✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_88
🌹 آیه ۹۲ سوره نساء - بخش۱
💥 وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِناً إلَّا خَطَاً وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَاً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ وَ دِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلَّآ أَنْ يَصَّدَّقُواْ فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَّكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَ إِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِّيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىْ أَهْلِهِ وَ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ فَمَنْ لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِّنَ اللَّهِ وَ كَانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيما.
ً
#ترجمه: و هیچ مؤمنى را نرسد كه مؤمن دیگر را بكُشد، مگر از روى اشتباه، و هر كسى مؤمنى را به اشتباه كشت، پس باید برده ى مؤمنى را آزاد كند و خون بهای مقتول را به خانواده اش تسلیم كند، مگر آنكه (خانواده ى مقتول، از دیه ى قاتل) بگذرند و اگر (مقتول) با آنكه مؤمن است، از قومى است كه با شما دشمن است (جریمه اش فقط) آزاد كردن یک برده ى مؤمن است و اگر از قومى باشد كه میان شما و آنان پیمان است، پس دیه ى او را به خانواده اش تسلیم كند و برده ى مؤمنى را آزاد سازد. و اگر (برده اى براى آزاد كردن، یا پولى براى خرید برده) نیافت، پس دو ماه متوالی روزه بگیرد. این توبه الهی است و خداوند دانا و حكیم است.
🌷 #تحریر: آزاد کردن
🌷 #رقبة: گردن ، منظور در این آیه برده است.
🌷 #تحریر_رقبة: آزاد کردن برده
🌷 #دیة: خون بها ، دیه
🌷 #مسلمة: تسلیم شده
🌷 #أهل: خانواده
🌷 #یصدقوا: بگذرد
🌷 #عدو: دشمن
🌷 #لم_یجد: نمی یابد
🌷 #صیام: روزه
🌷 #شهرین_متتابعین: دو ماه متوالی
🔴 #شأن_نزول_آیه:
یکی از بت پرستان مکه به نام حارث بن یزید با دستیاری ابوجهل، مسلمانى را به نام «عیّاش بن ابى ربیعه» به خاطر مسلمان بودنش او را سالها شکنجه می داد،
پس از هجرت مسلمانان به مدینه، عیاش نیز به مدینه هجرت کرد.
اتفاقا روزى حارث را در مدینه دید و او را به عنوان دشمن و كافر شكنجه گر كشت. در حالی که حارث توبه کرده بود و مسلمان شده بود ولی عیاش نمی دانست که حارث مسلمان شده بود.
خبر به پیامبر دادند، و آیه ۹۲ سوره نساء نازل شد.
چون در آیات گذشته به مسلمانان آزادی عمل برای در هم کوبیدن منافقان و دشمنان خطرناک داخلی داده شده، برای این که مبادا کسانی از این قانون سوء استفاده کنند و با افرادی که دشمنی دارند به نام منافق بودن تصفیه حساب خصوصی کنند در این آیه و آیه بعد احکام قتل اشتباهی و قتل عمد بیان شده است،
نخست در این آیه می فرماید: و ما کان لمؤمن أن يقتل مؤمنا إلا خطا؛ و هيچ مؤمنى را نرسد که مؤمن ديگر را بکشد، مگر از روی اشتباه.
سپس جریمه و کفاره قتل اشتباهی و غیر عمد را در سه مورد بیان می کند:
#مرحله_اول:
اینکه فرد بی گناهی که از روی اشتباه کشته شده متعلق به خانواده مسلمانی باشد؛ در این صورت، قاتل باید دو کار را انجام دهد یکی اینکه برده مسلمانی را آزاد کند و دیگر اینکه دیه مقتول را به خانواده مقتول بپردازد. که می فرماید:
و من قتل مؤمنا خطا فتحرير رقبة و دية مسلمة إلى أهلة؛ و هر کسی مؤمنى را به اشتباه کشت، پس باید برده ی مؤمنى را آزاد کند و دیه مقتول را به خانواده اش تسلیم کند.
سپس می فرماید: إلا أن يصدقوا؛ مگر آنکه خانواده مقتول، از دیه قاتل بگذرند.
#مورد_دوم:
اینکه مقتول مؤمن، وابسته به خاندانى باشد که با مسلمانان دشمنی دارند، در این صورت کفاره قتل اشتباهی تنها آزاد نمودن برده مسلمان است. که می فرماید:
فإن كان من قوم عدو لكم و هو مؤمن فتحرير رقبة مؤمنة؛ و اگر مقتول با آنکه مؤمن است ، از قومى است که با شما دشمن است جریمه اش فقط آزاد کردن یک برده مؤمن است.
پرداخت دیه به جمعیتی که تقویت مالی آنان خطری برای مسلمانان محسوب خواهد شد ضرورت ندارد.
#مورد_سوم:
اینکه خاندان مقتول از کافرانی باشند که با مسلمانان هم پیمان هستند، در این صورت برای احترام به پیمان باید، علاوه بر آزاد کردن یک برده مسلمان خون بهای او را به بازماندگانش بپردازند. که می فرماید:
و إن کان من قوم بینکم و بینهم میثاق فدیة مسلمة إلى أهله و تحرير رقبة مؤمنة؛ و اگر از قومی باشد که میان شما و آنان پیمان است، پس دیه او را به خانواده اش تسلیم کند و برده مؤمنى را آزاد سازد.
سپس در مورد کسانی که دسترسی به آزاد کردن برده ندارند یعنی قدرت مالی ندارند و یا برده ای پیدا نمی کنند می فرماید:
فمن لم یجد فصیام شهرين متتابعین؛ و اگر نیافت، پس دو ماه متوالی روزه بگیرد.
و در پایان می فرماید:
توبة من الله و کان الله علیما حکیما؛ این توبه الهی است و خداوند دانا و حکیم است. این تبدیل شدن آزاد کردن برده به دو ماه روزه گرفتن یک نوع تخفیف و توبه الهی است.
ادامه دارد...
✍تهیه و تنظیم : استادعاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_89
🌹 آیه 92 سوره نساء - بخش2
💥 وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِناً إلَّا خَطَاً وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَاً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ وَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلَّآ أَنْ يَصَّدَّقُواْ فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَّكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِّيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىْ أَهْلِهِ وَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ فَمَنْ لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِّنَ اللَّهِ وَ كَانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيما
ً
#ترجمه: و هیچ مؤمنى را نرسد كه مؤمن دیگر را بكُشد، مگر از روى اشتباه، و هر كسى مؤمنى را به خطا كشت، پس باید برده ى مؤمنى را آزاد كند و خون بهاى كشته را به خانواده اش تسلیم كند، مگر آنكه (خانواده ى مقتول، از دیه ى قاتل) بگذرد و اگر (مقتول) با آنكه مؤمن است، از قومى است كه با شما دشمن است (جریمه اش فقط) آزاد كردن یک برده ى مؤمن است و اگر از قومى باشد كه میان شما و آنان پیمان است، پس دیه ى او را به خانواده اش تسلیم كند و برده ى مؤمنى را آزاد سازد. و اگر (برده اى براى آزاد كردن، یا پولى براى خرید برده) نیافت، پس دو ماه متوالی روزه بگیرد. این توبه الهی است و خداوند دانا و حكیم است.
🔴 در جلسه قبلی به ترجمه کلمه ها و شأن نزول آیه و شرح آیه پرداختیم.
🌸 پرداخت دیه آثارى دارد:
1⃣ مرهمى براى بازماندگان مقتول است.
2⃣ جلوگیرى از بى مبالاتى مردم است، تا نگویند قتل خطایى، بها ندارد.
3⃣ احترام به جان افراد و امنیّت اجتماعى است.
4⃣ جبران خلأ اقتصادى است كه در اثر قتل پیدا مى شود.
🔴 در آیه مقدار #دیه بیان نشده، تا نیاز به اهل بیت پیامبر بیشتر احساس شود.
🔹#پيامهای _یه92سوره نساء 🔹
✅ قتل بى گناه، در #اسلام حرام است.
✅ احترام جان #مسلمان تا حدّى است كه از قتل اشتباهی هم نمى توان به آسانى گذشت.
✅ #خطا، یكى از ملاک هاى رفع تكلیف یا تخفیف در كیفر است.
✅ #آزادى، نوعى حیات و زندگی است. وقتى حیات یک نفر گرفته مى شود، به جبرانش باید یک نفر را آزاد كرد.
✅ آزادى #بردگان، در لابلاى برنامه هاى اسلام گنجانده شده است.
✅ به هركسی نباید #دیه داد، باید به خانواده مقتول داد تا حقّ به حق دار برسد.
✅ خانواده ى #مقتول، مالک خون بها مى شود.
✅ تعیین دیه ى خطاكار، رمز وجود جریمه در نظام اسلامى است.
✅ در حالات هیجانى، عواطف و رحم نباید فراموش شود و #عفو از خطاكار، یک صدقه ى پسندیده است.
✅ ارزش #عهد و #پیمان تا آنجاست كه گاهى كافر را در ردیف مؤمن قرار می دهد. خون بها را به كافرى كه هم پیمان است باید داد.
✅ نوع جریمه ها باید از یک سو به نفع افراد مؤمن باشد و از سوى دیگر سبب تقویت جامعه ى کافران نگردد. لذا پرداخت دیه و خون بها به دشمن حربى، ممنوع است.
✅ شرط #ایمان برای آزاد کردن برده، تشویقی است برای بردگان که به سراغ پذیرش اسلام بروند.
✅ روزه روزهای پشت سر هم ، وسیله ای برای پاکسازی #روح است.
✅ قوانین الهی بر اساس علم و حکمت است.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قران_جلسه_46
🌹 آیه ۴۵ سوره مائده
وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَآ أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَ الْأَنفَ بِالْأَنفِ وَ الْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَّهُ وَمَن لَّمْ يَحْكُم بِمَآ أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالمُونَ
#ترجمه: و در آن (تورات) برایشان مقرر کردیم كه (در قصاص) جان در برابر جان و چشم در برابر چشم و بینى در برابر بینى و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان باشد و همه ى زخم ها قصاص است.
پس هر كه آن را صدقه دهد، كفّاره ى گناهانش محسوب شود و كسانى كه به آنچه خدا نازل فرموده حكم نكنند، پس آنان همان ستمگرانند.
🌷 #كَتَبْنَا: نوشتیم، مقرر کردیم
🌷 #النَّفْسِ: جان
🌷 #الْعَيْن: چشم
🌷 #الْأَنْف: بینی
🌷ِ #الْأُذُن: گوش
🌷 #السِّنِّ: دندان
🌷 #الْجُرُوح: زخم ها
🌷 #قِصَاص: مقابله به مثل در جنایت عمدی. قص و قصص به معنی تعقیب است چون انتقام در تعقیب جنایت است لذا آن را قصاص گفته اند.
🌷 #تَصَدَّقَ: صدقه دهد
🌷 #كَفَّارَة: کفاره گناه - کفاره گناه یعنی عملی است که گناه را پوشانیده و از بین می برد.
اين آيه قسمتی از احكام قصاص و حدود الهى تورات را شرح مى دهد، که می فرماید: در تورات قانون #قصاص را مقرّر داشتيم كه اگر كسى عمداً بی گناهى را به قتل برساند اولياى مقتول مى توانند قاتل را در مقابل اعدام نمايند» « وَ كَتَبْنا عَلَيْهِمْ فِيها أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ؛ و در آن برایشان مقرر کردیم که جان در برابر جان قصاص است. » منظور از فیها (در آن) تورات می باشد.
در #تورات آمده که اگر کسی به طور عمد بی گناهی را به قتل برساند اولیای مقتول می توانند قاتل را در مقابل اعدام نمایند.
و اگر كسى عمدا آسيب به چشم ديگرى برساند و آن را از بين ببرد او نيز مى تواند، چشم او را از بين ببرد «وَ الْعَيْنَ بِالْعَيْنِ: #چشم در برابر چشم. و همچنين اگر کسی عمدا به بينى کسی آسیب برساند، جايز است بينى جانى هم آسیب دیده شود. « وَ الْأَنْفَ بِالْأَنْفِ؛ و #بینی در برابر بینی » و نيز در مقابل بريدن گوش، بريدن گوش طرف، مجاز است» « وَ الْأُذُنَ بِالْأُذُنِ: و #گوش در برابر گوش » و اگر كسى دندان ديگرى را عمدا بشكند او مىتواند دندان جانى را در مقابل بشكند « وَ السِّنَّ بِالسِّنِّ؛ و #دندان در برابر دندان »
و بطور كلى هر كسی جراحت و زخمى به ديگرى بزند، در مقابل مىتوان #قصاص كرد «وَ الْجُرُوحَ قِصاصٌ: و همه ی زخم ها قصاص است»
بنابراين، حكم قصاص بطور عادلانه و بدون هيچ گونه تفاوت از نظر نژاد و طبقه اجتماعى و طايفه و شخصيّت اجرا مى گردد. ولى براى آن كه اين توهّم پيش نيايد كه خداوند قصاص كردن را الزامى شمرده و دعوت به مقابله به مثل نموده است، به دنبال اين حكم مى فرمايد: « فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفّارَةٌ لَهُ؛ پس هر که آن را صدقه دهد، کفاره ی گناهانش محسوب شود. » منظور از #صدقه در اینجا یعنی عفو کند. و در پايان آيه مى فرمايد: « وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِما أَنْزَلَ اللّهُ فَأُولئِكَ هُمُ الظّالِمُونَ؛ و کسانی که به آنچه خدا نازل فرموده حکم نکنند، پس آنان همان ستمگرانند» اینهایی که بیان شد در تورات آمده و #دیه نیست، مجرم یا قصاص مى شود یا عفو. امّا در #اسلام، دیه به عنوان راه سوّم مطرح است.
🔹پيام های آیه ۴۵ سوره مائده 🔹
✅ همه ى انسان ها، از هر نژاد و قبیله، فقیر و غنى، در مقابل قانون یكسانند، و خون كسى رنگین تر از دیگرى نیست.
✅ #قصاص، در ادیان پیشین هم بوده است.
✅ #صدقه، تنها انفاق مالى نیست، عفو و گذشت از مجرم هم نوعى صدقه است.
✅ عفو ما از #مجرم، عفو الهى را به دنبال دارد.
✅ در #اسلام همراه مسایل كیفرى، مسایل اخلاقى هم مطرح است.
✅ جریمه ى مالى و زندان، به تنهایى نمى تواند عاملى براى بازداشتن #مجرم از جرم باشد.
✅ اگر حكم خدا جارى نشود، ظلم جامعه را فرا مى گیرد. البتّه میان زن ومرد در حكم قصاص، تفاوت هاى حكیمانه اى در كتب فقهى بیان شده است.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری