🔰تاریخچه شهر قزوین
قدمت و سابقه تاریخی منطقه #قزوین برابر اسناد و مدارک ناچیزی که بجا مانده، بـــه دوران حکومت #مادها در این سرزمین در قرن نهم پیش از میلاد میرسد.
در آن زمان ناحیه کوهستانی جنوب و جنوب غربی قزوین، جزء قلمرو مادها محسوب میگشته که دائم مورد تاخت و تاز اقوام و قبایل مختلف از جمله #دیالمه بوده است.
برابر حفاریهایی که در #تپه_سگزآباد در بخش بوئین زهرای قزوین بعمل آمده است، آثار و اشیاء بدست آمده نشانگر قدمت تاریخی این منطقه تا هزاره چهارم و پنجم قبل از میلاد است.
اما بنای اصلی شهر قزوین را به #شاپور_ذوالاکتاف ساسانی نسبت میدهند.
گویند زمانی که شاپور از روم میگریزد به ایران آمده سرگردان میشود که پس از مدتی به محل کنونی شهر قزوین میرسد.
جمعی از امرا و سپاهیان وی که قبلا گریخته و در کوهها متواری بودند، بدو پیوسته، به جنگ قیصر روم میروند که وی را شکست میدهند. به سبب این پیروزی شاپور سرزمین قزوین را بر خود مبارک دانسته و دستور داد در آنجا شهری بسازند.
اما علت اصلی ساختمان قزوین را میتوان همانا تاخت و تاز و لشکرکشی دیالمه که در کوههای مجاور قزوین ساکن بودند دانست. در نتیجه ایجاد دژ و استحکامات جهت اسکان سپاهیان میتواند یکی از مقاصد اولیه بنای شهر قزوین باشد.
پس همینکه دژ ساخته شد و سپاهی در آنجا استقرار یافت این عده جهت رفع حوایج ضروری به کسبه پیشه ور و اهل فن نیازمند بودند.
تدریجا از اطراف مردم بدان سو روی آورده و در پیرامون دژ مزبور خانه و دکاکین ساخته و ساکن شدند و چون جمعیت آنجا افزایش یافت آنگاه به طرح شهر و ساختن حصار مبادرت گردید و این برابر سال ۳۱۰ میلادی بوده است.
اما احمد بن ابی عبداله برقی در کتاب (البنیان) روایت کرده است : بانی شهر قزوین شاپور اول ساسانی بوده که به سال ۲۴۲ میلادی این شهر را بنا کرده است. بعدها طبق روایت #حمداله_مستوفی در تاریخ گزیده چون نوید اسلام با قطار و آفاق جهان برسید و مردم قزوین به شرف اسلام مشرف شدند و لیدبن عقبه که والی عراقین بود، سعید بن العاص الاموی را بدین جا فرستاد و آن حصار را شهری ساخت و تمام مردم را در آنجا ساکن گردانید. چون دولت خلافت به هادی موسی بن مهدی عباسی رسید، او شهرستان دیگر در جنب آن بساخت و مدینه موسی نام کرد آن شهرستان اکنون داخل محله درج و جوسق است و آن کوچه را شهرستانک خوانند.
مبارک ترکی، غلام هادی خلیفه نیز در آن زمان شهرستانی دیگر در آن حدود بساخت و کسان خود را در آنجا نشاند و بنام خود منسوب کرد و آن شهرستان اکنون باغی است داخل محله دستجرد و دزج و مبارک آباد خوانند.
چون نوبت خلافت به هارون الرشید رسید بنیاد بارو نهاد چنانکه در سه شهرستان و زمین داخل محلات که اکنون است داخل آن بود اما بارو بسبب وفات هارون متوقف ماند و بعدها به دست شخصی به نام موسی از طرف معتز خلیفه کامل شد.
حکیم #ناصر_خسرو علوی قبادیانی در سفرنامه خود شهر قزوین را اینچنین توضیح میدهد:
۹ محرم ۴۳۸ هجری به قزوین رسیدیم. باغستان بسیار داشت، بی دیوار و خار و هیچ مانعی از دخول در باغات نبود و قزوین را شهری نیکو دیدم با روی حصین و کنگره بر آن نهاده و بازارهای خوب مگر آنکه آب در وی اندک بود و منحصر به کاریزها در زیرزمین و رئیس آن شهر مردی علوی بود و در همه صناعات که در آن شهر بود، کفشگر بیشتر بوده.
از اواخر قرن پنجم هجری تا زمان حمله #هلاکو به قلاع #اسماعیلیه، سرزمین قزوین تحت تاثیر حوادث مربوط به نهضت #حسن_صباح و جانشینان او قرار داشته و شاهد نبردها و جنگهای طولانی میان سپاه حکومت مرکزی و اسماعیلیان بوده است.
در زمان صفویه با برگزیده شدن قزوین بعنوان پایتخت، اعتبار بیشتری مییابد و آثار و بناهای تاریخی بسیار بنا میگردد. همچنین تامین احتیاجات کشاورزی و دامی مورد نیاز ساکنان پایتخت و نیروهای نظامی مستقر در پادگانهای آن سبب رونق فراوان کشاورزی و دامداری میشود.
در دوره قاجاریه تهران بعنوان پایتخت انتخاب و قزوین بعلت واقع بودن در مسیر
جاده تهران به اروپا و روسیه اهمیت قابل ملاحظه ای مییابد.
📔 بناهای تاریخی قزوین، اثر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی قزوین
https://eitaa.com/ejtemaiyatt