🖊حلقات مفقوده امتداد حکمت ✍به قلم #استاد_موالی_زاده 📘(سلسله یادداشت های امتداد حکمت) «توحید یک امتداد سیاسی و اجتماعی دارد ... از «وحدت وجود» ، از «بسيط الحقيقة كلّ الاشياء»، از مبانى ملاّ صدرا مى‌شود يك دستگاه فلسفىِ اجتماعى، سياسى و اقتصادى درست كرد » 🔹بی شک برای عملیاتی کردن فرموده مقام معظم رهبری در جمع اساتید علوم عقلی در سال 82 ، و امتداد دادن به مبانی حکمت متعالیه با هدف دستیابی به دستگاه فلسفی در حوزه سیاست و اجتماع و اقتصاد ، نیازمند شناخت «انسان» و «جامعه» از نقطه نظر جهان بینی توحیدی هستیم تا حلقات مفقوده در میان آن مبداء متعالی و این مقصد راه گشا به این سلسله مبارک اضافه گردد : 🖊چرا انسان شناسی توحیدی ؟؟؟ 🔸«انسان» موجودی مُلکی ـ ملکوتی است که در میان شهوت و عقل خود حیران است . امام علی فرمود: «إِنَّ اللَّهَ رَكَّبَ‏ فِي‏ الْمَلَائِكَةِ عَقْلًا بِلَا شَهْوَةٍ وَ رَكَّبَ فِي الْبَهَائِمِ شَهْوَةً بِلَا عَقْلٍ وَ رَكَّبَ فِي بَنِي آدَمَ كِلَيْهِمَا» حرکت انسان از مبداءِ شهوتِ حیوانی آغاز ،و در مقصدِ عقلِ ملکوتی پایان می یابد . اما بسیاری گذرگاه شهوت را منزلگاه پنداشته و از سیر ملکوتی باز مانده و پست تر از بهایم می گردند «كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ» و گروهی از ملائک پیشی می گیرند «فَهُوَ خَيْرٌ مِنَ الْمَلَائِكَةِ» لذا اگر دستگاه سیاسی و اقتصادی و اجتماعی بر پایه نگاه توحیدی به انسان شکل گیرد ، نتیجه آن ملائکه پروری است اما اگر بر اساس نگاه مادی باشد ، به حیوان پروری می انجامد . 🖊الگوی قرآنی امتداد حکمت : 🔺خداوند متعال در قرآن در مقام مقایسه دستگاه اقتصادی ربوی و غیر ربوی ، نخست به تحلیل انسان شناسانه رباخوار می پردازد : «الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبا لا يَقُومُونَ إِلَّا كَما يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطانُ مِنَ الْمَس»(بقره/47) یعنی دستگاه ادراکی رباخوار بر اساس تسلط قوه وهمیه شیطانی و ضعف قوه عقلی دچار اختلال گشته و جای خوب و بد در نزد او تغییر می یابد در نتیجه ، زیربنای اقتصاد را ربا می پندارد و اصالت را به جای بیع به ربا می بخشد « ذٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا» 🖊چرا جامعه شناسی توحیدی ؟؟؟ 🔹حلقه مفقوده دوم در فرآیند امتداد حکمت ، جامعه شناسی است . از نگاه قرآن جامعه همانند فرد دارای هویت مستقل و وُحدانی است که از قوانین تکوینی خاص خود پیروی می کند .«وَ ما أَهْلَكْنا مِنْ قَرْيَةٍ إِلَّا وَ لَها كِتابٌ مَعْلُومٌ ما تَسْبِقُ مِنْ أُمَّةٍ أَجَلَها وَ ما يَسْتَأْخِرُونَ» از این رو ، حقیقت جامعه و قوانین آن را باید در امتداد توحید شناخت تا دستگاه فکری سیاسی و اقتصادی و اجتماعی بر مبنای هویت بخشی به جامعه ـ به معنای توحیدی آن نه معنای غربی ـ شکل گیرد که بدون توجه به جامعه و تنها با نگاه فردی ، چنین دستگاهی بدست نمی آید . 📌نمونه ابتناء نگاه اقتصادی اسلامی بر هویت بخشی به جامعه را علامه طباطبائی در تفسیر آیه شریفه «يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ يُرْبِي الصَّدَقات‏» به ما نشان می دهد . بر پایه پذیرش هویت وحدانی جامعه ، اقتصاد با انفاق به رشد می رسد و با ربا ، دچار ضعف می گردد . #امتداد_حکمت #انسان_شناسی #جامعه_شناسی @almohkamat