🚩 نگاهی گذرا به #حوزه_علمیه_اصفهان/ بخش ششم 💠 جریان‌ها و ویژگی‌های #مکتب_فلسفی_اصفهان/ قسمت نخست 🔰 نقش پررنگ #میرداماد در گسترش مکتب فلسفی اصفهان 🔺 فلاسفه و حکمای این دوره اصفهان در عصر #صفویه روح تازه‌ای به کالبد فلسفه دمیدند و مکتب تازه‌ای را که بعدها به نام مکتب اصفهان معروف شد، پایه‌ریزی کردند. 🔺 مکتب فلسفی اصفهان نگرشی نو به #فلسفه_اسلامی و ایرانی داشت و در واقع می توان آن را تجدید حیات فلسفه در جهان اسلام دانست. این مکتب با میرداماد آغاز شد و به جرأت می‌توان گفت که اگر میرداماد نبود، حوزه فلسفی اصفهان به این شکل که اکنون شناخته شده است، شکل نمی‌گرفت. 🔺 وی با هماهنگ کردن تفکر برهانی و احوال #عرفانی، توانست «حکمت یمانی» را پایه‌ریزی و با #فلسفه_یونانی که تنها بر عقل متکی بود مقابله کند؛ تلاش او در این راستا تا جایی حائز اهمیت است که وی را «#معلم_ثالث» خوانده‌اند. 🔺 میرداماد میان تفکر عقلی #ابن_سینا با اندیشه‌های #اشراقی و عرفانی #ابن_عربی هماهنگی می‌دید و گویی وحدت خاصی میان جنبه‌های فلسفه مشایی و حکمت #سهروردی در تفکر او ایجاد شده بود. 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3974 🆔 @asbaat_ir

🚩 نگاهی گذرا به #حوزه_علمیه_اصفهان/ بخش هفتم 💠 جریان‌ها و ویژگی‌های #مکتب_فلسفی_اصفهان/ قسمت دوم 🔰 ویژگی‌های مکتب فلسفی اصفهان 🔺 هر چند تفكر او (ميرداماد) اساس حوزه فلسفی اصفهان و آغاز آن بود و منشأ جریان­‌های مختلف فلسفی اصفهان شد؛ اما این بدان معنا نیست که همه حکمای بعدی اصفهان از وی تبعیت کرده‌اند؛ برای مثال #ملاصدرا (۱۰۵۰) که یکی از شاگردان خاص #میرداماد بوده است، در دو مسئله «حدوث دهری» و «اصالت ماهیت» با استاد مخالفت می­‌کند. 🔺 در هر حال ویژگی‌ها و مشترکات این مکتب فلسفی را می‌توان در موارد زیر برشمرد: 1️⃣ مکتب فلسفی اصفهان در بردارنده اندیشه‌­ای است که با روایات اهل­بیت عصمت و طهارت بسیار نزدیک و هماهنگ است. 🔹 نمونه بارز این گرایش را می‌­توان در کتاب «الرواشح السماوية میرداماد» و «شرح اصول کافی ملاصدرا» دید. البته این کار به #التقاط منجر نشد؛ بلکه افق­‌های جدیدی را پیش روی آنها باز کرد که به واسطه آن #عقل و #وحی با هم سازگار می‌­شدند. 2️⃣ مکتب فلسفی اصفهان سعی کرد بین #فلسفه و #عرفان هماهنگی ایجاد کند. بارزترین این تلاش‌­ها را می­‌توان در نوشته­‌های میرداماد و ملاصدرا دید. 3️⃣ با توجه به اینکه بنیان­گذاران این مکتب معمولا در رشته­‌های مختلف #معقول و #منقول تبحر داشته و در همه این رشته­‌ها دارای حوزه تدریس و نیز صاحب تصنیف و تالیف بوده­‌اند، این مکتب به مکتب فقهی فلسفی اصفهان نیز شهرت یافته است. 4️⃣ فلاسفه مکتب اصفهان تحت یکی از مکاتب #مشائی و #اشراقی در نمی­‌آیند و در اندیشه‌­های آن­ها می­‌توان شواهدی از هر کدام از این مکاتب یافت. ادامه دارد ... 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3974 🆔 @asbaat_ir

🚩 نگاهی گذرا به #حوزه_علمیه_اصفهان/ بخش هشتم 💠 جریان‌ها و ویژگی‌های #مکتب_فلسفی_اصفهان/ قسمت سوم 🔰 جریان‌های فلسفی اصفهان در دوران #صفویه 🔹 در اصفهانِ دوران صفویه با شش جریان فلسفی شاخص روبرو هستیم: 1️⃣ مدرسه فلسفی #میرداماد (حکمت یمانی): 🔹 اندیشه­‌های فلسفی وی به برخی از شاگردان او منتقل شد و آنان به دیدگاه‌­های او پایبند ماندند. البته #ملاصدرا نیز خود از شاگردان مکتب فلسفی میرداماد بود؛ اما با تأسیس مکتب و مشرب فلسفی جدیدی راه خود را از استادش جدا کرد. 🔹 در نهایت مکتب فلسفی میرداماد به جز در بین چند تن از شاگردان او تداوم تاریخی نیافت. از میان شاگردان میرداماد می­‌توان به سید احمد بن زین العابدین علوی و قطب­ الدین محمد اشکوری، معروف به شریف لاهیجی و ملا شمسای گیلانی اشاره کرد. این افراد نیز دارای تأليفانی بوده‌­اند که در این زمینه می­‌توان به کتب تراجم، رجال و منابع کتاب‌شناسی مراجعه کرد. 2️⃣ مدرسه فلسفی #شیخ_بهایی (حکمت ایمانی): 🔹 شیخ بهاء­الدين محمد عاملی (۱۰۳۰) هر چند مانند دو فیلسوف هم­ عصرش فیلسوف به شمار نمی­‌رود و اثر فلسفی مشهوری از او مانند آنان در دست نیست؛ اما از مجموعه آراء و اندیشه­‌های او در ضمن آثاری مانند اربعين حديثا، کشکول، کلیات اشعار و نیز رسائل مفرده مانند رساله در وحدت وجود و رساله در ابطال جزء لايتجزا، می‌توان به مشی حکمی- عرفانی او پی برد. شیخ از جمیع اسلاف خود در تحقق بخشیدن به اندیشه وحدت معرفت و در بسط و گسترش آثار وجدانی گوی سبقت را ربوده است. 🔹 وی شاگردان بسیاری را تربیت نمود که از جمله آنان می­‌توان به ملامحمدتقی مجلسی، ملاصدرا، نظام­ الدين ساوجی، میرزا رفيعا نائینی، ملا صالح مازندرانی و ادهم خلخالی اشاره کرد. 3️⃣ مدرسه فلسفی #میرفندرسکی (حکمت تطبیقی): 🔹 میر ابوالقاسم میرفندرسکی(۱۰۵۰) در اصفهان به چند نسل از شاگردان فلسفه و کلام تدریس می­‌کرد. با این حال شخصیت و مشی فکری وی هنوز هم در هاله­‌ای از ابهام باقی مانده است. 🔹 وی به ترجمه متن­‌های #سانسکریت به فارسی همت کرد و شاهزاده داراشکوه به واسطه همین اقدام وی معروف شد. گفته شده که میرفندرسکی #مشایی بوده و شاگردان وی نیز بیشتر به این مکتب فلسفی متمایل بوده‌­اند. 🔹 از میان شاگردان وی می­‌توان به ملا رجبعلی تبریزی (۱۰۸۰)، آقاحسین خوانساری (۱۰۹۸)، ملامحمدباقر سبزواری (۱۰۹۰)، میرزا رفيعا نائینی (۱۰۸۲)، ملا محمد کاظم طالقانی (۱۰۹۴)، عطاءالله رودسری (۱۰۸۰) و میرزا ابوجعفر کافی اشاره کرد. از هر کدام از این افراد آثار زیادی باقی مانده است. ادامه دارد ... 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3974 🆔 @asbaat_ir

🚩 نگاهی گذرا به #حوزه_علمیه_اصفهان/ بخش دهم 💠 جریان‌ها و ویژگی‌های #مکتب_فلسفی_اصفهان/ قسمت پنجم 🔰 جریان‌های فلسفی اصفهان در دوران #صفویه 5️⃣ مدرسه فلسفی ملارجب علی تبریزی (حکمت تنزیهی): 🔺 وی با پرورش شاگردانی مانند قاضی سعید قمی، فاضل سراب، ملاعباس مولوی، فرجعلی خان حکیم، ملاحسن لنبانی، ملا صادق اردستانی، محمدحسن قمی و امیر قوام الدین رازی و دیگران تأثیر بسیاری بر روند مکتب فلسفی اصفهان گذاشت، این جریان فکری از حیث روش، اسلوب و مفاد در تقابل با #فلسفه_صدرایی بوده و حتی گاه اندیشه‌های متفردی نیز دارد. 6️⃣ مدرسه فلسفی مشائیان جدید (حکمت نومشایی): 🔺 همان گونه که حوزه فلسفی #میرداماد خود به دو گروه شارحان آرای میر و گروه #ملاصدرا و پیروانش انشعاب یافت، می‌توان گفت که دست‌پروردگان میرفندرسکی نیز دو گروه شده‌اند. 🔺 گروهی طریقه فلسفی حکیم تبریزی را در پیش گرفتند و گروهی کاملا به روش فلسفی #شیخ_الرئیس وفادار ماندند و با تدریس و تربیت شاگردان و نوشتن حواشی و شروح بر آثار شیخ به پاره‌ای از آراء ابداعی صدرا خرده گرفته و به دفاع از فلسفه استدلالی مشایی پرداختند. 🔺 از فیلسوفان مشایی و شارحان حکمت سینوی حوزه اصفهان می‌توان به آقا حسین خوانساری، علامه سبزواری، میرزا رفيعا نائینی و حکیم لنجانی اشاره کرد. 🔺 از بین این شش مدرسه، مدرسه فلسفی ملاصدرا و ملا رجبعلی تبریزی با هم تقابل جدی‌تری داشته و نسبت به دو جریان دیگر استمرار تاریخی بیشتری داشته‌اند. 🔺 هرچند نیمه دوم قرن یازدهم و بخشی از اوایل قرن دوازدهم آرای ملا رجبعلی تبریزی و شاگردانش بر حوزه فلسفی اصفهان سیطره داشت، ولی با ظهور بیدآبادی و نهایتا #ملاعلی_نوری و شاگردانش #حکمت_متعالیه به مهمترین و برجسته‌ترین نفكر فلسفی در ایران و تفکر شیعی تبدیل شد. با این حال تفکرات ملا رجبعلی تبریزی در دوره‌ه‌ای بعد نیز تأثیرگذار بود و به شکل‌گیری جریان‌های فکری خاصی انجامید. ادامه دارد ... 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3974 🆔 @asbaat_ir