#درست_نویسی_1
(ترکیب پسوندهای #گذار و #گزار با کلمات مختلف)
ترکیب پسوندهای #گذار و #گزار با کلمات مختلف دردسرزاست. گاهی خدمتگزار را خدمتگذار می‌نویسیم. حتی ادیبان و نویسندگان هم گاهی دچار این اشتباه می‌شوند. چه قاعده‌ای را برای درست نوشتن ترکیب کلمات مختلف با پسوند #گزار و #گذار به کار ببریم تا دچار اشتباه نویسی نشویم؟
اگر منظورمان قرار دادن یک شی فیزیکی یا مجازی و یا وضع کردن و یا تأسیس کردن بود باید آن را با "ذال نوشت، مثل :
#قانونگذار: کسی که قانون وضع می کند.
#بنیانگذار: کسی که تأسیس می‌کند؛ مؤسس
#بدعتگذار: کسی که بدعتی را وضع و ایجاد می‌کند
#تأثیرگذار: کسی بر دیگری اثر گذارد و وی از آن شخص ثاثیر پذیرد.
#بارگذاری: آپلود کردن
بنابراین بدعتگزار، قانونگزار، بنیانگزار و بارگزاری #نادرست است.
معنی گذار در معانی زیر درست است:
قرار دادن
تأسیس و ایجاد کردن
وضع کردن
به نظر می رسد بهتر باشد معنی‌های مختلف گزاردن را حفظ نکنید و صرفاً به این نکته توجه کنید که اگر کلمه‌ی مورد نظر هیچ کدام از معانی بالا یعنی قرار دادن، وضع کردن، تأسیس کردن و ایجاد کردن را نداشت آن را با «ز» بنویسید نه «ذ». اما با وجود این معانی «گزاردن» را هم برای شما عزیزان می‌نویسیم.
#گزاردن معمولاً در یکی از معانی زیر با کلمات مختلف ترکیب می‌شود :
به جا آوردن و ادا کردن
خرج کردن
اجرا کردن و انجام دادن
شرح دادن، تعبیر و ترجمه کردن
و اما کلماتی که با این معانی مورد استفاده قرار می‌گیرند :
نمازگزار، خدمتگزار، خوابگزار، حج‌گزار، خبرگزاری، کارگزار و سپاسگزار درست است.
نمازگذار، خدمتگذار، خوابگذار، حج‌گذار، خبرگذاری، کارگذار و سپاسگذار #نادرست است.
حالا #خراجگزار درست است یا #خراجگذار ؟
اگر منظور کسی است خراج را ادا می‌کند یا به قولی مالیات می‌دهد باید نوشت #خراجگزار.
اما کسی که خراج یا مالیات را وضع می‌کند می‌شود #خراجگذار.
آموزش عروض وقافیه و...
سید محمدرضا شمس (ساقی)
https://eitaa.com/arozghafie
بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام خدمت اعضای محترم کانال🌹
💠با توجه به اینکه حجم مطالب کانال بالا می‌باشد و برای اینکه اعضای محترم ، جهت جستجوی راحت‌تر ، مباحث مورد نظر خود را پیگیری کنند، راه کاری در اختیار شما عزیزان ، ارائه می‌گردد.
🔹فقط کافی است از هشتک (#) استفاده کنید.
🔸به همین منظور ، عنوانِ درسی که در کانال موجود است در ذیل آورده شده تا راحت‌تر مبحث درسیِ مورد نظر خود را پیدا کنید.
📌 #راهنمایی :
فقط کافی است بر روی عنوان درس کلیک کنید ، سپس در قسمت پایین (سمت راست) ، علامت‌های ۷ ۸ نمایان می‌شود که با زدن بر روی این علامت‌ها ، مبحث مورد نظرتان را بیابید.
#آموزش_مبانی_یک (نظم)
#آموزش_مبانی_دو (انواع قالب شعر)
#آموزش_مبانی_سه (رباعی)
#آموزش_مبانی_چهار (عروض)
#ادامه‌ی_آموزش_عروض
#آموزش_مبانی_پنج (غزل)
#آموزش_مبانی_شش (قصیده)
#آموزش_مبانی_هفت (مثنوی)
#آموزش_مبانی_هشت (قطعه)
#آموزش_مبانی_نه (چارپاره)
#آموزش_مبانی_ده (قافیه)
#آموزش_مبانی_یازده( ``)
#آموزش_مبانی_دوازده (اختیارات شاعری)
#آموزش_مبانی_سیزده (اخیارات وزنی)
#آموزش_مبانی_چهارده (اضطرارات وزنی)
#آموزش_مبانی_پانزده (تعریف زحافات)
#قاعده_حرف_ت
#اوزان_دوری
#منظومه‌ی_اجمالی_عروض
#هم‌قافیه‌ها
#تمرین
🔹سید محمدرضا شمس (ساقی)
https://eitaa.com/arozghafie
#تمرین 4 :
✅ ابیات زیر را تقطیع هجایی بفرمایید.
ای سواد عنبرین فامت سُوَیدای زمین
مغز خاک از نهکت مشکین لبانت خوشه چین
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
موجه‌ای از ریگ صحرایت صراط المستقیم
رشته‌ای از تار و پود جامه‌ات حبل المتین
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
گاوی کنند و چون صدف آبستنند لیک
از طبع گوهرآور و عنبر فکن نی‌اند
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
ز چشم شور، آب خضر خون مرده می‌گردد
مکن بی پرده چون گل جام سرشار معانی را
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
ندارد بهره‌ای از حسن معنی چشم صورت بین
به هر آیینه منمایید دیدار معانی را
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
همان که درمان باشد، به جای درد شود
و باز درد ، همان کز نخست درمان بود
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
در برم آمد چو چنگ، گیسو در پاکشان
من شده از دستِ صبح دست به‌سر چون رباب
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
فرانک بدو گفت کای نامجوی
بگویم تورا هر چه گفتی بگوی
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
دوشم شبی گذشت چه گویم چگونه بود
همچون نیاز ، تیره و همچون امل طویل
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
کفّ الخضیب داشت فلک ورنه گفتمی
بر سوک مهر ، جامه فرو زد مگر به نیل
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
صبحدم آب حیات، خوردم از آن چاه سیم
عقل بر آن چاه و آب، صرف کنان جاه و آب
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
گوهر از سُفتن بوَد ایمن در آغوش صدف
بهْ ز خاموشی نباشد محرمی اسرار را
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
سید محمدرضا شمس (ساقی)
چهارشنبه 1401/09/30
https://eitaa.com/arozghafie
✅ ابیات فوق را تقطیع و تمرین بفرمایید
پاسخ هفته‌ی آینده بارگذاری می‌شود
✅ پاسخ تقطیع ابیات فوق👇
ای سوادِ عنبرین فامت سُوَیدای زمین
(فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن)
- ن - - / - ن - - / - ن - - / - ن -
ای/ سَ/ وا/ دِ۱ = فاعلاتن
عن/ ب/ رین۳/ فا = فاعلاتن
مت/ سُ/ وَی/ دا = فاعلاتن
ی۱/ ز/ مین = فاعلن
مغز خاک از نهکت مشکین لبانت خوشه چین
مغ/ ز/ خا/ کز/ = فاعلاتن
نک/ ه/ ت۱/ مش/ = فاعلاتن
کین۲/ ل/ با/ نت/ = فاعلاتن
نا/ فِ/ چین۳ = فاعلن
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
موجه‌ای از ریگ صحرایت صراط المستقیم
(فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن)
- ن - - / - ن - - / - ن - - / - ن -
مو/ ج/ ای/ از/ = فاعلاتن
ری/ گ/ صح/ را/ = فاعلاتن
یت/ ص/ را/ طل/ = فاعلاتن
مس/ ت/ قیم۲ = فاعلن
رشته‌ای از تار و پود جامه‌ات حبل المتین
رش/ ت/ ای/ از/ = فاعلاتن
تا/ رُ/ پو/ د۱/ = فاعلاتن
جا/ م/ ات/ حب/ = فاعلاتن
لل/ م/تین = فاعلن
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
گاوی کنند و چون صدف آبستن‌اند لیک
(مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن)
- - ن/ - ن - ن/ ن - - ن/ - ن -
گا/ وی/ ک/ = مفعول
نن/ د/ چن/ ص/ = فاعلات
د/ فا/ بس/ ت/ = مفاعیل
نن/ د/ لیک۲ = فاعلن
از طبع گوهرآور و عنبر فکن نی‌اند
از/ طب/ ع/ = مفعول
گو/ ه/ را/ و/ = فاعلات
ر/ عن/ بر/ ف = مفاعیل
کن/ ن/ یند۲ = فاعلن
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
ز چشم شور، آب خضر خون مرده می‌گردد
مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
ن - - -/ ن - - -/ ن - - -/ ن - - -
ز/ چش/ مِ۱/ شو/ = مفاعیلن
ر/ آ/ ب۱/ خض/ = مفاعیلن
ر/ خو/ ن۱/ مر/ = مفاعیلن
د/ می/ گر/ دد = مفاعیلن
مکن بی پرده چون گل جام سرشار معانی را
م/ کن/ بی/ پر/ = مفاعیلن
د/ چن/ گل/ جا/ = مفاعیلن
م/ سر/ شا/ ر۱/ = مفاعیلن
م/ عا/ نی/ را = مفاعیلن
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
ندارد بهره‌ای از حسن معنی چشم صورت بین
مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
ن - - -/ ن - - -/ ن - - -/ ن - - -
ن/ دا/ رد/ بَهْ/ = مفاعیلن
ر/ ای/ از/ حس/ = مفاعیلن
ن/ مع/ نی/ چش/ = مفاعیلن
م/ صو/ رت/ بین = مفاعیلن
به هر آیینه منمایید دیدار معانی را
ب/ هر/ آ/ یی/ = مفاعیلن
ن/ من/ ما/ یی/ = مفاعیلن
د/ دی/ دا/ ر/ = مفاعیلن
م/ عا/ نی/ را = مفاعیلن
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
همان که درمان باشد، به جای درد شود
(مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن)
ن - ن -/ ن ن - -/ ن - ن -/ ن - -
ه/ مان۳/ ک/ در/ = مفاعلن
مان۴/ با/ شد/ = فعلاتن
ب/ جا/ ی/ در/ = مفاعلن
د/ ش/ ود = فعلن
و باز درد ، همان کز نخست درمان بود
و/ با/ ز/ در/ = مفاعلن
د/ ه/ مان/ کز/ = فعلاتن
ن/ خس/ ت/ در/ = مفاعلن
مان/ بود۵ = فع لن
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
در برم آمد چو چنگ، گیسو در پاکشان
(مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن)
- ن ن -/ - ن -/ - ن ن -/ - ن -
در/ ب/ ر/ ما/ = مفتعلن
مد/ چ/ چنگ۶/ = فاعلات
گی/ سو/ در/ = مفتعلن
پا/ ک/ شان = فاعلن
من شده از دستِ صبح دست به‌سر چون رباب
من/ ش/ د/ از/ = مفتعلن
دس/ ت/ صبح/ = فاعلن
دس/ ت/ ب/ سر/ = مفتعلن
چن/ ر/ باب = فاعلن
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
فرانک بدو گفت کِای نامجوی
(فعولن فعولن فعولن فعل)
ن - -/ ن - -/ ن - -/ ن -
ف/ را/ نک/ = فعولن
ب/ دو/ گف/ = فعولن
ت/ کی/ نا/ = فعولن
م/جوی۲ = فعل
بگویم تورا هر چه گفتی بگوی
ب/ گو/ یم/ = فعولن
ت/ را/ هر/ = فعولن
چ/ گف/ تی/ = فعولن
ب/ گوی = فعل
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
دوشم شبی گذشت چه گویم چگونه بود
(مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن)
- - ن/ - ن - ن/ ن - - ن/ - ن -
دو/ شم/ ش/ = مفعول
بی/ گ/ ذش/ ت/ = فاعلات
چ/ گو/ یم/ چ/ = مفاعیل
گو/ ن/ بود۲ = فاعلن
همچون نیاز ، تیره و همچون امل طویل
هم/ چن/ ن/ = مفعول
یا/ ز/ تی/ ر/ = فاعلات
و/ هم/ چن/ ا/ = مفاعیل
مل/ ط/ ویل۲ = فاعلن
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
کفّ الخضیب داشت فلک ورنه گفتمی
(مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن)
- - ن/ - ن - ن/ ن - - ن/ - ن -
کف/ فل/ خ/ = مفعول
ضی/ ب/ دا/ شت۷/= فاعلات
ف/ لک/ ور/ ن/ = مفاعیل
گف/ ت/ می = فاعلن
بر سوک مهر، جامه فرو زد مگر به نیل
بر/ سو/ ک/ = مفعول
مه/ ر/ جا/ م/ = فاعلات
ف/ رو/ زد/ م/ = مفاعیل
گر/ ب/ نیل۲ = فاعلن
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
صبحدم آب حیات خوردم ازآن چاه سیم
(مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن)
- ن ن -/ - ن -/ - ن ن -/ - ن -
صب/ ح/ د/ ما/ = مفتعلن
ب/ ح/ یات۶/ = فاعلن
خر/د/ م/ زان۳/ = مفتعلن
چا/ هِ/ سیم۲ = فاعلن
عقل بر آن چاه و آب، صرف کنان جاه و آب
عق/ ل/ ب/ ران۳/ = مفتعلن
چا/ ه/ آب۶/ = فاعلن
صر/ ف/ ک/ نان۳/ = مفتعلن
جا/ ه/ آب۲= فاعلن
ا─━⊰═•••❃❀❃•••═⊱━─ا
گوهر از سفتن بوَد ایمن در آغوش صدف
(فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن)
- ن - - / - ن - - / - ن - - / - ن -
گو/ ه/ رز/ سف/ = فاعلاتن
تن/ ب/ ود/ ای/ = فاعلاتن
من/ د/ را/ غو/ = فاعلاتن
ش۱/ ص/ دف = فاعلن
بهْ ز خاموشی نباشد محرمی اسرار را
به/ ز/ خا/ مو/ = فاعلاتن
شی/ ن/ با/ شد/ = فاعلاتن
مح/ ر/ می/ اس/ = فاعلاتن
را/ ر/ را = فاعلن
سید محمدرضا شمس (ساقی)
https://eitaa.com/arozghafie
✅ پ . ن 👆
۱ _ قاعده‌ی #اشباع (بلند تلفظ کردن هجای کوتاه)
۲ _ قاعده‌ی #هجای_آخر_مصراع (آخرین هجا فقط بلند محسوب می‌شود
۳ _ قاعده‌ی #نون_ساکن خارج از تقطیع
۴ _ قاعده‌ی #تسکین (تبدیل دو هجای کوتاه، به یک هجای بلند)
۵ _ قاعده‌ی #ابدال (فعلن به فع لن) آخرین رکن
۶ - قاعده‌ی #وزن_دوری (هر مصراع حکم دو نیم مصراع است و رکن آخر هر نیم مصراع حکم قاعده‌ی آخر مصراع است.
۷ - #قاعده_حرف_ت (ساقط از تقطیع)
سید محمدرضا شمس (ساقی)
پنج‌شنبه 1401/10/08
https://eitaa.com/arozghafie