آموزش مبانی شعر (3)
#رباعی :
رباعی همانند دوبيتی است البته بر وزن:
(لا حول ولا قوة الا بالله)
علایم عروضی
(- - ن/ ن - - ن/ ن - - -/ -)
مفعولُ مفاعيلُ مفاعيلُن فَع
مانند رباعيات خيام
توجه داشته باشید که رباعی یک وزن اصلی دارد اما به علت تنوعپذیری در بکارگیری اختیارات وزنی، یازده وزن فرعی نیز دارد.
بهترين تشخيص براى رباعی هجاى آغازين است زيرا با هجاى بلند شروع میشود ( ــ )
و هجاى آغازين دوبيتی كوتاه است ( U )
از آمدنم نبود گردون را سود
وز رفتن من جلال و جاهش نفزود
وز هیچ کسی نیز دو گوشم نشنود
کاین آمدن و رفتنم از بهر چه بود
واژه های (سود، نفزود، بود) قافیه است
پیرانه سرم رنج و غم زندان است
آه از غم پیری که دو صد چندان است
من برخی آن پیر خردمند که گفت
دنیا همه زندان خردمندان است
در رباعی فوق از استاد هوشنگ ابتهاج قافیه و ردیف موجود است و واژه های (زندان، چندان، خردمندان) قافیه و واژهی (است) ردیف است که عیناً تکرار شده
#اوزان_رباعی :
۱- مفعول مفاعیل مفاعیل فعل
مستفعل مستفعل مستفعل فع
دو وزن فوق، از معروفترین وزنهای رباعی است.
۲- مفعول مفاعلن مفاعیلن فع
۳- مفعول مفاعلن مفاعیل فعل
۴- مفعول مفاعیل مفاعیلن فع
۵- مفعول مفاعیلن مفعولن فع
۶- مفعول مفاعیلن مفعول فعل
۷- مفعولن فاعلن مفاعیلن فع
۸- مفعولن فاعلن مفاعیل فعل
۹- مفعولن مفعول مفاعیلن فع
۱۰- مفعولن مفعول مفاعیل فعل
۱۱- مفعولن مفعولن مفعولن فع
۱۲- مفعولن مفعولن مفعول فعل
#آموزش_مبانی_سه
آموزش عروض و قافیه
سید محمدرضا شمس (ساقی)
https://eitaa.com/arozghafie