استاد عندلیب همدانی
#تعقل_فقیهانه در سخن بزرگان (۳) 🔹فرمایشی راهگشا در فقه 🔹از مرحوم صاحب جواهر صاحب جواهر ( قدس سره )
#تعقل_فقیهانه
در سخن بزرگان(۴)
#تجمیع_شواهد در سخن کاشف الغطاء
ایشان پس از توضیحی در مورد قیاس اولویت می فرماید:
«..وكذا ما ينقدح في ذهن المجتهد من *تتبّع الأدلّة بالانبعاث عن الذوق السليم والإدراك المستقيم ؛ بحيث يكون مفهوماً له من مجموع الأدلّة ؛ فإنّ ذلك من جملة المنصوص* فإنّ للعقل على نحو الحس ذوقاً ، ولمساً ، وسمعاً ، وشمّاً ، ونُطقاً ، من حيث لا يصل إلى الحواس.
فاعتبار المناطيق ، والمفاهيم والتعريضات ، والتلويحات ، والرموز ، والإشارات ، والتنبيهات ، ونحوها مع عدم ضعف الظنّ من مقولة واحدة ، إذ ليس مدار الحجيّة إلا على *التفاهم المعتبر عرفاً*»
📚کشف الغطاء، ج ۱، ص ۱۸۸.
#تعقل_فقیهانه
#تجمیع_شواهد
#مذاق_شرع
#عرف
🆔@andalibhamedani
پیش درآمدی برای ادامهٔ مباحث اصول//۵
پنج اصل اساسی برای:
#رفع_تعارض
🔹۱//تشدید در پذیرش اخبار آحاد ؛ در بحث خبر واحد مفصل در باب لزوم نقد دقیق سندی و متنی روایات سخن گفتیم و ثابت کردیم که خبری واجد شرائط حجیت است که اولا با #اصول_اصیله و ثانیا با #سنت_تشریعیه_شارع و ثالثا با #اهداف_عالیه_شارع هماهنگ و منطبق باشد. حال باید ما با دو روایت متخالف روبرو باشیم که هر یک جداگانه حجت باشد ولی با هم قابل تصالح و جمع نیستند. و تا این امر محقق نشود اساسا تعارض مستقر معنا ندارد.
🔹۲// تجمیع شواهد ؛ اگر چه بر مسلک #اضطرار بر لزوم نقد سندی و متنی تأکید می کنیم ، ولی این به معنای کنار گذاشتن روایات ضعیفه نیست ، بلکه ما عملا بین روایات مجعوله و مکذوبه و مدسوسه با روایات ضعیفه فرق می گذاریم ، و در عملیات #تجمیع_شواهد از این دسته چه در مقام اثبات حجیت لولائی خبر و چه در مقام رفع تعارض نمی گذریم ، و حتی در این تجمیع قرائن از فتاوای بزرگان فقاهت نیز بهره می گیریم.
🔹۳//تفکیک دقیق بین سه نوع تعارض ؛ در فرسته های پیشین از سه نوع تعارض موهوم ، غیر مستقر و مستقر سخن گفتیم ، حال به عنوان نمونه چه بسا با تجمیع قرائن به این نتیجه برسیم که این دو روایتی که حکم به تعارض آن ها شده مربوط به دو موضوعند و یا یکی در زمینهٔ احکام ولائیه است و دیگری مربوط به بیان احکام واقعیه و... پس تعارض موهوم است نه واقعی.
🔹۴//توجه به علل و ریشه های تعارض مستقر ؛ که آیا توسط خود معصوم رخ داده ، یا راوی و چگونه و با چه انگیزه ای و یا در اثر ضیاع شواهد و قرائن است.( ر.ک: فرستهٔ چهارم)
🔹۵//نگاه عقلائی به روایات ترجیح ، تخییر ، توقف که بر آن تأکید اساسی داشته و خواهیم داشت.
🆔@andalibhamedani