#مشاوره_مجازی ⁉️#سوال_شما| اگر هدف از تحصیل در حوزه، اسلام شناس شدن (به معنای واقعی کلمه) باشد؛ با این پیش فرض: ١. آیا اساساً عمومی خواندن و شرکت در دروس آزاد، در رسیدن به آن هدف طریق بهتری است یا تحت برنامه مؤسسات تخصصی قرار گرفتن؟ ٢. با توجه به نیازهای بی شمار حوزه دین (خصوصا در عصر حاضر) و تبعاً ضرورت تمحض در تخصص، آیا پیش نیاز ورود به تخصص ها، کسب ملکه اجتهاد (البته اجتهاد حداقلی و نسبی) است یا می‌توان در ضمن مشغولیت به تخصص، اجتهاد فقه و اصولی را نیز کسب کرد؟ یا اساساً تحصیل اجتهاد ضرورتی ندارد؟ ✅#پاسخ استاد سید مجتبی جواهری را بشنوید #مدرسه_مجازی_المرسلات @almorsalaat

💠 کتب عرفا حلاوت و لطافت و جامعیت اسرار کتاب الهی را ندارند اما آنها را به قصد فهمیدن یا ذوق کردن قرآن بخوان. 🔷یاد روزی که در ایام جوانی کتاب «#فصوص_الحکم» و دیگر کتب عرفانی را که بزرگان مشایخ ارباب عرفان به یادگار گذاشته‌اند در خدمت بعض از #مشایخ اهل عرفان - رضوان الله علیه- استفاده نمودم و اکنون که در این سنّ کهولت و از پای درآمدگی دختر عزیزم (فاطی) خانم فاطمه طباطبائی از این بی‌بضاعت خواستند چیزی بنویسم. 🔷باید بگویم که کتب مذکور با همه قدر و منزلتی که دارند و کمکهای بسیار ارزنده‌ای به معرفت قرآن کریم- سرچشمه فیّاض معرفه الله و کتب ادعیه ائمه معصومین، صلوات الله و سلامه علیهم اجمعین، که آنها را حقّاً قرآن صاعد باید خواند و احادیث آن بزرگواران- می‌کنند، حلاوت و لطافت و جامعیت اسرار کتاب الهی را ندارند. 🔷فی المثل سوره مبارکه حمد مشتمل جمیع اسرار معارف الهیه است که تحمل آن از عهده این نویسنده دست و پا بسته خارج است، همین قدر بدان ای دختر عزیزم که در بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ. الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ معارف و اسرار غیر قابل تحمل برای ما است و اگر عارف صاحب سری در الْحَمْدُ لِلَّهِ با قدم صاحب ولایت غور کند می‌یابد که در عالم هستی غیر از الله چیزی و کسی نیست که اگر بود حمد مختصّ به ذات الوهی نبود (تو خود حدیث مفصّل بخوان از این مجمل) پس باید قلمها بشکنند اگر گمان شود ورای او هستند. 🔷تو نیز ای عزیز کتب عرفا و اولیا را بخوان به قصد فهمیدن یا ذوق کردن همین کلمه شریفه جامعه. 📚 #صحیفه_امام ج۲۱ ص۲۳۷ #قرآن #در_مدرسه_امام_خمینی #عرفان #اخلاق_عرفان @almorsalaat

#اصول_فقه| #قرعه، #اماره نیست. 📚امام خمینی (ره)، کتاب الاستصحاب ص400 ▫️الظاهر أنَّ القرعة ليست أمارة على الواقع، لا لدى العُقلاء و ذلك واضح، و لا لدى الشرع: 1️⃣أمّا أوّلًا: فلأنَّ الظاهر أنَّ الشارع لم يتّخذ في باب القرعة طريقاً غير طريق العُقلاء، كما لعلّه يظهر من ذيل مرسلة ثعلبة حيث جعل الأصل فيها قوله تعالى‏: «فساهم فكان من المدحضين». و معلوم: أنَّ مُساهمة أصحاب السفينة قضيّة عُقلائية، قرّرها الكتاب الكريم، و استشهد بها الأئمّة عليهم السلام، بل الناظر في الأخبار المُتكثّرة الواردة في القرعة يرى أنَّ مواردها هي الموارد التي يتداول أشباهها لدى العُقلاء، إلّا المورد الذي مرّ الكلام فيه. 2️⃣و أمّا ثانياً: فلأنَّ جعل الطريقيّة لما ليس له كشف عن الواقع و لو ضعيفاً ممّا لا يمكن، بل قد قرّر في محلّه بطلان جعل الطريقيّة و الكاشفيّة مُطلقاً، و القرعة ليست كاشفة عن الواقع، بل تكون مطابقتها للواقع من باب الاتفاق، لا بمعناه المحال، كما قرّر في محلّه، و ما كان حاله كذلك لا معنى لطريقيّته و كاشفيّته، و التصادف الدائميّ أو الأكثريّ- بإرادة اللَّه تعالى‏ و الأسباب الغيبيّة- و إن كان مُمكناً، لكنّه بعيد غايته، بل لا يمكن الالتزام به. 3️⃣و أمّا ثالثاً: فلأنَّ لسانَ عمومات باب القرعة مثل قوله: (كلّ مجهول ففيه‏ لقرعة) و قوله: (القرعة لكلّ أمر مُشتبه) أو (مُشكل)، أو (فيما أشكل) لسانُ الأصل و الوظيفة لدى الجهل و الاشتباه، لا الأمارة. 🔹و بالجملة: ليس في جميع الموارد المنصوصة إلّا ما هو الأمر العُقلائيّ. نعم: يبقى مورد واحد هو قضيّة اشتباه الشاة الموطوءة ممّا لا يمكن الالتزام بها في أشباهها، فلا بدّ من الالتزام فيه بالتعبّد في المورد الخاصّ، لا يتجاوز منه إلى‏ غيره، 🔹و لذا ترى الفُقهاء كما سيأتي نقل فتاويهم- يفتون في أشباه الموارد المُتقدّمة في جميع أبواب الفقه إلّا ما ورد فيه نصّ خاصّ، و لا يفتون بل و لا أفتى‏ فقيه مُعتبر كلامه في الفقه في الموارد المجهولة و المُشتبهة بكثرتها في غيرها إلّا في قضيّة الشاة الموطوءة لورود النصّ فيها. 🔹و يمكن أن يقال: إنَّ التعبّد في هذا المورد أيضاً إنّما يكون لأجل تزاحم حقوق الشياه لنجاة البقيّة، كما أشار إليه في النصّ بقوله: (فإن لم يعرفها قسّمها نصفين أبداً حتّى‏ يقع السهم بها، فتذبح و تُحرق، و قد نجت سائرها). و في رواية «تحف العقول»: (فأيّهما وقع السهم بها ذُبحت و احرقت و نجا سائر الغنم). 🔹و التغبير بنجاة سائره لعلّه إشارة إلى‏ أنَّ هذا المورد أيضاً من قبيل تزاحم حقوق الشياه في بقاء حياتها، و ربما يُحتمل أن يكون مورده من قبيل تزاحم حقوق أرباب الغنم، فإنَّ قطيع الأغنام يكون من أرباب مُتفرّقين غالباً، فتتزاحم حقوقهم. 🔹و بالجملة: من تتّبع موارد النصوص و الفتاوى‏ يظهر له أنَّ مصبّ القرعة ليس إلّا ما أشرنا إليه. #در_مدرسه_امام_خمینی #فقه #اصول_فقه @almorsalaat 🔊توضیحات استاد را بشنوید👇👇

❇️#اصول_فقه|توضیح امام (ره) در مورد روایت شاۀ موطوئه و نظر ایشان در اماره نبودن (اصل عملی بودن) قرعه 🎙استاد علی فرحانی 📌گزیده تدریس کتاب رسائل، ج2، شبهه محصوره، 1400.02.04 #پای_درس_استاد #در_مدرسه_امام_خمینی @almorsalaat

🔴فلسفه صدرالمتالهین می تواند پایه مستحکم فرهنگ و تمدن بشری قرار گیرد. ▫️مکتب فلسفی صدرالمتالهین همچون همه فلسفه ها در محدوده ملیت و جغرافیا نمی گنجد و متعلق به همه انسانها و جامعه ها است. همواره همه بشریت به یک چهارچوب و استخوان بندی متقن و عقلایی برای فهم و تفسیر هستی نیازمندند . ▫️هیچ فرهنگ و تمدنی بدون چنین پایه مستحکم و قابل قبولی نمیتواند بشریت را به فلاح و استقامت و طمأنینه روحی برساند و زندگی او را از هدفی متعالی برخوردار سازد و چنین است که به گمان ما فلسفه اسلامی بویژه در اسلوب و محتوای حکمت صدرایی ، جای خالی خویش را در اندیشه انسان این روزگار می جوید و سرانجام آن را خواهد یافت و در آن پابرجا خواهد گشت. 📚رهبر معظم انقلاب، پیام به کنگره بزرگداشت صدرالمتالهین #فلسفه #کلام_ولی @almorsalaat

♦️#معرفی_تدریس| تحریر الروضه فی شرح اللمعه/ جلد دوم/ از ص257 🎙استاد محمدمهدی ستوده 🔊تدریس این کتاب در ترم جاری برای جمعی از طلاب پایه۶ در حال برگزاری است و صوت جلسات در کانال #دروس_اساتید_المرسلات بارگذاری می شود👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1721434112C7e17979da1 #فقه #سطح_یک #مدرسه_مجازی_المرسلات @almorsalaat @doroos_almorsalaat

📣#اطلاعیه ▫️به مناسبت سالروز صدور #منشور_روحانیت امام خمینی (ره) ✅سلسله جلسات "نبض آینده" (تاملی بر نسبت حوزه های علمیه و آینده ایران) 🎙جلسه اول: استاد علی فرحانی ⏰زمان: دوشنبه ۲اسفند ساعت: ۱۴:۳۰ 📌برگزار کننده: مدرسه علمیه جامعة المهدی(عج)/ خانه طلاب اصفهان ⬇️لینک حضور مجازی در جلسه👇 skyroom.online/ch/khanehtollab/bonyanha #پای_درس_استاد @almorsalaat

✅#فقه_روابط_اجتماعی| حکومت و امر به معروف دو رکن اصلی فقه اجتماعی اسلام هستند و با توجه به این نگاه، فهم از ادله عبادات نیز متفاوت خواهد شد. 🎙استاد علی فرحانی 📌گزیده تدریس فقه نظام روابط اجتماعی، چهارشنبه 00.11.27، موسسه مفتاح #پای_درس_استاد #علوم_انسانی_اسلامی #فقه_نظام @almorsalaat

✅#حوزه_علمیه چیست؟ 🔹حوزه عبارت است از مرکزی که عالم دین پرورش میدهد، که عالِم دین آن کسی است که معارف دین را فرامیگیرد و برای تحقّق آن وارد میدان میشود. 🔹فرق هم نمیکند که این عالم دین در رشته‌ی فقه تخصّص پیدا کرده باشد یا در رشته‌ی فلسفه‌ تخصّص پیدا کرده باشد یا در رشته‌ی کلام تخصّص پیدا کرده باشد؛ تفاوتی نمیکند. ... پس هویّت حوزه‌ی قم و حوزه‌های دیگر این است؛ این شاکله‌ی اصلی حوزه است؛ همه‌ی کارهایی که در حوزه انجام میگیرد باید با این نگاه انجام بگیرد. 🔹این تخصّصی که شما میگویید، این نظاماتی که شماها مطالبه میکنید، این پیشنهادهایی که در مورد ظرفیّت‌شناسی و امثال اینها گفتید، [این] حرفهای بسیار خوب همه باید در این چهارچوب و با این نگاه انجام بگیرد. 🔹در زمینه‌ی مسائلی که ارتباط مستقیمی با دین ندارد، مثل علوم طبیعی و مانند آن که مستقیماً ارتباطی با زیربنای فکریِ دینی ندارد، جهت‌گیری اینها را هم حوزه بایستی معیّن کند؛ یعنی جهت‌گیری حرکت علمی را حوزه‌ها باید معیّن کنند، چون این کارِ دین است؛ دین است که به علم جهت میدهد. ... این جهت دادن به علم هم به عهده‌ی حوزه است. 🎙رهبر معظم انقلاب 98/02/18 #کلام_ولی 🌐المرسلات، از مقدمات تا اجتهاد👇 https://eitaa.com/joinchat/912326691Cd7b7696c9b

♨️ #مجموعه_جلسات برهان و عرض ذاتی 🔰استاد علی فرحانی 💠مبحث #تمایز_علوم و ملاک آن، مسئله ای است که معمولا در ابتدای علم اصول و علم فلسفه، مطرح می شود. یکی از اقوال در بحث تمایز علوم، «#موضوع» است و غالب حکما قائل اند که ملاک تمایز علوم «موضوع» است. از آنجایی که موضوع علم را چنین تعریف کرده اند که «ما یبحث فیه عن اعراضه الذاتیه» ، بحث ملاک تمایز علوم به بحث از چیستی «#عرضی_ذاتی» کشیده می شود. 💠 محققین از حکما، قائلند که قول به موضوع علم و عرض ذاتی و معنای آن، بر اساس قرارداد و تسالم نیست بلکه این مطلب حاصل دقت نظر در مسئله «#برهان» است. لذا بحث تمایز علوم به بحث «برهان» در علم منطق و «#شروط_مقدمات_برهان» می رسد. «برهان» که وسیله ای برای رسیدن به یقین بالمعنی الاخص می باشد، عصاره علم منطق است و برای فهم جایگاه آن لازم است که سازمان منطقی صحیحی در ذهن داشته باشیم. 💠 استاد علی فرحانی در ابتدای تدریس کتاب بدایه الحکمه، به مناسبت اینکه علامه در مورد موضوع فلسفه می فرمایند: «موضوعها- الذی یبحث فیه عن اعراضه الذاتیه- هو الموجود بما هو موجود»، به بحث «موضوع علم» می پردازند و با توجه به توضیحی که بیان شد، برای مشخص شدن معنای «#عرض_ذاتی» و جایگاه باب «#برهان»، یک دوره سازمان کتاب «#المنطق» را مرور می کنند و خصوصا باب «برهان» این کتاب را توضیح می دهند. این بحث هم در مقدمه بدایه سال 89 و هم سال 86 بیان شده است و هر کدام در عین اینکه موضوع واحدی دارند، دارای مزایای خاصی هستند. 💠 استماع هر دو دوره برای کسانی که می خواهند #جمعبندی ای از کتاب المنطق خصوصا باب برهان داشته باشند و همچنین بحث موضوع علم و عرض ذاتی را فراگیرند، توصیه می شود. 🔊صوت #مجموعه_جلسات برهان و عرض ذاتی 👈مقدمه بدایه،سال86 ▫️9جلسه 👇👇👇 ostadfarhani.ir/morsalat/doroos/mantegh/borhan-v-arazezati-bedaye86/ 🔊صوت #مجموعه_جلسات برهان و عرض ذاتی 👈 مقدمه بدایه، سال89، ▫️10جلسه 👇👇👇 ostadfarhani.ir/morsalat/doroos/mantegh/borhan-v-arazezati-bedaye89/ 📝لینک خرید و دانلود متن پیاده شده جلسات 👇👇 http://soda96.ir/araz-zati/ http://soda96.ir/araz-zati/ #استاد_علی_فرحانی #موضوع_علم #عرض_ذاتی #منطق #سطح_یک #مدرسه_مجازی_المرسلات @almorsalaat

📣 سلسله نشست های منشور پژوهی: 📌نشست هم اندیشی طلاب و روحانیون با عنوان: «چند قدم جلوتر...» بازاندیشی «رسالت حوزه و روحانیت در گام دوم انقلاب» بر مبنای «منشور روحانیت» 🎙با حضور حجج اسلام: شیخ علی فرحانی / دکتر یحیی جهانگیری / دکتر حیدر همتی ⏰ زمان: سه شنبه ۳اسفندماه 🕌 مکان: حسینیه جماران علاقه‌مندان جهت حضور می‌توانند با شناسه @emamschooladmin در پیام‌رسان ایتا تماس حاصل فرمایند. @almorsalaat

🔊#تفسیر| قرآن سبیل انسان را خود انسان می داند! 🎙استاد علی فرحانی 📌استاد در این صوت توضیح می دهند که طبق بیان مرحوم علامه، قرآن سبیل انسان را خود انسان می داند لذا موضوع آیه «لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله» که مطلق قتل در سبیل الله است معنای خاصی پیدا می کند. حتما #بشنوید! 📚تدریس بدایه الحکمه. سال 89 #پای_درس_استاد #در_محضر_علامه 🌐المرسلات، از مقدمات تا اجتهاد👇 https://eitaa.com/joinchat/912326691Cd7b7696c9b

📌#منشور_روحانیت| منشور روحانیت را مثل یک لوح آسمانی بخوانید! ❇️سوم اسفند ماه سالروز صدور نامه تاریخی حضرت امام (ره) به حوزه‌های علمیّه و تعیین خط و مشی حوزه در ادامه و استمرار #نظام_جمهوری_اسلامی #منشور_روحانیت @qom_khamenei_ir @almorsalaat

📌ویژگیهای مجتهد جامع الشرایط در عصر حاضر در مورد دروس تحصيل و تحقيق حوزه ‏ها، اين جانب معتقد به فقه سنتى و اجتهاد جواهرى هستم و تخلف از آن را جايز نمى‌‏دانم. اجتهاد به همان سبك صحيح است ولى اين بدان معنا نيست كه فقه اسلام پويا نيست، زمان و مكان دو عنصر تعيين‏‌كننده در اجتهادند. مسئله‏‌اى كه در قديم داراى حكمى بوده است به ظاهر همان مسأله در روابط حاكم بر سياست و اجتماع و اقتصاد يك نظام ممكن است حكم جديدى پيدا كند، بدان معنا كه با شناخت دقيق روابط اقتصادى و اجتماعى و سياسى همان موضوع اول كه از نظر ظاهر با قديم فرقى نكرده است، واقعاً موضوع جديدى شده است كه قهراً حكم جديدى مى‏‌طلبد. مجتهد بايد به مسائل زمان خود احاطه داشته باشد. براى مردم و جوانان و حتى عوام هم قابل قبول نيست كه مرجع و مجتهدش بگويد من در مسائل سياسى اظهار نظر نمى‏‌كنم. آشنايى به روش برخورد با حيله‌‏ها و تزويرهاى فرهنگ حاكم بر جهان، داشتن بصيرت و ديد اقتصادى، اطلاع از كيفيت برخورد با اقتصاد حاكم بر جهان، شناخت سياستها و حتى سياسيون و فرمولهاى ديكته‏‌شده آنان و درك موقعيت و نقاط قوّت و ضعف دو قطب سرمايه دارى و كمونيزم كه در حقيقت استراتژى حكومت بر جهان را ترسيم مى‏‌كنند، از ويژگيهاى يك مجتهد جامع است. يك مجتهد بايد زيركى و هوش و فراست هدايت يك جامعه بزرگ اسلامى و حتى غير اسلامى را داشته باشد و علاوه بر خلوص و تقوا و زهدى كه در خور شأن مجتهد است واقعاً مدير و مدبر باشد. حكومت در نظر مجتهد واقعى فلسفه عملى تمامى فقه در تمامى زواياى زندگى بشريت است، حكومت نشان دهنده جنبه عملى فقه در برخورد با تمامى معضلات اجتماعى و سياسى و نظامى و فرهنگى است، فقه، تئورى واقعى و كامل اداره انسان از گهواره تا گور است. 📚منشور روحانیت #در_مدرسه_امام_خمینی @almorsalaat

🔆#معرفی_تدریس| تطبیق اصول بر فقه 🎙استاد سیدمحمد هاشمی 🔺 این جلسات با موضوع تطبیق علم اصول بر فقه با محوریت کتاب شریف شرح لمعه (الروضه البهیه) برای جمعی از طلاب پایه6 در حال برگزاری است. 🔊صوت این جلسات در کانال دروس اساتید المرسلات بارگذاری می شود👇👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1721434112C7e17979da1 #اصول_فقه #فقه #سطح_یک #مدرسه_مجازی_المرسلات @ofoqemobin @almorsalaat

📌#گزارش_تصویری ❇️ سوم اسفند ۱۴۰۰ / حسینیه جماران @almorsalaat

💢مدرسه مجازی المرسلات برگزار می کند: 🌀دوره کوتاه مدت: ✅بایسته های #مطالعه و #فهم آثار استاد شهید مطهری 🎙استاد سیدمجتبی امین جواهری ⁉️#چگونه مطالعه #آثار شهید مطهری را آغاز کنیم؟ ⁉️چه نظمی بر آثار شهید مطهری حاکم است؟ ⁉️در مطالعه آثار شهید مطهری، ابتدا از کدام کتب #شروع کنیم؟ ⁉️#مقدمات فهم نظام فکری شهید مطهری چیست؟ ⏰زمان برگزاری: روزهای شنبه و سه شنبه (۱۴، ۱۷، ۲۱، ۲۴ و ۲۸ اسفند ساعت 19:30 (5جلسه) ⬇️لینک ثبت نام👇👇👇 soda96.ir/motaleae-motahari/ soda96.ir/motaleae-motahari/ #اندیشه_مطهر #دوره_های_کوتاه_مدت #مدرسه_مجازی_المرسلات 🌐مدرسه مجازی المرسلات 👇👇 https://eitaa.com/joinchat/1705705472C63999eac19

با سلام 🔸به بزرگوارانی که قصد مطالعه #نظام‌مند آثار شهید مطهری را دارند، #پیشنهاد می شود که حتما در این دوره شرکت کنند. 🔸استاد جواهری که از شاگردان استاد فرحانی هستن، چند سال متمادی است که در زمینه تدریس و تحقیق آثار شهید مطهری فعالند و در یکی از مدارس قم، در طرح جایگزین دروس عقائد و همچنین در موسسه بینش مطهر، آثار شهید مطهری را تدریس میکنند. ✅لذا انشالله این دوره برای شما بسیار مفید خواهد بود. @almorsalaat

🔊#علم_رجال| بررسی وثاقت قاسم بن یحی در علم رجال 🎙استاد علی فرحانی ❇️ استاد در این صوت به مناسبت عبارت شیخ در مورد ضعف سندی روایت قاسم بن یحی، دو تفسیر از عبارت شیخ بیان کرده و‌ ضمن اشاره به جایگاه رجالیون معروف، نهایتا نشان می دهند که مجموع عبارات شیخ دال بر قبول ضعف سندی روایت است. 📚رسائل. استصحاب. سال 87 #پای_درس_استاد 🌐المرسلات، از مقدمات تا اجتهاد👇 https://eitaa.com/joinchat/912326691Cd7b7696c9b

🔰 #نشست گفتمانی مجازی 🔰 به مناسبت سالروز صدور #منشور_روحانیت : 🔷جامعه سازی توحیدی🔷 🔸در منشور روحانیت🔸 ✅ باحضور اساتید: حجت الاسلام رضا خانجانی حجت الاسلام میثم قاسمی حجت الاسلام سیدمحمدهاشمی حجت الاسلام امین اسدپور 🗓 تاریخ: چهارشنبه 4اسفند 🕰 ساعت: ۱۹:۳۰ 📲 پخش از طریق: skyroom.online/ch/pajooh/andishe-tohidi #استاد_خانجانی #استاد_قاسمی #استاد_هاشمی #استاد_اسدپور #جامعه #توحیدی #روح_توحید_نفی_عبودیت_غیرخدا --------------------------------------- 🔰 گفتمان توحید https://eitaa.com/joinchat/3998351448C73bf29b9e1

#در_آستانه_حکمت ♦️ماجرای توحید قرآنی در نظام تفکر اسلامی 📚گزیده ای از کتاب «#در_آستانه_حکمت» (شرح بدایه الحکمه، اثر استاد علی فرحانی) 🔹جریانی در نظام تفکر اسلامی وجود دارد که رأس المال اصلی تمام اندیشه های اسلامی بوده و آن هم قرآن کریم است. در کنار قرآن، سنت به معنای روایات مستفاد از معصومین نیز منبع جریان ساز اندیشه های اسلامی بودند. نقطة آغاز جریانات فکری همان روزی است که پیغمبر اکرم (ص) و امیرالمومنین (ع) بیاناتی را در موضوعات مختلف فکری مطرح کردند. 🔹در قرآن کریم صریح ترین و مشکل ترین آیات مربوط به مسأله توحید است. در عین صراحت، باطن پیچیده ای دارد. مثلا آیه سوم سوره مبارکه حدید که می فرماید: «هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ ۖ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ» ظاهر این آیه تناقض است. چون اول و آخر، ظاهر و باطن به او منتسب شده و مطابق با ظاهر این آیه جایی برای ممکنات باقی نمی ماند. در ادامه نیز می فرماید «و هو بکل شئ علیم» یعنی در پاسخ به سوال مذکور، اثبات ممکنات در عالم نیز می کند. و یا در آیه 24 سوره انفال میفرماید: «وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ» در ادعیه اعمال ماه رجب آمده است که: «وَ تَفَرَّدَ بِالْآلاَءِ وَ اَلْكِبْرِيَاءِ فَلاَ ضِدَّ لَهُ فِي جَبَرُوتِ شَأْنِهِ» از این نمونه آیات و روایات غامض در معارف قرآنی و روایی اسلام بسیار زیاد است. 🔹در این که قرآن کریم همانند انباری پر از باروت، منبع غنی برای انفجار معارف فکری انسان بوده، تردیدی نیست. اگرچه در موقعیت های تاریخی و اجتماعی که جرقه های این انفجار بوده اختلافاتی باشد، ولی اصل آن که در اسلام این منبع جریان ساز تعبیه شده روشن است. 🔹یکی از اصول مسلم که در این منبع عظیم وجود دارد و به زبان های مختلف به آن تصریح شده است، بحث #توحید است که در مرور زمان به آن توحید قرآنی گفتند. توحیدی که از روز اول وقتی به دست مادربزرگ ها رسید، داستان های خود را با عبارت «یکی بود یکی نبود غیر از خدا هیچکس نبود» آغاز کردند. یعنی این مسأله در شمار افکار نهادینه در فطرت انسان ها بوده. از ابتدا هم با عبارت «قُولُوا لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا» آغاز شد. «انه علی کل شئ قدیر»، «انه علی کل شئ علیم» و از این قبیل آیات که همه چیز را به خداوند نسبت می دهد یا روایت معروف بین شیعه و سنی از حضرت امیر(ع): «یا هو یا من لا هو إلاّ هو» که پیغمبر اکرم (ص) آن را اسم اعظم می خوانند. 🔹همین مجموعة معارف در قرآن، فرهنگی را در بین مسلمین ایجاد کرد که با منابع نقلیِ ما گسترش پیدا کرد. این فضا باعث شد که اصلِ توحید برای متفکرین عالم اسلام، یک دغدغه عمومی شود. آن ها به دنبال حل این مسأله بودند که توحید با این غلظت، چگونه با وجودِ سایر مخلوقات معنا پیدا می کند؟ توحیدی که در قرآن آمده، غیر از خدایی است که در عداد سایر موجودات، مشغول تدبیر عالم است و گرنه این توحید را بت پرستان هم معتقد بودند.... 🔹... اگر بتوانیم توحید قرآنی را اثبات کنیم، مهمترین پرسش تفکر اسلامی را پاسخ داده ایم. شهید مطهری در کتاب مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی، جهان بینی توحیدیِ اسلام را خالصترین نظریه در توحید می داند. منظور از خالص ترین این است که؛ بتوانیم هم عالم را اثبات کنیم و هم لایتناهی بودن واجب تعالی بدون هیچ قید و محدودیتی ثابت گردد. اثبات این مطلب امر مشکلی است که قرآن به آن اشاره کرده است: «سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ» 🔹آنچه در درس یازدهم از عبارتِ مرحوم دوانی مطرح کردیم مربوط به همین دغدغه بود. ایشان برای حل این مسأله، نظریه لابن و تامر را مطرح کردند تا به زعم خود، وجودِ ممکنات، منجر به تناهی واجب تعالی نشود. البته همانطور که گفتیم، پاسخ ایشان از نظر استدلالی، قوت چندانی نداشت. ♦️دو قول مشهور 🔹در میان دانشمندان اسلامی، دو گروه کلی وجود دارد، عده ای همانند عرفا و اهل توحید، درباره این پرسش، جانب لایتناهی بودن ذات واجب را گرفته و آن را اصل مسلم می دانند. اگرچه برخی از آن ها، توجیهاتی برای تبیین جایگاه وجودِ ممکنات و کثرت در واقعیت بیان کردند. گروه دوم، متکلمین و بعضی از فلاسفه هستند که جانبِ کثرت را گرفته و با تمسک به بداهت آن، لایتناهی بودن واجب را با لحاظ تکثرات واقعی، تنزل می دهند. هرکدام از این دو گروه با توجه به دغدغه هایِ فکری خود، جانبِ یک طرف را گرفته اند ولی مهم حل تعارض و اجتماع ثمره هر دو اندیشه است. ⬇️⬇️لینک سفارش کتاب "در آستانه حکمت" (شرح بدایه الحکمه) به قلم حجت الاسلام سید مجتبی امین جواهری👇👇👇 https://www.sobhan-ins.com/product/dar_astane_hekmat1/ #فلسفه #پای_درس_استاد @almorsalaat