بسم الله
🔵آیا امیرالمؤمنین علیه السلام در مجازات کارگزاران متخلف، سختگیری میکرد؟
این ادعا که علی علیه السلام در #مجازات #کارگزاران متخلف یا در اجرای حدود الاهی بسیار سختگیر بودند، آنقدر تکرار شده، که دیگر به سختی میتوان در آن مناقشه کرد اما حقیقت آن است که امیرالمؤمنین علیه السلام در مجازات متخلفان، تاجایی قاطعیت داشت که از چارچوب #انصاف و #عدالت و #مصلحت خارج نشود. به عبارت دیگر #حقوق_متهم را در هنگام قضاوت و در هنگام کیفر، رعایت میکردند (#عدالت_کیفری)
این نمونهها را بخوانید:
1️⃣وقتی مصقلة بن هبیره شیبانی پول کافی نداشت که بدهی خودش را به بیت المال پرداخت کند، با هر کس مشورت کرد به او گفتند علی مانند #عثمان نیست که از بیت المال چشمپوشی کند. مصقله که گمان کرد هیچ راهحلی برای بدهیاش وجود ندارد، از ترس اینکه علی علیه السلام او را مجازات کند، از کوفه گریخت و به معاویه پیوست ولی وقتی خبر فرارش را به امام دادند، حضرت فرمودند: «اگر [در کوفه] میماند [فعلا] به اندازهای که داشت از او میگرفتم و [برای بقیه بدهیاش] به او مهلت میدادم تا اموالش بیشتر شود» (نهج البلاغه؛ #خطبه_44) این اوج عدالت علی علیه السلام است که وقتی واقعا بدهکار پول کافی نداشته باشد، به حکم قرآن کریم (فنظرة الی المیسرة) به او مهلت میدهد.
2️⃣ در نظام کیفری علی علیه السلام حتی #محتکر، که یکی از غیرقابل بخششترین ظالمان است (به خاطر سوء استفاده از گرسنگی تودهها)، منصفانه و بدون زیادهروی یعنی فقط در حدی که استحقاق دارد، مجازات میشود. (عَاقِبْهُ فِي غَيْرِ إِسْرَافٍ = بدون زیادهروی کیفرش کن) (نهج البلاغه؛ #نامه_53)
3️⃣از برخی نظامیان که برای جنگ به سوی سرزمین دشمن رفته بودند، تخلفی سر زده بود. نظامیان متخلف باجخواهانه از حضرت خواسته بودند تعهد بدهد که آنان را مؤاخذه نخواهد کرد. حضرت اولا به آنها اماننامه قطعی ندادند وثانیا با اینکه معمولا حدود را با فوریت اجرا میکردند اما این بار اجرای حد را تعلیق کردند تا نظامیان از سرزمین دشمن بازگردند (عوالی اللّئالی) مبنای این تعلیق حد آن بود که امام به طور کلی میفرمودند به کسی که در سرزمین دشمن است حد جاری نکنید، چون ممکن است غیرتی شود و به دشمن بپیوندد (تهذیب، ج 10، ص 147)! این یعنی وقتی #مصلحت برتری وجود داشته باشد میتوان حدّی از حدود الاهی را تعلیق یا تعطیل کرد.
#با_معارف_نهج، شماره 87
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵آیا امیرالمؤمنین به مالک اشتر فرمان داده است که متهم را بدون محاکمه مجازات کند؟
🖊📃«... وَ تَحَفَّظ مِنَ الْأَعْوَانِ؛ فَإِنْ أَحَدٌ مِنْهُمْ بَسَطَ يَدَهُ إِلَى خِيَانَةٍ اجْتَمَعَتْ بِهَا عَلَيْهِ عِنْدَكَ أَخْبَارُ عُيُونِكَ اكْتَفَيْتَ بِذَلِكَ شَاهِداً فَبَسَطْتَ عَلَيْهِ الْعُقُوبَةَ فِي بَدَنِهِ وَ أَخَذْتَهُ بِمَا أَصَابَ مِنْ عَمَلِهِ ثُمَّ نَصَبْتَهُ بِمَقَامِ الْمَذَلَّةِ وَ وَسَمْتَهُ بِالْخِيَانَةِ وَ قَلَّدْتَهُ عَارَ التُّهَمَة...» #نامه_53
📎«اعوان و انصار خويش را سخت زير نظر بگير؛ اگر يكى از آنها دست به خيانت زد و مأموران سرّى تو متفقاً چنين گزارشى را دادند، به همين مقدار از شهادت قناعت كن و او را زير تازيانه كيفر بگير و ...)
🔍در این قسمت از نامه، سه کلمه مهم وجود دارد که در بسیاری از ترجمهها دقت کافی در برگردان آنها انجام نشده است:
1) اجتمعت 2) عیونک 3) اکتفیت بذلک شاهدا
⬅️کلمهی «اجتمعت» به این نکته اشاره میکند که باید همهی بازرسان(بدون استثنا)، خیانت آن #کارگزار را تأیید کرده باشند.
⬅️کلمهی «عیون» به این نکته اشاره میکند که #بازرسان باید جاسوس (بازرسان مخفی) باشند. خصوصیت #عیون این است که حتی خودشان هم همدیگر را نمیشناسند بنابراین نمیتوانند همدستی کرده باشند و حاکم را فریب داده باشند.
⬅️کلمهی «اکتفیت بذلک شاهداً» نیز نشان میدهد در رسیدگی به اتهام متهمان (#کارگزار و غیرکارگزار) اصل این است که شاهد و قاضی وجود داشته باشد ولی در اینجا به خاطر اهمیت اتهام (خیانت به #بیت_المال) و با تکیه بر اعتمادی که به گزارش اجماعی بازرسان مخفی وجود دارد باید استثنائاً همین گزارش بازرسان به منزله شهادت حساب شود.
#عدالت_کیفری #نظارت
#با_معارف_نهج، شماره 88
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵کرامتی از امام باقر علیه السلام
#جابر_بن_یزید_جعفی در مدینه شاگرد امام باقر علیه السلام بود. سرانجام از ایشان خداحافظی کرد و راهی کوفه شد. در راه قاصدی از سوی امام ع رسید و نامهای برای جابر آورد. جابر نامه را بوسید و بر دیده نهاد و با اشتیاق آن را گشود ولی خط به خط که نامه را میخواهد غمی عمیق از چهرهاش فوران میکرد!
🔸همسفر جابر میگوید: پس از خواندن نامه دیگر تا کوفه لبخند بر لب جابر ندیدم. در کوفه از او جدا شدم و به خانهام رفتم. فردا صبح برای تکریم مقام جابر به خانهاش رفتم (فَلَمَّا أَصْبَحْتُ أَتَيْتُهُ إِعْظَاماً لَه) اما با منظره شگفتآوری روبرو شدم. جابر در را گشود و از خانه بیرون زد. استخوانی را از گردنش آویزان کرده بود! مانند کودکان سوار چوبی شده بود و اشعاری با این مضمون میخواند: «به نظرم منصور بن جمهور امیری است که مأموریت نگرفته»! در همان حال توی چشمم نگاه کرد! من هم توی چشمش نگاه کردم اما چیزی به هم نگفتیم. بغض گلویم را گرفت و اشکم سرازیر شد. کودکان دورمان را گرفتند! مردم میگفتند: جابر دیوانه شده است! (جُنّ جابر)!!
🔹چند روزی نگذشته بود که از هشام بن عبدالملک به فرماندار کوفه دستور رسید که مردی به نام جابر جعفی در کوفه هست سرش را برایم بفرست! فرماندار از ندیمانش پرسید: این جابر کیست؟ گفتند: خدا خیرت دهد، او دانشمند پرفضیلتی بود مدتی است از سفر حج برگشته و دیوانه شده و الان هم در رحبهی کوفه با بچهها سوار بر چوبش اسببازی میکند! فرماندار از بالای قصر نگاهی انداخت و دید جابر سوار بر چوبش شده و با کودکان اسببازی میکند! زیر لب گفت: خدا را شکر که مرا از اعدام او نجات داد!
آری جابر بر همین حال جنونوارگی زندگی کرد تا اینکه امام باقر علیه السلام به شهادت رسید و اتفاقا منصور بن جمهور در کوفه به قدرت رسید و جابر دست از جنونش برداشت و به حالت عادی خود بازگشت.
↩️همسفر جابر میگوید: تازه فهمیدم که امام در آن نامه به جابر نوشته بود تا زمان به قدرت رسیدن منصور بن جممهور باید خودت را به جنون بزنی وگرنه کشته میشوی!
#مناسبتی، شماره 36 (#میلاد_امام_باقر)
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵خریدهای #نوروز و چهار حق از حقوق فراموش شدهی #همسایه
✍️در روایتی از نبی اکرم صلوات الله علیه و آله (بحار، ج79، ص: 94) دوازده حق از #حقوق_همسایه ذکر شده که چهار مورد از آن عبارت است از:
1️⃣وقتی میوهای خریدی به همسایهات هدیه بدهی (وَ إِذَا اشْتَرَيْتَ فَاكِهَةً فَأَهْدِهَا لَه).
2️⃣اگر از میوههایی که خریدهای به او نمیدهی [لااقل] میوههایت را مخفیانه به خانهات ببری [و #مانور_تجمل ندهی] (وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَأَدْخِلْهَا سِرّاً).
3️⃣میوههایت را فرزندانت بیرون نبرند و با [نمایش دادن] آن، فرزندان همسایه را تحقیر نکنند (وَ لَا يَخْرُجْ بِهَا وُلْدُكَ يَغِيضُ بِهَا وُلْدَه).
4️⃣همسایهات را با بوی غذاهایت آزار ندهی مگر آنکه بخشی از آن غذا را به او بدهی (وَ لَا تُؤْذِهِ بِرِيحِ قِدْرِكَ إِلَّا أَنْ تَغْرِفَ لَهُ مِنْهَا).
#سبک_زندگی #اخلاق_خرید_کردن
#مناسبتی، شماره 37 (#نوروز)
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵 یک پیشنهاد بهاری؛ از بهار برون به بهار درون
از منظر امام علی علیه السلام همان طور که طبیعت در بیرون از وجود انسان یک بهار دارد، قلب هم در درون انسان بهار دیگری دارد. بهار قلب چیست؟
1️⃣در #خطبه_110 فرموده است: «قرآن را بیاموزید که بهترین سخن است و در آن اندیشه کنید که بهار قلبها است (وَ تَفَقَّهُوا فِيهِ فَإِنَّهُ رَبِيعُ الْقُلُوب).
2️⃣در #خطبه_176 نیز فرموده است: #بهار_قلبها در قرآن است (فِيهِ رَبِيعُ الْقَلْب)
3️⃣در #خطبه_198 نیز فرموده است: خداوند قرآن را کرامتی برای امت و بهاری برای آنها قرار داده است(جَعَلَهُ اللَّهُ ... كَرَامَةً لِأُمَّتِهِ وَ رَبِيعاً لِأَهْلِ زَمَانِه)
4️⃣و نیز در همین خطبه فرموده است: «خداوند قرآن را موجب سیرابی عطش علما و بهار برای قلوب اندیشمندان قرار داده است(جَعَلَهُ اللَّهُ رِيّاً لِعَطَشِ الْعُلَمَاءِ وَ رَبِيعاً لِقُلُوبِ الْفُقَهَاء).
در سوره انفال( آیه 24) نیز آمده است که دعوت خدا و پیامبر (قرآن) شما را زنده میکند (دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُم) بهار هم زمین مرده را زنده میکند. آری قرآن، بهار شمرده شده است اما نه برای همه بلکه برای اندیشمندان و تدبر کنندگان.
⁉️راستی #قرآن کریم با قلوب انسانها چه میکند که #بهار قلبها شمرده شده است؟
↩️ پیشنهاد بهاری: 👇👇
👈👈این روزها #ماه_رجب تقارن خوبی با بهار برون پیدا کرده است. خوب است در ماه رجب یک بار قرآن کریم را بخوانیم شاید در این روزهای بهارِ برون، درونمان نیز بهاری شود.
#تدبر_در_قرآن #تأمل_در_قرآن #قرآن_در_نهج
#با_معارف_نهج، شماره 89
https://telegram.me/banahjolbalaghe
پیشنهاد بهاری کانال با نهج البلاغه: (ایجاد تقارن بین بهار برون و بهار دورن از طریق یک ختم قرآن در ایام بهار طبیعت)
@banahjolbalaghe
بسم الله
🔵شش #صفت_ناپسند که #حاکم اسلامی نباید داشته باشد
لَا يَنْبَغِي أَنْ يَكُونَ الْوَالِي عَلَى الْفُرُوجِ وَ الدِّمَاءِ وَ الْمَغَانِم وَ الْأَحْكَامِ وَ إِمَامَةِ الْمُسْلِمِين الْبَخِيلَ فَتَكُونَ فِي أَمْوَالِهِم نَهْمَتُه وَ لَا الْجَاهِل فَيُضِلَّهُمْ بِجَهْلِهِ وَ لَا الْجَافِي فَيَقْطَعَهُمْ بِجَفَائِهِ وَ لَا الْحَائِفُ لِلدُّوَلِ فَيَتَّخِذَ قَوْماً دُونَ قَوْمٍ وَ لَا الْمُرْتَشِي فِي الْحُكْمِ فَيَذْهَبَ بِالْحُقُوقِ وَ يَقفَ بِهَا دُونَ الْمَقَاطِعِ وَ لَا الْمُعَطِّلُ لِلسُّنَّةِ فَيُهْلِكَ الْأُمَّةَ #خطبه_131
كسى كه بر ناموس مردم، جان مردم، بیت المال و [اجرای] احكام دين سرپرستی مییابد و پيشوايى مسلمانان را بر عهده میگیرد [اولا] نباید بخيل باشد تا به مال مردم طمع بورزد، [ثانیا] نبايد نادان باشد تا با جهل خويش آنان را به گمراهى بكشاند، [ثالثا] نباید ستمگر باشد تا [رشتهی اعتماد] مردم [به حکومت] را قطع بکند، [رابعا] نباید جفا كار باشد تا گروهى را بر گروه ديگر [بیهوده] مقدّم بدارد، [خامسا] در قضاوت نباید رشوهگير باشد تا حق حقداران را تباه کند و در رساندن حقّ به صاحبانش كوتاهى بكند، و [سرانجام] نبايد سنّت پيامبر خدا (ص) را مهمل بگذارد تا بدين سبب امّت را دچار تباهى و نابودى کند.
↩️چند نکته:
1️⃣#حاکم_بخیل به مال مردم طمع میورزد،
2️⃣ #حاکم_نادان مردم را به گمراهی میکشاند،
3️⃣ #حاکم_ستمگر اعتماد مردم به حکومت را مخدوش میکند،
4️⃣ #حاکم_ظالم گروه گرایی به وجود میآورد،
5️⃣#حاکم_رشوه_گیر حق حقداران را ضایع میکند،
6️⃣حاکمی که احکام اسلامی را اجرا نکند، جامعه را هلاک میکند.
#ویژگیهای_حکومتهای_سفیه_و_فاجر #حکومت
#با_معارف_نهج، شماره 90
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵 مسئولان چرا از دربهای عمومی آمدو رفت نمیکنند؟
بزنطی میگوید در یکی از نامههایی که #امام_رضا علیه السلام به فرزندشان (#امام_جواد) نوشته بودند، خواندم که به ایشان نوشته بودند:
شنیدهام وقتی به مرکب سوار میشوی قراولان و غلامان، تو را از آن درِ فرعی (کوچک) بیرون میبرند. بدان که تو را از درِ کوچک بیرون میبرند تا از تو خیری به کسی نرسد. از تو خواهش میکنم و به حقی که بر گردنت دارم تو را قسم میدهم ورود و خروجت را فقط از در اصلی (بزرگ) انجام بدهی. وقتی هم میخواهی حرکت بکنی، حتما مقداری سیم و زر با خودت داشته باش تا هر کس از تو چیزی درخواست کرد مقداری به او اعطا بکنی.... (عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 89)
پ ن:
#ائمه_جمعه، #مسئولان، حاکمان، از کدام در میروند و میآیند؟ آیا مردم به آنها #دسترسی دارند؟
#در_دسترس_بودن #در_دسترس_بودن_چهره_ها #امام_جمعه
#مناسبتی، شماره 39 (#امام_جواد)
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵بزرگترین خیانت: خیانت به بیت المال
وَ إِنَّ أَعْظَمَ الْخِيَانَةِ خِيَانَةُ الْأُمَّةِ وَ أَفْظَعَ الْغِشِّ غِشُّ الْأَئِمَّةِ #نامه_26
بزرگترین خیانت، خیانت [کارگزاران] به مردم است و شدیدترین فریبکاری، فریب دادن امام مسلمین [توسط کارگزاران] است.
حضرت علی علیه السلام در نامهای که به یکی از مأموران جمعآوری زکات نوشتهاند، او را به نکات مهمی توصیه کردهاند. حسن ختام آن نامه همین جمله زیبا است که حضرت در آن نوشتهاند #بزرگترین_خیانت آن است که کارگزاری که باید امین مال مردم باشد به #بیت_المال آنان دست اندازی بکند و فجیعترین دورویی نیز آن است همان کارگزار با امام مسلمین فریبکاری بکند.
#اخلاق_کارگزاران #خیانت_کارگزاران
#با_معارف_نهج، شماره 91
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵شیخ کلینی و تحدّی درباره یکی از خطبههای امیرالمؤمنین علیه السلام
#کلینی پس از آنکه خطبه توحید را نقل میکند مینویسد:
«این یکی از خطبههای مشهور علی بن ابی طالب است که حتی اهل سنت هم آن را به اشتهار رساندهاند. برای کسی که به دنبال علم توحید باشد، همین خطبه کافی است به شرط آنکه در آن تدبر کند و آن را بفهمد. اگر زبان جنّ و انس جمع شوند (ولی در بین آنها پیامبری وجود نداشته باشد) تا خطبهای شبیه به این خطبه درباره توحید ارائه کنند، قسم میخورم که هرگز نمیتوانند خطبهای شبیه به آن خلق کنند. اصلا اگر بیان توحیدی آن حضرت نبود هرگز مردم نمیدانستند که چگونه باید در مسیر توحید، سلوک کنند.» کلینی سپس فقراتی از این خطبه را نقل میکند و ظرافتهای قابل تأمل آن را بیان میکند. (کافی؛ 1: 136 و 137)
آیت الله #جوادی_آملی میفرمودند: این ادعای کلینی ره، تقریبا یک نوع #تحدی همگانی است درست شبیه به همان بیانی که خداوند درباره قرآن کریم فرموده است: «قل لئن اجتمعت الجن و الانس علی أن یأتوا بمثل هذا القرآن لا یأتون بمثله ولو کان بعضهم لبعض ظهیرا» (حکمت نظری و عملی در نهج البلاغه، ص 49)
#با_شیفتگان_نهج، شماره 38
https://telegram.me/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵در دسترس بودن حاکمان
قُثَم بن عباس پسر عموی حضرت علی علیه السلام و استاندار ایشان در سرزمین حجاز بود. حضرت به ایشان نامهای نوشته که معیار #در_دسترس_بودن حاکمان را میتوان از آن نامه برداشت کرد.
«وَ اجْلِسْ لَهُمُ الْعَصْرَيْنِ فَأَفْتِ الْمُسْتَفْتِي وَ عَلِّمِ الْجَاهِلَ وَ ذَاكِرِ الْعَالِمَ وَ لَا يَكُنْ لَكَ إِلَى النَّاسِ سَفِيرٌ إِلَّا لِسَانُكَ وَ لَا حَاجِبٌ إِلَّا وَجْهُكَ وَ لَا تَحْجُبَنَّ ذَا حَاجَةٍ عَنْ لِقَائِكَ بِهَا فَإِنَّهَا إِنْ ذِيدَتْ عَنْ أَبْوَابِكَ فِي أَوَّلِ وِرْدِهَا لَمْ تُحْمَدْ فِيمَا بَعْدُ عَلَى قَضَائِه» #نامه_۶۷
👈 صبح و شب برای [رسیدگی به کار] مردم [با آنان] بنشین یعنی سوالشان را جواب بده، جاهلشان را عالم بکن، با عالمانشان گفتگو بکن.
🔅 بین تو و مردم، نباید سفیری جز زبانت و دربانی جز صورتت وجود داشته باشد.
🔆 هیچ نیازمندی را از ملاقات با خودت محروم نکن چون اگر در آغاز مراجعهاش رانده شود [حتی اگر بعدا نیازش را برآورده بکنی] دیگر برآورده کردن نیازش عمل قابل ستایشی نخواهد بود.
#قثم_بن_عباس #والی_حجاز
#با_معارف_نهج، شماره 92
https://telegram.me/banahjolbalaghe