🕋 تمامیت حج 📑 ویژه برنامه‌ای به مناسبت ایّام و موسم حج مباحثی معرفتی در خصوص ارتباط حج با ولایت ائمۀ اطهار علیهم‎السلام 🔖 اقتباس از مبانی فقه المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #فقه_الحدیث #حج #ولایت #تمامیت_حج 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat

🕋 تمامیّت حج1️⃣ 📃 فریضۀ مقدّسۀ حج مثل دیگر احکام شرعیّه قِشر و لُبّ دارد: «وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ للهِ؛ و براى خدا حجّ و عمره را به پايان رسانيد» (بقره/ ۱۹۶). 🔸 اهل لغت حج را قصد معنا کرده‌اند و قصد از مفاهیم تعلّقی ذات اضافی است که طرفین دارد؛ یعنی قاصد و مقصود در آن باید لحاظ شود. ✅ پس در قشر حج حاجی قصد بیت می‌کند و در لُبّ حج، قصد صاحب بیت می‌نماید. در واقع مقصود اصلی از این سفر ملکوتی، همانا پیوند با ملکوت امام علیه‌السلام در مجلایِ خویشتنِ خویشِ عالی انسان است که شریعت اَطهر، مُبیّن مناسک ولایت است و احکامْ مجعول بالعرض‌اند و مقصود بالذات، اتصال و اتحاد با صاحب ولایت مطلقۀ الهیّه است. همان گونه که امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: 📜 «الْإِمَامُ دَلِيلٌ لِلْقَاصِدِينَ وَمَنَارٌ لِلْمُهْتَدِينَ وَسَبِيلُ السَّالِكِينَ وَشَمْسٌ مُشْرِقَةٌ فِي قُلُوبِ الْعَارِفِينَ؛ ‏ 🌿 امام راهنمای قاصدان و روشنی‌بخش هدایت‌جویان و راهِ راهپیمایان و خورشید درخشان در قلب‌های عارفان است» (‏📚 مشارق أنوار الیقین، ص ۱۷۷ و به نقل از آن در بحار الأنوار، ج ‏۲۵، ص ۱۷۰). 🔹اقتباس از مبانی فقه المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #فقه_الحدیث #حج #ولایت #تمامیت_حج 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat

🕋 تمامیّت حج2️⃣ 🌅 مؤمنین در ماه مبارک رمضان به‌حسب زمان و در مناسک حج به‌حسب مکان، ضیوف الرحمن می‌شوند و در واقع خدای سبحان میزبان و ایشان میهمانان عزیزشده خواهند بود. ❇️ در قبالش فقط یک مورد است که خدای منّان، میهمان و مؤمنین میزبان حق‌تعالی می‌شوند و آنْ فوق زمان و مکان و هنگامۀ دل‌شکستگی است: «أَنَا عِنْدَ الْمُنْكَسِرَةِ قُلُوبُهُمْ؛ من نزد دل‌های شکسته هستم» (مُنية المُريد، ص ۱۲۳). ✅ و این حقیقتْ رهاورد و نتیجۀ این دو میهمانی است. 🔖 ناگفته نماند که دل‌شکسته وقتی منزلِ نزولِ اِجلالِ حق‌تعالی شد، بی‌تردید تجلیگاه ساحت قدس ولایت می‌شود، چرا که فرمودند: «الْقَلْبُ حَرَمُ اللهِ فَلَا تُسْكِنْ حَرَمَ اللهِ غَيْرَ اللهِ؛ قلب حرم خداست، پس در حرم خدا غیر خدا را ساکن نکن» (جامع الأخبار، ص ۱۸۵) 🔸 و نیز: «قُبورُنا قُلُوبُ شِیعَتِنا؛ قبور ما در قلب‌های شیعیان ماست» ،‌ 📃 «وَفِي قُلُوبِ مَنْ وَالاهُ قَبْرُهُ؛ قبر او در قلب‌های دوستداران اوست» (زاد المعاد، ص ۵۱۱). 🔹اقتباس از مبانی فقه المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #فقه_الحدیث #حج #ولایت #تمامیت_حج 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat

🕋 تمامیّت حج3⃣ 🔰 خدای سبحان را دو ضیافت است: یکی ضیافت عمومی که مقیّد به زمان است و ماه مبارک باشد، و دیگری ضیافت خصوصی که مقیّد به مکان است و مناسک حج باشد که آن مهمانی عامْ سالی یک ماه روزه‌اش واجب است و این مهمانی خاصْ تمام عمر فقط یک‌مرتبه وجوب می‌یابد. ✅ خدای متعال ضیافت عمومی را مقدمه می‌سازد از برای ضیافت خصوصی، و مهم اینکه تمامیت ضیافت خصوصی در حج بیت‌الله الحرام همانا پیوند و لقا به ملکوت امام معصوم علیه‌السلام است. 📜«تَمَامُ الْحَجِّ لِقَاءُ الْإِمَامِ؛ تمامیّت حجّ دیدار امام علیه‌السلام است» (الكافی، ج ‏۴، ص ۵۴۹). 🔖پس دریاب اتصال و ارتباط با ولیّ‌الله الأعظم، غایةُ الغایات این دو ضیافت است. 🔹اقتباس از مبانی فقه المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #فقه_الحدیث #حج #ولایت #تمامیت_حج 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat

🕋 تمامیّت حج4⃣ 🔰 عنوان تمام الحجّ را در تفقّه این روایت شریفه بنگرید: 💬 «اسماعیل بن مهران» می‌گوید امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «إِذَا حَجَّ أَحَدُكُمْ فَلْيَخْتِمْ حَجَّهُ بِزِيَارَتِنَا لِأَنَّ ذَلِكَ مِنْ تَمَامِ الْحَجِّ؛ هر گاه یکی از شما به حجّ رفت، پس آن را به زیارت ما به پایان رساند، چرا که آن زیارت، تمامیّت حجّ است» (عيون أخبار الرضا علیه‌السلام، ج ‏۲، ص ۲۶۲). 📝 حجّ با این عظمت و شکوه که طبق روایات اگر کسی تا دم مرگ آن را بی‌عذر به تأخیر اندازد، حق‌تعالی او را در روز قیامت یهودی یا نصرانی محشور می‌نماید، باید ختم به زیارت ائمّۀ هدی علیهم‌السلام شود. مهم اینکه این حکم مُعلّل گردیده؛ یعنی چرا که تمامیت حج قائم به این زیارت است. 🔖 یعنی حجِ به این عظمت در حدّ مقتضی است؛ تحقق و فعلیت این اقتضا همانا به زیارت و ولایت است و این جزءِ اخیر از علت تامّه است که حج حُجّاج منشأ اثر و مُثمر ثمر می‌گردد. 🔹اقتباس از مبانی فقه المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #فقه_الحدیث #حج #ولایت #تمامیت_حج 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat

🕋 تمامیّت حج5️⃣ 📃 طبق نصوص: «ابْدَءُوا بِمَكَّةَ وَاخْتِمُوا بِنَا؛ اعمال حج را از مکه شروع و به زیارت ما پایان دهید» (الكافي، ج ‏۴، ص ۵۵۰) و این مطلب همانا مُثبِت عنوان تمامیّت حج است. 🔖 اشاره به همین مقام است که امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «إِنَّمَا أُمِرَ النَّاسُ أَنْ يَأْتُوا هَذِهِ الْأَحْجَارَ فَيَطُوفُوا بِهَا ثُمَّ يَأْتُونَا فَيُخْبِرُونَا بِوَلَايَتِهِمْ وَيَعْرِضُوا عَلَيْنَا نَصْرَهُمْ؛ مردم مأمور شده‌اند كه دور اين سنگ‌ها طواف كنند و آنگاه نزد ما بيايند و پايداری خود را نسبت به اطاعت و رهبری ما اعلام و امكانات و قدرتشان را برای ياری اهداف ما عرضه كنند» (الکافی، ج ‏۴، ص ۵۴۹). 📋 و نیز از همان امام هُمام آمده است: «نَظَرَ إِلَى النَّاسِ يَطُوفُونَ حَوْلَ الْكَعْبَةِ فَقَالَ هَكَذَا كَانُوا يَطُوفُونَ فِي الْجَاهِلِيَّةِ إِنَّمَا أُمِرُوا أَنْ يَطُوفُوا بِهَا ثُمَّ يَنْفِرُوا إِلَيْنَا فَيُعْلِمُونَا وَلَايَتَهُمْ وَمَوَدَّتَهُمْ وَيَعْرِضُوا عَلَيْنَا نُصْرَتَهُمْ ثُمَّ قَرَأَ هَذِهِ الْآيَةَ فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْهِمْ؛ ❇️ نگاهى به مردم كرد كه دور كعبه طواف مى‏كردند، فرمود: در زمان جاهليت هم به همين وضع طواف مى‏كردند. همانا مردم دستور دارند كه بدان طواف كنند و سپس نزد ما كوچ نموده و ولايت و دوستى خود را به ما اعلام كنند و يارى خود را در اختيار ما گذارند، سپس اين آيه را خواند (ابراهيم/ ۳۶): و دل‌هاى مردم را هواه خواه آنان بگردان» (الكافي، ج ‏۱، ص ۳۹۲). 🔸و این معنا نیز در کریمۀ: «وَأَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ؛ و در ميان مردم براى حج بانگ برآور» (حج/ ۲۷) دیده می‌شود. ✅ به این تقریر که می‌فرماید مردم را به آواز مناسک حج اعلام کن تا به‌سوی تو جمع شوند. با اینکه دعوت به‌منظور انجام مناسک حج است؛ اما انجام این مراسم به محوریت دعوت به‌سوی حضرت ابراهیم علیه‌السلام است، چرا که ندای حجّ از برای پیوندخوردن و متصل‌شدن به ولیّ زمان و حجت وقت و امام هر عصر است. 🔹اقتباس از مبانی فقه المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #فقه_الحدیث #حج #ولایت #تمامیت_حج 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat

🕋 تمامیّت حج6⃣ 🔰 ظرفیت کعبۀ معظّمه در گسترش توحید بی‌نهایت است، چه حقیقت کعبه همانا وسعت وجودی غیب انسان کامل است. ✅ به بیان دیگر تمام این تشریفات و عظمت از برای کعبۀ مکرّمه به جهت آن انسان کاملی است که کنار آن مبعوث شد: «خاتم الأنبیاء» صلّی‌الله‌علیه‌وآله و در جوفش به دنیا آمد: «رکن الأولیاء» علیه‌السلام و در نهایت در کنارش در آینده ظاهر خواهد شد: «خاتم الأوصیاء» عجّل‌الله‌فرجه. 🪐 طبق قواعد «حکمت متعالیه» در اجزاء قوس صعود وجود، هر جزءِ مقدم، مقدمۀ جزء مؤخر است و هر مؤخری ثمرۀ جزء مقدم است. 🔍 بر این ‌اساس، علت غائیه در وجود عینیِ مؤخر است، ولی در مقام تصورِ ذهنیّه تقدم دارد؛ چه غایت به وجود علمی، مبدأ فاعلیّتِ فاعل است. در نتیجه انسان کامل محمدی صلّی‌الله‌علیه‌وآله ثمرۀ شجرۀ انسانیّه و علت غائی کونیّه است. 🔹اقتباس از مبانی فقه المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #فقه_الحدیث #حج #ولایت #تمامیت_حج 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat

🕋 تمامیّت حج7️⃣ 📖 به‌مقتضای کریمۀ: «جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَاماً لِلنَّاسِ؛ خداوند زيارت‏ كعبۀ بیت‌الحرام را وسيلۀ به‌پاداشتن مصالح‏ مردم قرار داد» (مائده/ ۹۷) 🔖 خدای سبحان به‌ حسب نظام تکوین، این خانۀ شریف را قوام کار مردم قرار داده است، لذا به‌ حسب نظام تشریع، کعبۀ‌ مکرمه و قبله هر لحظه از برای انسانِ مُسلم حُکم دارد. هر چند این کریمۀ مبارکه داعی جملۀ خبریّه است؛ اما جملهٔ انشائیه از آن القاء می‌شود و باطن این توجه مُستمر بر قبله و کعبه همانا ربط وجودی با ولایت است که فرمودند: «لَوْ لَا مَا فِي الْأَرْضِ مِنَّا لَسَاخَتِ الْأَرْضُ بِأَهْلِهَا؛ اگر ما اهل‌بیت علیهم‌السلام در زمین نبودیم، زمین اهلش را فرو می‌برد» (الإحتجاج، ج ‏۲، ص ۳۱۷). 📜 و نیز فرمودند: «أَنَّ النَّظَرَ إِلَى الْكَعْبَةِ عِبَادَةٌ وَالنَّظَرَ إِلَى الْوَالِدَيْنِ عِبَادَةٌ وَالنَّظَرَ فِي الْمُصْحَفِ مِنْ غَيْرِ قِرَاءَةٍ عِبَادَةٌ وَالنَّظَرَ إِلَى وَجْهِ الْعَالِمِ عِبَادَةٌ وَالنَّظَرَ إِلَى آلِ مُحَمَّدٍ عِبَادَةٌ؛ ✅ همانا نگاه‌کردن به سمت کعبه عبادت است و نگاه به سمت پدر و مادر عبادت است و نگاه به قرآن کریم بدون خواندن عبادت است و نگاه به‌ صورت عالِم عبادت است و نگاه‌کردن به آل محمّد صلّی‌الله‌علیه‌وآله عبادت است» (من لا يحضره الفقيه، ج ‏۲، ص ۲۰۵). 🔍 عنایت شود که این‌ها پنج مورد نیست؛ بلکه یک حقیقت واحده است که در پنج جلوه و مرتبه تجلی‌یافته که از کعبه شروع و به ائمّه علیهم‌السلام ختم می‌شود، چرا که ولیّ‌الله‌الأعظم روح حج است و در واقع در این سفر ملکوتی، حاجی می‌رود تا بر تن اعمال خود نفخ روح ولایت کند. 🔹اقتباس از مبانی فقه المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #فقه_الحدیث #حج #ولایت #تمامیت_حج 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat

🕋 تمامیّت حج8⃣ 🔰 تمام مراتب کعبه، قائم به‌ مراتب وجودی انسان کامل است. بدون امام معصوم علیه‌السلام کعبه را حرمت و امنیتی نیست: «لَا أُقْسِمُ بِهَذَا الْبَلَدِ * وَأَنْتَ حِلٌّ بِهَذَا الْبَلَدِ؛ سوگند به اين شهر و حال‌آنکه تو در اين شهر جاى دارى‏» (بلد/ ۱ و ۲). ✅ آری سوگند به این شهر اما درحالی‌که تو در این شهر جای داشته باشی، چه این مکانِ اعظم، شرافتش به مَکین عظیم‌الشأن است. 🔖 باری، عرفات بدون معرفت امام علیه‌السلام، مَشعر بدون فهم و شعور مقامات نورانیّۀ امام علیه‌السلام، قربانی در منیٰ بدون ایثار در آرمان‌های الهی امام علیه‌السلام، رَمیِ جمرات بدون برائت جستن از غاصبین حقوق امام علیه‌السلام و صفاء و مروه بدون تلاش و سعی در اطاعت و محبت امام علیه‌السلام،‌ چه قیمت و ارزشی دارد و چه سود و ربحی بخشد؟! 🔹کعبه یک سنگ نشانی است که ره گم نشود 🔸حاجی احرام دگر بند ببین یار کجاست 🔹اقتباس از مبانی فقه المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #فقه_الحدیث #حج #ولایت #تمامیت_حج 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat

🕋 تمامیّت حج9️⃣ 📃 طبق نصوص و قواعد، ظاهر «بَلَد الحرام» همان «مکۀ معظمه» است و باطن آن شخصی است که به غنای ذاتی حق‌تعالی غنی گشته و تمام اسباب در نظرش ساقط گردیده و عالَم را به مُسَبِّب‌الأَسباب منتهی دانسته است و آن انسان کامل محمّدی صلّی‌الله‌علیه‌وآله باشد که امروز در اعلیحضرت بقیةالله‌الأعظم عجّل‌الله‌فرجه متعیّن خواهد بود. 🔖 مرحوم «حاجی سبزواری» رحمه‌الله در شرح الاسماء در خصوص باطن «بلد الحرام» می‌گوید: «وَبَاطِنُهُ صُورَةُ الْإِنْسَانِ الْکَامِلِ الَّذِیݔ قَلْبُهُ بَیْتُ الْحَرَامِ الَّذِی فِیهَا؛ و باطن آن چهرۀ انسان کامل است؛ او که قلبش خلوت‌خانۀ محترم پروردگار است» (شرح الأسماء‌ الحسنی، ص ۳۱۷). ✅ مؤیّد این معنا بیان نورانی امام صادق علیه‌السلام است که فرمودند: 📜 «يَا دَاوُدَ نَحْنُ الصَّلَاةُ فِي كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ وَنَحْنُ الزَّكَاةُ وَنَحْنُ الصِّيَامُ وَنَحْنُ الْحَجُّ وَنَحْنُ الشَّهْرُ الْحَرَامُ وَنَحْنُ الْبَلَدُ الْحَرَامُ وَنَحْنُ كَعْبَةُ اللَّهِ وَنَحْنُ قِبْلَةُ اللَّهِ وَنَحْنُ وَجْهُ اللَّهِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ وَنَحْنُ الْآيَاتُ وَنَحْنُ الْبَيِّنَاتُ وَعَدُوُّنَا فِي كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ الْفَحْشَاءُ وَالْمُنْكَرُ وَالْبَغْيُ وَالْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ وَالْأَصْنَامُ وَالْأَوْثَانُ وَالْجِبْتُ وَالطَّاغُوتُ وَالْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ يَا دَاوُدُ إِنَّ اللَّهَ خَلَقَنَا فَأَكْرَمَ خَلْقَنَا وَفَضَّلَنَا وَجَعَلَنَا أُمَنَاءَهُ وَحَفَظَتَهُ وَخُزَّانَهُ عَلَى مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ؛ 🌿 ای داود، ما در قرآن نماز، زكات، روزه، حج، ماه حرام، شهر حرام، كعبه‏، قبله و وجه الله هستيم. خداوند فرموده: «به هر سو رو کنید آنجا روی خداست» ما آيات و بينات هستيم و دشمن ما در قرآن فحشا و منكر يعنى خمر، ميسر، انصاب، ازلام، اصنام، اوثان، جبت، طاغوت، مردار، خون و لحم خنزيرند. خداوند ما را آفريد و به ما امتياز بخشيد و ما را امناء و نگهبانان و خزینه‌داران آسمان‌ها و زمين قرار داد» (بحار الأنوار، ج ‏۲۴، ص ۳۰۳). 🔹اقتباس از مبانی فقه المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #فقه_الحدیث #حج #ولایت #تمامیت_حج 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat

🕋 تمامیّت حج0⃣1⃣/ پایانی 🔰 حقیقت طواف عبارت است از اینکه حاجی باید قلبش در محضر اُلوهی وارد شده و دور محضر اقدس ربوبی بگردد. حجّاج با تلبّس به حقیقت طواف خودشان را جهت فداشدن در راه محبوب آماده می‌کنند. ⏺ سِرّ دایره بودن مَطاف در این است که سیر الی الله در عوالم وجود «لا نهایة له» است؛ همان گونه که وجود نهایت ندارد و مبدأ و مَختم آن نامعلوم است، که گفته‌اند: ✅ «مَا لَا نِهَایَةَ لَهُ نِهَایَتُهُ فِی بِدَایَتِهِ؛ آن چیز که نهایتی ندارد، نهایت آن در ابتدای آن است»، سیر الی الله نیز ابتدا و انتها ندارد و این مطلب در دَوَران دورِ دایره ثابت است؛ چه اول و آخر در دایره معنا ندارد، 🌐«إِنَّ الْمُسْتَدِیرَ لَا بِدَایَةَ لَهُ وَلَا نِهَایَةَ لَهُ؛ همانا دایره نه آغازی دارد و نه پایانی». 🔖 بنا بر این مبنای رَصین، مقامات عالیه و نوریّۀ ائمۀ دین علیهم‌السلام که کعبۀ حقیقی هستند نهایتی ندارد و مهم اینکه چون در دایرۀ اصطفائیّه اُولی، قلب و قطب وجود نازنین صدیقۀ کبری علیهاالسلام است، امام جواد علیه‌السلام در حدیث صحیح فرموده‌اند که طواف به نیابت از حضرت عصمة‌الله‌الکبری علیهاالسلام، اَفضل‌الأعمال محسوب می‌شود؛ 🔍چه مقاماتِ مرکز دایرۀ قدس و طهارت را بدایت و نهایتی نیست و نهایتِ دیگران همانا بدایت مقام حضرتش باشد. 🔹اقتباس از مبانی فقه المعارفی استاد محقق حاج‌آقای موسوی دام‌ظلّه‌الوارف #️⃣ #فقه_الحدیث #حج #ولایت #تمامیت_حج 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat

🤲الهی! خانه کجا و صاحب خانه کجا؟ طائف آن کجا و عارف این کجا؟ آن سفر جسمانی است و این روحانی آن سِیر آفاق کند و این سِیر اَنفس ‌ آن مُحرِم می‌شود و این مَحرَم آن لبیک می‌گوید و این لبیک می‌شنود آن را کوه صفاست و این را روح صفا آن درک مِنی آرزو کند و این ترک تمنا را آن بهیمه قربانی کند و این خویشتن را آن حلق رأس کند و این ترک سر آن بهشت طلبد و این بهشت آفرین لاجرم آن حاجی شود این ناجی خنک آن حاجی که ناجی است. 📔الهی نامه/ علامه حسن‌زاده آملی رحمه‌الله‌تعالی #️⃣ #مفاخر_الشیعه #علامه_حسن‌زاده #حج 📌فقه ولایت در اینستاگرام و تلگرام 🆔 @feghhevelayat