✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_39
🌹 آیه 35 سوره نساء
💥وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُواْ حَكَماً مِّنْ أَهْلِهِ وَحَكَماً مِّنْ أَهْلِهَآ إِنْ يُرِيدَآ إِصْلَاحاً يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُمَآ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيماً خَبِيرا
ً
#ترجمه: و اگر از جدایى میان آن دو (زن و شوهر) ترس داشتيد، پس داورى از خانواده ى شوهر، و داورى از خانواده ى زن انتخاب کنید. اگر این دو داور قصد اصلاح داشته باشند خداوند میان آن دو داور را به توافق مى رساند، زیرا خداوند، دانا و آگاه است.
🌷 #شقاق: جدایی
🌷 #بینهما: میان آن دو
🌷 #ابعثوا: برگزینید
🌷 #حکم: داور
🌷 #أهل: خانواده
🌷 #یوفق: توفیق می دهد
🌷 #عليم: دانا
🌷 #خبير: آگاه
🌸 اين آیه، همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است. در این آیه، به مسأله بروز اختلاف ميان #زن و #شوهر اشاره نموده و مى فرمايد: و إن خفتم شقاق بينهما فابعثوا حكما من أهله و حكما من أهلها: و اگر از جدایی میان آن دو ( زن و شوهر ) ترس داشتید، پس داوری از خانواده ی شوهر و داوری از خانواده ی زن انتخاب کنید. کلمه ی #شقاق در جایی به کار می رود که یک حقیقت به دو قسمت تقسیم می شود. #زن و #شوهر یک روح در دو پیکرند. اقدام براى اصلاح ميان زن و شوهر بايد سريع باشد. حرف فاء در جمله فابعثوا براى اقدام سريع است.
🌸 سپس می فرماید: إن يريدا إصلاحا يوفق الله بينهمآ: اگر این دو داور قصد اصلاح داشته باشند، #خداوند میان آن دو داور را به توافق می رساند. و برای اینکه به داوران هشدار دهد که حسن نیت داشته باشند در پایان آیه می فرماید: إن الله کان علیما خبیرا: قطعا خداوند دانا و آگاه است. #خداوند نیت ها را می داند و از آنها آگاهی دارد. برای اینکه کار به دادگاه عمومی کشیده نشود در دادگاه خانوادگی اختلاف میان زن و شوهر حل شود. این یکی از شاهکارهای دین #اسلام محسوب می شود.
🔴 براى رفع اختلاف میان زن و شوهر، و پیشگیرى از وقوع طلاق توسط دو داور در خانواده امتیازاتی مطرح است:
1⃣ #داوران، از هردو فامیل باشند تا دلسوزی، تعهّد و خیرخواهى بیشترى داشته باشند.
2⃣ این دادگاه در #خانواده ، نیاز به بودجه ندارد.
3⃣ رسیدگى به #اختلاف در این دادگاه درون خانواده ، سریع و در کمترین زمان انجام می شود. پرونده و مشكلات كارِ ادارى ندارد.
4⃣ #اسرار و علت اختلاف به بیگانگان نمى رسد و مسایل اختلافى در میان خودشان مى ماند.
5⃣ چون داوران از خود فامیلند، مورد اعتماد طرفین مى باشند. براى حل همه مشكلات، انتخاب #داور جایز است. حَكمین نمى توانند به طلاق و جدایى حكم كنند، مگر آنكه از طرفین اجازه داشته باشند.
🔹 پيام های آیه35سوره نساء 🔹
✅ علاج #واقعه قبل از وقوع باید كرد. نگرانى از جدایى كافى است تا اقدام به گزینش داوران شود.
✅ #زن و #مرد در انتخاب داور، حقّ یكسان دارند.
✅ مشكلات #مردم را با كمک خود مردم حل كنیم.
✅ همه را باخبر نكنيم و موج ایجاد نكنیم، یک #داور براى هر یک كافى است.
✅ همه مسایل را به #قاضى و دادگاه نكشانید، خودتان درون گروهى حل كنید.
✅ هرجا سخن از #حقّ و حقوق است، طرفین باید حضور داشته باشند.
✅ در انتخاب #داور باید به آگاهى، رازدارى و بناى اصلاح آنان توجّه كرد.
✅ هرجا حسن نیّت و بناى اصلاح باشد، توفیق الهى هم سرازیر مى شود.
✅ به #عقل و #تدبیر خود مغرور نشوید، توفیق را از #خداوند بدانید.
✅ باید حسن نیّت داشت، زیرا كه #خداوند، به انگیزه هاى همه آگاه است.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_60
🌹 آیه 59 سوره نساء
💥يَا أيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ أَطِيعُواْ اللَّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِى الْأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَناَزَعْتُمْ فِى شَىْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهَ وَالْيَوْمِ الْأَخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً
#ترجمه: اى كسانى كه ایمان آورده اید! خدا را اطاعت كنید و از پیامبر و صاحبان امر خود (جانشینان پیامبر) اطاعت كنید.
پس اگر درباره چیزى نزاع كردید آن را به حكم خدا و پیامبر ارجاع دهید، اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید. این بهتر و سرانجامش نیكوتر است.
🌷 #أطيعوا: اطاعت کنید
🌷 #أولى_الأمر: جانشینان پیامبر كه امامان هستند
🌷 #تنازعتم: نزاع کردید
🌷 #فردوه: آن را ارجاع دهید، بازگردانید
🌷 #أحسن: نيکوتر
🌷 #تأويل: پایان، عاقبت، سرانجام
🔴 این آیه همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است.
در تفسیر نمونه به نقل از ابن عباس آمده است که؛ پیامبر اسلام هنگام عزیمت به تبوک، حضرت علی علیه السلام را در مدینه به جای خود نهاد و فرمود:
تو برای من به منزله هارون برای موسی هستی که این آیه نازل شد.
این آیه به وظیفه ى مردم در برابر خدا و پیامبر و اولی الأمر اشاره مى کند.
با وجود سه مرجع « #خدا »، « #پیامبر » و « #اولى الامر » هرگز مردم در بن بست قرار نمى گیرند.
آمدن این سه مرجع براى اطاعت، با توحید قرآنى منافات ندارد، چون اطاعت از پیامبر و اولى الامر نیز، شعاعى از اطاعت #خدا و در طول آن است، نه در عرض آن و به فرمان خداوند اطاعت از این دو لازم است. که #قرآن می فرماید:
یا أيها الذين ءامنوا أطيعوا الله و أطيعوا الرسول و أولى الأمر منكم؛ اى کسانی که ایمان آورده اید! خدا را اطاعت کنید و از پیامبر و صاحبان امر اطاعت کنید.
تكرار فرمانِ «اطیعوا» رمز تنوّع دستورهاست.
#پیامبر گاهى بیان احكام الهى مى كرد، گاهى دستور حكومتى مى داد و دو منصب «رسالت» و «حكومت» داشت.
#قرآن گاهى خطاب به پیامبر مى فرماید:
«انزلنا الیك الذّكر لتبیّن للناس ما نزل الیهم» آنچه را نازل كرده ایم براى مردم بیان كن.
و گاهى مى فرماید: «لتحكم بین الناس بما اراك اللّه» میان مردم بر اساس قوانین الهى، حكومت و قضاوت كن.
#قرآن درباره مفسدان، مسرفان، گمراهان، جاهلان، جبّاران و... دستور «لاتطع» و «لاتتّبع» مىدهد.
بنابراین موارد « #اطیعوا » باید كسانى باشند كه از اطاعتشان نهى نشده باشد و اطاعتشان در تضادّ با دستورات خدا و رسول قرار نگیرد.
🌸 سپس می فرماید:
فإن تنازعتم فى شىء فردوه إلى الله و الرسول إن كنتم تؤمنون بالله و اليوم الأخر ذلك خير و أحسن تأويلا؛ پس اگر درباره چیزی نزاع کردید آن را به حکم #خدا و #پیامبر ارجاع دهید، اگر به خدا و روز قیامت ایمان دارید. این بهتر و سرانجامش نیکوتر است.
در آیه اطاعت از اولى الامر مطرح شده است، ولى به هنگام نزاع، مراجعه به آنان مطرح نشده، بلكه تنها مرجع حلّ نزاع، #خدا و #رسول معرفى شده اند.
و این نشانه آن است كه اگر در شناخت اولى الامر و مصداق آن نیز نزاع شد به خدا و رسول مراجعه كنید كه در روایات نبوى، اولى الامر یعنی #اهل_بیت علیهم السلام معرفى شده اند.
🔹#پيامهای_آیه_59_سوره_نساء🔹
✅ #مردم باید نظام اسلامى را بپذیرند و از رهبران الهى آن در قول و عمل پشتیبانى كنند.
✅ #اسلام مكتبى است كه عقاید و سیاستش به هم آمیخته است.
اطاعت از رسول و اولى الامر كه امرى سیاسى است، به ایمان به خدا و قیامت كه امرى اعتقادى است، آمیخته است.
✅ اولى الامر باید همچون #پیامبر معصوم باشند، تا اطاعت از آنها در ردیف اطاعت پیامبر، بى چون و چرا باشد.
✅ #اطاعت از حاكمى واجب است كه مؤمن و از خود مردم با ایمان باشد.
✅ نام اولى الامر در كنار نام #خدا و رسول، همراه با اطاعت مطلق، نشان آن است كه مسئول حكومت و نظام اسلامى باید از قداست والایى برخوردار باشد.
✅ نشانه ى ایمان #واقعى، مراجعه به خدا و رسول، هنگام تنازع و بالا گرفتن درگیرى هاست و اطاعت در شرایط عادّى كار مهمّى نیست.
✅ یكى از وظایف حكومت اسلامى ایجاد #وحدت و حل تنازعات است.
✅ #دین_كامل باید براى همه ى اختلاف ها، راه حل داشته باشد.
✅ مخالفان با احکام خدا و رسول و اولی الأمر بايد در #ايمان خود شک کنند.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_88
🌹 آیه ۹۲ سوره نساء - بخش۱
💥 وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِناً إلَّا خَطَاً وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَاً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ وَ دِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلَّآ أَنْ يَصَّدَّقُواْ فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَّكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَ إِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِّيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىْ أَهْلِهِ وَ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ فَمَنْ لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِّنَ اللَّهِ وَ كَانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيما.
ً
#ترجمه: و هیچ مؤمنى را نرسد كه مؤمن دیگر را بكُشد، مگر از روى اشتباه، و هر كسى مؤمنى را به اشتباه كشت، پس باید برده ى مؤمنى را آزاد كند و خون بهای مقتول را به خانواده اش تسلیم كند، مگر آنكه (خانواده ى مقتول، از دیه ى قاتل) بگذرند و اگر (مقتول) با آنكه مؤمن است، از قومى است كه با شما دشمن است (جریمه اش فقط) آزاد كردن یک برده ى مؤمن است و اگر از قومى باشد كه میان شما و آنان پیمان است، پس دیه ى او را به خانواده اش تسلیم كند و برده ى مؤمنى را آزاد سازد. و اگر (برده اى براى آزاد كردن، یا پولى براى خرید برده) نیافت، پس دو ماه متوالی روزه بگیرد. این توبه الهی است و خداوند دانا و حكیم است.
🌷 #تحریر: آزاد کردن
🌷 #رقبة: گردن ، منظور در این آیه برده است.
🌷 #تحریر_رقبة: آزاد کردن برده
🌷 #دیة: خون بها ، دیه
🌷 #مسلمة: تسلیم شده
🌷 #أهل: خانواده
🌷 #یصدقوا: بگذرد
🌷 #عدو: دشمن
🌷 #لم_یجد: نمی یابد
🌷 #صیام: روزه
🌷 #شهرین_متتابعین: دو ماه متوالی
🔴 #شأن_نزول_آیه:
یکی از بت پرستان مکه به نام حارث بن یزید با دستیاری ابوجهل، مسلمانى را به نام «عیّاش بن ابى ربیعه» به خاطر مسلمان بودنش او را سالها شکنجه می داد،
پس از هجرت مسلمانان به مدینه، عیاش نیز به مدینه هجرت کرد.
اتفاقا روزى حارث را در مدینه دید و او را به عنوان دشمن و كافر شكنجه گر كشت. در حالی که حارث توبه کرده بود و مسلمان شده بود ولی عیاش نمی دانست که حارث مسلمان شده بود.
خبر به پیامبر دادند، و آیه ۹۲ سوره نساء نازل شد.
چون در آیات گذشته به مسلمانان آزادی عمل برای در هم کوبیدن منافقان و دشمنان خطرناک داخلی داده شده، برای این که مبادا کسانی از این قانون سوء استفاده کنند و با افرادی که دشمنی دارند به نام منافق بودن تصفیه حساب خصوصی کنند در این آیه و آیه بعد احکام قتل اشتباهی و قتل عمد بیان شده است،
نخست در این آیه می فرماید: و ما کان لمؤمن أن يقتل مؤمنا إلا خطا؛ و هيچ مؤمنى را نرسد که مؤمن ديگر را بکشد، مگر از روی اشتباه.
سپس جریمه و کفاره قتل اشتباهی و غیر عمد را در سه مورد بیان می کند:
#مرحله_اول:
اینکه فرد بی گناهی که از روی اشتباه کشته شده متعلق به خانواده مسلمانی باشد؛ در این صورت، قاتل باید دو کار را انجام دهد یکی اینکه برده مسلمانی را آزاد کند و دیگر اینکه دیه مقتول را به خانواده مقتول بپردازد. که می فرماید:
و من قتل مؤمنا خطا فتحرير رقبة و دية مسلمة إلى أهلة؛ و هر کسی مؤمنى را به اشتباه کشت، پس باید برده ی مؤمنى را آزاد کند و دیه مقتول را به خانواده اش تسلیم کند.
سپس می فرماید: إلا أن يصدقوا؛ مگر آنکه خانواده مقتول، از دیه قاتل بگذرند.
#مورد_دوم:
اینکه مقتول مؤمن، وابسته به خاندانى باشد که با مسلمانان دشمنی دارند، در این صورت کفاره قتل اشتباهی تنها آزاد نمودن برده مسلمان است. که می فرماید:
فإن كان من قوم عدو لكم و هو مؤمن فتحرير رقبة مؤمنة؛ و اگر مقتول با آنکه مؤمن است ، از قومى است که با شما دشمن است جریمه اش فقط آزاد کردن یک برده مؤمن است.
پرداخت دیه به جمعیتی که تقویت مالی آنان خطری برای مسلمانان محسوب خواهد شد ضرورت ندارد.
#مورد_سوم:
اینکه خاندان مقتول از کافرانی باشند که با مسلمانان هم پیمان هستند، در این صورت برای احترام به پیمان باید، علاوه بر آزاد کردن یک برده مسلمان خون بهای او را به بازماندگانش بپردازند. که می فرماید:
و إن کان من قوم بینکم و بینهم میثاق فدیة مسلمة إلى أهله و تحرير رقبة مؤمنة؛ و اگر از قومی باشد که میان شما و آنان پیمان است، پس دیه او را به خانواده اش تسلیم کند و برده مؤمنى را آزاد سازد.
سپس در مورد کسانی که دسترسی به آزاد کردن برده ندارند یعنی قدرت مالی ندارند و یا برده ای پیدا نمی کنند می فرماید:
فمن لم یجد فصیام شهرين متتابعین؛ و اگر نیافت، پس دو ماه متوالی روزه بگیرد.
و در پایان می فرماید:
توبة من الله و کان الله علیما حکیما؛ این توبه الهی است و خداوند دانا و حکیم است. این تبدیل شدن آزاد کردن برده به دو ماه روزه گرفتن یک نوع تخفیف و توبه الهی است.
ادامه دارد...
✍تهیه و تنظیم : استادعاشوری