#با_معارف_نهج، شماره 5
#مبارزه_با_فساد_ولی_عادلانه
برشی از #خطبه_44 نهج 👇
قَبَّحَ اللَّهُ مَصْقَلَةَ فَعَلَ فِعْلَ السَّادَةِ وَ فَرَّ فِرَارَ الْعَبِيدِ ...وَ لَوْ أَقَامَ لَأَخَذْنَا مَيْسُورَهُ وَ انْتَظَرْنَا بِمَالِهِ وُفُورَهُ
💐🍃🌾🌺
ترجمه:👇
خداوند مَصقَله را روسیاه گرداند که چون بزرگان عمل کرد اما چون بردگان گریخت! اگر [در کوفه] میماند [فعلا] به اندازه ای که داشت از او میگرفتیم و [برای گرفتن بقیه بدهی اش] به او مهلت میدادیم تا اموالش بیشتر شود
💐🍃
شناسنامه خطبه: 👇
#مصقله_ کارگزار امام در #فارس_ (به مرکزیت #فیروزآباد_ کنونی) بود. یکی از سرداران امام گروهی از شورشیان را سرکوب کرده بود و شورشیان غیرمسلمان را به اسارت گرفته بود و داشت آنها را به سوی کوفه میبرد. از نزدیکیهای فارس که عبور میکرد، #مصقله_ از وضع اسیران باخبر شد، دلش به حالشان سوخت و حاضر شد بزرگوارانه فدیه آنان را بپردازد و آزادشان کند. نیمی از آن را نقدا به بیت المال کوفه ارسال کرد و قرار شد مابقی را نیز در آینده بپردازد. امیرالمؤمنین ع که دیدند #مصقله_ مابقی بدهیاش را به بیت المال ارسال نمیکند، وی را به کوفه احضار کردند. #مصقله_ وقتی به کوفه رسید، با دوستانش مشورتهایی کرد. به دوستانش میگفت علی ع مانند #عثمان_ نیست که در بیت المال اهل مسامحه باشد. من هم که پولی ندارم بدهیام را بپردازم. آنها پیشنهاد کردند که از قبیلهاش بگیرد و بدهیاش را بپردازد. #مصقله_ که نمیخواست از قبیلهاش پولی جمع بکند، به #شام_ گریخت و به #معاویه_ #پناهنده_ شد.
نکتهها: 👇
1.👈امام ع هرچند در بیت المال بسیار حساس بودند، ولی حساسیتشان از آن حساسیتهای افراطی نبود بلکه در چارچوب #قرآن_ کریم بود که میفرماید اگر بدهکار واقعا پول ندارد بدهیاش را بدهد، به او مهلت بدهید تا دارا شود(و إن کان ذوعسرة فنظرة الی المیسرة) برای همین هم در این خطبه فرمود: «اگر در اینجا میماند، آن قدر که در توانش بود، از او میگرفتیم و برای پرداخت بقیهاش به او مهلت میدادیم تا دارا شود»( وَ لَوْ أَقَامَ لَأَخَذْنَا مَيْسُورَهُ وَ انْتَظَرْنَا بِمَالِهِ وُفُورَه)
2. 👈عجیب این بود که حتی معاصرین امام ع هم متوجه نمیشدند ایشان در چارچوب کتاب و سنت پیامبر ص عمل خواهند کرد چندانکه نه مصقلة این را پیش بینی کرده بود نه مشاورانش.
@banahjolbalaghe
بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره 13
🌾🌴🍃🌻☘🌛
#مبارزه_با_فساد_ولی_عادلانه، شماره 2
🔵فامْنَعْ مِنَ الِاحْتِكَارِ ... فَمَنْ قَارَفَ حُكْرَةً بَعْدَ نَهْيِكَ إِيَّاهُ فَنَكِّلْ بِهِ وَ عَاقِبْهُ فِي غَيْرِ إِسْرَاف (#نامه_53)
(جلوی احتکار را بگیر... اگر بعد از اعلام ممنوعیت احتکار، کسی احتکار کرد به طور عبرتآمیزی مجازاتش کن و بدون زیادهروی کیفرش کن.)
امام علی ع به #مالک_اشتر فرمان دادهاند که جلو #احتکار را بگیرد اما از او خواستهاند ابتدا به صورت مشخص تاجران را از احتکار نهی کنند آنگاه اگر بعد از نهی باز هم کسی مرتکب احتکار شد با او برخورد قاطعی شود. با این حال در این برخورد سه 3⃣نکته را مورد توجه قرار دادهاند:⬇️
👈الف) مجازاتی که اعمال میشود، موجب عبرت دیگران شود(فنکّل به) تا از جرم پیشگیری شود.
👈ب) فقط کسی مجازات شود که قانون ممنوعیت احتکار به او ابلاغ شده و بعد از ابلاغ، مرتکب احتکار شده است (بَعْدَ نَهْيِكَ إِيَّاه)
👈ج) مجازاتی که اعمال میشود با جرم انجام شده، تناسب داشته باشد نه آنکه با هیجانزدگی و #تندروی، در تعیین مجازات یا اجرای مجازات به مجرم ظلم شود(عَاقِبْهُ فِي غَيْرِ إِسْرَاف).
📢چنین مجازاتی مجازات عادلانهای است چون از سویی ''مجازات" هدف نیست بلکه وسیلهای است برای عبرت دیگران و موجب پیشگیری از تکرار جرم در جامعه میشود و از سوی دیگر دو بار به حقوق مجرم توجه شده: 👇
1⃣اولا مجرم را به خاطر احتکارهایی که قبل از اعلام قانون، مرتکب شده مجازات نمیکنند
2⃣ثانیا مجرم را بیش از استحقاق شرعیاش هم مجازات نمیکنند (فِي غَيْرِ إِسْرَاف).
#مجازات_پیشگیرانه #تناسب_مجازات_با_جرم
#عطف_به_ما_سبق #عدالت_کیفری
@Banahjolbalaghe