پژوهش اِدمُلّاوَند
#اسفندیار https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3439
📜رويين تني اسفنديار
رويين تني در اين #افسانه رمز چيست؟ وشكست آن چگونه به وسيله ي #رستم ميسر شد و چرا؟ مي دانيم كه دررويارويي دونيروي متخاصم رستم و اسفنديار، تيرهاي رستم بر بدن اسفنديار كارگر نمي افتد و اسفنديار با اتكا به نيروي رويين تني خود، در برابر رستم به نبرد مي ايستد و بنابراين هيچ فضيلت شخصي و شخصيتي دراين نبرد يا پيروزي ندارد؛ پس آنچه اورا بدين نبرد دلاور كرده، تنها پشتگرمي و استواري بدين نيرواست. ضعيف ترين موجودات هم با اين نيرو مي توانند برفردي چون رستم فايق آيند.
📌اسفنديار دلاور است اما فضيلت اخلاقي وانساني ندارد، چنان كه وقتي در برابر رستم قرار مي گيرد همه ي جوانمردي ها و فضيلت ها و بزرگي هاي وي و تبارش را انكارمي كند و به تمسخر مي گيرد.
📌خلاصه ي ماجرا از اين قرار است كه اسفنديار به دليل دلاوري ها و استقرار آيين #زرتشت ، حكومت را از پدرش #گشتاسپ مطالبه مي كند و وارد تنازع قدرت مي شود؛ گشتاسپ نيز خود به دليل قدرت جويي و پذيرش و استحكام آيين زرتشت، به بهانه هايي از تسليم حكومت به او تن مي زند. اگرچه در پيشينه ي شاهي در #شاهنامه چنين رسمي معمول نبوده كه پهلوانان درخواست و ادعاي پادشاهي كنند ؛ بلكه همواره خود را حامي و پشتيبان شاهي مي شمرده اند، حتا اگر از خاندان شاهي هم باشند؛ اسفندياراما نخستين- يا بهتر است بگويم از جهاتي دومين- پهلواني است كه چنين مي كند و شـاهزادگي و پهـلواني را بـراي خـود بســنده نمي شمارد و خواهان بالاترين قدرت دنيايي است.
پس از چندين بار كه گشتاسپ او را به شـيوه هـايي از سر وامي كند و به بهانه هاي گوناگون به ماموريت هايي مي فرستد ، باز به پيمان خود وفا نمي كند تا سرانجام براي آخرين بار، اسفنديار انديشه ي كودتا را در ذهن خود مي پرورد:
كنون چون بر آرد سپهر آفتاب سر شاه بيدار گردد ز خواب
بگويم پدر را سخن ها كه گفت ندارد ز من راستي ها نهفـت
و گر هيچ تاب اندر آرد به چهر به يزدان كه بر پاي دارد سپهر
كه بي كام او تاج بر سر نهم همه كشور ايرانيان را دهم
ترا بانوي شهر ايران كنم به زور و به دل جنگ شيران كنم
(219-218/6)
👈در اينجا مي توان پرسيد كه مگر كشور از آن ايرانيان نبود!؟
شايد مصراع »همه كشور ايرانيان را دهم» به معناي فتح همه ي سرزمين ها باشد كه دراين صورت با جاه طلبي و توسعه طلبي اسفنديار مطابقت دارد.
📌به هرحال پس ازاين كه اسفنديار براي آخرين بار خواسته ي خود را با گشتاسپ مطرح مي كند، گشتاسپ با #جاماسب رايزني مي كند و پيشگويي او را مي خواهد.
✍جاماسب مي گويد:
بدو گفت جاماسب كاي شهريار تواين روز را خوارمايه مدار
ورا هـوش در زاولستان بـود به دست تهم پوردستان بود
به جاماسب گفت آنگهي شهريار به من بربگردد بد روزگار؟
👈بدين ترتيب گشتاسب آگاه مي گردد كه مرگ اسفنديار در #زابلستان و به دست رستم خواهد بود؛ پس براي اين كه اسفنديار را براي هميشه از سر خود باز كند وي را براي آخرين بار به ماموريت مي فرستد؛ ماموريتي كه بازگشت ندارد. اين ماموريت عبارت است از دستگيري #رستم و #زواره و #فرامرز و جنگ با آنان و آوردن آنان با دست هاي بسته!!
سوي سيستان رفت بايد كنون به كارآوري زوروبند وفسون
برهنه كني تيغ و كوپال را به بند آوري رستم زال را
زواره فرامرز را همچنين نماني كه كس برنشيند به زين
(224/6)
👈اين ماموريت البته با جنگ و كشته شدن اسفندياربه پايان مي رسد. عوامل اين جنگ را برپايه ي داده هاي شاهنامه چنين مي توان برشمرد:
1- نابودي رستم و خواركردن خاندان زال ، كه هدف گشتاسب است ودر هر صورت ، چه با شكسـت اسفنديار و چه با پيروزي او، اين هدف به دست مي آيد ؛ زيرا اگر از جانب رستم مقاومت و جنگي صورت گيرد، عملا به يك جنگ تمام عيار داخلي و عليه مقدسات كشوري وديني تعبير خواهد شد! دسيسه ي بسيار كثيف و ناجوانمردانه اي است!
چوآنجا رسي دست رستم ببند بيارش به بازو فكنده كمند
زواره فرامرز و دستان سام نبايد كه سازند پيش تو دام
پياده دوانش بدين بارگاه بياور كشان تا ببيند سپاه
از آن پس نپيچد سرازما كسي اگركام اگرگنج يابد بسی
(226/6)
2- قدرت طلبي و فزون خواهي كه هم از جانب گشتاسپ بود و هم ازجانب پسرش اسفنديار؛چنان كه از ابيات پيشين بر مي آيد ، طلب تاج و تخت ، نمادي از قدرت طلبي و سلطه جويي است. گشتاسپ نيز بيشتر نگران قدرت خودش است:
از آن پس نپيچد سر از ما كسي اگر كام اگر گنج يابد بسي
و هنگامي كه عزم مي كند اسفنديار را به سيستان بفرستد، با وجودي كه از مرگ اسفنديار آگاهي مي يابد، بازهم مي پرسد:
به جاماسب گفت آنگهي شهريار به من بر بگردد بد روزگار؟
كه گر من سر تاج شاهنشهي سپارم بدو تاج و تخت مهي
📝مطالعه ادامه متن 👇👇
https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3439
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#فرهنگ_عامه
✔ #باورهای_مردم :
صدای جغد بد یومن است ....
لباس سیاه نشانه عزاست ....
حلوا و خرما نشانه غم و اندوه است ....
از خانه بیرون میروید آیه الکرسی بخوانید...
شب ایستاده آب نخورید ...
شب ایستاده ادرار نکنید
...اسپند دود کنید برای چشم زخم مفید است
و....
✔#طب_عوام :
مردم قدیم از داروهای گیاهی استفاده میکردند و بسیار به آنها اعقاد داشتند مثلا: اگر چهل روز صبح و شب نم نخود بخورد صدا را باز میکند...
اگر دندان درد گرفت میخک پای دندان بگذار تسکین میابد ...
اگر درد کلیه دارد پوست هندوانه دم کند بخورد
و....
✔#قصه ها و #افسانه ها :
با هر قطره باران یک فرشته همراهش بر زمین فرود می آید...
آسمان غره , خدا به فرشتگان امر میکند که ابرها را برانند
و بر آنها تازیانه بزنند و ابرها نعره میکشند و در موقع آسمان غره برق که میزند همان تازیانه فرشته هاست...
گوهر شب چراغ , جواهر گرانبهایی که در تاریکی میدرخشد و آن چیزی است به اندازه ی تخم مرغ که بیشتر در دریاست....
تیر شهاب و...
نورباران , شهاب ثاقب #امام زاده ها هستند که به دیدن یکدیگر میروند. میگویند در آن لحظه هر نیتی که بکنی برآورده میشود...
غول بیابانی , دیوی که دور از آبادی در کوه ها و بیابانها زندگی میکنند و به هر شکلی که بخواهند درمی آیند. میگویند کسی ک در بیابان تنها بخوابد کف پای او را اینقدر لیس میزنند تا بمیرد...
✔در واقع میشود گفت بخش اعظم و قابل توجهی از فرهنگ عامه و ادبیات عوام برمیگردد به قصه ها و حکایات و این نشان میدهد که زندگی انسان هیچ گاه از داستان و... خالی نبوده است .
💠-#مثلها و #پندپیران :
اصطلاحات و امثال و رمزهای لغات رابطه مخصوصی با روحیه عوام دارد. مانند:
آنقدر خاطر تو را میخواهم که اگر آب , تو را سرازیر ببرد من سر بالا میروم !!
- گریه بجا, بهتر از خنده نابجاست ....
-یا سر میره یا کلاه ...
- اسب سوار پدرش را هم نمی شناسد...
- بنایی عمر را زیاد میکند...
- آدم پیر برکت خانه است...
و....
✍ادامه دارد...
🖊#سلیمان_پناه_مهرابادی
بهمن ۱۳۹۵
https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3497
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#فرهنگ_عامه
#یلدا
#چله_شو
کد خبر : ۳۰۴۲۶۰
۳۰ آذر ۱۴۰۱ - 11:48
📌در آذربایجان معمولا با شنیدن چیلله گجه سی، دورهمی های خانوادگی به ذهن خطور می کند که در ایام و مناسبت های خاص از جایگاه ویژه ای در نزد مردم این منطقه برخودار است.
#افسانه
#افسانه_برادران_چیلله
📜افسانه برادران چیلله در نزد مردم آذربایجان
در اساطیر و داستان ها نوشته شده است که شب یلدا در آذربایجان به واسطه افسانههایی که در مورد برادران چیلله وجود دارد و این شب که طولانیترین شب سال است، مطلع چیلله بزرگ محسوب میشود.
در افسانه های کهن آذربایجان، دو چیلله وجود دارد که چیللهی بزرگ همزمان با شب یلدا آغاز میشود و چهل روز طول می کشد.
مطابق افسانههای کهن، پیرزنی کە در فولکلور آذربایجان “#قاری_ننه” (مادربزرگ پیر) خوانده میشود، دو پسر دارد که نام یکی “بؤیوک چیلله” یا چللهی بزرگ است و پسر کوچکتر، نام “بالا چیلله” را بر خود دارد و عمرش بیست روز است.
📌از ابتدای شب یلدا چیللهی بزرگ آغاز میشود. در روزهای پایانی چیللهی بزرگ، برادر کوچکتر که مغرور است، نزد برادر بزرگتر میآید و میگوید: در این مدت چه کردهای؟
📌چیلله بزرگ میگوید: دستان زنان را در داخل کوزه های آب منجمد کردم.
📌برادر کوچکتر میگوید: تو که کاری نکرده ای! ببین من چه میکنم! کاری میکنم که نوزادان در گهوارههایشان یخ بزنند.
📌برادر بزرگتر به طعنه به او میگوید: “عُمرون آزدی، دالین یازدی”! (عمرت کوتاه است و به دنبالت بهار میآید)
📌چیلله کوچک در طول فرمانروایی خود، سرما را در تمام سرزمینها حکمفرما میکند و در یکی از همین روزها، در یکی کوههای قلمرو خود به دست برف اسیر میشود.
خبر به قاری ننه میرسد و او برای آزادی فرزندش از زندان برف، به کوه رفته و با سیخی که روی آتش داغ و به نبرد برف رفته و در نهایت، برفها را آب می کند، چیللهی کوچک بعد از آزادی متوجه میشود که در آن روز زمستان تمام شده و “بایرام آیی” یا همان اسفندماه آغاز شده است.
📌از همان روزی که قاری ننه روی آتش سیخ داغ کرده، به مدت یک ماه هر شب چهارشنبه آتشی روشن میشود که ارث قاری ننه میباشد و هر یک نامی دارد. این اسامی به ترتیب؛ “یالانچی چارشنبه” (چهارشنبهی دروغگو)، “کوله چارشنبه” (چهارشنبهی قدکوتاه)، “خبرچی چارشنبه” (چهارشنبه خبرآور) و آخرین چهارشنبه سال که همان چهارشنبه سوری معروف است، “دوغروچو چارشنبه” (چهارشنبه راستگو) نام دارد که اطمینان از آغاز بهار میدهد.
🗓در زمانهای قدیم، خانوادههای آذربایجانی به رسم احترام، در این شب طولانی به ملاقات بزرگ خانواده میرفتند.
بزرگ خانواده نیز با فراهم کردن “چیلله یئمکلری” (خوراکیهای مخصوص چیلله)، آنها را داخل یک سینی مسی(مجمعی) میچید و روی کرسی قرار میداد. آتش زیر کرسی در ابتدای شب روشن میشد و اشخاص خانواده دور آن نشسته، شادی و سرور میکردند.
📌در ادامه آئین ها و آدابی که در قدیم و حتی امروز در شب یلدا در آذربایجان مرسوم بوده را مرور می کنیم تا هم یادی از آداب و رسوم خود کرده باشیم و هم نسل امروزی با این آئین ها آشنا شوند.
https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3909
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─