✅ مسلمانان در مدیریت جنگ، به کثرت نیروی انسانی متکی باشند یا به قدرت خدا و امدادهای او؟
🌹 سخن خدا در قرآن:
ای مسلمانان! شکی نیست که خدا تا امروز در میدانهای زیادی از جمله در روز جنگ حنین به شما کمک کرده؛ همان زمان که کثرت لشکریانتان شما را مغرور و خودشیفته کرده بود؛ اما آن همه نیرو اصلاً به دردتان نخورد و به خاطر حملهی غافلگیرانهی دشمن، عرصه بر شما تنگ شد و به جبههی جنگ پشت کرده و پا به فرار گذاشتید.
پس از آن بود که خدا آرامش و طمأنینهاش را بر قلب پیامبرش به عنوان رهبر حکومت اسلامی و رزمندگان مؤمن نازل کرد و سپاهیانی از فرشتگان را که آنها را نمیدیدید، برای کمک به آنها بر آنها نازل کرد و لشکریان جبههی کفر را عذاب داد. ضمناً مجازات همهی دشمنان کافر، همین است.
📕 لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ في مَواطِنَ كَثيرَةٍ وَ يَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنْكُمْ شَيْئاً وَ ضاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِما رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُمْ مُدْبِرينَ (25)
ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنينَ وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها وَ عَذَّبَ الَّذينَ كَفَرُوا وَ ذلِكَ جَزاءُ الْكافِرينَ (توبه، 26)
آیه شماره 571
✅ چرا خدا بعضی کارها را واجب کرده؟
🔸 اسحاق نیشابوری نقل می کند که امام عسکری (ع) به او نامه ای نوشت و در آن فرمود:
وقتی خدا واجبات شرعی را وضع کرد، آن واجبات را نه به خاطر نیاز خودش بلکه از روی مهربانی اش نسبت به شما وضع کرد.
در جهان هستی هیچ فرمانروایی جز او نیست. او واجبات را وضع کرد تا انسانهای خبیث را از انسانهای پاک متمایز کند.
به همین دلیل حج و نماز و زکات و روزه و پذیرش ولایت را بر شما واجب کرد.
🖌 شرح:
خیلیها با زبان ادعا می کنند که خدا را قبول دارند و دوستش دارند؟ اما نشانه صداقتشان چیست؟ کدامیک از آنها قلب خبیث و نیت خبیثانه دارند و کدامیک قلب پاک و نیت پاک دارند؟ خدا واجبات را وضع کرد تا این دو گروه در عمل از هم متمایز شوند.
📕 عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ إِسْمَاعِيلَ اَلنَّيْسَابُورِيِّ : أَنَّ اَلْعَالِمَ كَتَبَ إِلَيْهِ يَعْنِي اَلْحَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ أَنَّ اَللَّهَ لَمَّا فَرَضَ عَلَيْكُمُ اَلْفَرَائِضَ لَمْ يَفْرِضْ [ذَلِكَ] عَلَيْكُمْ بِحَاجَةٍ مِنْهُ إِلَيْهِ بَلْ رَحْمَةً مِنْهُ إِلَيْكُمْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ لِيَمِيزَ اَلْخَبِيثَ مِنَ اَلطَّيِّبِ إِلَى أَنْ قَالَ: فَفَرَضَ عَلَيْكُمُ اَلْحَجَّ وَ اَلْعُمْرَةَ وَ إِقَامَ اَلصَّلاَةِ وَ إِيتَاءَ اَلزَّكَاةِ وَ اَلصَّوْمَ وَ اَلْوَلاَيَةَ اَلْحَدِيثَ .
📚 وسائل الشیعة , جلد۱ , صفحه 21
✅ چه کنیم که مایه زینت اهل بیت باشیم نه مایه آبروریزی برای آنها؟
🌹 جواب امام عسکری (ع):
اهل #تقوا شوید و زینت باشید نه مایه شرم.
✍️ شرح: تقوا یعنی انجام واجبات و ترک گناهان. راه زینت اهل بیت شدن، ترک #گناه است. اما ارتکاب #گناه باعث می شود، مایه شرم آنها شویم.
📖 اتَّقُوا اَللَّهَ وَ كُونُوا زَيْناً وَ لاَ تَكُونُوا شَيْناً
📚 تحف العقول , جلد۱ , صفحه۴۸۷
🌹 موعظه امام حسن عسکری (ع):
عمر شما کوتاه است و چند روزی بیشتر نیست. مرگ ناگهان می رسد . هر کس در مدت عمرش شر بکارد، پشیمانی درو می کند.
✍️ شرح:
بدترین شر، انجام گناهان است و ترک واجبات. هر کس گناه کند و واجبات را انجام ندهد، قطعاً پشیمان می شود.
📖 إنَّکُمْ فی آجالِ مَنْقُوصَه وَأیّام مَعْدُودَه، وَالْمَوْتُ یَأتی بَغْتَهً، مَنْ یَزْرَعُ شَرّاً یَحْصَدُ نِدامَهً.
📚 «أعیان الشّیعه، ج ۲، ص ۴۲»
✅ عابدترین، زاهدترین و سخت کوش ترین انسانها کیست؟
🌹 امام حسن عسکری (ع):
🔸 عابدترین مردم کسی است که واجبات شرعی را اقامه کند.
🔸 زاهدترین مردم کسی است که حرام را ترک کند
🔸 سخت کوش ترین مردم کسی است که گناهان را ترک کند.
📖 أعْبَدُ النّاسِ مَنْ أقامَ الْفَرائِضَ، أزْهَدُ النّاس مَنْ تَرَکَ الْحَرامَ، أشَدُّ النّاسِ اجْتِهاداً مَنْ تَرَکَ الذُّنُوبَ.
📖 «أعیان الشّیعه، ج ۲، ص ۴۲»
✅ توصیه های امام حسن عسکری (ع) به شیعیان:
🌹 شما را توصیه می کنم به:
1️⃣ #تقوا
2️⃣ و #ورع
3️⃣ و کوشش برای #اطاعت از خدا
4️⃣ و راستگویی
5️⃣ و ادای امانت به صاحبش چه انسان خوبی باشد و چه انسانی گنهکار
6️⃣ و سجده های طولانی
7️⃣ و رعایت حقوق همسایگان.
✍️ شرح: #تقوا یعنی انجام #واجبات و ترک #گناهان. #ورع یعنی دوری از #گناه.
📖 أوُصیکُمْ بِتَقْوَی اللهِ وَالْوَرَعِ فی دینِکُمْ وَالاْجْتِهادِ لِلّهِ، وَ صِدْقِ الْحَدیثِ، وَأداءِ الاْمانَهِ إلی مَنِ ائْتَمَنَکِمْ مِنْ بِرٍّ أوْ فاجِر، وِطُولِ السُّجُودِ، وَحُسْنِ الْجَوارِ.
📚 «أعیان الشّیعه، ج ۲، ص ۴۱»
✅ چگونه امیدوار به خلاصی از جهنم باشیم؟
🌹 جواب امام حسن عسکری (ع):
امروز برای قیامت کار کنید و برای روزی که خدا ندا می دهد و همه جمع می شوند، توشه سفر بردارید و از گناهان دوری کنید. امید خلاص فقط از طریق #تقواست.
✍️ شرح: تقوا یعنی اطاعت از دستورات #واجب و #حرام خدا.
📖 فاعْمَلُوا [الْيَوْمَ] لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ، وَ أَعِدُّوا الزَّادَ لِيَوْمِ الْجَمْعِ يَوْمَ التَّنَادِ، وَ تَجَنَّبُوا الْمَعَاصِيَ، فَبِتَقْوَى اللَّهِ يُرْجَى الْخَلَاص
📚 التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن بن علي العسكري، ص: 655
✅ تفاوت عبد مخلص با انسان کافر چیست؟ انسان کافر چقدر ارزش دارد؟
🌹امام حسن عسکری (ع):
اگر همه دنيا را تبديل به يك لقمه غذا كنم و به عبد مخلص خدا بخورانم، درباره او كوتاهى كرده ام و خودم را مقصّر میدانم و چنانچه فرد كافرى را گرسنگى دهم تا به آن اندازه كه جانش از شدّت گرسنگى و تشنگى به لب برسد و آنگاه مقدار كمى آب به او بدهم، خود را نسبت به او اسراف كار میپندارم.
✍️ شرح: ارزش عبد مخلص خدا از تمام دنیا بیشتر است. ولی غیر مسلمانها مثل یهودیان، مسیحیان، بودایی ها و بی دینها، ارزش یک جرعه آب هم ندارند.
📖 لوْ جَعَلْتُ اَلدُّنْيَا كُلَّهَا لُقْمَةً وَاحِدَةً لَقَّمْتُهَا مَنْ يَعْبُدُ اَللَّهَ مُخْلِصاً [خَالِصاً] لَرَأَيْتُ أَنِّي مُقَصِّرٌ فِي حَقِّهِ وَ لَوْ مَنَعْتُ اَلْكَافِرَ مِنْهَا حَتَّى يَمُوتَ جُوعاً وَ عَطَشاً ثُمَّ أَذَقْتُهُ شَرْبَةً مِنَ اَلْمَاءِ لَرَأَيْتُ أَنِّي قَدْ أَسْرَفْتُ.
📚 عدة الداعي, جلد۱ , صفحه۲۳۴
✅ چه کنیم که عزیز شویم؟
🌹 امام حسن عسکری (ع):
هیچ عزیزی حق را ترک نکرد مگر اینکه ذلیل شد، و هیچ ذلیلی به حق عمل نکرد، مگر اینکه عزیز شد.
✍️ شرح: منظور از حق، دستورات واجب و حرام خداست که ترکش باعث ذلت عزیزها می شود و رعایتش باعث عزت ذلیلها می گردد.
📖 ما تَرَکَ الْحَقَّ عَزیزٌ إلاّ ذَلَّ، وَلا أخَذَ بِهِ ذَلیلٌ إلاّ عَزَّ.
📚 «تحف العقول، ص ۴۸۹»
✅ مزد ترجیح اطاعت از خدا بر اطاعت از پدر و مادر چیست؟
🌹 امام حسن عسکری (ع):
هرکس اطاعت از دستورات واجب و حرام پیامبر اکرم و امام علی را بر اطاعت از دستورات پدر و مادر خود ترجیح دهد، خدا به او خطاب می نماید:
همان طور که دستورات مرا بر هر چیزی ترجیح دادی، تو را بر دیگران ترجیح می دهم و تو را همنشین پیامبر و علی می کنم، همان طور که تو محبّت به آنها را بر محبت پدر و مادرت ترجیح دادی.
📖 منْ آثَرَ طاعَهَ أبَوَی دینِهِ مُحَمَّد وَ عَلی عَلَیْهِمَاالسَّلام عَلی طاعَهِ أبَوَی نَسَبِهِ، قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِهُ: لاَُؤَثِرَنَّکَ کَما آثَرْتَنی، وَلاَُشَرِّفَنَّکَ بِحَضْرَهِ أبَوَی دینِکَ کَما شَرَّفْتَ نَفسَکَ بِإیثارِ حُبِّهِما عَلی حُبِّ أبَوَیْ نَسَبِکَ.
📚 «تفسیر الإمام العسکری، ص ۳۳۳، ح ۲۱۰»
✅ معیارهای شناخت #معلم_اخلاق
🌷امام حسن عسکري (ع) می فرماید:
وقتی که دیدیـد شخصـی سـیماي نورانی و رفتار و گفتار زاهـدانه دارد و با تواضع و فروتنی راه می رود، مواظب باشـید شـما را گول نزند. چه بسیارند کسانی که عاجزند از این که از راه معمولی دنیا را به دست آورند، دین را دامی براي دنیایشان می کنند. آنها پیوسـته ظاهرساز بوده و عوام فریبند. آنها دسـتشان کوتاه و خرما بر نخیل است. تا دسـتشان نرسیده، پرهیزکارند. اگر دستشان به مال #حرام برسد، با چنگالهاي تیز به سویش خیز برمی دارند و آن را به سرعت می ربایند.
اگر دیدیـد چنین انحرافی ندارد و دین را وسـیله دنیا قرار نداده و از مال #حرام پرهیز می نماید، باز هم مواظب باشـید شـما را نفریبد. چون خواسـته ها و تمایلات مردم گوناگون است. هر کس به یک چیزي شـهوت دارد. چه بسیارند کسانی که از مال #حرام اگر چه زیاد هم باشد، پرهیز می کنند. ولی دنبال شهوت دیگر یعنی رابطه با جنس مخالف می روند و گناهان شهوانی را مرتکب می شوند.
اگر دیدید از این لحاظ هم منحرف نیست و دنبال رابطه با جنس مخالف نیست و دنبال شـهوتهاي #حرام نمی رود، باز هم مواظب باشـید که فریبتان ندهـد. از راه دیگر، او را آزمایش کنیـد، ببینید عقلش چگونه است. آیا درست کار می کند یا نه؟ بعضـی ها دنیاپرست و آدم شهوانی نیستند ولی عقل سالم و بینش درست ندارند. ضرر چنین انسانی بیشتر از منفعتش و خرابی او بیشتر از سازندگی وي خواهد بود.
وقتی که دیدیـد، واقعـاً عقل و بینش درستی دارد و مسائل دینی و اجتماعی و زنـدگی را خوب می فهمـد، باز هم مواظب باشـید فریبتان ندهـد تا ببینیـد عقل او در مبارزه با هواي نفسـش چگونه است. آنجا که بر سـر دو راهی قرار می گیرد، چگونه است؟ آیا از عقل پیروي می کند یا از نفس؟
چنانچه از این لحاظ هم مشـکلی نداشـته باشد، باز هم گول نخورید و ببینید علاقه او به مقام و ریاست چه میزان است. ریاسـت پرست است یا نه؟ می خواهد به ریاست برسد از هر راهی که باشد یا نه؟ عده اي از مردم هسـتند که بسـیاري از خواسـته ها و شـهوات را سـرکوب کرده و کنار گذاشـته اند، ولی ریاست طلبند. ریاسـت طلبی نمی گذارد در جاده درست قدم بردارند. چنین آدمی، اگر ریاستش باقی بماند، هیچ باکی ندارد که هر چه از دینش برود. چنین کسانی زیانکار در دنیا و آخرتند و مورد غضب چهارده معصوم و غضب الهی هستند ...
اما انسان کامل و مرد تمام عیار کسـی است که دلش دنبال اجرای فرمانهای #واجب الهی است و دینش را بر همه خواسـته هایش مقـدم می دارد و همه نیرویش صـرف جلب رضاي خدا می باشد. ذلت در راه دین را خوشتر از عزت در راه باطل می دانـد و می داند که تحمل سـختی هاي دنیا او را به نعمت ابدي بهشت می رساند و تأمین خوشی هاي #حرام، زندگی او را به عذاب همیشگی دوزخ می کشاند.
آري چنین انسانی، انسان کامل و مردي لایق است که بایـد به این گونه انسانی اقتدا نمود و او را الگوي زندگی قرار داد که به خدا می رساند و دعایش مقبول درگاه الهی است و درخواستش به ناامیدي نمی گراید.
✍️ خلاصه: معلم اخلاق کسی است که اوّلاً واجبات را انجام می دهد و حرامها را ترک می کند و ثانیاً مجتهد در قرآن و روایات اهل بیت است و ثالثاً دیگران را به انجام واجبات و ترک حرامها دعوت می کند.
📚 داستانهای بحارالانوار، ج 9، ص 161