سنتهای تاریخی در قرآن، اثر شهیدصدر، ج 24 تدریس: حجت الاسلام دکتر محمدی فرد #سنتهای_تاریخ #تفسیر_موضوعی #شهید_صدر #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr

سنتهای تاریخی در قرآن، اثر شهیدصدر، ج 25 تدریس: حجت الاسلام دکتر محمدی فرد #سنتهای_تاریخ #تفسیر_موضوعی #شهید_صدر #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr

سنتهای تاریخی در قرآن، اثر شهیدصدر، ج 26 تدریس: حجت الاسلام دکتر محمدی فرد #سنتهای_تاریخ #تفسیر_موضوعی #شهید_صدر #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr

سنتهای تاریخی در قرآن، اثر شهیدصدر، ج 27 تدریس: حجت الاسلام دکتر محمدی فرد #سنتهای_تاریخ #تفسیر_موضوعی #شهید_صدر #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr

سنتهای تاریخی در قرآن، اثر شهیدصدر، ج 28 تدریس: حجت الاسلام دکتر محمدی فرد #سنتهای_تاریخ #تفسیر_موضوعی #شهید_صدر #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr

سنتهای تاریخی در قرآن، اثر شهیدصدر، ج 29 تدریس: حجت الاسلام دکتر محمدی فرد #سنتهای_تاریخ #تفسیر_موضوعی #شهید_صدر #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr

سنتهای تاریخی در قرآن، اثر شهیدصدر، ج 30 تدریس: حجت الاسلام دکتر محمدی فرد #سنتهای_تاریخ #تفسیر_موضوعی #شهید_صدر #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr

🔸 «فرهنگ سازی صحیح، ضامن پیشرفت جوامع اسلامی»🔸 🔻 انسان غربی همواره به لحاظ تاریخی و به لحاظ فرهنگ خود، چشم به زمین و ماده دارد. در دوره سازندگی اروپا نیز، همین نگاه، موجب انگیزه مضاعف مردم به کار و تلاش برای سازندگی و بهره گیری از طبیعت منجر شد. اما جوامع اسلامی به لحاظ تاریخی و فرهنگی، سرزمین بروز و ظهور دین بوده اند و پیش از زمین، چشم به آسمان دارند. این دیدگاه، گاه موجب روی آوردن به زهد، قناعت یا حتا سستی در این جوامع نسبت به ساختن دنیا شده است. از این رو، تنها حکومتی می تواند این جوامع را وادار به حرکت کند که به جای عوض کردن نگاه مردم مسلمان، تفسیر درستی از آسمان ارائه دهد و مردم را به عنوان خلیفه خدا بر روی زمین، تشویق به سازندگی کند. البته بدون بهره کشی از دیگر انسان ها و بر اساس آموزه های دینی (اسلام راهبر زندگی، ص226-229) ⬅ تصویر اسلام از زندگی، تلاش در دنیا برای بهره برداری از طبیعت در راستای پیشرفت و با لحاظ زندگی اخروی است. اما دو تفکر در مقابل این تصویر کامل قرار دارد: 1ـ فرهنگ غربی؛ که در عصر جدید زندگی مادی و بهره برداری از طبیعت را به عنوان تفکر غالب بر مردم غرب حاکم کرد، تا آخرت و توجه به توحید در زندگی دنیوی کمرنگ شود، و در نتیجه تأثیر خدا در زندگی نادیده گرفته شود؛ 2ـ فرهنگ ناصحیح بسیاری از جوامع اسلامی؛ که توجه به تأثیر خداوند و امور غیبی را آنچنان در زندگی دنیوی پر رنگ می دانند، که اختیار انسان و نیاز به بهره برداری حداکثری از طبیعت را به حاشیه می راند. ✅ شهیدصدر تذکر می دهد که حالت آرمانی، که حکومت اسلامی باید به سمت آن حرکت کند، این است که با حفظ توجه به خداوند و تأثیر وجوه اخروی و غیرمادی در زندگی، باید فرهنگ «کار و تلاش» در راستای «بهره برداری حداکثری» از طبیعت در میان مردمان جوامع اسلامی رواج یابد. ایشان در برخی آثار خود، «وحدت» امت اسلامی را یکی از عوامل مهم تحقق کامل این فرهنگ می داند. #حکومت_اسلامی #پیشرفت #شهید_صدر #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr

▫ «راهکار خروج تفسیرنگاری از رکود»▫ ◀ شهیدصدر تفسیر قرآن را گرفتار یک ایستایی و رکود در قرون متمادی می داند. وی بر این باور است که تفسیر «تجزیئی» (= ترتیبی) که به هدف فهم مدلول الفاظ قرآن صورت می گیرد، از دوران صحابه و تابعان آغاز شد، اما با گذشت زمان نیاز به فهم لفظی تعداد بیشتری از آیات پیدا شد. از این رو، تفسیر تجزیئی در اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم توسط افرادی چون ابن ماجه و طبری در صورتی خاص توسعه کامل یافت (صدر، السنن التأریخیة فی القرآن، 1400: 21). ◀ وی برای تبیین ایستایی تفسیر در سده های پیشین، سیر تحول و توسعه تفسیر را با دانش فقه مقایسه می کند. شهیدصدر یک تفاوت تفسیر با فقه را این میداند که در طول تاریخ، تفاسیر ترتیبی، به‌دلیل رویکرد تجزیئی و جدا جدا تفسیر کردن آیات و به دلیل فاصله گرفتن از واقعیات اجتماعی و انسانی، رشد چندانی نکردند ولی به عکس، فقه به دلیل رویکرد موضوعی در تفسیر روایات و به دلیل مرتبط بودن با واقعیات زندگی، روز بهروز توسعه یافت و رشد کرد. بنابراین، تفسیر نیز باید به شیوه فقه، از سبک ترتیبی به موضوعی روی آورد تا بتواند با واقعیات زندگی مرتبط شده، رشد کند (‌همان:‌ 27). 💫 البته، وی اشاره می کند که مسئله این نیست که سبک موضوعی را جانشین تجزیئی کنیم، بلکه باید رویکرد موضوعی در تفسیر را به رویکرد تجزیئی اضافه کنیم و در واقع دو گام را در تفسیر تصویر کنیم: گام اول، تفسیر تجزیئی است و گام دوم، تفسیر موضوعی (همان: 42). #تفسیر_ترتیبی #تفسیر_موضوعی #شهید_صدر #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr

معرفی کتاب در عرصه علوم انسانی دینی👇

✅ توضیح پشت جلد کتاب اول: در دوره مدرن با جهانی مواجهیم که با صنعتی‏گرایی و سرمایه‏داری درآمیخته است. این دوره مستلزم علم ویژه‌ای برای شناسایی خود بود و آن را برساخت. طبق ادعای این علم موضوع آن در جایی است که «جامعه» ظهور می‌کند. علم جامعه مدرن بر آن است تا به انسانها القا کند در تاریخی ظهور پیدا کرده است که خود مبدأ آن است و با گذشته پیوستگی ندارد. علوم انسانی مدرن با تقویت یافتن این وضعیت سوژه‏گی، از جنبه هستی‌شناسی تاریخی، هرچه بیشتر درون سوژۀ مدرن فرو می‌رود. از این طریق، دانشهای مرتبط با جهان مدرن نیز تنها به دوره و جهان مدرن اختصاص پیدا می‏کنند. پیشرفت در چنین موقعیتی، هرگونه امید برای جهانی شدن علوم انسانی مدرن را از بین می‌برد. با این وصف، دیگر جوامع تنها تابعی از سوژه شکل‏گرفته در دوره مدرن هستند و دانش منتقل‏شده بدیشان لازم است چنین تبعیتی را تسهیل کند. هستی ارادی راه چنین سلطه‏ای را می‏بندد. ✅ نویسندگان: هادی موسوی و سیدحمیدرضا حسنی ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه https://eitaa.com/allamehsadr

✅ توضیح پشت جلد کتاب دوم: حکمت عملی به‌عنوان دانش هستی‌های اجتماعی، درون خود واجد دانشی در مورد انسان و کنش انسانی است و به مطالعه مبادی کنش‌های انسانی می‌پردازد؛ کنش‌هایی از قبیل کنش‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، تربیتی، مدیریتی. نگاه به انسان به مثابه کنشگر و موجود دارای اراده‌ای که بدان واسطه هستی‌های ارادی را در جهان ایجاد می‏کند، مستلزم تقسیم جهان به دو ساحت پدیده‌های ارادی و پدیده‌های غیرارادی است. در کتاب اول از دوگانه هستی ارادی در تبیین ساختار زیست اجتماعی انسان و چیستی جهان اجتماعی به مثابه جهان واقعیاتی که با اراده انسانی تکوین یافته و ایجاد می‏شوند، سخن به‌میان آمد. اینک در این کتاب برآنیم تا با گذار به‌پشت صحنه تکوین این جهان و واقعیات آن، به دانش شناسایی سامانه اراده و نحوه تکون آن در ساخت جهان اجتماعی ورود نماییم تا از این مسیر بتوانیم راهی به‌سوی دانشی از سنخ «دانش هستی‏های ارادی» فراروی علوم انسانی معاصر بگشاییم. ✅ نویسندگان: هادی موسوی و سیدحمیدرضا حسنی ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه https://eitaa.com/allamehsadr

🔸معرفی مقاله با محوریت آرای روش شناختی شهیدصدر🔸 🔻«اعتبارسنجی کاربست روش «‌نظریه زمینه ای» به مثابه ‌تفسیر‌ موضوعی‌‌ قرآن با تأکید بر آرای شهید صدر» 🔹 «نظریه زمینه‌ای»، از روش‌های کیفی است. این روش در پژوهش‌های اجتماعی تفسیری برای تحلیل متون و استخراج نظریه از داده‌های پژوهشی، در راستای ارائه نظریه درباره «موضوعات» اجتماعی و انسانی کاربرد دارد. محققان علوم انسانی دینی کاربست این روش را توسعه داده، برای تحلیل موضوعی متن قرآن و استخراج نظریه از آن به‌خدمت گرفته‌اند. از سویی، از دیدگاه شهیدصدر، روش اجتهادی معتبر برای اکتشاف نظریه‌های علمی قرآن، «‌تفسیر‌‌ موضوعی» است، که هدف آن ارائه نظریه قرآن درباره «موضوعات» واقع زندگی بشری است. در واقع، از دیدگاه محققان دینی‌ای که روش نظریه زمینه‌ای را در رجوع به قرآن برگزیده‌اند، این روش همچون تفسیر موضوعی عمل می‌‌کند؛ چراکه با ارائه یک موضوع به قرآن، به هدف کشف نظریه قرآنی، می‌‌خواهد یک تحقیق قرآنی را به انجام برساند. بنابراین، کاربست نظریه زمینه‌ای در نظریه‌پردازی قرآنی، به‌مثابه تلقی این روش، به‌عنوان تفسیر‌موضوعی‌‌ قرآن است. در مقاله حاضر، اعتبار این کاربست، با تکیه بر آرای شهیدصدر بررسی می‌شود. 🔹مسائل این تحقیق، در دو ساحت نظریه‌سازی بر اساس روش نظریه زمینه‌ای، و نظریه‌سازی بر اساس تفسیر‌موضوعی‌‌ اجتهادی، مطرح میشود. بنابراین، در اعتبارسنجی و حلّ مسئله تحقیق، به‌فراخور، از مبانی و قواعد روش‌شناسی کیفی و روش‌شناسی اجتهادی بهره برده می‌شود. یافته اصلی این تحقیق را می‌‌توان از سنخ روش‌شناختی دانست. در این تحقیق نشان داده می‌‌شود که در هر پژوهش نظریه‌‌پردازانه، از جمله در پژوهش‌‌های علوم انسانی دینی و پژوهش‌‌های نظریه‌‌پردازانه قرآنی، روش تحقیق باید با رویکرد علمی معتبر و منبع معرفتی معتبر، متناسب باشد. بر این اساس، بهره‌‌مندی از روش‌‌های تحقیق علوم انسانی رایج، همچون روش نظریه زمینه‌‌ای، برای نظریه‌‌پردازی قرآنی از توجیه روش‌‌شناختی لازم برخوردار نیست. کلیدواژه‌ها: روش تحقیق روش نظریه زمینه‌ای تفسیر ‌موضوعی‌‌ علم دینی شهید صدر نویسندگان: محمدی فرد؛ حسنی؛ لینک مشاهده مقاله: https://qhs.journals.isu.ac.ir/article_75856.html #شهید_صدر #تفسیر_موضوعی #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr/182

🔍«مسئله محوری در نظریه پردازی قرآنی»🔎 🔵پژوهش‌‌هایی که در علوم انسانی صورت می‌‌گیرد، ناگزیر مسئله‌‌محور است؛ به‌این‌معنا که تحقیق با درگیری محقّق با یک مسئله نظری یا عملی، آغاز می‌‌شود و گام‌‌های تحقیق در راستای حلّ آن مسئله برداشته می‌شود. ⚫️از دیدگاه روش شناسان علوم اجتماعی رایج، محقّق در پژوهش‎های اجتماعی از دو طریق مسئله را به‌دست می‌آورد: الف) از یک رشته علمی؛ در هر رویکرد علمی، بهتدریج و باتوجّه به مبانی و نظریّه های موجود در آن، مجموعه‎ای از مسائل مرتبط با هم شکل میگیرد. حال، اگر محقّق بخواهد مسئله‎ای نو را وارد آن کند، باید آن مسئله با شبکه مسائل شکل‌گرفته در آن رویکرد علمی مرتبط بوده، از ابهام‎ها و خلأهای موجود در روابط بینامسئله‎ای آن رویکرد بیرون آمده باشد. بنابراین، محقّق با تسلط بر نظریّه های پیشین و مسائل شکلگرفته در یک علم خاص، مسائل حل‌نشده را تشخیص داده، در صدد حل آنها برمیآید. ب) از مشکلات زندگی اجتماعی؛ در این قسم، مسئله زمانی شکل میگیرد که محقّق در فرایند مطالعات خود بر روی اجتماع، با یک مشکل اجتماعی مواجه شود. در این صورت باید با تکیه بر مبانی علم‌شناختی، مسئلهای را که راه حلش را روش‌شناسی مقبول او در اختیارش میگذارد، از دل آن مشکل استخراج میکند (بلیکی، پارادایم های تحقیق در علوم اجتماعی: 70). ✅در کنار این دو طریق، متفکران اجتماعی مسلمان، همچون شهیدصدر و علامه طباطبایی، به طریق سومی از منشأ اخذ مسئله نیز توجه داشته اند، که این امر ناشی از دیدگاه رئالیستی ایشان به انسان و پدیده های انسانی و طبیعی دارد. 🔷از دیدگاه شهیدصدر برای دستیابی به «نظریه های اساسی» قرآن کریم، باید مسائل را از «واقع زندگی» بشر اخذ کرد. در این قسم، محقق علوم انسانی، با شناسایی مشکلات و راه‌حل‌های بشری درباره آنها، مسائل مربوط به بشریت را از واقع زندگی بشری کشف می‌کند. این نوع طرح مسئله، که مختص رویکرد علمی خاص تفسیر موضوعی در اندیشه اسلامی است، تمام منطقه‏های علم را شامل می‌شود. 🌐تفاوت این قسم با دو قسم نخست، وسعت جهان شمولی نظریه هایی است که بر پایه این طریق کشف مسئله بنیان نهاده شده است. از دیدگاه شهیدصدر، نظریه های اجتماعی و انسانی متفکران غربی، جهان شمول نبوده، نهایتا مختص بشر غربی است. (ن.ک: مقدمه اقتصادنا؛ السنن التأریخیة فی القرآن، الدرس الاول و الدرس الثانی) #شهید_صدر #نظریه‌پردازی_قرآنی #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr/182

🔹 دکتر هادی موسوی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه علوم انسانی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه دیدگاه های خود در رابطه با تاسیس دانشی با عنوان فلسفه اجتماعی، توسط علامه طباطبایی ره را ارائه کرد. 🔸 در این نشست مطرح شد که در تاریخ علمی ما، افراد شاخصی تحت ایده دانش، به تولید و توسعه علوم اجتماعی و انسانی پرداختند، اما غلبه ایده اسلامی سازی و عبارت علوم انسانی اسلامی، موجب شده تا این افراد شاخص شناخته نشوند. افرادی چون علامه طباطبایی، گرچه دستگاهی فکری برای مطالعه اجتماع ارائه داده، پایه‌های فلسفه اجتماعی را دهها سال پیش بنها نهادند، اما مرجعیت علم رایج و توقف در واژگان مصطلح آن، موجب شده تا محققان ما توان دیدن اینگونه ایده‌ها را نداشته باشند. 🔻 گزارش این نشست را در آدرس زیر مطالعه فرمایید: https://rihu.ac.ir/fa/news/37622 #نظریه‌پردازی_قرآنی #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr/182

⬅ شهید صدر نوع تجربه در علوم انسانی را متفاوت از نوع تجربه در علوم طبیعی می‌داند. و این در واقع به بحث تاریخی بودن تجربه در علوم انسانی باز می‌گردد؛ چرا که بر خلاف تجربه در علوم طبیعی امکان تکرار تجربه و حذف برخی عوامل مرتبط و باقی ماندن عامل واحدی برای سنجش نوع و میزان اثرگذاری مؤلفه های مرتبط بر یک پدیده تاریخی در دسترس نیست. (ن. ک: اقتصادنا، 1433: ص 102) ⬅ این تفکیک نوع تجربه در علوم انسانی و علوم طبیعی، از مبانی تأثیرگذار در اندیشه فلسفه علمی شهیدصدر است، که توجه به آن راهگشای ورود به مباحث علوم اجتماعی دینی است. #شهید_صدر #نظریه‌پردازی_قرآنی #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr/182

◀️معرفی کتاب«درآمدی به مطالعات قرآن و نظریه پردازی در علوم انسانی» ✅در دوره سیطره علوم انسانی برآمده از مبانی غیرالاهی و غیرحقیقی بر فکر و کنش افراد و جوامع بشری، رجوع به قرآن کریم چراغ راهی است فراروی بشریت برای یافتن راه حقیقت و دانش‌های حقیقی. این مهم در دهه‏های اخیر اندیشمندان اسلامی را بر آن داشت تا با رجوع به این منبع معرفتی آسمانی و برداشت مفاهیم و نظریه‏های علمی از آن، ره‌توشه‏ای برای گام نهادن در مسیر تحول علوم انسانی برگیرند. اما آنچه در رجوع به کتاب خالق هستی اهمیت دارد، نه هرگونه برداشت و فهم، بلکه آن برداشت و فهمی است که از رهگذر یک روش معتبر یا همان «تفسیر معتبر» بگذرد. کتاب «درآمدی به مطالعات قرآن و نظریه‌پردازی در علوم انسانی» درصدد است تا با ملاک قرار دادن شاخصه‏ها و معیارهای عام علوم انسانی و تفسیر قرآن، نمونه‌هایی از مطالعات قرآنی در عرصه علوم انسانی را ارزیابی کند. این ارزیابی، آسیب‏ها و امتیازات نمونه‏آثار موجود را آشکار و سنخ عناصر روش‏شناختی کلان برای نظریه‏پردازی قرآنی را نمایان می‏سازد. در این طرح، پژوهشگران عرصه علم دینی و علوم انسانی قرآنی به‏سوی «تفسیر موضوعی» سوق داده می‏شوند؛ گونه‏ای اجتهادی از روش فهم متن دینی که با اکتشاف نظریه‏های علمی قرآن، توان آشکار ساختن ظرفیت پاسخگویی دین به مسائل اساسی زندگی بشر را داراست. 📎لینک دریافت فهرست و تهیه کتاب: yun.ir/cnyrtd 🖌نویسندگان: علیرضا محمدی فرد و هادی موسوی #شهید_صدر #نظریه‌پردازی_قرآنی #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr/182

لینک 30 صفحه نخست کتاب:👇 https://rihu.ac.ir/file/download/gsiBook/1642393164-motaleat-qurani1-30.pdf

لینک ورود به جلسه: https://b2n.ir/o.ensani معرفی کتاب«درآمدی به مطالعات قرآن و نظریه پردازی در علوم انسانی» 🖌نویسندگان: علیرضا محمدی فرد و هادی موسوی #شهید_صدر #نظریه‌پردازی_قرآنی #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr/182

صوت جلسه معرفی کتاب «درآمدی به مطالعات قرآن و نظریه پردازی در علوم انسانی»

🔰لزوم توجه به «رویکرد علمی» در نظریه پردازی دینی و قرآنی 🔸پیش‎‌فرض‎های معرفتی و عناصر روش‎شناختی تحقیق، پیش‎ از تلاش برای نظریّه‎پردازی علمی، باید صورت‎بندی و تبیین شده باشد تا پژوهش‎‌گر بتواند در یک فرایند علمی و روشمند، نظریّه‎‌ای علمی ارائه کند. رویکردها و پارادایم‌های علمی مختلف، عهده‌دار ارائه این پیش فرض ها و عناصر روش شناختی هستند. در واقع، تحقیق و نظریّه‌پردازی در تمام مراحل تولید علم، از انتخاب مسئله، روش پاسخ‎گویی به مسئله و... ، همه براساس چارچوب نظری و روش از پیش پذیرفته‏شده محقّقان هر رویکرد انجام می‌گیرد و یک محقّق نمی‎تواند بدون توجّه به آنها، به «نظریه‎پردازی» در علوم اجتماعی ورود پیدا کند (فلسفه روش تحقیق در علوم انسانی، ایمان: 20-23، و 36). 🔸در آثار شهیدصدر نیز به مفهوم «رویکرد علمی» توجّه شده است. به‌عنوان نمونه، وی با اشاره به نظامهای مختلف علمی رایج در یکی از شاخههای علوم انسانی، یعنی علم اقتصاد، تفاوت این نظام‌ها را در رویکرد (= مذهب) علمی آنها میداند، که منجر به نظامهای علمی مختلف میشود (صدر، اقتصادنا: 5، 143 و 148 و ...). این رویکردها زمینه‌ساز پژوهشهای علمی آن نظام علمی در واقعیّت زندگی اجتماعی بشر هستند. از دیدگاه وی، اسلام نیز رویکرد علمی مستقل و ویژه خود را داراست (همان: 149-154) و نظام اجتماعی اسلام و علم اقتصاد اسلامی، مبتنی بر این رویکرد اسلامی شکل میگیرد (همان: 33-34). 🔻بر این اساس، هر تحقیق نظریّهپردازانه، هرچند در قالب تفسیر‌موضوعی‌‌ یا علوم اجتماعی دینی، در جریان تولید و پیشرفت خود ناچار از استفاده از پیش‌‌فرض‌‌ها و قواعد علمی از سنخ فلسفی، اصولی، کلامی و ...، است که در جامعه اسلامی، ثابت شده و یا به‌نحو اصول موضوعه پذیرفته شده‌اند. این اصول، در واقع، هدایتکننده کار علمی هستند و در فضای تولید علوم انسانی دینی، با عنوان رویکردهای علم دینی عرضه شده‌اند. #شهید_صدر #نظریه‌پردازی_قرآنی #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr/182

▪ بشریت دیر یا زود به اسلام خواهد رسید؛ زمانی که به شکست تجربه‌‌هایی که در دوران بسیار بسیار درازمدت خود، انجام داده است، ایمان بیاورد؛ دورانی که در پی یافتن آیین زندگی، پشت سر گذاشت و هم‌‌چنان این دوران را ادامه می‌‌دهد تا این‌‌که در نهایت در ساحل اسلام،‌ دین طبیعت انسانی و حیات، لنگر می‌اندازد. (بارقه‌ها، ص٣٣۴) #شهید_صدر #علم_دینی https://eitaa.com/allamehsadr