📝استفتاء پیرامون مسائل فقه فرهنگ وهنر با موضوع : بازدید گردشگران خارجی از مساجد و مشاهد مشرفه

📝استفتاء از محضر فقیه محقق آیت الله سیفی مازندرانی حفظه الله پیرامون مسائل فقه پزشکی با موضوع : پیوند اعضای حیوان حرام گوشت به انسان

📝استفتاء از محضر فقیه محقق آیت الله سیفی مازندرانی حفظه الله پیرامون مسائل فقه عبادة با موضوع: تسریع دفن میت

📝استفتاء از محضر فقیه محقق آیت الله سیفی مازندرانی حفظه الله پیرامون مسائل فقه الاُسرة با موضوع :ما حکم من زنا بالمطلقة

📝استفتاء از محضر فقیه محقق آیت الله سیفی مازندرانی حفظه الله پیرامون مسائل فقه خانواده با موضوع: زنی که بدون دلیل مشروع، منزل را ترک کرده

📝استفتاء از محضر فقیه محقق آیت الله سیفی مازندرانی حفظه الله پیرامون مسائل فقه فرهنگ و هنر با موضوع : اصلاح فیلم های نامناسب

🎥 ابعاد مختلف سیره حکمرانی رهبر معظم انقلاب 🔹️ آیت الله علی اکبر سیفی مازندرانی در گفت وگوی اختصاصی با گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا: 💢 خدا را شاهد می‌گیرم و اعتقاد راسخ به این موضوع دارم و از آن عدول نخواهم کرد که مبانی رهبر معظم انقلاب براساس ارزش‌های انقلاب است؛ اما با حکمت، درایت و تدبیر در منصه اجرا توأم است. بیشتر بخوانید👇👇 https://rasanews.ir/002z04 🆔 @rasanewsagency

سلسه بیانات فقیه عالیقدر آیت الله سیفی مازندرانی حفظه الله پیرامون مسائل مهم حوزه و نظام تربیتی آن قسمت سوم با موضوع: ✳️ وظیفه حوزه در تبیین ارزش‌های انقلابی ┅═✧❁🌷شارح🌷❁✧═┅ http://eitaa.com/joinchat/1014956036Cc8e324c896

♦️جلسه پرسش و پاسخ از محضر فقیه مجاهد حضرت آیت الله سیفی مازندرانی (حفظه الله) در محورهای #دولت_انقلابی #ولایت_فقیه #وظایف_خاص_رهبری ♦️1) حق تفسیر و تعیین مصالح اسلام و مسلمین در حکومت اسلامی به عهده چه کسی می باشد؟ 🔷ج)شخص مقام معظم رهبری با مشورت مجمع تشخیص مصلحت و شورای نگهبان. ♦️2) «فردسالاری و دیکتاتوری» و «ولایت فقیه» چه نسبتی با هم دارند؟ 🔷ج)ولایت فقیه، حاکمیت نظر و سیاست و تدبیر فقیه جامع الشرایط( مقام معظم رهبری) در چهارچوب احکام شرع مقدس و مصالح به روز اسلام و مسلمین است، بخلاف فردسالاری و دیکتاتوری که ربطی به دین و احکام الهی ندارد. ♦️3) مردم و نخبگان در تعیین مصالح چه جایگاهی دارند؟ 🔷ج)با حق رأی برای انتخاب نمایندگان خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی و رئیس جمهور، نقش مردم در تعیین مصالح نظام و مصالح خودشان تأمین می شود. ♦️4) آیا سیاست کلی نظام در اموری همچون واکسن و امثال ذلک لازم الاتباع است و مخالفت با آن مخالفت با ولی فقیه است؟ 🔷ج)هر آنچه که از شئون حکومت باشد و به امر ولی امر منتهی شود شرعاً واجب الاتباع بوده و مخالفت با آن حرام است و «سیاست» و «جریان واکسن» از جمله آنهاست. علاوه بر مصلحت ذاتیِ حفظ سلامت و جان مردم که در واکسن وجود دارد. ♦️5) کدام یک از دستورات و منویات رهبری، لازم الاتباع است و مخالفت با آن مخالفت با ولی فقیه است؟ 🔷ج)آنچه که به عنوان سیاست ایشان در تدبیر و اداره حکومت و از امور سرنوشت ساز باشد و یا به صورت دستور و حکم باشد. ♦️6) اگر در اموری که رهبری می فرمایند من فلان کار را صلاح نمی دانم و کار بدی است، کسی آن کار را انجام با توجیه اینکه رهبری وظیفه ای دارد و ما هم وظیفه ای، انجام دهد، چه حکمی دارد؟ 🔷ج) موارد نصیحت اگر از قبیل واجبات شرعی باشد واجب العمل، و اگر از قبیل محرمات باشد واجب الترک، و الا مستحب و یا مکروه است. البته رهبری برخی از وظایف خاص خود را دارد که ویژه رهبری است. ♦️7) اینکه بعضی در توجیه مخالفت های خود با برخی دستورات رهبری و سیاست های نظام می گویند رهبری تقیه می کند ولی ما نباید تقیه کنیم! این حرف، درست است؟ اساسا ملاک در تقیه در فرمایشات صریح رهبری چیست؟ 🔷ج) رهبری در تدبیر امور حکومت و نصیحت عمومی به مردم و ارشادات عمومی و دستورات خود هرگز نسبت به مردم هیچگونه تقیه ای ندارد؛ چون مبسوط الید است، بخلاف امامان معصوم علیهم السلام که در حاکمیت طواغیت بوده اند و مبسوط الید نبودند. ♦️8) آیا بین حکومت ولایت فقیه و سیاست ولی فقیه با عملکرد دستگاههای دولتی و یا دستگاه هایی که از سوی رهبری اداره می شوند تفکیک قائل می شوید؟ مگر نه این است که رهبری باید هدایت جامعه را به عهده بگیرد و از مفاسد اقتصادی و اجتماعی و امنیتی جلوگیری کند پس چرا در بسیاری از موارد سکوت می کند؟ 🔷ج) هرجا رهبری سکوت کند بر ما سکوت لازم است و هر جا فریاد بزند بر ما فریاد لازم است، سکوت یا فریاد رهبری، هر دو جزء تدبیر، و در راستای حکمت و مصلحت اسلام و مسلمین است. ♦️9) نحوه حمایت و نقد ما نسبت به دولت های مختلف جمهوری اسلامی چگونه باید باشد؟ آیا هم جناح بودن و یا نبودن با مسئولین دولتی، نقشی در مسامحه در بیان اشتباهات و ایرادات دارد؟ 🔷ج)دولتی که رئیس جمهور آن ـ مثل برخی دولتهای قبلی ـ مواضع سیاسیِ مخالف مواضع رهبری داشته باشد، خصوص چنین مواضعی از هر رئیس جمهور، باید مورد نقد و اشکال واقع شود، ولی پیکره دولت و مجموعه آن نباید تضعیف شود. و در مقابل رئیس جمهوری که در جهت اطاعت اوامر رهبری و تقویت سیاستهای ولی امر حرکت می کند شخص او و نیز دولتش، واجب الاطاعة و التقویة است. ♦️10) تا چه زمانی باید از دولت ها حمایت کرد؟ آیا حمایت رهبری از بعضی دولت ها، دلیل بر لزوم حمایت از آن دولت توسط ما می باشد؟ مثلا رهبری از دولت آقای روحانی حمایت می کرد آیا وظیفه ما نیز ابراز حمایت از او بود یا ما می توانیم سکوت کنیم و بگوییم رهبری در جایگاهی است که باید حمایت کند ولی ما وظیفه خودمان را داریم؟ 🔷ج) رهبری هرگز از مواضع برخی از روسای جمهور سرکش و منحرف الفکر و السیاسة حمایت نمی کرد، بلکه نقد و مخالفت می کرد، و این ربطی به دولت ندارد، و ما هم موظف به تفکیک هستیم. ولی خوشبختانه رئیس جمهور فعلی، تمام عیار ملتزم به مبانی ولایت فقیه و شخص ولی امر است لذا واجب الحمایة و التقویة است. ♦️11) آیا طلبه های جوان و کم تجربه خودشان اجازه دارند بر اساس خبرها و تحلیلات سیاسی موضع بگیرند و یا با دولت ها و مسئولین نظام مخالفت کنند؟ 🔷ج)موضع گیری طلاب و فضلا، باید بر اساس معیارهای گفته شده باشد. ♦️12) عملکرد حوزه علمیه و مسئولین حوزه را در تحقق «جهاد تبیین» و یا «منویات حوزوی و انقلابی رهبری»، چگونه ارزیابی می کنید؟ 🔷ج)بنده تا به حال چندان موفق ندیده ام.

♦️جلسه پرسش و پاسخ  از محضر فقیه مجاهد حضرت آیت الله سیفی مازندرانی (حفظه الله) در محورهای #دولت_انقلابی #ولایت_فقیه #وظایف_خاص_رهبری ✳️13)بعضی افراد جامعه بر این عقیده هستند که این دولت و آن دولت ندارد و دولتها هیچ کاره اند و شخص رهبری مقصّر کمبودها می باشند. نظر حضرت عالی در مورد این اشکال چیست؟ 🔷ج)اوّلا؛ تقصیری در بین نیست؛ چون آقای رئیسی، مؤمن و متعهد به ولایت و ارزشهای انقلابی است و نهایت تلاش خود را می کند و مأجور است و در امور اداره کشور بویژه اقتصادی با صاحب نظرات مشورت می کند. 🔷ثانیا؛ ایشان در امور دولتی، قانوناً اختیار تامّ دارد و رهبری دخالتی در کار ایشان ندارد، مگر تذکرات اساسی و سرنوشت سازی که جزء وظایف شرعی و قانونی رهبری است. ♦️14)آیا در کنار نقد دولت ها، موظف به تقدیر و ابراز آن نسبت به کارهای صورت پذیرفته می باشیم و اساسا آیا نباید مجموعه‏ی عملکرد یک دولت را لحاظ کرد؟ و به اندازه، نقد و به اندازه، تعریف نمود؟ 🔷ج)هر شخص مومن، حق نقد سازنده دارد، ولی تضعیف دولت، حرام است و با ادعای پیروی از رهبری، سازگاری ندارد. ♦️15)شاخصه های دولت اسلامی چیست؟ و دولت فعلی تا چه اندازه با این شاخصه ها انطباق دارد؟ 🔷ج)آنچه این دولت انجام می دهد به عنوان اولی یا ثانویِ حکومتی با شاخصه های اسلامی، مطابقت دارد و شاخصه های دولت اسلامی و انقلابی، «حرکت در جهت اقامه‏ی دین الهی و ارزشهای انقلابی» است. ♦️16) بعضی در جواب به این شبهه که چرا دولت در مباحث فرهنگی همچون حجاب و عرصه ی یله و رهای فضای مجازی و غیره، اقدامی انجام نمیدهد، می گویند فعلا اولویت، مباحث اقتصادی است. نظر حضرت عالی در این باره چیست؟ 🔷ج)رسیدگی به امور اقتصادی، هرگز منافاتی با اقامه دین الهی ندارد و هیچ اولویتی بر اقامه‏ی دین الهی ـ از جمله عفت و حجاب ـ ندارد، بلکه التزام به اقامه دین الهی، موجب برکت و گشایش در کار اقتصادی و حل معضلات دیگر است و بهترین صدقه و بیمه دولت است، و جلوی خیلی از حوادث در امور و سوانح مصیب بار را می گیرد. ♦️17)چرا مقام معظم رهبری زید عزّه در سخنرانی مهم سالگرد رحلت حضرت امام (قدس سره)، قدرشناسی نسبت به دولت فعلی را مورد تأکید قرار دادند؟ 🔷ج)چون این دولت عادله و کریمه آقای رئیسی، جای تقدیر دارد و تشکر و تقویت آن، واجب شرعی و تضعیف آن حرام است. ♦️18) حضرت عالی در بُعد سیاست خارجی دولت قبل به کرّات در مورد مسائلی همچون برجام، اف ای تی اف، سند 2030 و غیره، صحبت و نقدهای صریح خویش را ابراز می داشتید، ولی اکنون و در این دولت، در این مباحث اظهار نظر نمی فرمایید؟ 🔷ج)دلیل آن، اعتماد به این دولت در اطاعت از سیاست رهبری است. ♦️19) حوزه علمیه چگونه می تواند در پیشبرد اهداف متعالی نظام اسلامی (که بخش عمده آن در بیانیه گام دوم متبلور است) به دولت یاری رساند؟ وظیفه طلاب و روحانیون جوان انقلابی در این باره چیست؟ 🔷ج)تبیین مبانی و ارزشهای انقلابی، نقد سازنده موارد ضعیف، بگونه ای که هیچ شائبه تضعیف دولت در آن  نباشد و حمایت و تقویت مواضع رهبری و دولت را در پی داشته باشد. ♦️20) همکاری دو قوه مجلس شورای اسلامی و دستگاه قضایی با این دولت، چگونه و تا چه حد است؟ 🔷ج)بنده همکاری دو قوه دیگر را از جهت حمایت از اقدامات مثبت، و تذکار و هشدار موارد ضعف، عالی می بینم و این همکاری بی مانند را نعمت بزرگی در این برهه از تاریخ انقلاب می بینم وشکر آن را واجب و دعا برای توفیق سه قوه را لازم می دانم. ♦️21)آیا شما به فضلا یا اساتید معهد الاجتهاد، که این دولت را در ضمن مباحثات و تدریس، تضعیف کنند اجازه فعالیت در این معهد را می دهید؟ وظیفه مدیریت حوزه های علمیه را در این باره چه می بینید؟ 🔷ج)تحلیل مسائل سیاسی جاری و نقد و بررسی سازنده در محیط معهد الاجتهاد مانعی ندارد، بلکه خوب است، ولی بگومگوها و مشاجرات اختلاف انگیز و تضعیف این دولت در محیط این مجموعه مجاز نیست چون هم شرعاً حرام است و هم با انقلابی بودن، در تضاد است و تأثیر سوء در سایر فضلا دارد. مدیریت محترم حوزه نیز باید در مورد اساتیدی که بنای تضعیف این دولت و مخالفت با سیاست مقام معظم رهبری را دارند، برنامه داشته باشد. و در بهره مند سازی این اساتید از امتیازات حوزوی تجدید نظر کند؛ چون همراهی و مساعدت آنان در امتیازات حقوقی و علمی و مالی با روند انقلابی حوزه در تضاد است و چنین مدیریت و حوزه را نمی توان حوزه انقلابی دانست.

🎥بیانات فقیه مجاهد آیت الله سیفی مازندرانی حفظه الله در جلسه پرسش و پاسخ 🔶قسمت اول : ✔️موضوع : ارتباط عملکرد دولت ها با رهبری 🔸آیا رهبری در ضعف عملکردها سکوت می‌کنند؟ 🌐https://eitaa.com/ayatollahseyfi

🎥بیانات فقیه مجاهد آیت الله سیفی مازندرانی حفظه الله در جلسه پرسش و پاسخ 🔶قسمت دوم : ✔️موضوع : استقلال رهبری و امام در اتخاذ مواضع 🔸#قطعنامه_598 #واکسن ✳️ پ ن :این که رسول خدا ص لقب سیف الاسلام را به زبیر داده باشد علی التحقیق در منبع معتبری از منابع شیعه و سنی نیامده است. البته مدائحی از رسول خدا ص درباره طلحه و زبیر در روایات وارد گردیده است که به چند نمونه اشاره می کنیم: ۱. نقل مى ‏كنند پيامبر (ص) مى‏ فرموده است: هر كس مى‏ خواهد به مردى بنگرد كه به عهد خود وفا كرده است به طلحه بنگرد. حصين مى‏ گويد: طلحه در جنگ احد چنان از پيامبر دفاع كرد كه مجروح و زخمى شد.[1] ۲. نقل مى‏ كنند شخصي مى‏ گفت: هيچ كس را چون طلحه نديده ‏ام كه بدون مسألت و درخواست مردم، مال هاى كلان به ايشان بپردازد.[2] ۳. گفته‏ اند: زبير بن عوّام در جنگ بدر و احد و تمام جنگ هاى ديگر رسول خدا (ص) ملتزم ركاب آن حضرت بوده و روز احد هم پايدارى كرده و تا پاى جان با پيامبر بيعت كرده است. و هنگام فتح مكه هم يكى از پرچم هاى سه ‏گانه مهاجران در دست او بوده است.[3] 4. طلحه و زبير در شمار كساني بودند كه از بيعت با ابوبكر سرباز زدند و همراه با علي (ع) در مقام مخالفت با حكومت وقت، در خانه حضرت فاطمه (س) بست نشستند.[4] [1] الطبقات‏الكبرى/ترجمه، ج‏۳، ص: ۱۸۸ [2] همان، ۱۸۹ [3] همان [4] مسند احمد. ج۱ ص ۵۵ و تاريخ الطبري ج۲ ص ۴۶۶ ♦️https://eitaa.com/ayatollahseyfi

🎥بیانات فقیه مجاهد آیت الله سیفی مازندرانی حفظه الله در جلسه پرسش و پاسخ 🔶قسمت سوم : ✔️موضوع : تبیین مرز انتقاد و تضعیف تنافی تضعیف دولت مطیع منویات رهبری 🔸 با التزام عملی به ولایت فقیه 🌐https://eitaa.com/ayatollahseyfi

🎥بیانات فقیه مجاهد آیت الله سیفی مازندرانی حفظه الله در جلسه پرسش و پاسخ 🔶قسمت چهارم : ✔️موضوع : تبیین مرز انتقاد و تضعیف تنافی تضعیف دولت مطیع منویات رهبری 🔸 شاخصه های دولت اسلامی انقلابی 🌐https://eitaa.com/ayatollahseyfi

🎥بیانات فقیه مجاهد آیت الله سیفی مازندرانی حفظه الله در جلسه پرسش و پاسخ 🔶قسمت پنجم : ✔️موضوع : ضرورت رسیدگی به امور فرهنگی همراه با امور اقتصادی 🔸 احیاء امور حجاب و عفاف ، اقامه دین الهی است 🌐https://eitaa.com/ayatollahseyfi

بسم الله الرحمن الرحیم و الحمدلله علی محمد و علی آله الطیبین الطاهرین ✳️ بر اساس اطلاعات واصله جناب حجت الاسلام و المسلمین حسین طائب سنگر حراست از امنیت نظام جمهوری اسلامی ایران را به برادر بزرگوار سرتیپ پاسدار کاظمی واگذار نموده‌اند. ✳️ ایشان در طول سالهای متمادی در سنگر سازمان اطلاعات سپاه خدمات شایان و سرنوشت سازی برای این نظام مقدس انجام داده است، و چشم بیدار این نظام مقدس در مقابل توطئه‌های خارجی و سرسپردگان و فتنه‌گران داخلی بوده‌اند. ✳️ امید است این پاسداری از حصن حصین ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی با بهره‌گیری از هدایت و رهنمودهای ولی امر مسلمین حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای حفظه الله به احسن وجه استمرار یابد. و السلام علیکم و رحمة الله علی اکبر سیفی مازندرانی ت۱۴۰۱/ ۴/ ۳ حوزه علمیه قم 🔷پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله سیفی مازندرانی (حفظه الله) https://eitaa.com/ayatollahseyfi

📝 بیانیه حضرت آیت الله سیفی مازندرانی (حفظه الله) در پی اقدام شایسته دادستان مشهد بسمه تعالی (يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ). ✳️ حجاب بانوان از ضروریات مسلم دین اسلام و صریح آیات شریفه قرآن است. ✳️ از اولین و مهم‌ترین وظیفه قوه قضائیه دفاع از این حکم ضروری دین خداست ، لذا اقدام شایسته دادستان محترم مشهد در صدور حکم منع از ارائه خدمات اداری و بانکی به زنان بی حجاب و بد حجاب گامی در جهت انجام رسالت نبی مکرم و اقامه دین الهی است. ✳️ پشتیبانی از صدور چنین احکامی وظیفه شرعی علماء و فقهاء و مومنین است . اینجانب بر حسب تکلیف شرعی، خود را موظف به تحسین این اقدام خداپسندانه و تشکر از معاون دادستان محترم مشهد می‌دانم ، و همچنین لازم میدانم به همه مسئولین قوه قضائیه توصیه نمایم؛ در انجام این رسالت الهی اهتمام داشته باشند. و السلام علی من اتبع الهدی علی اکبر سیفی مازندرانی حوزه علمیه قم ۱۴۰۱/ ۴/ ۱۴ https://eitaa.com/ayatollahseyfi

✳️آیت الله سیفی مازندرانی پاسخ می‌دهد✳️ 🔴 چرا باید مردان و بانوان با پوشش اسلامی در جامعه حضور داشته باشند؟! 🔴 چرا باید بانوان به حفظ حجاب اسلامی الزام شوند؟ 🔴 فرق واجباتی مثل نماز و حجاب چیست؟ آیا می‌توان مسلمانان را به خواندن نماز اجبار کرد؟ ✳️ نوشته پیش رو پاسخ فقهی و استدلالی به سوالات می‌باشد . 🌐پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله سیفی مازندرانی (حفظه الله) https://eitaa.com/ayatollahseyfi

🎥فیلم پرسشهای مطرح شده در موضوع الزام به حجاب و پاسخ های مستدل حضرت آیت الله سیفی مازندرانی (حفظه الله ) 🔷 سوال اول : ادله وجوب الزام به حجاب اسلامی بر حاکم و نظام اسلامی چیست؟ 🌐لینک دانلود : http://dl.seyfi.ir/video/motefareqe/400-401/HEJAB-1.mp4 ♦️پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله سیفی مازندرانی (حفظه الله) https://eitaa.com/ayatollahseyfi

🎥فیلم پرسشهای مطرح شده در موضوع الزام به حجاب و پاسخ های مستدل حضرت آیت الله سیفی مازندرانی (حفظه الله ) 🔷سوال دوم : حدّ و مرز مقدار پوشش در حجاب اسلامی کدام است؟ 🌐لینک دانلود : http://dl.seyfi.ir/video/motefareqe/400-401/HEJAB-2.mp4 ♦️پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله سیفی مازندرانی (حفظه الله) https://eitaa.com/ayatollahseyfi

🎥فیلم پرسشهای مطرح شده در موضوع الزام به حجاب و پاسخ های مستدل حضرت آیت الله سیفی مازندرانی (حفظه الله ) 🔷 سوال سوم : مقصود فقهاء از شرطیت احتمال تأثیر در وجوب امر به معروف و نهی از منکر چیست؟ و بر اساس چه دلیلی است؟ 🔸سوال چهارم : آیا رسول اکرم(ص) و أمیرالمؤمنین در زمان حکومت خود زنان مسلمان را اجبار به حجاب اسلامی کرده اند؟ چرا؟ 🔴 سوال پنجم : آیا علم به همه احکام شرط در وجوب امر به معروف و نهی از منکر است؛ یعنی بر عوام مردم واجب نیست فقط بر علما واجب است؟ 🔵 سوال ششم : آیا وظیفه حاکم اسلامی فراهم آوردن بستر جامعه برای ازدواج به موقع بجای الزام به حجاب نیست؟ 🔷 سوال هفتم :آیا الزام به حجاب باحق شهروندی بانوان منافات ندارد؟ 🔶 سوال هشتم : آیا اقلیت های مذهبی یا گردشگران خارجی ملزم به رعایت حجاب می باشند؟ 🌐لینک دانلود: http://dl.seyfi.ir/video/motefareqe/400-401/HEJAB-3.mp4 ♦️پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله سیفی مازندرانی (حفظه الله) https://eitaa.com/ayatollahseyfi

محضر محترم حضرت آیت الله سیفی مازندرانی حفظه الله سلام علیکم 1- ادلۀ وجوب الزام به حجاب اسلامی بر حاکم و نظام اسلامی چیست؟ 2- حدّ و مرز مقدار پوشش در حجاب اسلامی کدام است؟ 3- مقصود فقهاء از شرطیت احتمال تأثیر در وجوب امر به معروف و نهی از منکر چیست؟ و بر اساس چه دلیلی است؟ 4- آیا رسول اکرم(ص) و أمیرالمؤمنین(ع) در زمان حکومت خود، زنان مسلمان را اجبار به حجاب اسلامی کرده اند؟ اگر نمی‌کردند چرا؟ 5- آیا علم به همه احکام شرط در وجوب امر به معروف و نهی از منکر است؛ یعنی بر عموم مردم واجب نیست، و فقط بر علما واجب است؟ 6- آیا وظیفه حاکم اسلامی فراهم آوردن بستر جامعه برای ازدواج به موقع، بجای الزام به حجاب نیست؟ 7- آیا الزام به حجاب با حق شهروندی مغایرت و منافات ندارد؟ پاسخ اجمالی: ج1: ادلۀ وجوب الزام به حجاب اسلامی بر حاکم و مسؤولین نظام اسلامی در کتاب، و سنت، و اجماع، بلکه ضرورت دین خلاصه می شود. ج2: حد و مرز پوشش و حجاب اسلامی، عبارت است از:‌هر پوششی مثل چادر و مانند آن که تمام مواضع بدن زن – حتی برجستگی های بدن – را بپوشاند، غیر از وجه و کفّین. ج3: مقصود از احتمال تأثیر در مرتبۀ اول: احتمال عقلائی تأثیر گفتار و نصیحت در توجه و بیداری فاعل منکر و تارک معروف؛ بگونه‌ای که متحوّل شده، وبا ارادۀ خود یا با تهدید زبانی و ایجاد خوف با تصمیم خود دست از معصیت بکشد. ولی در مرتبۀ دوم و سوم: مقصود از تأثیر، بازدارندگی فاعل منکر و تارک معروف؛ به گونه‌ای که با تنبیه بدنی و الزام که با ایجاد خوف بر خلاف میل و ارادۀ باطنی، دست از گناه بکشد. ج4: اصل اینکه رسول اکرم(ص) و أمیرالمؤمنین(ع) الزام به حجاب اسلامی نمی کردند ثابت نیست. ‌ولی بر فرض عدم ثبوت، باید گفت که: ترک فعل از جانب معصوم همانند فعل ایشان محاملی دارد. و در مفروض سؤال محاملی وجود دارد، مانند: عدم آمادگی و تحمل الزام به حجاب از جانب عموم زنان؛ لذا خوف بر کیان و بیضۀ اسلام وجود داشت؛ چون زمان حکومت رسول خدا(ص) و أمیرالمؤمنین(ع) اوائل عهد اسلام بوده است. و اما سائر امامان معصوم(علیهم السلام) مبسوط الید نبوده اند، و یا اینکه بی حجابی – بگونه ی مبتذل و فساد انگیز با انواع آرایش – در آن زمان شایع و رائج نبوده است. ج5: فقط علم به حکم مورد امر و نهی و نیز شرائط وجوب و احکام آن شرط در وجوب امر به معروف و نهی از منکر است، نه علم به سایر احکام دین. ج6: هر دو امر وظیفه ی حاکم اسلامی است؛ یعنی هم ایجاد مقدمات و آمادگی عموم جامعه برای ازدواج به موقع، و هم الزام به حجاب اسلامی؛ چرا که امر اول احیاء‌ سنت پیامبر است؛ که فرمود: «النکاح سنتی»، و امر دوم مصداق انجام فریضه‌ی امر به معروف و نهی از منکر، و نیز از قبیل اقامه‌ی دین الهی است. ج7 :‌از نظر اسلام مشروعیت حق شهروندی و برخورداری از حقوق و مزایای آن باید در چهارچوب مراعات حدود و احکام الهی باشد. پاسخ تفصیلی: نخست قبل از پرداختن به پاسخ باید متذکر شوم که جزئیات و تفاصیل وجوه و ادله و اوقال در کتاب های مؤلَّفة اینجانب موجود است. واین کتاب ها عبارتند از: 1- کتاب دلیل تحریر الوسیلة في الامر بالمعروف و النهی عن المنکر، که در سال 1415 ؛قمری یعنی حدود 28 سال قبل تألیف نموده‌ام. 2- کتاب «منهاج الفقاهة في تحشیة تحریر الوسیلة / في الامر بالمعروف و النهي عن المنکر»، که چند سال بعد از کتاب دلیل تحریر تألیف کرده‌ام. 3- کتاب «أضواءالفقاهة/ الحلقة الاُولی في فقه العبادة» که اخیراً تألیف نموده‌ام. و در این کتاب تحقیق مفصّلی راجع به: مسائل مهمة و مستحدثة في الامر بالمعروف و النهي عن المنکر، و نیز مسأله ی الزام به حجاب داشته‌ام. 4- کتاب «حلقات الفقه الفعّال» که در 25 جلد است و در جلد 23 بخش قضاء و جزاء دربارۀ ماهیت تعزیر و گسترۀ آن تحقیق جامعی کرده‌ام. و نیز در کتابها دیگر بنده تحقیق مواردی از این مباحث آمده است. و همه این مباحث به قلم عربی و تحقیقی و استدلالی بوده و اقوال فقهاء و أدلۀ کتاب و سنت و اجماع مورد تحقیق و بررسی و استناد واقع گردیده است. ولی اخیراً دربارۀ الزام به حجاب اسلامی سؤالاتی مطرح و شبهاتی إلقاء شده است، که باید با اشاره به ادله بگونه‌ی موجز پاسخ داده شود. و اهل تحقیق را به کتاب‌های استدلالی اینجانب و نیز سایر کتب مصادر مثل مسالک، ریاض، جواهر و... ارجاع می‌دهیم. پاسخ سؤال اول: ادلّه‌ی وجوب الزام به حجاب اسلامی بر حاکم شرع و مسؤولین نظام اسلامی را می‌توان در کتاب وسنت و اجماع، بلکه ضرورت دین خلاصه کرد. اما کتاب مجید: می‌توان به سه دسته از آیات قرآن استدلال کرد که دلالت دستۀ اول و دوم بگونه‌ی حکومت و طولی است.

و نیز در همین کتاب از ابوعبید چنین نقل کرده است: «قال ابوعبید: قلت: و معنی قول ابن الأعرابی : الجلباب الإزار، و لم یرد به إزار الحقو، ولکنه أراد به الإزار الذی یشتمل به فیُجَلِّلُ جمیعَ الجسد». (تهذیب اللغة: ج11، مادّة: جلب، ص 93). و نیز لیث و خلیل گفتند: الجلباب ثوب أوسع من الخمار. (کتاب العین: مادّة: جلب / تهذیب اللغة: ج11، ص 93) لیث و خلیل، و ابوعبید، و ابن الأعرابی همه از علمای لغت معاصر زمان أهل بیت(ع) هستند. ولی به دو قرینۀ داخلیة، آیه ظهور در همان معنای اول دارد. قرینۀ اول: اینکه در قرآن مجید از پوشیدن مقنعه به «وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‏ جُيُوبِهِن» تعبیر شده است. ولی در اینجا به «يُدْنينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِن» تعبیر گردید. و معنای این تعبیرعبارت است از: چادر یا هر پوشش سراسری بدن را بر سر انداختن یا بر سرگرفتن. و این مدلول بدلالت تعبیر «یدنین علیهنّ» ثابت است. و بین این تعبیر و تعبیر «ضرب الخمار علی الجیب» فرق واضح است. قرینۀ دوم: اینکه در ذیل آیه آمده است: «ذلِكَ أَدْنى‏ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْن» یعنی در برگرفتن جلباب نزدیکتر به عفاف و حجاب بانوان است و راه بهتر و مصون تر برای امنیت از نگاه شهوانی و آزار جنسی مردان اجنبی شهوتران است.(گرچه در برخی تفاسیر به «یُعرض بأنّهن حرائر» تفسیر شده است ولی بقرینۀ «فلایؤذین» آیه ظهور در آ«چه گفتیم دارد) با اندک تأمل در ظرافت این تعبیر روشن می‌شود که این تعلیل ذیل آیه مناسب با همان پوشش سراسری بدن زن –چادر و مانند آن – است. ولی ناگفته نماند که: ملاک وجوب، پوشش کامل همه‌ی بدن زن - حتی برجستگی های بدن – است. و این بدلیل ذیل آیه، و نیز بقرینۀ روایت ابن سنان از امام رضا(ع) (حضرت فرمود: خداوند حجاب را به بر زنان واجب فرمود زیرا برهنگی و بی جچابی زن موجب تحریک شهوت و فساد مردان مؤمن می شود. و این روایت را ما در آغاز مباحث کتاب: «دلیل تحریر الوسیلة في أحکام الستر و النظر» آورده‌ایم.) و سایر روایات ورادة در تحریم نظر به محاسن بدن زن می‌باشد. و فلسفه‌ی تحریم نظر به مواضع زیبا و محرّک بدن زن را با تعبیر «سهمٌ من سهام إبلیس مسموم» مصونیت زن از نگاه مردان اجنبی و تحریک شهوت آنان بیان می‌کند؛ لذا محاسن بدن زن اختصاص به صورت و موی سر و سینه و بدن عریان و مکشوف ندارد، بلکه شامل همۀ برجستگی های بدن زن – که حتی لباس یا روپوش تنگ معلوم و نمایان است – می شود؛ چون عادةً موجب تحریک شهوت می‌شود. لذا امر به وجوب ستر و پوشش سراسری شامل مواضع برجسته‌ی بدن زن – گرچه از روی لباس یا روپوش تنگ – می‌شود. و این چادر و پوشش مانند آن است که سراسر بدن زن را از بالای سر همۀ برجستگیهای بدن زن را می‌پوشاند. پاسخ سؤال سوم: مقصود فقهاء از شرطیت احتمال تأثیر در وجوب امر به معروف و نهی از منکر – همانگونه که در دو کتاب «دلیل تحریر الوسیلة» و «منهاج الفقاهة» بیان کرده‌ایم - در مرتبه اول از امر به معروف و نهی از منکر که امر و نهی لسانی و بیانی است: این است که: سخن آمر و ناهی در اراده و تصمیم فاعل منکر و تارک معروف تأثیر کند؛ بگونه‌ای که او را متنبّه و متوجه اشتباه خود ساخته و او را پشیمان از کردار و رفتارش کند بگونه‌‌ای که بعد از توجه تصمیم به فعل معروف و ترک منکر بگیرد. ولی مقصود از تأثیر در مرحله‌ی دوم و سوم: تأثیر در بازدارندگی و منع از فعل منکر و ترک معروف است یعنی: فاعل منکر و تارک معروف - بر خلاف میل و تصمیمش با تنبیه بدنی یا حبس و مانند آن - وادار به فعل معروف و ترک منکر شود. وقتی در مرتبۀ سوم گاهی در اثر ضرب و جرح به قتل و قلع ماده فساد و منکر کشیده می شود. بنابراین احتمال تأثیر در این دو مرحله به این معنا است که حاکم شرع منع و بازداشتن فاعل منکر و تارک معروف از فعل منکر و ترک معروف را متوقف بر ضرب و جرح می بیند؛ یعنی صِرف نصیحت و بیان و امر و نهی گفتاری را مؤثر نمی بیند. و فقط با ضرب و جرح و حبس و مانند آن، بازدارندگی و جلوگیری و منع از فعل منکر و ترک معروف را احتمال می‌دهد. بنابراین: در هر سه مرحله احتمال تأثیر شرط وجوب امر و نهی است، لکن معنای تأثیر در مرحله‌ی اول با مقصود از آن در مرحله‌ی دوم و سوم فرق می‌کند. پاسخ سؤال چهارم: عدم الزام بر حجاب اسلامی از جانب رسول خدا و أمیرالمؤمنین(علیهما السلام) می‌تواند به دلائلی باشد. یکی اینکه: رسول خدا و أمیرالمؤمنین(علیهما السلام) در أوائل عهد اسلام بودند. و بعید نیست که بگوئیم در ابتدای اسلام هنوز جامعه‌ی اسلامی آمادگی تحمل

دسته‌ی اول: آیاتی که دلالت دارد بر وجوب و ضرورت حجاب اسلامی بر همه مسلمین و ایجاب ابلاغ آن بر رسول خدا(ص) دارد، مثل آیۀ: «يا أَيُّهَا‌النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ‌وَبَناتِكَ وَنِساءِ الْمُؤْمِنينَ يُدْنينَ‌عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِن» وآیۀ: «وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‏ جُيُوبِهِن». و آیۀ: «وَ إِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَراءِ حِجاب» یعنی ای مسلمین اگر از هسران پیامبر طعام و غذا دریافت می‌کنید، باید از پشت پرده یا دیوار یا هر ساتر دیگر بوده باشد. این دسته از آیات وجوب اصل حجاب را بر همه‌ی بانوان مسلمان و مؤمن اثبات می‌کند، بلکه اثبات می‌کند که وجوب حجاب از احکام ضروری دین خدا است؛ چون از قبیل ما نطق به الکتاب المجید است. دسته‌ی دوم: آیاتی که دلالت بر وجوب برپائی و اقامه‌ی دین خدا بر همه پیامبران الهی و از جمله پیامبر اسلام دارد، مثل آیۀ: «شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً وَ الَّذي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ وَ ما وَصَّيْنا بِهِ إِبْراهيمَ وَ مُوسى‏ وَ عيسى‏ أَنْ أَقيمُوا الدِّين» . و آیات بسیار دیگری که بر این حکم مسلَّم دین خدا دلالت دارند. از نگاه علم اصول دستۀ اول حکومت بر دسته دوم دارد؛ چون دلالت دارد که حکم حجاب جزئی از دین خدا بلکه از أهمّ أحکام دین است؛ زیرا دین خدا چیزی جز از احکام آن نیست. و آیات امر به اقامه‌ی دین دلالت بر وجوب برپایی دین خدا میان جامعه‌ی مسلمین بر رسول خدا و أئمه طاهرین و همه‌ی رهبران الهی - که جانشینان و اوصیای پیامبران هستند - دلالت دارد. از این رو می توان به این دو دسته از آیات قرآن مجید برای وجوب الزام به حجاب بر حاکم اسلامی – به ضمیمه‌ی ادله‌ی ولایت فقیه در عصر غیبت – استدلال کرد. این دسته از آیات وجوب الزام به حجاب اسلامی را نه تنها اثبات می‌کند، بلکه اثبات می کند که وجوب حجاب از ضروریات دین است؛ چون از قبیل: «ما نطق به الکتاب العزیز» می‌باشد؛ زیرا که دسته اول از این آیات دلالت قطعی بر این دارد که حجاب جزء دین است. و دسته دوم نیز دلالت قطعی بر وجوب اقامه ی دین دارد. در نتیجه برپائی حجاب در بین جامعه از قبیل «ما نطق به الکتاب المجید»، و از ضروریات دین می‌شود. دسته سوم: آیاتی از قرآن مجید است که دلالت بر وجوب امر به معروف و نهی از منکر دارد، مانند آیه «وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَر» و الزام به حجاب از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر است چون به اتفاق نص و فتوی شامل سه مرتبه می‌شود. و اما روایات سنت: می‌توان به دو دسته از روایات برای وجوب الزام به حجاب اسلامی بر حاکم و مسؤولین نظام اسلامی استدلال کرد. دسته‌ی اول: روایاتی که دلالت بر وجوب مرتبۀ دوم و سوم از امر به معروف و نهی از منکر با ضربه‌ی فیزیکی دست-؛ یعنی تنبیه و به الزام - دارد. و این نصوص مستفیضة است. و ما در کتاب أضواءُ الفقاهة / الحلقة الاُولی في فقه العبادة به تحقیق این مطلب پرداخته‌ایم. و این نصوص باطلاق شامل امر به هر معروف و نهی از هر منکر از آن جمله امر به حجاب و نهی از بی‌حجابی می‌شود. دستۀ دوم: نصوص مستفیضه‌ای است که دلالت بر ولایت حاکم بر «تعزیر کل من ارتکب ذنباً و معصیة، أو ترک واجباً بحسب ما یراه من المصلحة» دارد. که ما این روایات را در کتاب حدود و تعزیرات دلیل تحریر الوسیلة، و نیز در کتاب حلقات الفقه الفعال / في قسم فقه القضاء و الجزاء مورد تحقیق و بررسی قرار داده‌ایم. پاسخ سؤال دوم: در تعیین حد و مرز پوشش و حجاب اسلامی باید گفت که: پوشش برتر و حجاب افضل بلکه أحوط پوشش سراسری با چادر و مانند آن است. گرچه جواز اکتفاء به هر گونه پوششی که – غیر از وجه و کفین – همۀ مواضع بدن زن حتی برجستگی های بدن را بپوشاند،‌ خالی از قوّت نیست. و دلیل آن این است که مقصود از جلباب در آیۀ شریفه پوشش سراسر بدن از سر تا پا است. البته این لفظ در میان علمای لغوی معاصر أهل البیت(ع) به سه معنا آمده است. 1- پوشش سراسر بدن که از آن به مُلائة، و ملحفة و عبائة تعبیر گردید. و این عناوین معادل «چادر» در زبان فارسی است. و این معنا در کلمات قدمای علمای لغت مشهود می‌باشد و دقیق‌تر از دو معنای دیگر است. 2- خمار؛ یعنی مقنعه 3- پوششی بزرگتر از مقنعه و شبیه آن است و از بالای سر تا کمر را می‌پوشاند. ازهری در کتاب «تهذیب اللغة» از ابن سکّیت (ایشان از علمای لغت معاصر أهل البیت(ع) است) چنین نقل می‌کند. «قال ابن السکیت: قالت العامریة: الجلباب: الخمار جلباب المرأة مُلائتها التي تشتمل بها. واحدها جلباب. و الجماعة جلابیب». (تهذیب اللغة: چ11، مادّة: جلب، ص 93).

الزام عموم زنان مسلمان به حجاب را نداشتند، و این نه به این معناست که حتی در زنان أمیرالمؤمنین(ع)، اسلام و مسلمین در حدی از ضعف بودند که برای ایجاد رعب در دشمن نیاز به خضاب و رنگ کردن موی صورت پیرمردان بود؛ لذا حضرت أمیر در پاسخ به این سؤال که: رسول خدا امر به خضاب کرده بود آیا شما هم امر می کنید؟ فرمود: این در زمان رسول خدا بود، ولی در زمان من اسلام در آن حد از ضعف نیست و امنیت نظامی در زمان من حاصل است. فرمود: «انما قال(ص) ذلك، و الدین قُلٌّ. فأما الآن و قد اتسه نطاقه و ضرب و ضُرِب بجرانه، فامرٌ و ما اختار». (نهج البلاغة صبحي الصالح: ص 471، الحکمة: 17) ولی در مسأله الزام به حجاب ممکن است حتی در زمان حکومت أمیرالمؤمنین(ع) با آن همه مخالفین زمینه‌ی امنیتی برای حکومت و نیز زمینۀ فرهنگی و تحمل جامعه هنوز فراهم نشده بود. حاصل این توجیه این است که: همانگونه که در زمان رسول خدا بدلیل امنیتی رسول خدا – بر خلاف حکم اوّلی – حکم حکومتی به رنگ کردن موی صورت صادر فرموده، همینطور ممکن است به جهت عدم تحمل جامعه زنان آن روز و حفظ بیضۀ اسلام الزام همه گانی زنان به حجاب مصلحت نبود، لذا با إعمال ولایت إلزام به حجاب نکرده‌اند. و اما سایر امامان معصوم (ع) مبسوط نبودند. لذا اشکال منتفی است. و احتمال دیگر اینکه: ممکن است در زمان رسول خدا و میرالمؤمنین(علیهما السلام) بدحجابی یا بی حجابی در حد ابتذال و فساد انگیز شایع نبود و لذا نیاز به الزام همگانی نبود. وجه سوم: اینکه فعل یا ترک معصوم گرچه حجت است، ولی دارای وجوه و محامل مختلف بوده و از نظر فقهاء با اطلاقات لفظی منافات ندارد چون امکان حمل بر شرائط خاص، و وضعیت غیرمساعد – خارج از گستره‌ی اطلاقات و عمومات خطابات شرعیه اوّلیه - وجود دارد. لذا عدم الزام بر حجاب در عهد نبی و أمیرالمؤمنین با وجود محامل محتمل از نظر فقهی هرگز صلاحیت تقیید و یا تخصیص عمومات کتاب و سنة قطعیۀ – ثابت به نصوص کتاب و سنّت متواتر و اجماعات – را ندارد. و این از مسلّمات فقه شیعه است، تا حدی که حتی یک فیه از فقهای شیعه تفوّه به نفی وجوب الزام بر حجاب، و استثنای آن از سائر منکرات نکرده است؛ کسی فرقی بین اقسام و انواع منکرات مسلّم و ضروری در وجوب نهی – به مرتبه دوم و سوم - ، و یا در وجوب اقامه و برپائی دین خدا نگذاشته است. پاسخ به سؤال پنجم: واضح است که علم به همه احکام شرط در تکلیف به امر و نهی نیست، بلکه فقط علم به حکم شرعی مورد امر و نهی، و نیز علم به شرائط دخیل در وجوب یا حرمت امر و نهی، دخیل در وجوب امر به معروف و نهی از منکر است. پاسخ سؤال ششم: وظیفه حاکم اسلامی هر دو تکلیف است؛ یعنی هم باید بستر جامعه را مستعدّ و مهیّا برای ازدواج کند، و مقدمات آن را به عنوان احیاء و اقامه‌ی سنت رسول اکرم و دین خدا فراهم سازد، و همچنین الزام به حجاب اسلامی نماید؛ چون خود مصداق بارز امر به معروف و نهی از منکر و اقامه ی دین الهی است. پاسخ سؤال هفتم: حق شهروندی از نظر اسلام فقط در چهارچوب و محدوده ی حدود و احکام الهی مشروع است، و الّا مشروعیت ندارد. و این از ضروریات دین است که هر شهروندی نمی تواند به عنوان حق شهروندی مرتکب منکرات مسلّم دین شود: مثلاً همجنس بازی، کودک آزاری، مشروب خوری، قمار بازی و.... را به عنوان حق شهروندی انجام دهد. آنچه که در پاسخ به این سؤالات گفتیم خلاصه و موجز و به اشاره بوده است و محققین می توانند برای تحقیق و بررسی جزئیات ادله و اقوال و وجوه استدلالی به کتاب‌های مختلف اینجانب که در ابتدا نام برده‌ایم، مراجعه نمایند. در پایان ناگفته نماند که مقصود از الزام به حجاب اسلامی، الزام همه ی بانوان بدحجاب یا بی حجاب در کوتاه مدت نیست. بلکه مراد وجوب آن در بلندمدّت، و با برنامه ریزی حساب شده و گام به گام طی مدت چند سال معیّن، مانند برنامۀ بلند مدّت برای ایجاد سیستم اقتصاد مقاوم و استقلال اقتصادی خودکفا و پایدار است. لکن روند الزام به حجاب اسلامی باید در مدت معین طی شود و در زمان و فرصت معیّن به انجام و اتمام برسد تا آنجائی که همه ی بانوان ایرانی با حجاب اسلامی می‌شوند و بدحجابی و بی حجابی جُرم تلقّی شود. حوزۀ علمیه قم: علی اکبر سیفی مازندرانی تاریخ: ششم مرداد سال 1401 هـ.ش / برابر 28 ذی الحجة الحرام سال 1443 هـ.ق