#کفایة_الأصول
#آخوند_خراسانى
#حاشیة_المشكيني
#میرزاابوالحسن_مشکینی
#المُقدَّمة
📔 ۵- قوله (کفایه/ج۱/ص۲۱): لا یقال: علی هذا یمکن تداخُل عِلمیْن... .
✅ #میرزاابوالحسن_مشکینی در #حاشیة_المشكيني (ج۱/ص۵۱) مینویسد: نسبت هر غرضی از اغراض علوم با غرض دیگر یکی از چهار حالت #تلازم و #تباین و #عموم مطلق و #عموم_من_وجه است.
📌 تلازمِ دو غرض یعنی تعدادی از مسائل و گزارههای علمی دو غرض مستقلّ را حاصل کنند که بر اساس هر کدام از دو غرض میتوانند در علمی تدوین و جمعآوری شوند.
🔶️ شکّی نیست که تدوینِ دو علمِ مستقلّ در فرضی که نسبتِ دو غرض، #تباین یا #عموم_من_وجه است کاملاً صحیح است؛ در صورتِ #تباین که روشن است، اما در صورت #عموم_من_وجه به این خاطر است که بخشی از مسائلی که یکی از دو غرض را حاصل میکند در علم دیگر وجود ندارد، پس تمام مسائل هر کدام از دو علم این گونه نیست که هر دو غرض را حاصل کنند.
🔷️ در صورت #عموم_مطلق نیز تدوین و تکوینِ دو علم صحیح است، زیرا گاه غرض تنها پرداختن به همان مسائلی است که غرض خاصّی را حاصل میکند، نه مسائل دیگر. (مثلاً علم زمینشناسی که مسائلش بخشی از مسائل علم جغرافی است، اما علم مستقلّی تلقّی میشود)
🔶️ اما در فرضی که دو غرضِ مستقلّ داریم که بر تعدادی مساله و گزارهی علمیِ مشخّص مترتّب است -به صورتی که همهی آن مسائل، دو غرض را تامین میکنند- تدوین و تکوینِ دو علم، صحیح نیست.
✴️@fegh_osoul_rafiee