دیدگاه گوستاولوبن درباره انحطاط مسلمین!
🔹 اینکه چرا جوامع مسلمان و تمدن اسلامی بعد از آن همه شکوفایی و رشد، دچار انحطاط شد، مسئلهای بنیادین و اساسی است که در امروز ما نیز اثرگذار است.
🔸اندیشمندان مختلفی هم در این باره نظر دادهاند
ولی جالب توجه آنکه گوستاولوبن (گوستاولوبون) فیلسوف، مورخ و جامعه شناس قرن 19، یکی از علتها را انعطاف ناپذیری اسلام معرفی میکند.
🔺او معتقد است پافشاری مسلمانان در حکومت عباسیان (برخلاف دوره اموی) بر مساوات، عدالت و برابری موجب شد تا غیرعربها هم در تمدن عرب و اسلام به جایی برسند؛ در نتیجه تمدن عرب مسلمان دچار انحطاط شد.
🔸 از نگاه او، بنیامیه از نظر سیاسی موفق بودند ولی پس از بنیامیه جامعه اسلامی اصل مساوات، برابری و برادری را به عنوان یک اصل اخلاقی انجام میداد در حالی که این امر در سیاست جایگاهی ندارد!
📌 لکن آیا حقیقتاً این که اسلام در شعارها و آرمانهای خود یعنی عدالت، برابری و برادری انعطاف ناپذیر بوده است، نقطه ضعف است؟
🔺 اگرچه گوستاولوبن تقریبا آن چیزی را میگوید که سیاست مدرن برخاسته از اومانیسم و سکولاریسم، توصیه میکند؛ یعنی جدایی سیاست از اخلاق
🔹 در حالی که این دقیقاً نقطه قوت اسلام است؛
همان چیزی که گمشده امروز بشریت است؛ یعنی
اعمال سیاست بر اساس ارزشهای اخلاقی!
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
حسن و قبح شرعی در اسلام و غرب
🔹 شبیه آنچه در میان عدلیه و اشاعره درباره حسن و قبح شرعی و عقلی وجود دارد را چه بسا بتوان در نزاعی میان اوکام و آکویناس و دیگران هم مشاهده کرد.
🔸 آکویناس که معتقد بود خداوند به خاطر علم مطلق و خیّر و عقلانی بودن، دروغ نمیگوید
🔸ولی اوکام معتقد بود خدا میتواند دروغ بگوید ولی صرفا به خاطر اینکه چنین اختیار کرده است که دروغ نگوید، دروغ نمیگوید.
#عدالت
#حسن_و_قبح
📚 با اقتباس از ص 26 کتاب فیزیک خداباوری
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
خداشناسی عامیانه و اسطورهای!
🔹 از جمله باورهای عامیانه در مسئله #خداشناسی آن است که خدا در مقابل ساختارهای فیزیکی و طبیعی قرار دارد.
🔸مثلا باور عدهای (که چه بسا معمولا شاید مسلمان نباشند) عامل بارش باران خدا است؛ خدایی که در آسمان است و قطرات آب را به زمین میفرستد.
🔺مبتنی بر این باور، اگر علم رشد کند و فعل و انفعالات درون ابرها به عنوان علت بارش باران کشف شود، جای خدا تنگ میشود
▪️در این صورت هرچه علم رشد کند، دین ابطال میشود و در نتیجه علم با دین در تعارض خواهد بود.
📌 این در حالی است که اساساً فیلسوفان مسلمان هیچگاه وجود خدا را دلیلی برای انکار قوانین طبیعی عالَم نمیدانند.
📍 بلکه معتقد به رابطه طولی میان خدا و قواعد طبیعی هستند.
🔹 به عبارت دیگر خدا جهانی آفریده که در آن ابری با خصوصیاتی خاص وجود دارد که موجب بارش باران میشود.
✅ این همان رابطه طولی است که فیلسوفان به آن باور دارند ولی در باورهای عامیانه به آن توجه نمی شود!
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
جدال با پیامبری از جنس زلالی و نور!
🔹 در آثار مکتوب برخی مسلمین و به تبع آن برخی غربیها، شخصیت پیامبر (ص) همانند شخصیت دیگر آدمیان معرفی شده است؛ شخصیتی دارای خطا، اشتباه و گاها دچار فساد!
🔺 آنچه از تحلیل چنین گزارهها در نسبت با ادله عقلی و نیز گزارههای قرآنی به دست میآید، آن است که انتساب فساد به انبیاء بر اساس برخی انگیزههای فرهنگی و سیاسی بوده است.
❗️ در واقع برخی از جریانات فعال در دوران خلافت خلفای سهگانه و نیز بنیامیه، برای آنکه بتوانند خود را با وجود ظلم و جور فراوان، خلیفه رسول خدا (ص) معرفی کنند، نیاز داشتند تا سنخیتی میان خود و پیامبر (ص) ایجاد کنند.
▪️ طبیعی بود که بنی امیه با آن همه ظلم و فسادش نمیتوانست خود را به مرتبه پیامبری از جنس نور، زلالی و رحمت برساند.
🔺 لذا تلاشهایی انجام شد تا با جعل حدیث و انتشار گزارههای دروغین درباره پیامبر (ص)، او را از عرش به فرش برسانند؛ تا شاید شباهت و سنخیت با پیامبر (ص) ایجاد شود!
📚 برای مطالعه نمونه این گزارشها به بخش مقدماتی و نخستین کتاب «شبهه پژوهی قرآنی؛ دفتر دوم» مراجعه کنید.
#عصمت
#نبوت
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
قرآن؛ کتابی استدلالی...
قرآن اهل استدلال کردن است نه تعبد صرف!
اینکه در آیات سوره حاقه اشاره میکند که «اگر پیامبر در دریافت و ابلاغ وحی دچار انحراف یا خطا باشد، به او مهلت زندگی نخواهیم داد» خودش استدلالی عقلی است که قرآن برای عصمت انبیاء در دریافت و ابلاغ وحی دارد. استدلالی با رویکردی برون دینی
#عقل_و_دین
#عقلانیت
#عصمت
#نبوت
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
اسارت عقلانیت!
🔹همه افراد و مکاتب معمولا ادعای عقلانیت دارند
ولی آیا به راستی همه عقلانی میاندیشند؟!
🔺جالب است که حتی استعمارگران، اختلاسگران، سارقان و... هم خود را عاقل میدانند.
دنیای مدرن مبتنی بر اومانیسم هم مدعی عقلانیت است
🔹ولی به نظر میرسد آنچه مسئله اصلی بشر است و حتی در مدرنیته هم این مسئله باقی است، مسئله اسارت عقل است
🔺در واقع تحلیلگری و پردازشگری عقل نعمتی است از جانب خداوند ولی دنیای امروز آن را در راستای استعمار، چپاول نفت، سلطهگری و... به کار میبرد!
📌نمونهاش جنایات امروز اسرائیل است.
جنایاتی که حقیقت اسارت عقلانیت غرب را نمایان ساخته است.
🔸اینجاست که عقلانیت وقتی به اسارت درآید آموزههای دینی آن را شیطنت (نکرا) مینامند.
#تمدن_غرب
#عقلانیت
#اومانیسم
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
تمدن غرب؛ فراتر از جغرافیا!
وقتی صحبت از تمدن غرب میشود، اغلب افراد به سرعت به کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی فکر میکنند. اما تمدن غرب، بیش از یک موقعیت جغرافیایی، مجموعهای از ایدهها، ارزشها و شاخصههایی مثل آزادی فردی، خودمحوری اومانیستی، سکولاریسم و... است.
#تمدن_غرب
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
دفاع مشروع
🔹اگرچه اسلام دین صلح است ولی صلح به معنای همزیستی مسالمت آمیز و عزتمندانه است؛ نه تسلیم ذلت بار
🔺بدین جهت آیات قرآن در عین تاکید بر همزیستی، به دفاع مشروع هم تأکید دارد؛ دفاعی که میتواند پیشدستانه و با ابتکار عمل باشد.
❗️با این حال باید توجه داشت که قرآن به نقش نفوذیها، ستون پنجمها و منافقان هم توجه دارد. همانهایی که در بزنگاه دفاع، هنرشان تضعیف روحیه و ایجاد چالشهای شناختی و روانی است.
🔹این جاست که نخبگان و فرهیختگان باید به عنوان پیوست دفاع مشروع با این افراد مقابله کنند.
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
جنبش «والاستریت را اشغال کنید»
🔹 جنبشی درحدود سال 2011 در خیابان والاستریت (مقر بورس نیویورک) که در اعتراض به سیاستهای اقتصادی حاکم بر آمریکا بود.
🔺 البته بهتر است آن را اعتراض به سیاستهای برخاسته از لیبرالیسم دانست
🔸 جنبشی که به خوبی نشان داد که چگونه #لیبرالیسم در غرب با شعار #آزادی درآغوش #سرمایهداری آرام گرفته است و از این طریق تناقض لیبرالیسم را نمایان ساخت.
▪️جنبشی که ایدهاش چنین بود:
«ما 99 درصدی هستیم که از خانههای خود بیرون رانده شدهایم. ما از خدمات درمانی مطلوب محروم بودهایم. ما از آلودگی محیط زیست رنج میبریم. ما ساعات طولانی را برای مقدار اندکی دستمزد و بدون بهرهمندی از حقوق قانونی خود سخت کار میکنیم، البته اگر بتوانیم کاری پیدا کنیم. در حالی که یک درصد دیگر از همه چیز برخوردار است، ما از هیچ چیز برخوردار نیستیم. ما 99 درصد جامعه هستیم»
📌و لیبرالیسمی که امروز بخش مهمی از جهان امروز حتی برخی ساختارهای ایران را نیز احاطه کرده است و مانعی مهم در برابر #تمدن_اسلامی (تمدن نوین اسلامی) است.
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
عصر زایش علوم انسانی اسلامی
🔹شاید بتوان گفت جمهوری اسلامی نخستین تجربه حاکمیت شیعی است.
🔺به همین دلیل تا پیش از انقلاب اسلامی، رسالهها و نگاشتههای علمی اندیشمندان شیعی کمتر رنگ و بوی علوم انسانی در سطح کلان اجتماعی و تمدنی داشت. (هرچند اصل ایده علوم انسانی و اسلامی مربوط به پیش از انقلاب است و انقلاب اسلامی محصول آن است)
📌 اینجاست که میتوان دهههای اخیر ایران را باید دوران گذار و ترقی دانست؛ ترقی از رسالهنویسی فردی به ایدهپردازی تمدنی....
▪️دورانی که آینده جهان را تعیین میکند
❗️دورانی که باید آن را دوران زایش دانست؛ لذا همراه با چالش، درد و سختی است!
🔸عصری که نسل امروز طلاب و دانشجویان با الهام از آموختههای نسل پیشین، آن را راهبری میکند.
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
هدف، اسرائیل نیست!
🔸 دفاع مشروع و مقتدرانه ایران در برابر تهاجم اسرائیل را نباید در مقیاس نظامی خلاصه کرد
🔹 اقدامی که از نظر نظامی در خاک اسرائیل رخ داد، ولی فقط هیمنه اسرائیل را از بین نبرد بلکه هیمنه #تمدن_غرب و تهاجمهای ضدبشری آن را نابود کرد.
🔺 تمدنی که ساخته شده بر بنیانهایی همچون #پراگماتیسم، #سکولاریسم، #اومانیسم و #لیبرالیسم بود.
📍تمدنی که تمام مکاتب خود را برای حمایت از جنایت اسرائیل بسیج کرده است؛ چراکه اساس تشکیل اسرائیل برای منافع تمدن غرب است
▪️اساساً وقایع مربوط به اسرائیل را باید در این مقیاس مطالعه کرد
❗️حتی عادیسازی روابط با اسرائیل نیز در واقع در راستای سکولاریزاسیون (سکولارسازی) بیش از پیشِ کشورهای عربی بود
📌به همین دلیل مسئله اسرائیل، مسئله اسلام و یهود نیست. مسئله فلسطین و اسرائیل هم نیست. مسئله تمدن سلطهگر غرب و مقابله بشریت با آن است.
🌱اندیشه رضوان؛
پایگاه تخصصی تحلیل و بررسی اندیشههای تمدنی
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات