#شخصیت_شناسی 10
#سلار
💠 ابویعلی حمزة بن عبدالعزیز (متوفای ۴۶۳ق)، مشهور به (سالار گیلانی یا سلّار دیلمی) از فقیهان و اندیشمندان نامدار و از شاگردان شیخ #مفید و سید #مرتضی علمالهدی
🔸 نویسنده أعیان الشیعه و مؤلف ریاض العلما نوشتهاند: سلار اسمی است كه در لغت فارسی و عربی اصلا وجود ندارد، ولی در رجال بحرالعلوم آمده است كه سلار معرب سالار است. مترجمین، سالار را در فارسی به معنای رییس و امیر و در عربی به معنای شریف معنا می كنند.
🔹 سیوطی در طبقات النحویین النحاة، سلار را از دانشوران علم نحو دانسته است و علامه حلی در خلاصه نوشته است: سلار بن عبدالعزیز دیلمی از فقهای مورد وثوق شیعه است كه در فقه و ادبیات، سرآمد و ممتاز بود.
🔸 سید مرتضی را باید احیاگر علوم اسلامی در قرن چهارم دانست. آن بزرگوار از اوضاع سیاسی و اجتماعی عصری كه مقارن با اوج قدرت دولت شیعی آل بویه بود، به خوبی بهرهبرداری نمود. سید مرتضی، شاگردان فقیه و دانشمندش را به اقصی نقاط كشور اسلامی، برای #قضاوت گسیل میداشت. یكی از شخصیتهای برجسته شیعه كه از سوی سید مرتضی برای منصب قضا به مناطق حلب (از توابع سوریه) اعزام شد، #سلار دیلمی بود. وی در این مناطق، زعامت دینی مردم را بهعهده گرفت و بهعنوان #حاکم شرع اسلامی، به حل و فصل نزاعها و اختلافات دینی ـ اجتماعی پرداخت و به ارشاد و هدایت مردم، اقامه جماعت و رفع مشكلات و پاسخگویی به مسائل دینی شیعیان نیز اشتغال داشت.
🔹 این فقیه هوشمند و زیرک، با درک موقعیت اجتماعی و سیاسی زمان خویش كه زعامت دینی شیعیان را بعد از شیخ #طوسی بهعهده داشت، اقدام به صدور شجاعانه فتوای #تحریم نماز جمعه نموده است، زیرا سلار زمانی زعامت و رهبری مردم را بهعهده گرفت كه حکومت آل بویه كه دولتمردانی شیعی بودند به سلجوقیان كه سنی مذهب بودند، انتقال یافته بود و فتنه و آشوب و جنگهای خونین مذهبی علیه شیعیان آرامش بغداد را به مخاطره انداخت و باعث فروپاشی حوزه علمیه بغداد شد و فقیهان و عالمان دین، دست به اقدامات اساسی زدند و حتی ناگزیر به هجرت از بغداد شدند.
🔸 روشن است كه برگزاری نماز جمعه و خواندن خطبه در آن فضای سیاسی حاكم بر جامعه، چیزی جز مدح و ستایش حاكمان جور نبود و اصولا حاكمان جور انتظار دارند كه از محافل عبادی ـ سیاسی نماز جمعه به نفع خویش بهرهبرداری كنند. #تحریم نماز جمعه از سوی زعیم بزرگ شیعیان در حقیقت حکمی #ثانوی در اعلان برائت از حاكمان جور و تنفر از اقدامات ظالمانه و ستمگرانه آنهاست. این اقدام سلار، حكایتگر تفكر عدم جدایی دین از #سیاست است كه از سوی فقهای بزرگوار شیعه در تمام اعصار در عمل به اثبات رسیده است. پذیرش منصب #قضاوت در دورهای و تحریم نماز #جمعه و عیدین در دورهای دیگر، نشان میدهد كه وی فقیهی سیاستمدار و ژرفاندیش در عصر خویش بهشمار میآمده است.
📚 الذریعة، ج20، ص298، أعیان الشیعة، ج7، ص171.
👈 #تاریخ_فقه_وفقها را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم