✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد 📆 جلسه: ۲۳ مفسر: علامه جوادی آملی(تفسیر تسنیم) ♦️موضوع: اهدنا الصراط المستقیم 🔰هدایت اصولا در برابر ضلالت و گمراهی بوده و درباره صراة و راه است. اما خداوند گاهی #هدایت را در برابر اعمی و کور بکار برده است. لذا یک هدایت در برابر #ضلالت است که شخص، هدف را میداند اما راه را نمیبیند. یک هدایت هم در برابر #غوایت است. غَیّ یعنی انسان بی هدف. غاوی و غاوون، افراد بی هدفند. لذا هدایت برای اینها، یافتن هدف است، نه یافتن راه. 🔺آیه اهدنا الصراط المستقیم در مورد راه و ضلالت است. «و لا الضالین» اگر هدایت در برابر اعمی (کور) باشد پس #نور است! خداوند میفرماید«ما به قوم ثمود راه را نشان دادیم اما آنها کوری را برگزیدند». معنای این کوری، کوری دل است، نه کوری چشم. 🔺 (بینش، هدایتگر است نه دانش). کسی که #میداند، هدایت نشده بلکه کسی که #میبیند هدایت شده است. چون دانش بسیاری وقتها به عمل ختم نمیشود. دانستن باید همراه با دیدن باشد وگرنه انسان در برابر گناه معصوم نخواهد بود. «لا تعمی الابصار و لکن تعمی القلوب التی فی الصدور» (حج_۴۶) 🔺جسم میسوزد اما روح خوار میشود. خدا میفرماید کسی که در اینجا کور است در آخرت، عذاب هون دامنگیرش میشود و #هون یعنی خواری و رسوایی. 🔰تنها زمانی خداوند دل را نورانی می کند که انسان، مدتی از گناه دوری کرده و در راه خدا قدم گذارد. در این زمان نوری به انسان میبخشد تا کمکی برای ادامه راهش باشد تا بد و خوب را بهتر ببیند. ما گوییم «اهدنا الصراط المستقیم» و خدا بلافاصله گوید «استعینوا بالصبر و الصلاة» (از صبر و نماز برای هدایت و نورانی شدن کمک بگیرید.) 🔺کسی که #جهاد با نفس میکند به نفع خودش است و خدا نفعی نمیبرد. «و من جاهد فانما یجاهد لنفسه» (عنکبوت_۶) در آیات آخر عنکبوت آمده «و الذین جاهدوا فینا لنهدینّهم سبلنا» (کسانیکه در راه ما جهاد میکنند قطعا هدایتشان میکنیم). پس به این خاطر جهاد به نفع خود انسان است که خدا راه را به وی نشان میدهد و نوری می دهد که انسان احساس میکند آن نور دارد او را به سمت خوبی ها و جدایی از بدیها اجبار میکند. 💠معیّت و #همراهی خدا دو گونه است: ۱. همراهی عامه (معیت قیّومیّه): «و هو معکم اینما کنتم» (خدا با شماست هرجا که باشید /حدید_۴). این همراهی، تذکری عمومیست که بدانیم لحظه ای از ما دور نیست. در اینجا خدا با فاسقان هم هست. «انک لبالمرصاد» (خدا همیشه در کمین است.) ۲. همراهی خاصه: «ان الله لمع المحسنین» این معیت، همیشگیست و جهت هدایت. این هدایت مخصوص کسانیست که به سوی خدا حرکت می کنند. 🔺خدا همسفری مانند انسان به او میدهد که او را در راهش کمک می کند. «و من یؤمن بالله فهو قلبه» فرشتگان از سوی خدا همیشه با مؤمنانند تا برزخ. لذا این فرشتگان به او کمک می کنند در خیرات. اما اگر شخص خود را به کوری زد و توبه هم نکرد خدا همسفری بد به او میدهد که اگر هم خواست جایی کار خوبی بکند آن همسفر نمیگذارد. «وَمَن يَعْشُ عَن ذِكْرِ الرَّحْمَٰنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ» ﻭ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻳﺎﺩ خدای ﺭﺣﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﻮﺭﺩﻟﻲ ﺑﺰﻧﺪ ، ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﺍﻭ ﻣﻰ ﮔﻤﺎﺭﻳﻢ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﻣﻠﺎﺯم ﻭ ﺩﻣﺴﺎﺯﺵ ﺑﺎﺷﺪ .(زخرف_٦٣) @basij_oqm

✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد 📆 جلسه: ۲۴ مفسر: علامه جوادی آملی(تفسیر تسنیم) ♦️موضوع: اهدنا الصراط المستقیم: تنها هدایت کننده بالذات خداست و هدایت الهی، نیاز به حرکت اولیه انسان دارد. 🔰خدا تنها هادی #بالذات است. اگر اثبات شد که تنها معبود و مستعان(کمک کننده) خداست پس در مساله #هدایت نیز تنها هادی بالذات، اوست. 💠 اگر همانند کمک خواستن از غیر خدا، در هدایت نیز خداوند فرموده از قرآن و اشخاص معین هدایت بخواهید منظورش این نیست که قرآن و آن معصومین مستقل از خدا هدایت میکنند بلکه قرآن و معصومین هم شأنی از #شؤون_فعلی خداوندند. «انّ هذا القرآن یهدی للّتی هی اقوم» (این قرآن به راهی که پایدار است هدایت می کند/ نساء_۹) «و جعلناهم ائمّةً یهدون بأمرنا» (ما معصومین را امامان هدایت قرار دادیم تا به دستور من، هدایت کنند دیگران را.) 🔺در آیه ۱۴ سوره مائده آمده: «قد جائکم من الله نورٌ و کتابٌ مبینٌ یهدی به اللهُ من اتّبع رضوانه سبل السلام» خدا با نور و قرآن کسی را هدایت می کند که دنبال رضایت خدا باشد. 🔰هدایت خدا به وسایل گوناگون است: گاهی بنفسه و مستقل از غیر است مانند «اهدنا الصراط المستقیم». گاهی با [ل] مانند «انّ هذا القرآن یهدی للّتی هی اقوم» و گاهی با [الی] مثل «یهدی الی صراط المستقیم» ♻️برهانی بر توحید هدایت: خدا میفرماید: «افمن یهدی الی الحق ان یتّبع امّن لا یهِدّی الّا ان یُهدی فما لکم کیف تحکمون» (آن کسی که مردم را به حق دعوت می کند شایسته تبعیت است یا کسی که تا خود هدایت نشود نمیتواند دیگران هدایت کند؟) 🔺در اینجا تردید بین دو هادی به حق است نه بین هدایت کننده و گمراه کننده. لذا غیر خدا، باقی همگی هادی بالتّبع، صور هدایت خدا و #وسیله_هدایت میباشند. 🔰حق تنها از سوی خداست. «الحق من ربّک فلا تکن من الممترین» (آل عمران_۶۰) حق از خداست یعنی تشریع و قانون گذار حق تنها از سوی (من) خداست و نماد آن علیست چون او هیچگاه حق را کنار نگذاشت. «علیٌ مع الحق و الحق مع علی» 🔺لذا هادی بالذات تنها خداست و او میداند که به چه کسی چه چیزی بدهد تا هدایت شود مثلا به یکی مسجد، به دیگری درس و به سومی دیدن یک واقعه. 🔰انواع هدایت: ۱. #تشریعی: قانونگذار و شارع حق، تنها خداست و حلال و حرام را بواسطه معصومین و قرآن نشان داده است. این هدایت محدود است. ۲. #تکوینی: هدایتی نامحدود است که هر کس را با وسیله ای هدایت میکند تا عملا به سمت خوب یا بد رود. یکی را با جلسات وعظ و دیگری را با همنشینی با درس. ♦️ هدایت تکوینی دو قسم است: ۱. عام : «و الذین جائنا لنهدینّهم سبلنا» خدا همه انسانها را هدایت می کند. ۲. خاص: «و الذین اهتدوا زادهم هدیً و آتاهم تقواهم» (کسانی که راه افتادند و عمل کردند خداوند به عنوان پاداش، هدایتشان می کند تا راه را آسان طی کنند./محمد_۱۷) یعنی علاقه ای در شخص ایجاد میشود که براحتی او را به سمت خوبیها میبرد و حاضر نیست بدی کند. 🔺 در مقابل میفرماید: «سأصرف عن آیاتی الذین یتکبرون فی الارض بغیر الحق» (کسانی را که در زمین به ناحق استکبار میورزند از آیات و نشانه هایم منصرف میکنم تا حق را نپذیرند./اعراف_۱۴۶) هر توفیق یا عدم توفیقی نیاز به حرکت اولیه و مقدماتی انسان دارد و اگر انسان مدتی استکبار ورزید خدا نیز توفیق پذیرش حق را از او می گیرد. @basij_oqm

✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد 📆 جلسه: ۲۶ مفسر: علامه جوادی آملی(تفسیر تسنیم) ♦️موضوع: اهدنا الصراط المستقیم 🔺بجای «اهدنی» گوییم «اهدنا» (ما را هدایت کن) پس #هدایت را تنها برای خود نمیخواهیم بلکه برای همه میخواهیم زیرا همگان باید به یک سمت حرکت کنند تا اختلاف بین راه افراد پیش نیاید و همه راحت راه را طی کنند. 🔺این هدایت، تکوینی است نه تشریعی چون صالحان نیز گویند اهدنا! 🔰 بحث در مورد «صراط مستقیم» 🔺صراط یعنی راه که یا مستقیم است یا معوج و دارای اختلافات. 🔺خداوند در سوره انعام، صراة را «#دین» و در سوره حجر «#امام» معرفی کرده است که هر دو به معنای بزرگراهند. 🔺خدا گوید صراط مستقیم همان دین و راه ابراهیم حنیف است. #حنیف در برابر جنیف است که به رونده ای گویند که میل به کنار جاده و پیاده رو دارد. پس حنیف همان مایل به حرکت در وسط جاده است تا در بلند مدت منحرف نشود. 🔺چرا صراط نیاز است؟ انسان ذاتاً سالک و رونده است پس نمی ماند که بپوسد. اگر #سالک است هدف میخواهد که خداست. چون هدف نامحدود است پس راههای رسیدن به آن هم نامحدود است. پس تمام راهها بدون شک به خدا میرسد اما یک راه به خدای غفار و بخشنده و دیگری به خدای قهار و انتقام گیر. پس راه فراری از رسیدن به خدا نیست اما انسان باید راهی را برود که به خدای رحیم برسد! 🔺صراط مستقیم، محفوظ است و خدا، حافظِ آن است پس جز یک #بزرگراه، راه دیگری نیست اما شیطان میتواند افرادِ درراه را منحرف کند. 🔺راه مستقیم، روشن و معلوم است و قابل طی کردن. یک سر این بزرگراه در دست خداست و سر دیگر در #فطرت هر انسان. پس اگر گاهی انسان گوید راه را نمیداند بدین معناست که راهی را که درست است و میداند را نمیخواهد طی کند. @basij_oqm