✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ #تفسیر_قرآن_جلسه_29 🌹 آیه ۳۶ سوره أنعام 💥 إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ ۘ وَ الْمَوْتَىٰ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ (۳۶) #ترجمه: فقط كسانی [دعوتت را] پاسخ می ‌دهند كه [سخنانت را با تدبّر و اندیشه‌] می‌ شنوند، و خدا مرده دلان را بر می ‌انگیزد، سپس به سوی او باز ‌گردانده می شوند (۳۶) 🌷 #يَسْمَعُونَ: می شنوند 🌷 #الْمَوْتَىٰ: مردگان 🌷 #يَبْعَثُهُمُ: بر می انگیزد 🌷 #إِلَيْه: به سوی او 🌷 #يُرْجَعُونَ: باز گردانده می شوند این آیه در مکه نازل شده است و در ادامه آیات قبلی است. براى تكميل موضوع آیات قبلی و دلدارى بيشتر به #پيامبر_اسلام «صلّى اللّه عليه و آله و سلم» مى‌ فرماید: «إِنَّما يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ؛ فقط کسانی [دعوتت را] پاسخ می دهند که [سخنانت را با تدبر و اندیشه] می شنوند» #قرآن در این آیه از کسانی که ایمان نمی آورند و پیامبر و قرآن را باور ندارند با تعبیر مردگان یاد کرده است، که می فرماید: «وَ الْمَوْتى يَبْعَثُهُمُ اللّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ؛ و #خدا مرده دلان را بر می انگیزد سپس به سوی او باز گردانده می شوند» آن روز است كه با مشاهده صحنه‌ هاى رستاخيز باور مى کنند، ولى باورشان آن موقع دیر است و سودى برای آنها نخواهد داشت. 🔹پیام های آیه ۳۶ سوره أنعام🔹 ✅ شنیدن و‌ پذیرفتن #حق، نشانه ی زندگی معنوی و زنده دلی است. ✅ کسی که #زندگی_معنوی ندارد و حق پذیر نیست، مرده دل است. ✅ کسانی که #خدا و #پیامبر و قرآن را باور نمی کنند یک روزی که روز قیامت است همه این ها را باور خواهند کرد ولی آن روز دیر است و سودی برای آنها نخواهد داشت. ✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری

✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ #تفسیر_قرآن_جلسه_32 🌹 آیه ۳۹ سوره أنعام 💥وَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا صُمٌّ وَبُكْمٌ فِي الظُّلُمَاتِ ۗ مَنْ يَشَإِ اللَّهُ يُضْلِلْهُ وَمَنْ يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ #ترجمه: و كسانی كه آیات ما را تكذیب كردند، كرها و لال‌هایی فرو رفته در تاریكی ‌ها هستند و خدا هر كه را بخواهد گمراه می کند و هر که را بخواهد بر راه مستقیم قرار می ‌دهد. 🌷 #كَذَّبُوا: تکذیب کردند 🌷 #صُم: کر 🌷 #بُكْم: لال 🌷 #الظُّلُمَات: تاریکی ها 🌷 #مَنْ_يَشَأ: هر که را بخواهد 🌷 #صِرَاط: راه این آیه همانند سایر آیات سوره أنعام در مکه نازل شده است. بار ديگر #قرآن به بحث از منكران لجوج مى ‌پردازد، مى‌ فرماید: «وَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا صُمٌّ وَ بُكْمٌ فِي الظُّلُمات؛ و کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، کرها و لال هایی فرو رفته در تاریکی ها هستند» نه گوش شنوايى دارند كه حقايق را بشنوند، و نه زبان حقّگويى كه اگر حقيقتى را درک كردند براى ديگران بازگو كنند. و به دنبال آن مى ‌فرمايد: « مَنْ يَشَأِ اللّهُ يُضْلِلْهُ وَ مَنْ يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ؛ و #خدا هر که را بخواهد گمراه می کند و هر که را بخواهد بر راه مستقیم قرار می دهد» گاهى اعمال فوق العاده زشتى از #انسان سر مى ‌زند كه بر اثر تاريكى وحشتناكى روح او را احاطه خواهد كرد، چشمان حقيقت بين از او گرفته مى ‌شود، و گوش او صداى حقّ را نمى‌ شنود، و زبان او از گفتن حقّ باز مى‌ ماند. امّا به عكس گاهى چنان كارهاى نيک فراوان از او سر مى‌ زند كه يم دنيا نور و روشنايى به روح او مى ‌پاشد، ديد و درک او وسيعتر و فكر او پرفروغتر و زبان او در گفتن حقّ، گوياتر مى ‌شود، اين است معنى #هدايت و گمراهی كه به اراده خدا نسبت داده مى‌ شود. 🔹پیام های آیه ۳۹ سوره أنعام🔹 ✅ #کفر و #لجاجت، تاریکی و ظلمتی است که سبب محروم شدن انسان از بهره گیری از ابزار شناخت می شود. ✅ تکذیب و کتمان #حق، گنگی و نشنیدن حق، کری است. ✅ نتیجه ی تکذیب #آیات_الهی، گمراهی و قهر الهی است. ✅ حرکت در #راه_مستقیم، گوش شنوا و زبان حقگو و روشنایی درون می خواهد. ✍تهیه و تنظیم :استاد عاشوری

✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ #تفسیر_قران_جلسه_44 🌹 آیات ۵۷ و ۵۸ سوره أنعام 💥قُلْ إِنِّي عَلَىٰ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَكَذَّبْتُمْ بِهِ ۚ مَا عِنْدِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِٓ ۚ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۖ يَقُصُّ الْحَقَّ ۖ وَهُوَ خَيْرُ الْفَاصِلِينَ (۵۷) 💥قُلْ لَوْ أَنَّ عِنْدِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِيَ الْأَمْرُ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ ۗ وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِالظَّالِمِينَ (۵۸) #ترجمه: بگو: همانا من بر دلیل روشنی از سوی پروردگارم هستم و حال آنكه شما آن را تكذیب كردید، عذابی كه به آن شتاب دارید در اختیار من نیست. فرمان فقط به دست خداست، همواره حقّ را بیان می ‌كند و او بهترین داوران و جداكنندگان [حق از باطل‌] است (۵۷) بگو: اگر عذابی كه به آن شتاب دارید در اختیار من بود، یقیناً كار میان من و شما به سرعت تمام شده بود؛ و خدا به ستمكاران داناتر است (۵۸) 🌷 #بَيِّنَة: دلیلی روشن 🌷 #كَذَّبْتُمْ: تکذیب کردید 🌷 #عِنْدِي: نزد من 🌷 #تَسْتَعْجِلُونَ: شتاب می کنید 🌷 #يَقُصُّ: بیان می کند 🌷 #خَيْرُ_الْفَاصِلِين: بهترین جداکنندگان 🌷 #لَقُضِيَ: تمام شده بود 🌷 #الْأَمْر: کار 🌷 #أَعْلَم: داناتر این آیات همانند سایر آیات سوره أنعام در #مکه نازل شده است. در آيه ۵۷ سوره أنعام به مشرکان پاسخ مى‌ ‌دهد و آن اين كه «قُلْ إِنِّي عَلى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّي وَ كَذَّبْتُمْ بِه؛ بگو: همانا من بر دلیل روشنی از سوی پروردگارم هستم و حال آنکه شما آن را تکذیب کردید» خلاصه در اين آيه نيز #پيامبر «صلّى اللّه عليه و آله» مأمور است روى اين نكته تكيّه كند كه مدرک من در مسألۀ خداپرستى و مبارزه با بت مانند #قرآن كاملاً روشن و آشكار مى‌ باشد و انكار و تكذيب شما چيزى از اهميّت آن نمى ‌كاهد. سپس به يكى از بهانه جويی هاى مشرکان اشاره مى ‌كند و آن اين كه آنها مى ‌گفتند اگر تو بر حقّ هستى كيفرهايى كه ما را به آن هشدار می دهی زودتر بياور؛ #پيامبر «صلّى اللّه عليه و آله» در پاسخ آنها مى ‌فرمايد: « ما عِنْدِي ما تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ إِنِ الْحُكْمُ إِلاّ لِلّهِ؛ عذابی که به آن شتاب دارید در اختیار من نیست. فرمان فقط به دست خداست» يعنى هر گونه فرمان در عالم آفرينش و تكوين و در عالم احكام دينى و تشريع به دست خداست. و سپس به عنوان تأكيد مى‌ فرماید: «يَقُصُّ الْحَقَّ وَ هُوَ خَيْرُ الْفاصِلِينَ؛ همواره #حق را بیان می کند و او بهترین داوران و جداکنندگان [حق از باطل] است» زيرا كسى كه علمش از همه بيشتر و قدرت كافى براى اعمال علم و دانش خود نيز داشته باشد او بهترين جداكنندگان حقّ از باطل است. در آيه ۵۸ #سوره_أنعام به پيامبر دستور مى‌ دهد كه در برابر مطالبه عذاب و كيفر از ناحيه اين جمعيّت لجوج و نادان به آنها «قُلْ لَوْ أَنَّ عِنْدِي ما تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِيَ الْأَمْرُ بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ؛ بگو: اگر عذابی که به آن شتاب دارید در اختیار من بود، یقینا کار میان من و شما به سرعت تمام شده بود» امّا براى اين كه تصوّر نكنند مجازات آنها به دست فراموشى سپرده شده در پايان مى‌ فرمايد: «وَ اللّهُ أَعْلَمُ بِالظّالِمِينَ؛ و #خدا به ستمکاران داناتر است» 🔹پیامهای آیات ۵۷و۵۸ سوره أنعام ✅ دعوت #پیامبران بر اساس دلیل روشن است ✅ #پیامبر_اسلام بر قرآن که دلیل روشن اوست احاطه ی کامل دارند ✅ عجله ی مردم، حکمت #خدا را تغییر نمی دهد ✅ #خدا طبق حکمت و سنت خود، به ظالمان مهلت می دهد

✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ #تفسیر_قران_جلسه_50 🌹 آیات ۶۶ تا ۶۷ سوره أنعام 💥وَكَذَّبَ بِهِ قَوْمُكَ وَهُوَ الْحَقُّ ۚ قُلْ لَسْتُ عَلَيْكُمْ بِوَكِيلٍ(۶۶) 💥لِكُلِّ نَبَإٍ مُسْتَقَرٌّ ۚ وَسَوْفَ تَعْلَمُونَ (۶۷) #ترجمه: و قوم تو [قرآن‌] را در حالی كه حقّ است تكذیب كردند؛ بگو: من بر شما صاحب اختیار نیستم(۶۶) برای هر خبری قرارگاهی است، و به زودی خواهید دانست (۶۷) 🌷 #کَذَّبَ: تکذیب کرد 🌷 #لَسْتُ: نیستم 🌷 #نَبَإ: خبر 🌷 #مسْتَقَر: قرارگاه اين آيات همانند سایر آیات ‌سوره انعام در #مکه نازل شده است. این آیات در حقيقت تكميل‌‌ بحثى است كه پيرامون دعوت به سوى #خدا و معاد و حقايق اسلام و ترس از مجازات الهى در آيات پيشين گذشت. نخست به این ‌مورد اشاره می کند که قوم قريش و مردم مكّه تعليمات پیامبر را تكذيب كردند در حالى كه همه حقّ است که به #پیامبر_اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: «وَ كَذَّبَ بِهِ قَوْمُكَ وَ هُوَ الْحَقُّ؛ و قوم تو [قرآن] را در حالی که حق است تکذیب کردند» بنابراين، تكذيب و انكار آنان از اهميّت اين حقايق نمى‌ كاهد، هر چند مخالفان و منكران زياد باشند. سپس به #پیامبر دستور مى ‌دهد كه «قُلْ لَسْتُ عَلَيْكُمْ بِوَكِيل؛ بگو: من بر شما صاحب اختیارنیستم» منظور از #وكيل كسى است كه مسئول هدايت عملى و ضامن ديگران بوده باشد. سپس با يک جمله كوتاه و پرمعنى به آنها هشدار مى ‌دهد، و به دقّت كردن در انتخاب راه صحيح دعوت مى‌ كند، و مى‌ فرماید: «لِكُلِّ نَبَإٍ مُسْتَقَرٌّ ۚ وَسَوْفَ تَعْلَمُونَ؛ برای هر خبری قرارگاهی است و به زودی‌ خواهید دانست» خبرى كه #خدا و #پيامبر «صلّى اللّه عليه و آله» به شما داده سرانجام در اين جهان يا جهان ديگر قرارگاهى دارد، و سرانجام در موعد مقرّر انجام خواهد يافت، و به زودى باخبر خواهيد شد. 🔹پیام های آیات ۶۶تا۶۷ سوره أنعام ✅ وقتی راه شما #حق باشد، از تکذیب مردم نگران نباشید. ✅ تحقق همه ی خبرها و برنامه های الهی ، قطعی و بر اساس حکمت و زمان بندی معین است. ✅ اگر چه مجبور به #ایمان آوردن نیستید، ولی فکر عاقبت و فرجام کار خودتان باشید. ✍تهیه و تنظیم : استادعاشوری

✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ 🌹 #تفسیر_قران_جلسه_53 🌹 آیه ۷۳ سوره أنعام 💥وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ ۖ وَ يَوْمَ يَقُولُ كُنْ فَيَكُونُ ۚ قَوْلُهُ الْحَقُّ ۚ وَ لَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ ۚ عَالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهَادَةِ ۚ وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ. و او کسی است كه آسمان ‌ها و زمین را به حق آفرید؛ و روزی‌ كه می ‌گوید: باش، پس بی‌ درنگ می‌ باشد؛ گفتارش حقّ است؛ و روزی كه در صور دمیده شود فرمانروایی و حاكمیّت مطلق ویژه اوست، دانای نهان و آشكار است، و او حكیم و آگاه است. 🌷 #السَّمَاوَات: آسمان ها 🌷 #الْأَرْض: زمین 🌷 #يَوْم: روز 🌷 #يَقُولُ: می گوید 🌷 #قَوْلُهُ: گفتارش 🌷 #الْمُلْكُ: فرمانروایی 🌷 #يَوْم: روز 🌷 #يُنْفَخُ: دمیده می شود 🌷 #الصُّور: شیپور، شاخی که در آن دمیده می شود 🌷 #عَالِم: دانا 🌷 #الْغَيْب: نهان 🌷 #الشَّهَادَة: آشکار 🌷 #خبیر: آگاه اين آيه همانند سایر آیات سوره أنعام در #مکه نازل شده است. در حقيقت دليلى است بر مطالب آيه قبل و دليلى است بر لزوم تسليم در برابر پروردگار. لذا نخست مى‌ فرماید: «وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ؛ و او کسی است که آسمان ها و زمین را به #حق آفرید» تنها چنين كسى كه مبدأ عالم هستى است، شايسته رهبرى مى ‌باشد و بايد تنها در برابر فرمان او تسليم بود، زيرا همه چيز را براى هدف صحيحى آفريده است. سپس مى‌فرمايد: «وَ يَوْمَ يَقُولُ كُنْ فَيَكُونُ؛ و روزی که می گوید: باش، پس بی درنگ می باشد» یعنی آن روز که فرمان می دهد #قیامت برپا شود فوری برپا می شود‌. بعد اضافه مى‌كند كه «قَوْلُهُ الْحَقُّ؛ گفتار خدا حق است» يعنى همان طور كه آغاز آفرينش بر اساس هدف و نتيجه و مصلحت بود، #قیامت نيز همان گونه خواهد بود. «وَ لَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ؛ و روزی که در صور دمیده شود فرمانروایی و حاکمیت مطلق ویژه اوست» درست است كه مالكيّت و حكومت خداوند بر تمام عالم هستى از آغاز جهان بوده و تا پايان جهان و در عالم قيامت ادامه خواهد داشت. ولى از آنجا كه در اين #جهان يک سلسله عوامل و اسباب در پيشبرد هدف ها و انجام كارها مؤثّر است گاهى اين عوامل و اسباب #انسان را از خداوند كه مسبب الاسباب است غافل مى‌ كند، امّا در آن روز كه همه اين اسباب از كار مى‌افتد، مالكيّت و حكومت او از هر زمان آشكارتر و روشنتر مى‌گردد. و در پايان آيه اشاره به چند صفت از صفات #خدا نموده، مى‌ فرماید: عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ؛ دانای نهان و آشکار است و او حکیم و آگاه است» يعنى، به مقتضاى علم و آگاهيش اعمال بندگان را مى ‌داند و به مقتضاى قدرت و حكمتش به هر كسی جزاى مناسب مى ‌دهد. 🔹پیامهای آیه ۷۳ سوره أنعام🔹 ✅ #آفرینش، حکیمانه و هدفدار است. ✅ برای اراده ی خداوند، هیچ مانعی نیست. ✅ #غیب و #شهود، نهان و آشکار، برای خداوند یکسان است. ✅ مبنای حکومت الهی بر حکمت و علم است. ✅ در #قیامت، جلوه و نمود قدرت الهی بر همه آشکار می شود. ✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری

✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ #تفسیر_قران_جلسه_56 🌹 آیات ۷۴ تا ۷۹ سوره انعام 🌹 بخش ۳ 🔹پیامهای آیه ۷۴ تا ۷۹ سوره انعام ✅ در شیوه ی دعوت به #حق، باید از بستگان نزدیک شروع کرد. و باید از مسایل اصلی سخن گفت. ✅ سابقه ی شرک و بت پرستی، به قبل از رسالت #حضرت_ابراهیم باز می گردد. ✅ بت پرستی، انحرافی است که وجدان های سالم و عقل ، از آن انتقاد می کنند. ✅ آنکه #حق را شناخت و به آن دعوت کرد و از چیزی نهراسید، خداوند دید ملکوتی به او می بخشد. ✅ پیامبران، از هدایت ویژه #خدا برخوردارند. ✅ #یقین عالی ترین درجه ی ایمان است. ✅ یکی از شیوه های احتجاج، اظهار همراهی با عقیده ی باطل و سپس رد کردن آن است. ✅ محبوب واقعی کسی است که محدود به مکان، زمان و موقت نباشد. ✅ در انتقاد ، باید از روش گام به گام بهره گرفت. ✅ در راه شناخت، باید به هدایت الهی تکیه کرد و بدون آن نمی توان به سرچشمه ی زلال معارف رسید. ✅ #پیامبران هم به هدایت الهی نیازمندند. ✅ کوچکی و بزرگی اجسام مهم نیست، همه آنها ناپایدارند، پس آن اجسام نمی توانند خدا باشند. ✅ شیوه ی تعلیم حق یا انتقاد از باطل، باید گام به گام باشد. ابتدا نفی ستاره و ماه و در نهایت خورشید ✅ برائت جستن، باید پس از بیان برهان و استدلال باشد. ✅ همین که #راه_حق برای ما روشن شد، با قاطعیت اعلام کنیم و از تنهایی نترسیم. ✅ کسی که از پرستش بت هایی جزیی، مادی، محدود و فانی بگذرد، به معبودی کلی، معنوی، بی نهایت و ابدی می رسد. ✅ در جلوه ها غرق نشوید که دیر یا زود، رنگ می بازند، به #خدا توجه کنید که جلوه آفرین است. ✅ #انسان می تواند به جایی برسد که عقاید باطل نسل ها و عصرها را در هم بشکند. ✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری

✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ #تفسیر_قران_جلسه_84 🌹 آیات ۱۱۶ و ۱۱۷ سوره انعام 💥وَ إِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ۚ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ (۱۱۶) 💥إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ يَضِلُّ عَنْ سَبِيلِهِ ۖ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ (۱۱۷) #ترجمه: و اگر از بیشتر مردم روی زمین پیروی كنی تو را از راه خدا گمراه می‌ كنند؛ آنان فقط از خیال و پندار پیروی می‌ كنند، و تنها به حدس و خیال تكیّه می ‌زنند (۱۱۶) یقیناً پروردگارت به كسی كه از راه او گمراه می ‌شود و نیز به راه یافتگان داناتر است (۱۱۷) 🌷 #يَخْرُصُونَ: از روی حدس و گمان دروغ می گویند 🌷 #أَعْلَم: داناتر 🌷 #يَضِلُّ: گمراه می شود 🌷 #سَبِيل: راه 🌷 #الْمُهْتَدِينَ: راه یافتگان آيات اين سوره در #مكّه نازل شد. در آن زمان مسلمانان شديداً در اقليّت بودند، گاهى اقليّت آنها و اكثريّت قاطع بت ‌پرستان و مخالفان اسلام، ممكن بود اين توهّم را براى بعضى ايجاد كند كه اگر آيين آنها باطل و بى‌ اساس است چرا اين همه پيرو دارد و اگر ما بر حقّيم چرا اين قدر كم هستيم؟ در اين آيات براى دفع اين توهّم خداوند #پيامبر خود را مخاطب ساخته، مى فرمايد: «وَ إِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبِيلِ اللّهِ؛ و‌ اگر از بیشتر مردم روی زمین پیروی کنی تو را از خدا گمراه می کنند» در جمله بعد دليل اين موضوع را بيان مى ‌كند و مى‌ فرمايد: «إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ هُمْ إِلاّ يَخْرُصُونَ؛ آنان فقط از خیال و پندار پیروی می کنند و تنها از روی حدس و گمان #دروغ می گویند» از آنجا كه مفهوم اين است كه اكثريّت به تنهايى نمى‌ توانند راه حقّ را نشان دهند نتيجه آن، اين مى ‌شود كه راه #حقّ را تنها بايد از خداوند گرفت، هر چند طرفداران راه حقّ در اقليّت بوده باشند. لذا دليل اين موضوع را روشن مى‌ سازد كه: «إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ يَضِلُّ عَنْ سَبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ؛ یقینا پروردگارت به کسی که از راه او گمراه می شود و نیز به راه یافتگان داناتر است» ✍تهیه و تنظیم : استادعاشوری

✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ #تفسیر_قران_جلسه_85 🌹 آیات ۱۱۸ و ۱۱۹ سوره انعام 💥فَكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ إِنْ كُنْتُمْ بِآيَاتِهِ مُؤْمِنِينَ (۱۱۸) 💥وَ مَا لَكُمْ أَلَّا تَأْكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ قَدْ فَصَّلَ لَكُمْ مَا حَرَّمَ عَلَيْكُمْ إِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ ۗ وَإِنَّ كَثِيرًا لَيُضِلُّونَ بِأَهْوَآئِهِمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ ۗ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِينَ (۱۱۹) #ترجمه: بنابراین اگر به آیات خدا ایمان دارید، از گوشت حیوان حلال گوشتی كه نام خدا را بر او برده‌ اند بخورید (۱۱۸) و شما را چه شده از آنچه كه نام خدا بر آن برده شده نمی ‌خورید؟ و در صورتی كه آنچه را خدا بر شما حرام نموده برای شما بیان كرده است، مگر چیزی كه به خوردن آن ناچار شوید؛ و قطعاً بسیاری، دیگران را از روی جهل و نادانی با خواسته ‌های نامشروع خود گمراه كرده ‌اند؛ یقیناً پروردگارت به تجاوزكاران داناتر است (۱۱۹) 🌷 #فَكُلُوا: پس بخورید 🌷 #ذُكِرَ: بُرده شده، ذکر شده 🌷 #فَصَّلَ: بیان کرده 🌷 #لَيُضِلُّونَ: گمراه کرده اند 🌷 #أهْوَآئِهِمْ: خواسته های نامشروع 🌷 #الْمُعْتَدِينَ: تجاوزکاران این آیات همانند سایر آیات سوره انعام در #مکه نازل شده است. در آيات گذشته با بيانات گوناگونى حقيقت توحيد، اثبات و بطلان شرک و بت ‌پرستى آشكار گرديد. يكى از نتايج اين موضوع آن است كه مسلمانان بايد از خوردن گوشت حيواناتى كه به نام «بت ها» ذبح مى‌ شد خوددارى كنند، و تنها از گوشت حيواناتى كه به نام #خدا ذبح مى ‌گرديد استفاده نمايد. لذا نخست مى ‌گويد: «فَكُلُوا مِمّا ذُكِرَ اسْمُ اللّهِ عَلَيْهِ إِنْ كُنْتُمْ بِآياتِهِ مُؤْمِنِينَ؛ بنابراین اگر به آیات #خدا ایمان دارید، از گوشت حیوان حلال گوشتی که نام خدا را بر او برده اند بخورید» يعنى، ايمان تنها ادّعا و گفتار و عقيده نيست؛ بلكه بايد در لابلاى عمل نيز آشكار گردد. كسى كه به خداى يكتا #ايمان دارد تنها از اين گوشت ها مى‌ خورد. سپس مى‌ فرمايد: «وَ ما لَكُمْ أَلاّ تَأْكُلُوا مِمّا ذُكِرَ اسْمُ اللّهِ عَلَيْهِ وَ قَدْ فَصَّلَ لَكُمْ ما حَرَّمَ عَلَيْكُمْ؛ و شما را چه شده از آنچه که نام #خدا بر آن برده شده نمی خورید؟ و در صورتی که آنچه را خدا بر شما حرام نموده برای شما بیان کرده است» سپس يک صورت را استثنا نموده، و مى ‌فرمايد: «إِلاّ مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ؛ مگر چیزی که به خوردن آن ناچار شوید» خواه اين اضطرار به خاطر گرفتارى در بيابان و گرسنگى شديد بوده باشد و يا گرفتار شدن در چنگال مشركان و اجبار كردن آنها به اين موضوع. بعد اضافه مى‌ كند كه «وَ إِنَّ كَثِيراً لَيُضِلُّونَ بِأَهْوائِهِمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ؛ و قطعا بسیاری، دیگران را از روی جهل و نادانی با خواسته های نامشروع خود گمراه کرده اند» در پايان مى ‌فرمايد: «إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِينَ؛ یقینا پروردگارت به تجاوزکاران داناتر است» همانها كه با دلايل واهى نه تنها از راه #حقّ منحرف مى‌ شوند بلكه سعى دارند ديگران را نيز منحرف سازند. 🔹پیامهای آیات۱۱۸ و ۱۱۹سوره انعام ✅ غذا و خوراک #مؤمن باید جهت الهی داشته باشد. ✅ برای تحکیم پایه های #توحید، از هر فرصتی، حتی ذبح حیوان باید استفاده کرد. ✅ تغذیه ی #حلال و التزام به احکام ، شرط ایمان است. ✅ هر کسی بدون دلیل حلال های الهی را در خود حرام کند باید توبیخ شود. ✅ خوردن گوشت #حیوان هم اگر رنگ الهی داشته باشد حلال و گرنه حرام است. ✅ همه محرمات الهی، در مکتب آسمانی #اسلام بیان شده است. ✅ اصل و قانون کلی در خوردنی ها، حلال بودن است و هر چه حرام باشد، خداوند بیان می کند. ✅ استفاده از خوردنی های #حرام، در موارد اضطراری جایز است. ✅ تعیین #حلال و #حرام، بر پایه ی دستورات الهی است. ✅ گمراه ساختن مردم، تجاوز به حقوق جامعه است. ✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری

✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ #تفسیر_قران_جلسه_88 🌹 آیات ۱۲۲ و ‌۱۲۳ سوره انعام 💥 أَوَ مَنْ كَانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْنَاهُ وَ جَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا ۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلْكَافِرِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (۱۲۲) 💥 وَ كَذَٰلِكَ جَعَلْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ أَكَابِرَ مُجْرِمِيهَا لِيَمْكُرُوا فِيهَا ۖ وَمَا يَمْكُرُونَ إِلَّا بِأَنْفُسِهِمْ وَمَا يَشْعُرُونَ (۱۲۳) #ترجمه: آیا كسی كه مرده بود و ما او را زنده كردیم، و برای او نوری قرار دادیم تا در پرتو آن در میان مردم زندگی كند، مانند كسی است كه در تاریكی ‌ها است و از آن بیرون شدنی نیست؟! این گونه برای كافران آنچه انجام می‌ ‌دادند، آراسته شد (۱۲۲) و این گونه در هر آبادی و شهری رؤسا و سردمداران گنهكاری قرار دادیم تا در آن نیرنگ زنند، ولی جز به خودشان نیرنگ نمی ‌زنند، و درک نمی ‌كنند. (۱۲۳) 🌷 #مَيْتًا: مرده 🌷 #أحْيَيْنَاه: او را زنده کردیم 🌷 #يَمْشِي_بِهِ_فِي_النَّاس: تا در پرتو آن در میان مردم زندگی کند 🌷‌ #الظلمات: تاریکی ها 🌷 #زُيِّنَ: آراسته شد 🌷 #قریة: اغلب به شهر بزرگ گفته می شود و درباره آبادی کمتر به کار می رود 🌷 #أکابر: بزرگان، رؤسا 🌷 #لیمکروا: تا در آن نیرنگ زنند 🌷 #ما_یشعرون: درک نمی کنند 🔴 #شأن_نزول_آیات: این آیات در مکه نازل شده است. نقل شده است: ابوجهل كه از دشمنان سرسخت اسلام و پيامبر «صلّى اللّه عليه و آله» بود روزى سخت آن حضرت را آزار داد، «حمزه» عموى شجاع پیامبر كه تا آن روز اسلام را نپذيرفته بود و همچنان درباره آيين او مطالعه و انديشه مى ‌كرد، به سراغ ابوجهل رفت و با مشت بر سر او كوفت، ولى ابوجهل به ملاحظه شجاعت فوق العاده حمزه از نشان دادن عكس العمل خوددارى كرد. سپس حمزه به سراغ پيامبر آمد و اسلام را پذيرفت. این آیات درباره اين حادثه نازل گرديد و وضع ايمان حمزه و پافشارى أبوجهل را در كفر مشخّص ساخت. از بعضى روايات نيز استفاده مى‌ شود كه آيه در مورد ايمان آوردن عمّار ياسر و اصرار أبو جهل در كفر نازل گرديده است. در آيات گذشته اشاره به دو دسته مؤمن خالص و كافر لجوج شده بود، در اينجا نيز با ذكر دو مثال جالب و روشن وضع اين دو طايفه مجسّم گرديده است. نخست اين كه افرادى را كه در گمراهى بودند.سپس با پذيرش حقّ تغيير مسير داده ‌اند تشبيه به مُرده ‌اى مى‌ كند كه به فرمان خدا زنده شده است «أَ وَ مَنْ كانَ مَيْتاً فَأَحْيَيْناهُ؛ آیا کسی که مرده بود و ما او را زنده کردیم» «وَ جَعَلْنا لَهُ نُوراً يَمْشِي بِهِ فِي النّاسِ؛ و برای او نوری قرار دادیم تا در پرتو آن در میان مردم زندگی کند» منظور از اين #نور تنها قرآن و تعليمات پيامبر نيست، بلكه علاوه بر اين، ايمان به خدا، بينش و درک تازه ‌اى به #انسان مى ‌بخشد؛ افق ديد او را از زندگى محدود مادّى فراتر برده و در پرتو اين نور مى ‌تواند راه زندگى خود را در ميان مردم پيدا كند، و از بسيارى اشتباهات محفوظ بماند. سپس چنين فردی را با افراد بى ‌ايمان لجوج مقايسه كرده، مى‌ فرماید: «كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُماتِ لَيْسَ بِخارِجٍ مِنْها؛ آیا مانند کسی است که در تاریکی ها است و از آن بیرون شدنی نیست» و سپس اشاره به علّت اين سرنوشت شوم نموده «كَذلِكَ زُيِّنَ لِلْكافِرِينَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ؛ این گونه برای کافران آنچه انجام می دادند، آراسته شد» سپس اشاره به وضع اين رؤسای گمراه و زعماى كفر و فساد كرده مى ‌فرمايد: «وَ كَذلِكَ جَعَلْنا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ أَكابِرَ مُجْرِمِيها لِيَمْكُرُوا فِيها و این گونه در هر آبادی و شهری رؤسا و سردمداران گنهکاری قرار دادیم تا در آن نیرنگ زنند» يعنى، سر انجام نافرمانى و گناه فراوان اين شد كه راهزن راه حقّ شدند و بندگان خدا را از راه منحرف ساختند و در پايان آيه مى فرمايد؛ «وَ ما يَمْكُرُونَ إِلاّ بِأَنْفُسِهِمْ وَ ما يَشْعُرُونَ؛ ولی جز به خودشان نیرنگ نمی زنند و درک نمی کنند» از اين آيه به خوبى استفاده مى ‌شود كه مفاسد و بدبختی هايى كه دامن اجتماعات را مى‌ گيرد از بزرگترها و سردمداران اقوام سرچشمه مى ‌گيرد و آنها هستند كه با انواع حيله و نيرنگ راه خدا را دگرگون ساخته و چهره حقّ را بر مردم مى ‌پوشانند. 🔹پیامهای آیات۱۲۲و۱۲۳سوره انعام ✅ #هدایت، کار خداست، هر چند خود انسان زمینه ی هدایت را فراهم می کند. ✅ استفاده از #تمثیل در تبلیغ و‌ تربیت مؤثر است. ✅ #حق یکی ولی باطل بسیار است. ✅ کارهای انسان بی ایمان، در دید و تفکر او مؤثر است. ✅ سنت الهی، پاسخ دادن به مکر و حیله های دشمنان است. ✅ رؤسای فاسد و مفسد، ریشه ی فساد در جامعه اند. ✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری

✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ #تفسیر_قران_جلسه_90 🌹 آیات ۱۲۵ و‌۱۲۶ سوره انعام 💥فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ ۖ وَ مَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَآءِ ۚ كَذَٰلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ (۱۲۵) 💥 وَ هَٰذَا صِرَاطُ رَبِّكَ مُسْتَقِيمًا ۗ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ (۱۲۶) #ترجمه: پس كسی را كه خدا بخواهد هدایت كند، سینه ‌اش را برای اسلام می‌ گشاید؛ و كسی را كه بخواهد گمراه نماید، سینه ‌اش را چنان تنگ می ‌كند كه گویی به زحمت در آسمان بالا می ‌رود؛ خدا این گونه پلیدی را بر كسانی كه ایمان نمی‌ آورند، قرار می‌ دهد (۱۲۵) و این راه مستقیم پروردگار توست؛ ما آیات را برای گروهی كه متذكّر می‌ شوند بیان كردیم (۱۲۶) 🌷 #يُرِد: بخواهد 🌷 #يَشْرَح: می گشاید 🌷 #صَدْرَه: سینه اش 🌷 #ضَيِّقًا: تنگ 🌷 #حَرَج: سختی 🌷 #يَصَّعَّدُ: بالا می رود 🌷 #رجس: پلیدی 🌷 #صِرَاط: راه 🌷 #فَصَّلْنَا: بیان کردیم 🌷 #يَذَّكَّرُونَ: متذکر می شوند این آیات همانند سایر آیات سوره انعام در #مکه نازل شده است. به دنبال آیات گذشته كه در زمينه مؤمنان راستين و كافران لجوج، بحث مى ‌كرد در اينجا مواهب بزرگى را كه در انتظار دسته اوّل، و بى ‌توفيقی هايى را كه دامنگير دسته دوّم مى ‌شود شرح مى ‌دهد. نخست مى‌ فرمايد: «فَمَنْ يُرِدِ اللّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ وَ مَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً كَأَنَّما يَصَّعَّدُ فِي السَّماءِ؛ پس کسی را که خدا بخواهد، هدایت کند، سینه اش را برای #اسلام می گشاید؛ و کسی را که بخواهد گمراه نماید، سینه اش را چنان تنگ می کند که گویی به زحمت در آسمان بالا می رود» و براى تأكيد اين موضوع اضافه مى ‌كند: «كَذلِكَ يَجْعَلُ اللّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ؛ خدا این گونه پلیدی را بر کسانی که ایمان نمی آورند، قرار می دهد» كراراً گفته‌ ايم كه منظور از #هدايت و «اضلال» الهى فراهم ساختن يا از ميان بردن مقدّمات هدايت در مورد كسانى است كه آمادگى و عدم آمادگى خود را براى پذيرش حقّ با اعمال و رفتار خويش اثبات كرده ‌اند. سپس به عنوان تأكيد بحث گذشته مى‌ گويد: «وَ هذا صِراطُ رَبِّكَ مُسْتَقِيماً؛ و این راه مستقیم پروردگار توست» در پايان آيه باز تأكيد مى ‌كند كه: «قَدْ فَصَّلْنَا الْآياتِ لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ؛ ما آیات را برای گروهی که‌ متذکر می شوند بیان کردیم» 🔹پیامهای آیات ۱۲۵ و ۱۲۶ انعام🔹 ✅ قبول #حق، ظرفیت و زمینه ی درونی می خواهد. ✅ شرح صدر، موهبتی الهی است. ✅ کسی که به حق ایمان نیاورد، به تدریج آلوده می شود. ✅ در #بهشت، خشونت، رقابت، حسرت، تهمت، حسد، دروغ، اندوه و هیچ گونه مرگ و بیماری و فقر راهی ندارد. ✅ برتر از نعمت امنیت و سلامت، در سایه ی لطف مخصوص پروردگار بودن است. ✅ رسیدن به ولایت الهی، در سایه ی عمل و ‌تلاش انسان است. ✍تهیه و تنظیم : استادعاشوری

✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ #تفسیر_قرآن_جلسه_113 🌹 آیه ۱۵۷ سوره انعام أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّآ أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْكِتَابُ لَكُنَّآ أَهْدَىٰ مِنْهُمْ ۚ فَقَدْ جَآءَكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ هُدًى وَ رَحْمَةٌ ۚ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَّبَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَ صَدَفَ عَنْهَا ۗ سَنَجْزِي الَّذِينَ يَصْدِفُونَ عَنْ آيَاتِنَا سُوٓءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوا يَصْدِفُونَ #ترجمه: یا نگویید: اگر كتاب آسمانی بر ما نازل می‌شد، مسلّماً از آنان راه یافته‌تر بودیم، اینك برهانی آشكار و هدایت و رحمتی از سوی پروردگارتان برای شما آمد، پس ستمكارتر از كسی كه آیات خدا را تكذیب كند و از آن‌ها روی بگرداند كیست؟ به زودی كسانی كه از آیات ما روی می‌گردانند، به خاطرِ روی گرداندنشان به عذابی سخت مجازات خواهیم كرد. 🌷 #أَهْدَىٰ: راه یافته تر 🌷 #جَآءَكُمْ: برای شما آمد 🌷 #بَيِّنَة: دلیل آشکار 🌷 #أَظْلَم: ستمکارتر 🌷 #صَدَف: روی گردانی شدید از چیزی بدون تامل و اندیشه 🌷 #يَصْدِفُونَ: روی می گردانند 🌷 #سُوٓء: بد،سخت این آیه همانند سایر آیات سوره انعام در #مکه نازل شده است. در اين آيه همان بهانه به صورت دامنه‌ دارتر و آميخته با ادّعا و غرور بيشتر از مشرکان نقل شده است، و آن اين كه، اگر #قرآن بر آنها نازل نمى‌ شد، ممكن بود ادّعا كنند ما به قدرى براى انجام فرمان الهى آمادگى داشتيم كه هيچ ملّتى به اندازه ما آمادگى نداشت. آيه مى‌ فرمايد: «أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنّا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْكِتابُ لَكُنّا أَهْدى مِنْهُمْ؛ یا نگویید: اگر کتاب آسمانی بر ما نازل می شد، قطعا از آنان راه یافته تر بودیم» #قرآن در برابر اين ادّعاها مى‌ فرمايد: «فَقَدْ جاءَكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ؛ اینک برهانی آشکار و هدایت و رحمتی از سوی پروردگارتان برای شما آمد» سپس می فرماید: «فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَّبَ بِآياتِ اللّهِ وَ صَدَفَ عَنْها؛ پس ستمکارتر از کسی که آیات #خدا را تکذیب کند و از آنها روی بگرداند کیست؟» اشاره به اين كه آنها نه تنها از آيات خدا روى گردانيدند بلكه با شدّت از آن فاصله گرفتند. در پايان آيه، مجازات دردناک اين گونه افراد لجوج و بى‌ فكرى را كه مطالعه نكرده حقايق را به شدّت انكار مى‌ كنند و از آن مى‌ گريزند حتّى سدّ راه ديگران مى‌ شوند، در يک جمله كوتاه و رسا بيان كرده مى‌ فرمايد: «سَنَجْزِي الَّذِينَ يَصْدِفُونَ عَنْ آياتِنا سُوءَ الْعَذابِ بِما كانُوا يَصْدِفُونَ؛ به زودی کسانی که از آیات ما روی می گردانند، به خاطر روی گرداندنشان به عذابی سخت مجازات خواهیم کرد» 🔹پیام های آیه ۱۵۷ سوره انعام🔹 ✅ مشركین #مكّه، به هدایت‏ یافتگى پیروان تورات و انجیل اعتراف داشتند، ولى خود را براى دریافت كتاب آسمانى شایسته‏ تر از آنان مى‏ دانستند. ✅ نزول #قرآن براى همه، اتمام حجّت است. ✅ #قرآن، پرتوىی از ربوبیّت خداوند است. ✅ #قرآن، كتاب هدایت و رحمت است. ✅ پیش از آزمایش، مدّعى زیاد است، ولى امتحان، صداقت‏ ها را آشكار مى‏ كند. ✅ از بزرگترین ظلم‏ ها به انسانیّت، اعراض از كتاب های آسمانى است. ✅ كیفر اعراض از دین #حقّ و پشت كردن به آیات الهى، عذاب شدید است. ✅ عامل اصلى بدبختى‏ هاى #انسان، عملكرد خود اوست. ✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری

بسم الله الرحمن الرحیم #تفسیر_قرآن_جلسه_۳۴ 🌹 آیه ۴۵ سوره اعراف 💥أَلَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَ يَبْغُونَهَا عِوَجاً وَ هُم بِالْأَخِرَةِ كَافِرُونَ #ترجمه: آنان‏ اند كه (مردم را) از راه خدا باز مى‏ دارند و مى‏ خواهند آن را منحرف نشان دهند و همانان به آخرت، كافرند. 🌷 #يَصُدُّونَ: باز می دارند 🌷 #سَبِيل: راه 🌷 #عِوَجًا: منحرف این آیه در #مکه نازل شده است و در ادامه آیه قبلی می باشد. منظور از الذین در این آیه ستمگران که آنان را چنين معرّفى مى‌ كند: {الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللّهِ وَ يَبْغُونَها عِوَجاً وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ كافِرُونَ: آنان اند که (مردم را) از راه #خدا باز می دارند و می خواهند آن را منحرف نشان دهند و همانان به آخرت کافرند} راه خدا، راه توحید، تسلیم، ایمان، هجرت وجهاد است. ستمگران، با ایجاد شبهه و وسوسه، با تبلیغ و تضعیف، با ایجاد بدعت‏ ها و خرافات و نیز مقابله با رهبران حقّ و یأس‏ آفرینى‏ ها و كارشكنى‏ هاى دیگر، مى‏ خواهند راه خدا را ببندند یا در آن تغییر و انحراف به وجود آورند. 🔹پيام های آیه ۴۵ سوره اعراف🔹 ✅ هر گونه جلوگیرى از راه #خدا و ایجاد انحراف در آن، ظلم است و ظلم فرهنگى از بزرگترین ظلم‏ هاست. ✅ دشمن اگر بتواند، آشكارا مى‏ جنگد و به كلى راه حقّ را مى‏ بندد و با طرح‏ هاى مختلف راه حقّ را كج جلوه مى‏ دهد و در مسیر آن، انحراف ایجاد مى‏‌ كند. ✅ ستمگران، منع كنندگان از راه #حقّ، مخرّبان دین و منكران قیامت، همه اهل جهنّم مى‏ باشند. ✍تهیه و تنظیم : استادعاشوری