#نشست_علمی #نکات_اجتهادی 🎥 فیلم نشست علمی «کاربرد علم #اصول در مسائل مستحدثه فقهی» 🔻 با حضور حضرت آیت‌الله استاد #قائینی 🔺 را در سایت مدرسه #شهیدین ببینید 👈 🌐 https://shahidain.ir/fa/jurisprudence-methodology/research/scientific-meetings/1048-2 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_اجتهادی #اجازات 💠 فلسفه تصحیح و اجازات، مصون ماندن کتاب های معارف از تحریف است 🔹 پیامبر و ائمه معصومین علیهم السلام در دریافت، نگهداری و بیان مطالب #معصوم هستند، اما در مورد دیگران ممکن است که با گذر زمان پس از دریافت دچار #خطا و اشتباه شوند. 🔸 یکی از افتخارات علمای شیعه در این است که هیچگاه به کتاب های عربی علمای فارسی زبان شیعی ایرادی از جهت #ادبیات وارد نشده است. 🔹 فلسفه اجازات و تصحیح کتب، مصون ماندن از تحریفات است، منبر و تبلیغ، مداحی، امور حسبیه و #وجوهات نیز اجازه می‌خواهد که مهم‌ترین بخش اجازات، اجازه #اجتهاد است، اما امروزه برخی خودشان را بدون اجازه به عنوان #مجتهد به جامعه معرفی می‌کنند. 📚 برگرفته از فرمایشات آیت‌الله #استادی، در نشست علمی نقد و بررسی کتاب «اجازات العلما» 👈 نکات #اجتهادی 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_فقهی #نکات_اجتهادی 💠 مقصود از دخالت زمان و مکان در اجتهاد 🔹 بیان لطیفی امام #خمینی (ره) دارد. ایشان فرمودند: #زمان و #مکان در #اجتهاد، دخیل است. باید حوزه بیانات لطیف اهل بیت (ع) را متوجه شود که زمان و مکان در اجتهاد دخیل است؛ این توجه موجب می‌شود ظرفیت حوزه خودش را نشان دهد و بالا برود. از همین راه ها، علم و نیازهای روز ترقی می‌کنند. 🔸 در بحث #صدقه سلسله روایاتی است که مرد اگر بخواهد از مال خودش صدقه بدهد، آزاد است؛ اما زن اگر بخواهد از مال خودش که یا ارث اوست یا کسب اوست صدقه بدهد باید به اذن شوهر باشد و روایاتی هم معارض این است. 🔹 در جمع بین این دو طائفه عده‌ای از فقهای ما، تصرف در هیئت کردند و گفتند آن روایاتی که می‌گوید صدقه زن باید به اذن شوهر باشد؛ ظاهرش وجوب است؛ اما حمل بر استحباب می‌کنیم جمعاً بین المتعارضین. 🔸 اما آنچه امام فرمود زمان و مکان در اجتهاد دخیل است، این است که آیا نمی‌شود در جمع بین متعارضین، تصرف در ماده کرد؛ نه تصرف در هیئت؟ یعنی در وجوب و استحباب تصرف نکنیم، تصرف در ماده، که اگر زن و مرد به رشد عقلی رسیدند، آنجا لازم نیست زن از مرد اجازه بگیرد. اینکه امام فرمود زمان و مکان در اجتهاد دخیل است، شاید از این قبیل باشد. 🔹یا در بحث #مجسمه_سازی که الآن ابزار بازی بچه‌ها است و کسی به آن نگاه حرام دینی نمی‌کند؛ آیا در این زمان، باز هم مجسمه‌ سازی و تصویر ذی‌روح، حرام است؟ اینها مباحثی است که باید در حوزه بحث شود! 📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله #جوادی آملی در اجلاسیه اساتید سطوح عالی (۱۴۰۲/۳/۳) 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_اجتهادی 💠 رابطه عقل و عرف در مسیر اجتهاد: 🔹 فقیهی که عرفیت خودش را از دست بدهد، دیگر فقیه نیست. بعضی که شرط کرده‌اند که فقیه نباید خیلی سراغ علوم عقلی برود برای حراست از این مطلب است که فهم عرفی را از دست ندهد؛ زیرا علوم #عقلی، برهانی و دقیق است و از اذهان عرفی خارج است. کسی که در آنجا به این شکل بحث می‌کند ممکن است که حالت عرفی خودش را از دست بدهد و دیگر روایات را به شکلی که عرف می‌فهمد، نفهمد. 🔸 کما اینکه آدمی که #فقهی فکر می‌کند نمی‌تواند به برهان برود و آنجا را خراب می‌کند، زیرا در برهان هیچ احتمال خلافی نباید داده بشود. مگر کسی خدا این توفیق را به او بدهد که در هر مقامی بتواند شرایط را تحفظ کند و افراد اندکی موفق به این کار هستند. 📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه 1396 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_اجتهادی 💠 نکته‌ای نو در باب تخصیص و تقیید 🔹 مرحوم شیخ مرتضی #حائری (ره) معتقدند اگر به طور مثال پانزده روایت به صورت مطلق بیان کند عالمان را اکرام کنید، سپس یک روایت بفرماید عالمان فاسق را اکرام نکنید، در این صورت آن پانزده روایت مطلق با یک روایت خاص، تقیید نمی‌خورد. 🔸 دلیل این ادعا: از آنجاکه امامان متعدد (ع) بارها بر آن اطلاق #تأکید کرده‌اند و آن اطلاق مانند #نص گردیده، دیگر قابل تخصیص نمی‌باشد. به ویژه اگر خاص در صدد خروج حصه‌ای باشد که مورد ابتلای مسلمانان بوده است. 📚 ر.ک: شرح العروة الوثقی، شیخ مرتضی حائری، ج1، ص 422. 👈 #نوآوری های علمی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 مدیریت سطوح عالی مدرسه شهیدین قم

#نکات_اجتهادی 💠 نقش فقه در توسعه علوم انسانی 🔹وقتی می‌گوییم «نقش اجتهاد در تحول علوم انسانی» مراد کدام اجتهاد است؟ 🔸دو نوع اجتهاد وجود دارد: 1️⃣ اجتهاد به معنای اخص؛ یعنی اجتهادی که فقط گزارهای هنجاری دین مانند واجب، حرام، صحیح، باطل، نجس، پاک و... را کشف می‌کند. 2️⃣ اجتهاد به معنای اعم؛ این نوع از اجتهاد متکفل استنباط گزارهای هنجاری نیست. در این نوع اجتهاد ممکن است به یک مسئله‌ای پرداخته شود که ارتباطی با شریعت و فقه ندارد، اما با دین ارتباط دارد؛ مانند خلقت انسان یا اقتصاد. در واقع در این نوع از اجتهاد شخص به دنبال کشف یک «هست» است اما این کشف باید با اجتهاد صورت بگیرد. 🔸 بر اساس اجتهاد به معنای اخص علوم انسانی و فقه با همدیگر ارتباط دارند اما #نقش_توسعه‌ای ندارند. علوم انسانی مصداق شناسی و موضوع شناسی انجام می‎دهد و اجتهاد به معنای اخص #حکم را بیان می‌کند. 🔹 اما اگر بر اساس اجتهاد به معنای اعم از آنجایی که این نوع از اجتهاد از «هست‌ها» خبر می‌دهد و معمولاً علوم انسانی بیان هست‌ها و مناسبات می‌کند، در این صورت موضوعاتی مانند خلقت انسان، تاریخ، مسائل اجتماعی و ... از حوزه‌هایی است که فقه به آن می‌پردازد. 🔸 خیلی ها بر این باور هستند که علوم انسانی مسائل فرهنگی اجتماعی و روحی را شامل می‌شود که در این صورت ترابط علوم انسانی با فقه و #اجتهاد معنا پیدا می‌کند. 📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله #علیدوست (دام ظله) در نشست «اجتهاد و تحول علوم انسانی» (2 بهمن 1402) 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم

#نکات_اجتهادی 💠 جمله سر در مدرسه هوش مصنوعی 🔹 بر سر در مدرسه افلاطون نوشته شده بود: «من لم یتعلّم الهندسة لا يدخلنّ المدرسة»؛ کسی که هندسه بلد نیست، به مدرسه نیاید. 🔸 امام صادق (علیه السلام) بالای مدرسه معرفت شناسی تابلویی گذاشته‌اند: «لا یُدرک مخلوقٌ شیئاً الّا باللّه» (توحید صدوق، ص 143) 🔹 خداوند متعال بالای سر در مدرسه هوش مصنوعی هم یک تابلویی قرار داده‌اند: «وَ يَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَ مَا أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَلِيلاً» (اسراء، آیه 85) 📚 برگرفته از درس خارج فقه معاصر (فقه هوش مصنوعی) استاد آیت الله حسین #مفیدی یزدی (حفظه الله) (18 آبان 1402) 📌 کلیه صوت‌های درس فقه هوش مصنوعی استاد مفیدی را می‌توانید از اینجا دانلود کنید. 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین قم

#نکات_اجتهادی 💠 آسیب‌های فقاهت و تفقه 1️⃣ اینکه فقه از مجرای‌ صحیح‌ آن (کتاب و سنت) تحصیل‌ نشود و به‌ جای‌ رجوع‌ به‌ ادله‌ قطعی‌به‌ معیارهای‌ #ظنی‌ و گمانی‌ پناه‌ ببریم‌. 2️⃣ اینکه فقه‌ از جنبه‌ عملی‌ بیرون‌ آمده‌ و جنبه‌ #ذهنی‌ و تمرینی‌ پیدا کند. مسائلی‌ وجود دارد که‌ شاید در طول‌ یک‌ قرن، یک‌ بار هم‌ اتفاق‌ نیافتد. تحقیق‌ در این‌ مسائل‌ هر چند ورزش‌ فکری‌ است‌ ولی‌ چون‌ تماسی‌ با زندگی‌ انسان‌ ندارد، فقه‌ را از حالت‌ حیاتی‌ و پویایی‌ وارد جهان‌ ذهنی‌ و فکری‌ می‌کند. 3️⃣ اینکه جریانهای‌ موجود در بازار مسلمین‌ بر قواعد اسلام‌ تطبیق‌ داده‌ شود. اگر فقیه‌ با تجرد ذهنی‌ به‌ استنباط‌ احکام‌ آنها بپردازد خوب است، اما هرگاه‌ نتیجه‌ استنباط‌ منفی‌ شد، اگر بخواهد از طریق‌ #حیل‌_شرعی‌ نظر مثبت‌ بدهد، فقه‌ آسیب‌ خواهد دید. 4️⃣ اینکه فقیه خود مسئله‌ را با ماهیت‌ واقعی‌ آن‌ مطالعه‌ نکند و از طریق‌ عناوین‌ ثانویه‌ و ... حکم‌ آن‌ را صادر نماید. مثلاً‌ فقیه‌ باید حکم‌ واقعی‌ بیمه‌ را استنباط‌ کند نه‌ اینکه‌ با #تحمیل، یکی‌ از عناوین‌ رایج‌ در فقه‌ را بر آن‌ تطبیق‌ کند. 5️⃣ اینکه در کتاب‌ و سنت‌ #دقت‌ لازم‌ به‌ عمل‌ نیاید. در آیات‌ قرآن‌ دلایلی‌ بر برخی از احکام‌ وجود دارد که‌ همواره‌ فقها از آن‌ غافل‌ بوده‌اند. این‌ نوع‌ استنباط‌ها در سخنان‌ ائمه‌ اطهار (ع) وجود دارد، که نوعی‌ قرآن‌شناسی‌ می‌خواهد تا در سایه‌ آیات‌، قسمتی‌ از احکام‌ که ظاهراً غیر منصوص‌ است، روشن‌ شود 📚 ر.ک: مقاله «مبانی تحول پذیری فقه در گفت و گو با آیت الله #سبحانی (دام ظله)» 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید.

#نکات_اجتهادی 💠 جایگاه ذهن عرفی و عقلی در اجتهاد 🔹 هر چند ممکن است برهان صدّیقین از آیه‌ شریفه‌ «شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُو» (آل عمران: 18) استفاده ‌شود؛ اما مدتها باید بگذرد تا یک ملاصدرایی پیدا شود و آن برهان صدیقین را درک کند. یعنی این سخن عقلی را از آن آیه استخراج کند، که آفتاب آمد دلیل آفتاب. 🔸 اما در باب فروعات فقهی و امثال این‌ها که شامل کارهای روزمره‌ و وظایف مردم است، تنها #متفاهم_عرفی حجت است. لذا فقیهی که در اثر مزاوله‌ علوم عقلیه‌دقیقه، خاصیت فهم عرفی‌اش را از دست داده باشد، فقاهت و #تقلید از او محل اشکال واقع می‌شود. 🔹 همانطور که فقیهی که عرفی شده‌ ــ که البته بسیار هم خوب است ــ اگر بخواهد در یک برهان #عقلی اشکال‌ کند، ممکن است آنجا را خراب کند؛ چون در براهین عقلی اشکالات دقیقی وجود دارد، که فقیه عرفی در اثر آن ذهن خیلی صاف و عرفی خودش توجه به آن مناقشات نمی‌کند و مغالطه‌ها را کشف نمی‌کند. 👈🏻 لذا فقیهی که خداوند متعال روزی‌اش کرده که ذوالریاستین و جامع بین هر دو باشد، اگر در مسائل عقلی وارد شود، مثل یک فیلسوف دقیق و عقلی وارد خواهد شد و اگر در فقه وارد شود، یک فهم عرفی صحیح خواهد داشت. البته این افراد نادر هستند، اما هستند کسانی که این دو مقام را با همدیگر می‌توانند جمع کنند. 📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه 1397 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

🎞 #کلیپ_تصویری #نکات_اجتهادی 🎙در عالم طلبگی هیچ چیز جایگزین تدریس نیست 🔹 در عالم تحصیل علم و طلبگی هیچ چیز جایگزین #تدریس نیست. توسل کنید، دعا کنید، برنامه‌ریزی داشته باشید، برای اینکه درس بدهید. هر چه از کتابها که خوانده‌اید، با دو شرط درس بدهید: 1️⃣ شرط اول: در بند تعداد شاگرد نباشید. یک نفر بس است. البته هم مباحثه نباشد، حتما تدریس باشد. 2️⃣ شرط دوم: تا امکان دارد ترتیب کتاب‌ها را به هم نزنید، یعنی اگر صرف نگفتید، به سراغ تدریس نحو نروید و .... تا در علوم پایه طلبگی محکم باشید. 👈🏻 اگر اینگونه جلو بروید، رسیدن به مرحله اجتهاد زیاد طول نخواهد کشید. 📚 برگرفته از فرمایشات آیت الله #مفیدی یزدی (حفظه الله) 👈🏻 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین

#نکات_اجتهادی 💠 خطری که حوزه‌ها را تهدید می‌کند! 🔹 درس خوانــدن واجــب #کفایــی اســت و در ایــن زمــان مَن به الکفایه در آن محرز نیست. علیرغـم کثـرت طلاب، ملّای باسواد خیلـی کـم شـده اسـت. در رشـته‌های مختلـف، جایگزیـن هـر عالمـی کـه از دنیـا مــی‌رود، کــم اســت. امثال علامه طباطبائــی و شاگردش شهید مطهــری از دنیــا رفتنــد؛ امــروز در فلســفه به جای ایشــان چــه کســانی هســتند؟ افــراد بســیار نــادری از بـزرگان ــ أطـال الله بقائهـم ــ باقـی مانده‌انـد. به اقتضـای اراده الهـی و نظـام خلقـت، اگـر ایـن بـزرگان هـم از دسـت برونـد، چـه بایـد کـرد؟! ا کنـون بـرای #فلسـفه و امثـال آن کـه رشـته‌های اصلـی حـوزه شـمرده نمی‌شـوند، احسـاس خطـر می‌شـود، چـه رسـد بـه #فقـه و اصـول کـه سـتون فقـرات حـوزه هسـتند. در ایـن دو عرصـه هـم ممکـن اسـت کار بـه اینجـا برسـد؛ لـذا بایـد نسـبت بـه آن دو اهتمـام ویـژه داشـت. 🔹 پیش از انقلاب کار روحانیـت ایـن بـود کـه درس بخوانـد و اگـر می‌شـد تبلیغـی هـم بـرود. امـا ا کنـون وظائـف بسـیاری متوجـه روحانیـت شـده اسـت. همـه جـا، از ادارات گرفتـه تــا نهادهــا و تشــکیلات مختلــف، بــه طلبــه فاضــل قــویِ و کارآمــد نیــاز دارنــد. بــه همیــن علــت، #نهال کشــی از حــوزه به وفــور دیــده می‌شــود و ایــن قبیــل از خطــرات متوجــه طلبه‌ای اســت کــه تــازه می خواهــد شــکوفه بزنــد و بعــدا به #میـوه تبدیـل شـود و بـاری بـه عمـل آیـد. 🔸البتــه قهــراً آن وظایــف و خدمــت بــه مــردم و نظــام اسلامی بــر عهــده حوزه‌هــای علمیــه اســت؛ امــا بایــد ایــن جهــت را نیــز ملاحظــه کــرد و برنامه‌ریــزی داشــت تــا آسـیب اساسـی بـه حـوزه علمیـه نرسـد و حوزه‌هـا خالـی از #ملاّی مفیـد و قـوی نشـود. 🔹 اسـتعدادهای قـوی زیـادی وارد حـوزه می‌شـود؛ ولـی در اثـر جاذبه هـای غیـر علمـی زیـادی کـه هسـت، طلاب زیـادی باقـی نمی‌ماننـد. ایـن بـدان سـبب اسـت کـه ثمـر علـم بـه ایـن زودی دیـده نمی‌شـود؛ امـا اشـتغال در فلان #اداره هـم از نظـر اقتصـادی و مـادی ممکـن اسـت بـه طلبـه کمـک کنـد و هـم موجـب درخشـش وی و تجلیـل و تمجیـد از او در آینـده‌ ای نزدیـک شـود. 📚 برگرفته از دروس خارج و افتتاحیه های مدارس و .... حضرت استاد #شب‌زنده‌دار (سال 1399-1386) 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را اینجا ببینید 🔰 سطوح عالی مدرسه شهیدین