معيت و با پيامبر بودن براى اين است كه بفهماند صرف ايمان آوردن در دنيا كافى نيست، بايد لوازم ايمان راهم داشته باشند، و آن اين است كه ملازم با پيامبر باشند، و او را به تمام معناى كلمه اطاعت كنند، و مخالفت و بگو مگو با وى نداشته باشند.
احـتـمـال هـم دارد كـه جـمـله (الذيـن امـنـوا) مـبتدا باشد، و كلمه #معه خبر آن، و جمله (نـورهـم يـسعى...) خبر دومش، و جمله (يقولون...)، خبر سومش باشد، و معناى آيه چنين باشد: روزى كه خدا پيامبر خود را خوار نمى كند، و روزى كه (الذين امنوا - ايمان آورنـدگـان) بـا اويـنـد، و از او جـدا نـمـى شوند، و آن جناب هم از ايشان جدا نمى شود. واحـتـمـال، احـتـمـال خوبى است، و لازمه اش اين است كه از خاصيت سه گانه عدم خزى، سعى نور، و درخواست اتمام آن، اولى مخصوص پيامبر، و دومى و سومى مخصوص مؤمنين با او باشد، مؤ يد اين احتمال آيه سوره حديد است كه مسأله به راه افتادن نور در پيش پاى طرف راست را خاص مؤمنين مى دانست، و مى فرمود: (يوم ترى المؤمنين و المومنات يسعى نورهم بين ايديهم و بايمانهم...). احتمال هم دارد كه كلمه #معه متعلق باشد بـه جـمـله (امـنـوا و جـمـله نـورهـم يـسـعـى ...)، اوليـن خبر و آن ديگرى دومين خبر براى #الذين باشد، كه بنابر اين، معنا چنين مى شود: روزى كه خدا پيامبرش را خوار نمى كـنـد، و كسانى كه به او ايمان آوردند، و در نتيجه با او هستند، اولا نورشان در جلو و در دسـت راسـتـشـان در حـركـت اسـت، و ثـانـيـا مـى گـويـنـد پـروردگـارا نـور مـا را كامل كن.
🔸ادامه مطلب 👇
🌺 تفسیر آیات9⃣و 🔟 سوره #التغابن از تفسير شریف المیزان
🔰يوم يجمعكم ليوم الجمع ذلك يوم التغابن...9⃣
🔸كـلمـه #يـوم ظـرف اسـت بـراى جـمله قبلى كه مى فرمود: (به طور قطع مبعوث مى شـويـد...) و مـنـظـور از #يـوم_جمع روز قيامت است كه مردم همگى جمع مى شوند، تا خـداى تـعالى بينشان فصل قضا كند، همچنان كه فرمود: (و نفخ فى الصور فجمعناهم جـمـعـا). و مسأله جـمـع شـدن بـراى روز قـيـامـت در قـرآن كـريـم مـكـرر آمـده، و امثال آيه زير آن را تفسير مى كند و مى فرمايد: (ان ربك يقضى بينهم يوم القيمه فيما كانوا فيه يختلفون) و نيز مى فرمايد: (فاللّه يحكم بينهم يوم القيمه فيما كانوا فـيـه يـخـتـلفـون ) و مـى فـرمـايـد: (ان ربـك هـو يفصل بينهم يوم القيمه فيما كانوا فيه يختلفون )، كه همه اين آيات اشاره دارند به اينكه جمع شدن مردم در قيامت به منظور فصل القضاء و داورى است. (ذلك يوم التغابن ) - راغـب مـى گـويـد: كـلمـه #غـبـن (كـه تـغـابـن مـصـدر بـاب تـفـاعـل آن اسـت) بـه معناى اين است كه وقتى با كسى معامله مى كنى از راهى كه او متوجه نشود كلاه سر او بگذارى (اگـر مـى خـرى پـول كـمـتـرى بـدهـى، و اگـر مـى فـروشـى پول بيشترى بگيرى).
🔸 #اليوم_التغابن چه روزى است؟ و چه كسانى معنبون مى شوند؟
🔸آنـگاه مى گويد: منظور از (يوم التغابن) كه در قرآن آمده روز قيامت است، چون در آن روز بـراى هـمـه مـردم كشف مى شود كه در معامله اى كه آيات زير بدان اشاره نموده مغبون شـده اند، و اينكه آن آيات: (و من الناس من يشرى نفسه ابتغاء مرضات اللّه - بعضى از مردمند كه جان خود را در برابر خو شنوديهاى خدا مى فروشند)، (ان اللّه اشترى من المؤمنين انفسهم... - خدا از مؤمنين جانهايشان را خريدارى كرده... و الذين يشترون بعهد اللّه و ايـمـانـهم ثمنا قليلا - آن هايى كه با عهد خدا و سوگندهاشان بهاى اندكى به دست مى آورند).
در روز قـيـامـت براى همه اين معامله گران كشف مى شود كه مغبون شده اند، آن كس كه معامله نـكـرده مـى فـهمد كه از معامله نكردن مغبون شده، و آن كس كه در معامله اش بهاى اندك دنيا بـه دسـت آورده مـى فـهـمـد كـه از معامله كردنش مغبون شده، پس همه مردم در آن روز مغبون خواهند بود.
و از بـعـضـى از مفسرين وقتى سوال شده كه #يوم_التغابن به چه معنا است ؟ گفته انـد: بـه مـعـنـا اسـت كـه در آن روز تمام اشياء بر خلاف معيارها و مقاديردنيايى ظهور مى كنند.
و اينكه در آغاز كلامش گفت تغابن به معناى كلاه گذارى است، وقتى درست است كه تغابن در آيـه را بـه ايـن مـعـنـا بـگيريم كه كفار معامله سودبخش را رها نموده معامله زيان آور را اخـتيار كردند، و هر چند اين معنا معناى خوبى است، ولى با كلمه #تغابن نمى سازد، چون اين كلمه از باب مفاعله است، و مغبون كردن هر دو طرف يكديگر را مى رساند.
و آن وجه دوم كه از بعضى نقل كرد وجه دقيق ترى است، و آيات زير هم آن را تأييد مى كـنـد: (فـلا تـعلم نفس ما اخفى لهم من قره اعين)، (لهم ما يشاون فيها و لدينا مزيد، و بدا لهم من اللّه ما لم يكونوا يحتسبون).
و مـقـتـضـاى اين وجه عموميت تغابن است، يعنى بنابراين وجه بايد گفت كه: هم كفار در قـيـامت تغابن دارند و هم مؤمنين، تغابن مومنين براى آن است كه وقتى آن قره العين هاى در جـوار رحـمـت حـق را مـى بـيـنـنـد، نـاراحـت مـى شـونـد كـه چـرا بـيـشـتـر عـمـل نـكـردنـد، و امـا كـفـار تـغـابـنـشـان بـراى اسـت كـه چراعمل نكردند، و وجهى كه بين دو طايفه مشترك است،است كه چرا در دنيا آنطور كه بايد روز قيامت را نشناختند.
ولى اين وجه هم مثل وجه قبلى با معناى تغابن نمى سازد، براى معناى تغابن مغبون كردن يكديگر است.
البته در اين ميان وجه سومى هم هست، و آن اين است كه تغابن را تنها مخصوص گمراهان بـدانيم و بگوييم: اين دسته دو طايفه هستند كه هر يك به دست ديگرى مغبون مى شوند، يـكـى طـايـفه گمراه كننده، ديگرى گمراه شونده، طايفه گمراه كننده غابن هستند، زيرا پيروان خود را وادار به دنياپرستى و ترك آخرت و در نتيجه وادار به گمراهى نموده، آنـان را مـغـبـون مـى سـازند، و مغبون هستند، براى اينكه همان پيروان ضعيف، ايشان را با پـيـروى كـوركورانه خود كمك نموده، استكبارشان را بيشتر مى كنند، پس هر دو طايفه هم غابن اند و هم مغبون.
🔸ادامه دارد👇
🌺 تفسیر آیه 6⃣سوره #المجادله از تفسير شریف المیزان
🔰يوم يبعثهم اللّه جميعا فينبئهم بما عملوا...6⃣
🔸كـلمـه #يـوم ظـرف اسـت بـراى جـمله (و كافران عذابى اليم دارند) يعنى در چنين روزى اين عذاب را دارند، در روزى كه خدا مبعوثشان مى كند كه روز حساب و جزاء است، و آنگاه آنان را از حقيقت همه آنچه كرده اند با خبر مى سازد.
🔸(احـصـيـه اللّه و نـسـوه ) - كلمه #احصاء معناى احاطه داشتن به عدد هر چيز است، بـه طـورى كـه حـتـى يك عدد از آن از قلم نيفتد. راغب مى گويد: احصاء به معناى به دست آوردن عـدد واقـعـى هـر چـيـز اسـت، مـى گـويـنـد (احـصـيـت كـذا). و اصل اين كلمه از ماده #حصا است كه به معناى سنگريره است. و اگر شمردن را از اين ماده ساخته اند، براى اين بوده كه عرب در شمردن هر چيزى به سنگريره اعتماد مى كرده، همچنان كه ما با انگشتان خود چيزى را مى شماريم.
(و اللّه عـلى كـل شـى ء شـهـيـد) - ايـن جـمـله تـعـليـل اسـت بـراى جـمـله #احـصـيـه_اللّه مـى فـرمـايـد: اگـر گـفـتـيـم خـدا عمل آنان را شمرده دارد، و خود آنان فراموش كرده اند، براى اين است كه خدا ناظر و شاهد بر هر چيز است.
و ما در تفسير آخر سوره حم سجده معناى شهادت خدا بر هر چيز را بيان كرديم
__
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیه 8⃣1⃣سوره #المجادله از تفسير شریف المیزان
🔸يوم يبعثهم اللّه جميعا فيحلفون له كما يحلفون لكم و يحسبون انهم على شى ء...8⃣1⃣
🔸كـلمه #يوم ظرف است براى مضمون جمله (اعد اللّه لهم عذابا شديدا)، و يا براى مضمون جمله (اولئك اصحاب النار). و معناى جمله (فيحلفون له كما يحلفون لكم ) اين است كه: در روز قيامت هم براى خدا سوگند خواهند خورد، همان طور در دنيا براى شما سوگند مى خورند.
و مـا در تـفـسير آيه شريفه (ثم لم تكن فتنتهم الا انقالوا و اللّه ربنا ما كنا مشركين) گفتيم كه سوگند دروغ خوردنشان در روز قيامت با اين كه آن روز روز كشف حقايق است، از ايـن بـاب اسـت كـه مـلكـات آنان در آن روز كشف مى شود، و مسأله دروغگويى در دلهاى آنـان مـلكـه شـده، در دنـيـا بـه دروغ عـادت كـرده بـودند، هميشه بنا را براين داشتند كه بـاطـل را سـرپـوشى براى حق كنند، و آن را با سوگند دروغين به صورت حق جلوه دهند. پـس مـنافقين هم مانند هر صاحب ملكه اى ديگر آن طور كه زندگى مى كنند مى ميرند، و آن طور كه مى ميرند زنده مى شوند.
و يـكـى از هـمان دروغهايشان اين است كه در آن روز درخواست برگشتن به دنيا مى كنند، و يـا از خـدا مـى خـواهـنـد از آتش در آيند. و يكى ديگر گفتگوهايى است كه در آتش دارند، و امـثال اينها همه مظاهر دروغگوييهاى ايشان است كه قرآن آنها را بيان كرده است، و هيچ يك از آنـهـا با وضع قيامت سازگار نيست، چون قيامت عالم مشاهده حقايق است، روز جزاء است، نه روز عمل، و در چنين روزى جاى اين حرفها نيست، و ليكن همانطور كه گفتيم اين سخنان از ملكات آنان تراوش مى كند.
و اما اين كه فرمود: (و هم يحسبون انهم على شى ء) معنايش اين است كه : گمان مى كنند بـر وضـعى استوارند كه در آن وضع مى توانند براى هميشه حق را بپوشانند، و از بر مـلا شـدن دروغ خـود جـلوگـيـرى بـه عـمـل آورنـد، و بـا انـكـار و دروغـگـويـى و امثال اينها دروغ خود را حفظ كنند.
بـنـابـرايـن، ممكن است جمله مذكور قيدى باشد براى جمله (كما يحلفون لكم) كه در اين فرض اشاره اى خواهد بود به وضعى كه در دنيا داشتند، و گمان مى كردند سوگند دروغـشان سودى براى آنان دارد، و شما را راضى مى كن د. و جمله (الا انهم هم الكاذبون) قـضـاء و داورى خدا در حق آنان است، مى فرمايد: خداى تعالى درباره آنان چنين داورى كـرده كـه ايـشـان دروغگويند، و نبايد به هذيانها يشان توجه كرد و به سوگندهايشان اعتناء نمود.
مـمـكـن هـم هـسـت قـيـدى بـاشـد بـراى جـمـله (فـيـحـلفـون له) كـه در ايـن فـرض از قـبـيـل ظـهـور مـلكـات در قـيـامـت خـواهـد بـود كـه بـيـانـش در چـنـد سـطـر قبل در معناى سوگند خوردن منافقين گذشت. آن وقت جمله (الا انهم هم الكاذبون) داورى خداى تعالى به دروغگويى آنان در روز قيامت و يا در دنيا و آخرت مى شود.
_
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺تفسیر آیه2⃣1⃣ سوره #الحدید از تفسير شریف المیزان
🔰يوم ترى المؤمنين و المومنات يسعى نورهم بين ايديهم و بايمانهم2⃣1⃣
🔸كـلمـه #يوم ظرف است براى جمله (له اجر كريم )، يعنى در روز چنين و چنان اجرى كـريـم دارد، و مـراد روز قـيـامـت اسـت، و خـطـاب در جـمـله (تـرى - مـى بـيـنـى ) رسـول خـدا صـلى اللّه عـليـه و آله و سلم و يا به تمامى افرادى است كه حس شنوايى دارند، و خطاب به آ نان صحيح است، (و مانند خطاب ديوانگان لغو نيست)، و ظاهرا حرف باء در جمله #باءيمانهم معناى حرف #فى باشد.
و معناى آيه اين است كه : هر كس قرضى نيكو به خدا بدهد اجرى كريم دارد، در روزى كه - تـو اى پـيـامـبـر و يـا تـو اى شـنـونـده و بـيـنـنـده عـاقل - مى بينى دارندگان ايمان به خدا از مرد و زن نورشان پيشاپيش جلوتر از آنان و بدان سوى كه سعادت آنان آنجاست مى دود.
اين آيه شريفه مطلق است، شامل مؤمنين هر امتى مى شود، و اختصاصى به امت اسلام ندارد، و اگـر از (تـابـيـدن نـور) تـعـبـيـر به (سعى و دويدن) كرده براى اين بود كه اشـاره كـرده بـاشـد بـه ايـن كـه چـنـيـن كـسـانـى بـه سوى درجاتى از بهشت كه خداوند بـرايـشـان تـهـيه ديده مى شتابند، در حالى كه هر لحظه و يكى پس از ديگرى درجات و جـهـات سـعادت و مقامات قرب برايشان روشن مى گردد، تا جايى كه ديگر نورشان به حـد تـمـام و كـمال برسد، همچنان كه در جايى ديگر فرموده: (و سيق الذين اتقوا ربهم الى الجنة زمرا) و نيز فرموده: (يوم نحشر المتقين الى الرحمن وفدا) و باز فرموده:
(يو لا يخزى الله النبى و الذين امنوا معه نورهم يسعى بين ايديهم و بايمانهم يقولون ربنا اتمم لنا نورنا).
مـفـسـريـن در تـفـسـيـر مـفـردات ايـن آيـه اقـوالى مـخـتـلف دارنـد، كـه بـه خـاطـر بـى دليـل بودن آنها در لفظ خود آيه، از نقلش صرفنظر كرديم، و به زودى تفسيرى كه در روايات از آنها شده در بحث روايتى آينده از نظرتان خواهد گذشت.
(بـشـريـكـم اليـوم جـنـات تـجرى من تحتها الانهار خالدين فيها) -قسمت از آيه حكايت بـشـارتـى اسـت كه در روز قيامت مؤمنين و مؤمنات مى دهند، و دهنده آن ملائكه است، كه به دستور خداى تعالى و تقدير او مى گويند: بشارتتان امروز جناتى است كه از دامنه آنها نـهـرهـا جـارى اسـت، و شـمـا در آن جـاودانـيـد. و مـراد از بـشـارت مـژده خوشحال كننده است، كه در آيه همان بهشت است. و بقيه الفاظ آيه روشن است.
(ذلكـ هـو الفوز العظيم) - اين جمله حكايت كلام خود خداى تعالى است، و اشاره با كـلمـه #ذلك بـه مـطـالب گـذشـتـه اسـت كـه عـبـارت بـود از پـيش رفتن نور آنان و بـشـارتـشان به بهشت، ممكن هم هست جمله مورد بحث را تتمه كلام ملائكه گرفته و اشاره مذكور را به همان جنات و خلود در آنها دانست.
تقاضاى منـافقان از مؤمنان، در قيامت، و جوابى كه به آنان داده مى شود: به دنيا برگرديد و نور به دست آوريد
_
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺تفسیر آیه 9⃣2⃣سوره #الرحمن از تفسير شریف المیزان
🔰يسئله من فى السموات و الارض كل يوم هو فى شأن9⃣2⃣
🔸مـنـظـور از درخـواسـت تمامى آسمانيان و زمينيان درخواست به زبان نيست، بلكه درخواست بـه احـتـيـاج اسـت، چـون احـتـيـاج خودش زبان است، و معلوم كه موجودات زمين و آسمان از تـمـامـى جـهـات وجـودشـان، مـحـتـاج خـدايـنـد، هـسـتـيـشـان بـسـتـه بـه خـدا، و مـتـمـسك به ذيـل غـنـاى وجود اويند، همچنان كه فرمود: (انتم الفقراء الى اللّه و اللّه هو الغنى) و نـيـز در ايـن كه منظور از درخواست، درخواست زبانى نيست، بلكه درخواست حاجتى است، فرموده: (و اتيكم من كل ما سالتموه ).
(كـل يـوم هـو فى شان) - اگر كلمه #شان را در اينجا نكره يعنى بدون الف و لام آورد، بـراى ايـن بـود كـه تـفـرق و اخـتلاف را برساند درنتيجه معناى جمله چنين شود: خـداى تـعـالى در هـر روزى كـارى دارد، غـيـر آن كـارى كـه در روز قـبل داشت، و غير آن كارى كه روز بعدش دارد، پس هيچ يك از كارهاى او تكرارى نيست، و هـيچ شأنى از شؤ ون او از هر جهت مانند شأن ديگرش نيست، هر چه مى كند بدون الگو و قـالب و نـمونه مى كند، بلكه به ابداع و ايجاد مى كند، و به همين جهت است كه خود را بديع ناميده، فرموده: (بديع السموات و الارض )
البـتـه ايـن را هـم بـگـويـيـم كـه: مـنـظـور از كـلمـه #يـوم در جـمـله (كـل يـوم - هـر روز) احـاطـه خـداى تـعـالى در مـقـام فـعـل و تـدبـيـر اشـيـاء اسـت، در نـتـيجه او در هر زمانى هست ولى در زمان نيست، و در هر مكانى هست ليكن در مكان نمى گنجد، و با هر چيزى هست ليكن نزديك به چيزى نيست
_________________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺تفسیر آیه 9⃣1⃣سوره #القمر از تفسير شریف المیزان
🔰انا ارسلنا عليهم ريحا صرصرا فى يوم نحس مستمر9⃣1⃣
🔸اين جمله بيان همان مطلبى است كه در جمله قبلى از آن استفهام مى كرد و مى فرمود: (پس عـذاب من چگونه بود؟). و كلمه #صرصر - به طورى كه در مجمع البيان آمده - بـه مـعـنـاى بـاد سخت و تند است، و كلمه #نحس - فتحه نون و سكون حاء - مانند كـلمه #نحوست مصدر و به معناى شوم است، و كلمه مستمر صفتى است براى نحس، و مـعـنـاى فـرسـتادن باد در روزى نحس مستمر اين است كه خداى تعالى آن باد را در روزى فـرسـتـاد نـسـبـت ايـشـان نـحـس و شـوم بود، و نحوستش مستمر بود، چون ديگر اميد خير و نجاتى برايشان نبود.
و مراد از كلمه #يوم قطعه اى از زمان است، نه روز لغوى كه يك هفتم هفته است، چون در جـاى ديـگر فرموده: (فارسلنا عليهم ريحا صرصرا فى ايام نحسات) و باز در جـاى ديـگـر دربـاره هـمـيـن قـوم فـرمـوده: (سـخـرهـا عـليـهـم سـبـع ليال و ثمانيه ايام حسوما).
بعضى هم كلمه نحس را به سرد معنا كرده اند
_________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺تفسیر آیه8⃣4⃣ سوره #القمر از تفسير شریف المیزان
🔰يوم يسحبون فى النار على وجوههم ذوقوا مس سقر8⃣4⃣
🔸كلمه #سحب كه مصدر فعل مـجـهـول #يـسـحـبون است به معناى اين است انسانى را با صورت روى زمين بكشند، و كـلمـه #يـوم ظـرفـى بـراى جـمـله (فى ضلال وسعر)، و كلمه #سقر يكى از اسـامـى است، و (مس كردن سقر) به اين است كه : سقر با حرارت و عذابش به ايشان برسد.
و مـعـنـاى آيـه ايـن اسـت كه: اين كه گفتيم مجرمين از نظر رسيدن به منزلگاه سعادت در ضلالتند و در عـوض راه آتـش را در پـيـش دارنـد، ايـن جـريـان در روزى صـورت مـى گـيرد كه با صـورت در آتـش كشيده مى شوند، و آن وقت به ايشان گفته مى شود: بچشيد آنچه را كه جهنم با حرارت و عذابش به شما مى دهد
_________________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a