💠کژتابی در شعر آیینی 🖊#علی_مقدم #انگیزه_نوشتار #اهمیت_موضوع #تذکرات_مقدماتی 🔹انگیزه این نوشتار و اهمیت پرداخت به این موضوع یکی از موضوعاتی که در سال های اخیر در فضای شعر آیینی و خصوصا شعر هیئت رواج بسیاری یافته و روز به روز بسامد بیشتری پیدا میکند، وجود "ابهام" و "کژتابی" های فراوان است. زبان گاهی اوقات دچار ابهامات و نابسامانی هایی میشود که جز با دقّت و حسّاسیت نمیشود از آن ها نجات پیدا کرد. یکی از راه های نجات از این ابهامات ، مطالعه و گفتگو در موضوع "ابهام" و "کژتابی" است . به تعبیر استاد قوام الدین خرمشاهی: "فایده بحث کژتابی ها، " زبان آگاهی" و حساسیت زبانی پیدا کردن، و در آثار خود یا گفته ها و نوشته های خود از ارتکاب کژتایی پرهیز کردن است". بارها در جلسات شعرخوانی هنگام شنیدن آثار و اشعار، ذهنم متوجه و درگیر ابهامات و کژتابی هایی در بعضی از اشعار می شد و تا جایی که شرایط مهیا بود و شاعر روحیه پذیرش نقد را داشت آن کژتابی را تذکر میدادم که البته بعضی از موارد هم شاید تذکر به جا نبود و حساسیت از طرف حقیر بود اما همین گفتگوها باعث می شد که مباحث مفیدی رد و بدل شود و حساسیتی نسبت به این موضوع ایجاد شود که مفید است. در مدت سه سالی هم که توفیق خدمت در انجمن ادبی مطلع را دارم یکی از موضوعاتی که در هنگام شنیدن اشعار دوستان سعی میکردم که دقت کنم و در صورت بودن تذکر بدهم مصرع ها و ابیاتی بود که کژتابی داشتند. خلاصه اینکه این حساسیت باعث شد که بعضی از دوستان از حقیر درخواست کنند که نوشته ای در همین زمینه ارائه کنم تا هم مباحث منظم باشد و هم قابل بحث و گفتگو و نقد. دیدم که این پیشنهاد بسیار خوبی است و تصمیم گرفتم به صورت مختصر نکاتی که در باب کژتابی میشود مطرح کرد را در قالب چند یادداشت عرض کنم تا هم شروعی باشد برای این موضوع مهم و اگر اساتید نظر و نقدی داشتند درباره این نکات را بشنوم تا بحث کامل شود. یکی از نکات دیگری که انگیزه نوشتن این بحث شد این بود که بعضی از دوستان گاهی اوقات وقتی کژتابی را در شعری تذکر می دادم، می فرمودند که از کجا معلوم که واقعا شعر دچار کژتابی هست و اشکال شما سلیقه ای نیست؟! لذا دیدم یکی از برکاتی که پرداختن و نوشتن در مورد این موضوع دارد همین است که بتوانیم به شاخصه ها و معیارهایی در موضوع کژتابی دست یابیم، تا هم از کژتابی های واقعی جلوگیری شود و هم این بحث سلیقه ای و بدون ضابطه نباشد که هر شعری را متهم به کژتابی کنیم. 🔹چند تذکر مهم مقدماتی قبل از ورود به بحث لازم است چند تا تذکر را عرض کنم که لازم است مدنظر خوانندگان محترم باشد. تذکر اول: تذکر اوّلی که باید به آن اشاره کنم این است که بحثی که حقیر میخواهم عرض کنم یک عنوان مرکب است "کژتابی در شعر آیینی" لذا بحث های دیگری که در مورد کژتابی در سایر انواع شعر وجود دارد مورد بحث حقیر نیست. مثلا بحث کژتابی در شعر هجو و یا شعر طنز هم قابل طرح است که چه بسا در آن زمینه ها استفاده از کژتابی نقطه قوت هم باشد. اما بحث حقیر در مورد "کژتابی در شعر آیینی" است که یک نقطه ضعف است در اشعاری که با موضوع مدح و مرثیه اهل بیت علیهم السلام سروده می شود. #کژتابی ادامه در پست بعد⬇️⬇️⬇️ @sheikh_ali_moghaddam

⬆️⬆️⬆️ ادامه پست قبل 🖊#علی_مقدم تذکر دوّم: یکی از موضوعاتی که همیشه مانع از گسترش فرهنگ نقد در شعر آیینی میشود، این است که نقد باعث ناراحتی شاعر می شود. به نظر میرسد ما باید سعه صدرمان را افزایش دهیم و نقدپذیر باشیم. اگر فرهنگ نقد در ما ضعیف باشد، هم به ضرر خود شاعر است چون شاعر بدون نقد شعرش رشد نمی کند به تعبیر این بیت عربی "ما کثره الشُّعَراءِ الّا عِلّه مُشتقّه من قِلّه النُّقّاد" (ترجمه : بسیاریِ شاعران ، بیماری است که برخاسته از اندکی ناقدان است) و هم به ضرر شعر آیینی است. شعر آیینی رسالت سنگینی به دوش دارد که قرار است معرّف آیین باشد در قالب شعر، لذا دقت ها و حساسیت ها در شعر آیینی باید بیشتر از سایر حوزه های شعر باشد. قطعا اگر این مساله مورد توجه قرار نگیرد و با تسامح و تساهل از کنار آن عبور کنیم، شعر آیینی دچار اشکالات و انحرافاتی خواهد شد و در طولانی مدت ذائقه مخاطب را دچار ابتذال میکند و همچنین جایگاه اهل بیت علیهم السلام را در اندیشه مردم دچار تنزل میکند. تذکر سوم: از آنجایی که برای کاربردی بودن بحث ناگزیر از ذکر بعضی از مثال ها هستم، تذکر این نکته لازم است که اولا برای رعایت شان و حرمت شاعر آن شعر، اسم شاعر را ذکر نمی کنم. ثانیا ذکر شعری به عنوان شاهد مثال، اصلا به معنای ضعف آن شاعر و ندیدن نقاط قوت او نیست. بالاخره حتی شاعران بزرگ هم ممکن است لغزش هایی داشته باشند، امّا این نباید باعث ندیدن برخی از اشکالات آنها باشد و همچنین نباید باعث بی احترامی به آن ها شود. آنطور که اولیاء دین به ما دستور داده اند باید کلام را نقد کنیم و نقد یعنی نقاط قوت و ضعف را تشخصی دهیم خُذُوا الْحَقَّ مِنْ اَهْلِ الْباطِلِ وَ لا تَأْخُذُوا الْباطِلَ مِنْ اَهْلِ الْحَقِّ،كونوا نُقّادَ الْكَلامِ؛ (ترجمه: حق را از اهل باطل فراگيريد و باطل را از اهل حق فرا نگيريد. سخن سنج و صرّاف سخن باشيد) لذا در همین ابتدا عرض میکنم که اگر مصداقی از اشعار شاعربزرگواری ذکر کردم اصلا به معنای جسارت به شعر و آن شاعر بزرگوار نیست.حقیر دستبوس و ارادتمند همه شاعران اهل بیت علیهم السلام هستم تذکر چهارم: وجود کژتابی در شعر یک شاعر ضرورتا به این معنا نیست که شاعر عمدا و به صورت خودآگاه این کار را انجام داده است، بلکه در خیلی از موارد کژتابی ها به صورت ناخودآگاه و بدون توجه ایجاد می شوند، بارها پیش آمده که دوستی شعری خوانده و حقیر مصرعی که دچار کژتابی بوده را تذکر دادم و او گفته اصلا موقع سرودن شعر متوجه وجود کژتابی نشدم. این اصلا بعید نیست، چون بالاخره گاهی اوقات حال خوش هنگام سرودن و یا توجه به مضمون مانع میشود که انسان هنگام سرایش شعر به همه جوانب لفظی و معنایی کلامش توجه داشته باشد. پس نباید با چنین پیش فرضی اشعار را نقد کنیم که شاعر عمدا مرتکب کژتابی شده است. اینجاست که اهمیت نقد معلوم میشود و شاعر را نسبت به بعضی از جوانبی که هنگام سرایش مورد غفلت قرار گرفته ملتفت میکند. #کژتابی #علی_مقدم #شعر_آیینی @sheikh_ali_moghaddam

نبیند تا که انسان گاه تلخی های آفت را نمی فهمد به خوبی طعم شیرین سلامت را کدامین غفلت از این بیشتر باشد که در نعمت شبیه ماهی دریا، نمی بینیم نعمت را سلامت نعمت حق است قدرش را بدان ورنه به تلخی می گزی در درد، انگشت ندامت را #عاصی_خراسانی #علی_مقدم @sheikh_ali_moghaddam

دوری تو را بهانه کردن خوب است شِکوِه ز غم زمانه کردن خوب است از دیده به جای اشک، خون می‌گریم یلداست... انار دانه کردن خوب است 📝 #مسعود_یوسف‌پور ✅ @ShereHeyat

نه این که دلخوشی گاه‌گاه من شعر است زمان زمانه‌ی جنگ و سلاح من شعر است... @alisalimian_poem

#شعر‌خوب‌به‌هم‌هدیه‌دهیم از شوق رسیدنت، کما فی‌السابق تقویم زمستان زده‌ام شد عاشق گیسوی تو روی شال سبز افتاده‌است، یلدا وسط بهار؟ جلّ الخالق! دوری تو را بهانه کردن خوب است شکوه ز غم زمانه کردن خوب است از دیده به جای اشک، خون می‌گریم یلداست...انار دانه کردن خوب است ای کاش به سمت ما دری بگشایی دیوار کشیده دورمان، تنهایی ای صبح امید ما زمستانی‌ها! یلدا چه قدَر صبر کند می‌آیی؟ #مسعود_یوسف_پور #یلدا #انتظار_فرج

📌گرسنگی؛ بمب ناپیدایی‌ که بر سر اطفال غزه بارید. به دریا زدم، بی صدا گریه کردم در اندوه تو بارها گریه کردم رسیدم از ایران به مرز فلسطین ببین از غمت تا کجا گریه کردم غم آب‌ و نانت، پرستوی حیران! زمین زد مرا بی‌‌هوا گریه کردم کمک خواستی، گفتم از جان خود چشم! دریغا که تنها تو را گریه کردم مرا سوخت داغِ زنِ پا‌به‌ماهی چنان ابرِ بی دست و پا گریه کردم خبر ناگهان، سهمگین، داغ و سنگین خبر تا مرا زد صدا گریه کردم... 🏷️ شاعر: #عاطفه_جعفری 📎 نشانی صفحه فریضه در ایتا: @farizeh_ir

قَالَ علیٌ عليه السلام كُنْ فِي الْفِتْنَةِ كَابْنِ اللَّبُونِ لَا ظَهْرٌ فَيُرْكَبَ وَ لَا ضَرْعٌ فَيُحْلَبَ ....... ما همانیم که در فتنه به دستور امیر شتر ما نه سواری به کسی داد، نه شیر سنگ اندازیِ این قوم مُذَبذَب آئین بذر پاشیدنِ باد است در آغوش کویر گاه سبزینه لجن، گاهی خونابه بنفش نه شما رنگ شناسید، نه ما رنگ پذیر دادِ آزادی تان از قفسِ نفس رواست ای شمایان که اسیرید! اسیرید! اسیر فقر این دردِ جهانگیر به جنگ آمده است فتنه آنجاست که خون میچکد از دستِ وزیر صبر کن ای قلم! ای زخمی مضراب ستم که صبور است و بصیر است علمدارِ مسیر پرچمی روز دهم سوخت...امان از فتنه مینویسم ششم دی، تو بخوان هجده تیر #مسعود_یوسف_پور #حماسه_نهم_دی ‌ https://eitaa.com/m_yousofpoor

به شرح درد تو هرجا قلم جلو رفته‌ست چو دالِ درد، از آغاز خم جلو رفته‌ست چگونه از تو بگویم خدای را غزّه! هماره کار غزل با قسم جلو رفته‌ست به هرچه خط مقدّم که ریخت طرح قیام شکوه نام تو چونان علم جلو رفته‌ست فدای خیل شهیدان تو که کودک و پیر در این میانه قدم در قدم جلو رفته‌ست جهان به خواب و تو بیدار، ساعت این اطراف به جای سال مگر دم به دم جلو رفته‌ست؟ غمت مباد گر ای قبلۀ نخستِ خدا سپاهِ کفر حرم تا حرم جلو رفته‌ست فلک ز جور، چنین می‌رود عقب هربار کدام کار مگر با ستم جلو رفته‌ست؟ ... خوش آن خبر که برآرد سر از ستیغ جهان: به کعبه، وارثِ تیغِ دودم جلو رفته‌ست #مسعود_یوسف_پور https://eitaa.com/yosefpoor_ir