#کفایة_الأصول
#آخوند_خراسانى
#حاشیة_المشكيني
#میرزاابوالحسن_مشکینی
#المُقدَّمة
📔 ۲- قوله (کفایه/ج۱/ص۲۱): هو نفس موضوعات مسائله... .
✅ مرحوم #میرزاابوالحسن_مشکینی این بخش از کلام #آخوند_خراسانى را اعتراض بر سخن برخی عالمان منطقی می‌داند که معتقدند #موضوع_علم گاه با موضوعِ برخی مسائلِ علم مُغایرت دارد.
ایشان دو وجه برای عدمِ مُغایرت بیان می‌کند:
🔵🔸️ ۱- وجه اول:
بی‌شکّ محمولِ مساله‌ی علم باید #عَرَض_ذاتیِ موضوع باشد. حال، اگر موضوعِ مساله با موضوع وَحدانیِ علم مُغایرت داشته باشد و مصداق آن محسوب نشود بحث از آن موضوع و ثبوت یا عدم ثبوتِ آن محمول برای آن، بحث از #عَرَض_ذاتیِ موضوعِ علم محسوب نمی‌شود، و با تعریفِ خودِ آنان از #موضوع_علم مخالف می‌شود.
🔸️ یعنی آنان #موضوع_علم را "ما یُبحث فیه عن عوارضه الذاتیة" می‌دانند؛ حال باید از آنان پرسید: این چه موضوعی است که برخی مسائل آن علم، بحث از عوارضِ ذاتیِ آن موضوع محسوب نمی‌شود؟! در حالی که شما موضوع را این چنین تعریف می‌کنید.
🔵🔸️ ۲- وجه دوم:
بی‌شکّ #غرض و هدف از هر علم و مسائل آن بیش از یک چیز نمی‌تواند باشد؛ یعنی #غرض همیشه وَحْدانی است (مانند استنباط برای اصول).
🔸️ و در این نکته فرقی نمی‌کند که وحدتِ علم و تمایز علوم را نیز به خاطرِ وحدتِ غرض بدانیم، یا آن را نتیجه‌ی وحدتِ موضوع بدانیم.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
#کفایة_الأصول
#آخوند_خراسانى
#حاشیة_المشكيني
#میرزاابوالحسن_مشکینی
#المُقدَّمة
📔 ۲- قوله (کفایه/ج۱/ص۲۱): هو نفس موضوعات مسائله... .
ادامه حاشیه‌ی ۲:
✅ مرحوم #میرزاابوالحسن_مشکینی در ادامه‌ی سخنِ خود در توضیح وجه دوم می‌فرماید:
🔶️ وحدتِ #غرض، یا از وحدتِ محمولاتِ مسائل علم نشات می‌گیرد و یا از وحدتِ موضوعاتِ مسائل؛ دلیل این سخن نیز قاعده‌ی فلسفی‌ای است که استناد واحد به کثیر را مستحیل می‌داند، به این توجیه که "الواحدُ لا یصدر منه إلا الواحد"، و #آخوند_خراسانى نیز معتقد به این قاعده‌ی فلسفی است؛ بنا بر این، باید یک عنوان جامعی در میان باشد که آن جامعِ وَحْدانی علّتِ حاصل‌شدنِ آن غرضِ وَحْدانی باشد.
🔸️ حال، اگر آن جامعِ وَحْدانی (ايجادکننده‌ی غرض)، جامعِ موضوعاتِ مسائل علم باشد که این یعنی عدمِ مغایرتِ #موضوع_علم با موضوعاتِ مسائل.
🔷️ و اما اگر آن جامعِ وَحْدانی (ایجادکننده‌ی غرض)، جامعِ محمولاتِ مسائل علم باشد نیز عدم مغایرتِ #موضوع_علم با موضوعاتِ مسائل اثبات می‌شود، زیرا محمول -در هر حال- از عوارضِ موضوعِ خود است، و اگر محمولِ کلّیِ علم (جامع بین محمولات) متّحد با محمولاتِ تک تکِ مسائلِ علم باشد #موضوع_علم نیز باید جامعِ وَحْدانی‌ای باشد که موضوعاتِ مسائل مصادیق و افرادِ آن محسوب شود، زیرا -بنا بر قاعده‌ی فلسفی مذکور- غرضِ وَحْدانی جز از یک مؤثِّر پدید نمی‌آید، و اين مؤثِّر وَحْدانى -بنا بر این صورت- همان موضوع کلّی و محمول کلّی‌ای است که بر موضوعات و محمولاتِ مسائلِ علم صدق می‌کنند. در این صورت نیز #موضوع_علم باید یک عنوان وَحْدانی می‌شود.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee