✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_88
🌹 آیه ۹۲ سوره نساء - بخش۱
💥 وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَقْتُلَ مُؤْمِناً إلَّا خَطَاً وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَاً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ وَ دِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ إِلَّآ أَنْ يَصَّدَّقُواْ فَإِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ عَدُوٍّ لَّكُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ وَ إِنْ كَانَ مِنْ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِّيثَاقٌ فَدِيَةٌ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىْ أَهْلِهِ وَ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُّؤْمِنَةٍ فَمَنْ لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ تَوْبَةً مِّنَ اللَّهِ وَ كَانَ اللَّهُ عَلِيماً حَكِيما.
ً
#ترجمه: و هیچ مؤمنى را نرسد كه مؤمن دیگر را بكُشد، مگر از روى اشتباه، و هر كسى مؤمنى را به اشتباه كشت، پس باید برده ى مؤمنى را آزاد كند و خون بهای مقتول را به خانواده اش تسلیم كند، مگر آنكه (خانواده ى مقتول، از دیه ى قاتل) بگذرند و اگر (مقتول) با آنكه مؤمن است، از قومى است كه با شما دشمن است (جریمه اش فقط) آزاد كردن یک برده ى مؤمن است و اگر از قومى باشد كه میان شما و آنان پیمان است، پس دیه ى او را به خانواده اش تسلیم كند و برده ى مؤمنى را آزاد سازد. و اگر (برده اى براى آزاد كردن، یا پولى براى خرید برده) نیافت، پس دو ماه متوالی روزه بگیرد. این توبه الهی است و خداوند دانا و حكیم است.
🌷 #تحریر: آزاد کردن
🌷 #رقبة: گردن ، منظور در این آیه برده است.
🌷 #تحریر_رقبة: آزاد کردن برده
🌷 #دیة: خون بها ، دیه
🌷 #مسلمة: تسلیم شده
🌷 #أهل: خانواده
🌷 #یصدقوا: بگذرد
🌷 #عدو: دشمن
🌷 #لم_یجد: نمی یابد
🌷 #صیام: روزه
🌷 #شهرین_متتابعین: دو ماه متوالی
🔴 #شأن_نزول_آیه:
یکی از بت پرستان مکه به نام حارث بن یزید با دستیاری ابوجهل، مسلمانى را به نام «عیّاش بن ابى ربیعه» به خاطر مسلمان بودنش او را سالها شکنجه می داد،
پس از هجرت مسلمانان به مدینه، عیاش نیز به مدینه هجرت کرد.
اتفاقا روزى حارث را در مدینه دید و او را به عنوان دشمن و كافر شكنجه گر كشت. در حالی که حارث توبه کرده بود و مسلمان شده بود ولی عیاش نمی دانست که حارث مسلمان شده بود.
خبر به پیامبر دادند، و آیه ۹۲ سوره نساء نازل شد.
چون در آیات گذشته به مسلمانان آزادی عمل برای در هم کوبیدن منافقان و دشمنان خطرناک داخلی داده شده، برای این که مبادا کسانی از این قانون سوء استفاده کنند و با افرادی که دشمنی دارند به نام منافق بودن تصفیه حساب خصوصی کنند در این آیه و آیه بعد احکام قتل اشتباهی و قتل عمد بیان شده است،
نخست در این آیه می فرماید: و ما کان لمؤمن أن يقتل مؤمنا إلا خطا؛ و هيچ مؤمنى را نرسد که مؤمن ديگر را بکشد، مگر از روی اشتباه.
سپس جریمه و کفاره قتل اشتباهی و غیر عمد را در سه مورد بیان می کند:
#مرحله_اول:
اینکه فرد بی گناهی که از روی اشتباه کشته شده متعلق به خانواده مسلمانی باشد؛ در این صورت، قاتل باید دو کار را انجام دهد یکی اینکه برده مسلمانی را آزاد کند و دیگر اینکه دیه مقتول را به خانواده مقتول بپردازد. که می فرماید:
و من قتل مؤمنا خطا فتحرير رقبة و دية مسلمة إلى أهلة؛ و هر کسی مؤمنى را به اشتباه کشت، پس باید برده ی مؤمنى را آزاد کند و دیه مقتول را به خانواده اش تسلیم کند.
سپس می فرماید: إلا أن يصدقوا؛ مگر آنکه خانواده مقتول، از دیه قاتل بگذرند.
#مورد_دوم:
اینکه مقتول مؤمن، وابسته به خاندانى باشد که با مسلمانان دشمنی دارند، در این صورت کفاره قتل اشتباهی تنها آزاد نمودن برده مسلمان است. که می فرماید:
فإن كان من قوم عدو لكم و هو مؤمن فتحرير رقبة مؤمنة؛ و اگر مقتول با آنکه مؤمن است ، از قومى است که با شما دشمن است جریمه اش فقط آزاد کردن یک برده مؤمن است.
پرداخت دیه به جمعیتی که تقویت مالی آنان خطری برای مسلمانان محسوب خواهد شد ضرورت ندارد.
#مورد_سوم:
اینکه خاندان مقتول از کافرانی باشند که با مسلمانان هم پیمان هستند، در این صورت برای احترام به پیمان باید، علاوه بر آزاد کردن یک برده مسلمان خون بهای او را به بازماندگانش بپردازند. که می فرماید:
و إن کان من قوم بینکم و بینهم میثاق فدیة مسلمة إلى أهله و تحرير رقبة مؤمنة؛ و اگر از قومی باشد که میان شما و آنان پیمان است، پس دیه او را به خانواده اش تسلیم کند و برده مؤمنى را آزاد سازد.
سپس در مورد کسانی که دسترسی به آزاد کردن برده ندارند یعنی قدرت مالی ندارند و یا برده ای پیدا نمی کنند می فرماید:
فمن لم یجد فصیام شهرين متتابعین؛ و اگر نیافت، پس دو ماه متوالی روزه بگیرد.
و در پایان می فرماید:
توبة من الله و کان الله علیما حکیما؛ این توبه الهی است و خداوند دانا و حکیم است. این تبدیل شدن آزاد کردن برده به دو ماه روزه گرفتن یک نوع تخفیف و توبه الهی است.
ادامه دارد...
✍تهیه و تنظیم : استادعاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قران_جلسه_88
🌹 آیه ۹۲ سوره مائده
💥 وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَاحْذَرُوا ۚ فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوٓا أَنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ
#ترجمه: و از خدا اطاعت كنید و از پیامبر فرمان ببرید، و [از نافرمانی] بپرهیزید، پس اگر روی گردان شدید بدانید كه وظیفه ی پیامبر ما فقط ابلاغ آشكار است.
🌷 #احْذَرُوا: بپرهیزید
🌷 #تَوَلَّيْتُمْ: رویگردان شدید
🌷 #رَسُولِنَا: پیامبر ما
🌷 #الْمُبِين: آشکار
در اين آيه به عنوان تأكيد حكم آیات قبلی درباره ترک و دوری از #خمر و #قمار نخست به مسلمانان دستور مى دهد و می فرماید «وَ أَطِيعُوا اللّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ احْذَرُوا؛ و از خدا اطاعت کنید و از پیامبر فرمان ببرید»
و سپس به مخالفان هشدار می دهد كه اگر از اطاعت فرمان پروردگار نافرمانی کنيد، مستحقّ كيفر و مجازات خواهيد بود و #پيامبر صلّى اللّه عليه و آله وظيفه اى جز ابلاغ آشكار ندارد «فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّما عَلى رَسُولِنَا الْبَلاغُ الْمُبِينُ؛ پس اگر رویگردان شدید بدانید که وظیفه ی پیامبر ما فقط ابلاغ آشکار است»
🔹پیام های آیه ۹۲ سوره مائده🔹
✅ فرمان های حکومتی پیامبر همانند فرمان های الهی، اطاعتش واجب است.
✅ از خطر سرپیچی فرمان خدا و پیامبر بترسیم.
✅ با تخلف و رویگردانی، به کسی جز خود لطمه نمی زنیم.
✅ وظیفه #پیامبر تنها ابلاغ رسالت است
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قران_جلسه_88
🌹 آیات ۱۲۲ و ۱۲۳ سوره انعام
💥 أَوَ مَنْ كَانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْنَاهُ وَ جَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا ۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلْكَافِرِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ (۱۲۲)
💥 وَ كَذَٰلِكَ جَعَلْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ أَكَابِرَ مُجْرِمِيهَا لِيَمْكُرُوا فِيهَا ۖ وَمَا يَمْكُرُونَ إِلَّا بِأَنْفُسِهِمْ وَمَا يَشْعُرُونَ (۱۲۳)
#ترجمه: آیا كسی كه مرده بود و ما او را زنده كردیم، و برای او نوری قرار دادیم تا در پرتو آن در میان مردم زندگی كند، مانند كسی است كه در تاریكی ها است و از آن بیرون شدنی نیست؟! این گونه برای كافران آنچه انجام می دادند، آراسته شد (۱۲۲)
و این گونه در هر آبادی و شهری رؤسا و سردمداران گنهكاری قرار دادیم تا در آن نیرنگ زنند، ولی جز به خودشان نیرنگ نمی زنند، و درک نمی كنند. (۱۲۳)
🌷 #مَيْتًا: مرده
🌷 #أحْيَيْنَاه: او را زنده کردیم
🌷 #يَمْشِي_بِهِ_فِي_النَّاس: تا در پرتو آن در میان مردم زندگی کند
🌷 #الظلمات: تاریکی ها
🌷 #زُيِّنَ: آراسته شد
🌷 #قریة: اغلب به شهر بزرگ گفته می شود و درباره آبادی کمتر به کار می رود
🌷 #أکابر: بزرگان، رؤسا
🌷 #لیمکروا: تا در آن نیرنگ زنند
🌷 #ما_یشعرون: درک نمی کنند
🔴 #شأن_نزول_آیات:
این آیات در مکه نازل شده است.
نقل شده است: ابوجهل كه از دشمنان سرسخت اسلام و پيامبر «صلّى اللّه عليه و آله» بود روزى سخت آن حضرت را آزار داد، «حمزه» عموى شجاع پیامبر كه تا آن روز اسلام را نپذيرفته بود و همچنان درباره آيين او مطالعه و انديشه مى كرد، به سراغ ابوجهل رفت و با مشت بر سر او كوفت، ولى ابوجهل به ملاحظه شجاعت فوق العاده حمزه از نشان دادن عكس العمل خوددارى كرد. سپس حمزه به سراغ پيامبر آمد و اسلام را پذيرفت.
این آیات درباره اين حادثه نازل گرديد و وضع ايمان حمزه و پافشارى أبوجهل را در كفر مشخّص ساخت.
از بعضى روايات نيز استفاده مى شود كه آيه در مورد ايمان آوردن عمّار ياسر و اصرار أبو جهل در كفر نازل گرديده است.
در آيات گذشته اشاره به دو دسته مؤمن خالص و كافر لجوج شده بود، در اينجا نيز با ذكر دو مثال جالب و روشن وضع اين دو طايفه مجسّم گرديده است. نخست اين كه افرادى را كه در گمراهى بودند.سپس با پذيرش حقّ تغيير مسير داده اند تشبيه به مُرده اى مى كند كه به فرمان خدا زنده شده است «أَ وَ مَنْ كانَ مَيْتاً فَأَحْيَيْناهُ؛ آیا کسی که مرده بود و ما او را زنده کردیم» «وَ جَعَلْنا لَهُ نُوراً يَمْشِي بِهِ فِي النّاسِ؛ و برای او نوری قرار دادیم تا در پرتو آن در میان مردم زندگی کند»
منظور از اين #نور تنها قرآن و تعليمات پيامبر نيست، بلكه علاوه بر اين، ايمان به خدا، بينش و درک تازه اى به #انسان مى بخشد؛ افق ديد او را از زندگى محدود مادّى فراتر برده و در پرتو اين نور مى تواند راه زندگى خود را در ميان مردم پيدا كند، و از بسيارى اشتباهات محفوظ بماند.
سپس چنين فردی را با افراد بى ايمان لجوج مقايسه كرده، مى فرماید: «كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُماتِ لَيْسَ بِخارِجٍ مِنْها؛ آیا مانند کسی است که در تاریکی ها است و از آن بیرون شدنی نیست»
و سپس اشاره به علّت اين سرنوشت شوم نموده «كَذلِكَ زُيِّنَ لِلْكافِرِينَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ؛ این گونه برای کافران آنچه انجام می دادند، آراسته شد»
سپس اشاره به وضع اين رؤسای گمراه و زعماى كفر و فساد كرده مى فرمايد: «وَ كَذلِكَ جَعَلْنا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ أَكابِرَ مُجْرِمِيها لِيَمْكُرُوا فِيها و این گونه در هر آبادی و شهری رؤسا و سردمداران گنهکاری قرار دادیم تا در آن نیرنگ زنند» يعنى، سر انجام نافرمانى و گناه فراوان اين شد كه راهزن راه حقّ شدند و بندگان خدا را از راه منحرف ساختند و در پايان آيه مى فرمايد؛ «وَ ما يَمْكُرُونَ إِلاّ بِأَنْفُسِهِمْ وَ ما يَشْعُرُونَ؛ ولی جز به خودشان نیرنگ نمی زنند و درک نمی کنند» از اين آيه به خوبى استفاده مى شود كه مفاسد و بدبختی هايى كه دامن اجتماعات را مى گيرد از بزرگترها و سردمداران اقوام سرچشمه مى گيرد و آنها هستند كه با انواع حيله و نيرنگ راه خدا را دگرگون ساخته و چهره حقّ را بر مردم مى پوشانند.
🔹پیامهای آیات۱۲۲و۱۲۳سوره انعام
✅ #هدایت، کار خداست، هر چند خود انسان زمینه ی هدایت را فراهم می کند.
✅ استفاده از #تمثیل در تبلیغ و تربیت مؤثر است.
✅ #حق یکی ولی باطل بسیار است.
✅ کارهای انسان بی ایمان، در دید و تفکر او مؤثر است.
✅ سنت الهی، پاسخ دادن به مکر و حیله های دشمنان است.
✅ رؤسای فاسد و مفسد، ریشه ی فساد در جامعه اند.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری