❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ ⬅️ مجموعه‌ای از ادله و قرائن یافت می‌شود که نه تنها اصل مشروعیت، بلکه وجوب مطلق تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت امام معصوم علیه السلام را -فارغ از در نظر گرفتن ساختار خاصی برای حکومت- اثبات می‌کند. 🔻دلیل نقلی: 1️⃣ در منابع روایی اهل سنت روایات متعددی بر مشروعیت تشکیل حکومت دلالت دارد. به عنوان نمونه: «لابد للناس من امارة برة او فاجرة ... والامارة خیرٌ من الهرج» ⬅️ بر اساس این روایت تشکیل حکومت ضروری است؛ خواه این حکومت نیکوکار باشد یا بدکار. این روایت حکومت را از هرج و مرج بهتر می‌شمارد. 2️⃣ روایتی از امام رضا علیه السلام نقل شده است که به نظر می‌رسد به خوبی بر مشروعیت حکومت دلالت دارد.«أَنَّا لَا نَجِدُ فِرْقَةً مِنَ‏ الْفِرَقِ‏ وَ لَا مِلَّةً مِنَ‏ الْمِلَلِ‏ بَقُوا وَ عَاشُوا إِلَّا بِقَيِّمٍ وَ رَئِيسٍ لِمَا لَا بُدَّ لَهُمْ مِنْهُ فِي أَمْرِ الدِّينِ وَ الدُّنْيَا...» ما هيچ گروه و پیروان یک دینی را نمى‏يابيم كه به حيات و زندگى اجتماعى خود ادامه دهند، مگر با داشتن سرپرست و رئيسی براى امورى كه لازم است در امر دین و دنیایشان بپا دارند. ⬅️ بررسی دلالی: در ابتدای روایت، بقای هر جامعه‌ای در گرو وجود سرپرست برای آن جامعه دانسته شده است. در ادامه روایت حضور رئیس در جامعه امری ضروری تلقی شده که قوام خلق به آن وابسته است؛ بنابراین با توجه به روایت مزبور تشکیل حکومت دینی در زمان غیبت امام معصوم نه تنها مشروع بلکه ضروری است. ⬅️بررسی سندی: شیخ صدوق این روایت را با دو سند نقل می‌کند. از شیخ صدوق تا امام رضا علیه السلام، در سند اول سه نفر و در سند دوم پنج نفر واسطه هستند. وثاقت آنها نزد شیعه مورد اختلاف است. اما با توجه به مجموعه‌ای از قرائن مانند؛ مفاد روایت، شهرت روایت نزد علما و این‌که شخصی همچون شیخ صدوق ، حدیث معتبر دانست. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛ 🔻 تعیین حکم سوء ظن به وسیله رجوع به ادله قرآنی. ⬅️ دلیل قرآنی جهت تعیین حکم سوء ظن، آیه 12 سوره نور است « لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنْفُسِهِمْ خَيْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْكٌ مُبِينٌ ». 🔻 معنای کلمه خیر در آیه 12 سوره نور. ⬅️ کلمه «خیر» در دو معنای اسمی و وصفی به کار رفته است؛ معنای وصف مطلق یعنی خوب و دیگری به معنای افعل تفضیلی یعنی یک وصف أفضلیت قیاسی در مقایسه با دیگری. درجایی که کلمه «خیر» با پسوندی استعمال نشود، معنای اول مراد است و زمانی که به همراه پسوندی ذکر شود، معنای دوم مدنظر است. ⬅️ زمانی که خیر و شر در کنار هم بکار روند، دو نوع تقابل در میان آنها ایجاد می‌شود: 1 – تقابل تناقض 2 – تقابل تضاد. علت این دو نوع تقابل این است که؛ خیر دو معنا دارد: الف – خیر به معنای خاص، یعنی چیزی که در آن جهات مثبت برتر و برگزیده‌ای وجود دارد. ب – خیر به معنای عام، یعنی خلاف شرّ، یعنی چیزی از شر در آن نیست. ⬅️ مراد از خیر در آیه شریفه خیر به معنای خاص است در این صورت می‌توان گفت آیه شریفه در خصوص سوء ظن است نه حسن ظن. ⬅️ برخی با استناد به قرائنی گفته اند مراد از خیر در این آیه معنای عام است و در خصوص حسن ظن می‌باشد. قرائن عبارت‌اند از: 1 – سیاق این آیات و مورد است. 2 – از جهت دیگر هم قرائن لبیه کلی در موضوع است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_روابط_اجتماعی #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛ ⬅️ حکم فقهی بازی از دو زاویه قابل بررسی است؛ نخست با قطع‌نظر از نقش معلم و والدین، اصل بازی چه حکمی دارد؟ و دیگر اینکه وظایف آن‌ها در این زمینه چیست؟ ✅ سابقه بازی در فقه: پنج مورد به نحوی با مباحث بازی و لهو در فقه مرتبط است. به ‌رغم نسبتی که این بحث با موضوعات فقهی دارد، مع‌الأسف تاکنون کار جامعی برای آن انجام نشده است. 1️⃣ بحث سبق و رمایه. 2️⃣ مباحث صید و ذباحه. 3️⃣ بحث صید در مباحث حج. 4️⃣ مباحث صلوه مسافر: تا آنجایی که می‌گویند گر کسی برای صید لهوی می‌رود، نمازش شکسته نیست و تمام است. 5️⃣ بحث‌های دیه و قصاص. ✅ سابقه بازی در بحث‌های روایی و اخلاقی. ⬅️ در کتب اخلاقی بحث‌های لهو و لعب به صورت پراکنده در مباحثی مانند تفریح، تفرج و مزاح مطرح می‌شود. این مباحث در کتب روایی در بحث علائم مؤمن آمده و در کتاب العشره اصول کافی، در بحث تفرج و تفریح مطرح شده است. ✅ سابقه بازی در مباحث کلامی و توصیفی: ⬅️ مقوله بازی با مباحث کلامی و توصیفی هم ارتباط دارد. زمانی که گفته می‌شود خلقت عالم لعب نیست، در واقع بعد فلسفی کلامی مسئله بررسی می‌شود. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تربیت #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ ✅ تنها دلایلی که می‌توان بر نفی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت بیان کرد دلیل عقلی متکی بر تجربه و تعدادی از روایات است. 🔻 دلیل عقلی: ⬅️ حکومت‌ها در ساحت‌های مختلفی ناتوان هستند به گونه‌ای که به تبعض و ظلم نیز کشیده می‌شوند. از این رو همواره بخشی از مردم از حاکمیت ناراضی خواهند بود. ⬅️ اگر حکومتی منسوب به دین باشد، این عدم رضایت به بدبینی نسبت به دین نیز می‌انجامد و بر باور‌های دینی مردم أثیر خواهد گذاشت. در چنین زمانی بدبینی نسبت به دین و تضعیف باور‌های دینی مردم بر تسهیل اجرای مقاصد و احکام الهی که ثمرۀ تشکیل حکومت است، غلبه خواهد داشت. ⬅️ بنابراین تشکیل حکومت اسلامی در زمان غیبت اثر سوء بیش‌تری خواهد داشت. 🔻نقد: ⬅️ نمی‌توان این امور را از لوازم ذاتی حکومت دانست و دلیل مذکور نیز این امور را بر اساس تجربه، اموری غالبی دانسته است. ⬅️ طرفداران این دلیل آماری برگرفته از پژوهش‌های تاریخی و میدانی ارائه نداده‌اند. ⬅️ حتی در صورت پذیرش غلبۀ این امور، مشروعیت تشکیل حکومت نفی می‌شود نه مطلق حکومت؛ زیرا با توجه به غالبی بودن این امور می‌توان حکومت‌هایی را در نظر گرفت که دچار ظلم، تبعیض و نارضایتی مردم نمی‌شوند. ⬅️ غلبه این امور در حکومت‌ها برای جعل قانونِ عدم مشروعیت به طور مطلق کافی نیست؛ زیرا غلبۀ ملاک حکم در احکامِ عقلی، معتبر نیست و تنها در احکامِ غیر عقلی معتبر است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت‌الله کعبی در درس خارج «ولایت فقیه» مطرح کرد؛ 🔻ضوابط و قواعد فقهی ولایت فقیه: 2️⃣ اجرای قوانین الهی و مستندات آن؛ ⬅️ در متون دینی ادله‌ای وجود دارد که بیانگر روش اجرای احکام الهی هستند که بر اساس دلالت التزامی آنها می‌توان نیاز اسلام به ایجاد حکومت را نیز اثبات کرد. 🔻مستندات اجرای دین؛ ✅ آیات 1️⃣ سوره شوری آیات 13 تا 17: ⬅️ فعل «شرع» که در ابتدای آیه 13ذکر شده است به معنای قوانین و مقررات وضع شده از جانب خداوند متعال می‌باشد. عبارت «ان اقیموا الدین» جمله عامی است که شامل همه انبیاء می‌شود؛ یعنی ایشان موظف به اجرای قوانین و مقررات دین هستند. ⬅️ خداوند متعال در ادامه آیه نحوه اجرای شریعت را بیان می‌کند: «و لا تتفرقوا فیه»؛ یعنی دین باید به شکل مجموعی اجرا شود. مؤید این نکته، مضاف الیه شریعت است که هیجگاه به فرد اضافه نمی‌شود مثلا گفته نمی‌شود «شریعة زید» بلکه به جمع اضافه می‌شود مانند «شریعة الإسلام». 2️⃣ سوره بقره آیه 85: ⬅️ بنابر فرموده آیة شریفه کسانی که عامل برخی از احکام و تارک برخی دیگر از احکام باشند، در این دنیا به ذلت و بدبختی گرفتار می‌شوند. این در حالیست که خداوند متعال طالب عزت برای مؤمنین است و عزت جز در اجرای تمام احکام الهی نخواهد بود. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #ولایت_فقیه #آیت_الله_کعبی 🔎@fiqhenezam_com

✅ آیت الله هادوی تهرانی ⬅️ نظریه اندیشه مدون (1) ⬅️ اساس نظریه اندیشه مدون، وجود رابطه سیستمی میان مفاهیم دینی است. ___________________________________ #صوت #درس_خارج #اقتصاد #آیت_الله_هادوی_تهرانی 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله ملک زاده در درس خارج «روابط خارجی در نظام سیاسی اسلام» مطرح کرد؛ 🔻منبع‌شناسی فقه شیعه در حوزه روابط خارجی: ✅ غالب موضوعات روابط خارجه در کتاب الجهاد مطرح شده است. ⬅️ جلد پنجم کتاب الجهاد شیخ طوسی «کتاب السِیَر» نام دارد و مراد از آن همان کتاب الجهاد است. ⬅️ محقق حلی در کتاب شرایع الاسلام؛ مختصر بحث شده است. ⬅️ علامه حلی در تبصرة المتعلمین باب جهاد؛ مختصر بحث شده است. ⬅️ شهید اول در اللمعه الدمشقیه و شهید ثانی در شرح اللمعه الدمشقیه در باب جهاد به مسائل مربوط به بحث روابط بین الملل پرداخته اند. ⬅️ مرحوم ملا محمد تقی برقانی (شهیدثالث) در کتاب منهج الاجتهاد؛ این کتاب منبع اصلی در نگارش شرح شرایع است. ⬅️ آیت الله محمدحسن نجفی درجلد 21 کتاب جواهر الکلام در کتاب جهاد؛ در زمینة روابط خارجی نیز از این کتاب بسیار بهره‌بری می‌شود. ⬅️ محقق عراقی یا آقا ضیاء عراقی در کتاب شرح تبصره المتعلمین. در باب کتاب الجهاد . ⬅️ آیت الله شیخ جعفر کاشف الغطاء در جلد چهارم کتاب کشف الغطاء . ⬅️ آیت‌الله خویی در کتاب منهاج الصالحین در کتاب الجهاد؛ برخلاف سایر کتب بحث به صورت استدلالی مططرح شده است نه فتوایی. ⬅️ حاشیه آیات عظام وحید خراسانی، آقا میرزا جواد تبریزی، صادق روحانی و دیگرانی بر کتاب منهاج الصالحین آیت الله خوئی. ⬅️ مرحوم آقا شیخ محمد آصفی در جلد چهارم آثار الفقهیه که تقریرات ایشان در باب جهاد است. ⬅️ مقام معظم رهبری در کتاب ثلاث رسائل فی الجهاد (الامان و السابعه و المهاده)؛ اولین بخش این کتاب نیز کتاب الجهاد است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #روابط_خارجی_در_نظام_سیاسی #آیت_الله_ملک_زاده 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 نقد دلیل عقلی مبنی بر نفی مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت؛ ⬅️ این‌که گفته شد لازمۀ تشکیل حکومت تبعیض، ظلم و بدبینی مردم نسبت به دین نیست، به نوع قرائت از دین، رهبران و کارگزارن آن حکومت دینی بستگی دارد. ⬅️ ممکن است فساد یا صلاح برخی از ساختار‌های حکومت بر دیگر ساختارهای آن بیش‌تر باشد؛ بنابراین بهتر است این‌گونه گفته شود که لازمۀ تشکیل حکومت دینی در عصر غیبت توسط رهبران حکیم و کارگزاران صالح بر اساس قرائت صحیح از دین، بدبینی نسبت به باور‌های دینی را به همراه ندارد. ⬅️ در طول تاریخ تشیع شاهد حکومت‌های دینی شیعی مانند آل‌بویه، همدانیان، حلبیان، ادریسیان، فاطمیان مصر، مرعشیون، صفویه هستیم که گرچه توالی فاسدی نیز داشته‌اند، اما نه تنها باور‌های مذهبی شیعیان را دچار خدشه نکرده‌اند بلکه خدمات بزرگی را نیز برای تشیع به ارمغان آورده‌ و حتی شیعیان مدیون این حکومت‌ها نیز بوده‌اند. ⬅️ ممکن است در دفاع از دلیل عقلی مذکور به حکم عقل بر وجوب دفع ضرر محتمل تمسک شود. اما باید دانست وجوب دفع ضرر محتمل مورد قبول نیست؛ زیرا بسیاری از فعالیت‌های انسان‌ در زندگی مانند سرمایه گذاری، مسافرت و ... بر اساس ضرر محتمل انجام می‌شود. ✅ بر اساس آن‌چه در نقد دلیل عقلی بر نفی مشروعیت تشکیل حکومت گذشت، باید گفت این دلیل به صورت مطلق صحیح نیست و تنها شامل حکومت‌هایی می‌شود که قرائت صحیحی از دین نداشته و فاقد رهبران حکیم و کارگزاران صالح هستند و از این رو توالی فاسد پیش‌گفته را سبب می‌شوند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

❇️ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» مطرح کرد؛ ⬅️ یکی از ادله قرآنی جهت تعیین حکم سوء ظن، آیه 12 سوره نور است 🔻آیا آیه اختصاص به سوءظن در مسائل فحشا و منکرات دارد یا اعم از آن است؟ در پاسخ به این سوال چند نظر بیان شده است؛ 1️⃣ آیه اختصاص به فحشا و منکرات شخصیت‌هایی مثل عایشه و زن‌های پیامبر، دارد. ⬅️ این احتمال ضعیفی است؛ زیرا در این صورت باید بگوییم مورد مخصص است. در صورتی که اگر کسی بخواهد مورد را مخصص و مقید بداند، عموم و اطلاق بسیاری از آیات ساقط می‌شود. 2️⃣ دو احتمال وجود دارد؛ نخست اینکه آیه در مقام الغای خصوصیات است؛ به این معنا که مقصود عایشه زن پیامبر است که در چنان موقعیت بوده و موجب بازتاب‌های مختلفی شده است. دگیر اینکه آیه مقام الغای خصوصیات مطلق گناهان اعم از فحشا و سایر معاصی است. ⬅️ مبنای اصلی نظریه دوم، بحث سیاق است به این معنا که آیا سیاق می‌تواند مخصص غیر مورد باشد؟ ⬅️ سیاق انصراف ساز نیست؛ زیرا تنظیم الفاظ قرآن با عنایت بیشتری نسبت به روایات صورت گرفته است. از سوی دیگر جمله بدون هیچ قیدی ذکر شده است و این حاکی است که سیاق کنار گذاشته شده است. 3️⃣ مقصود از خیر و شر؛ گناهان اعم از فعل معصیت یا ترک طاعت واجب است، یعنی شما گمان فعل معصیت یا ترک طاعت به دیگران نبرید. ⬅️ این احتمال ارجح است. در این صورت آیه سوءظن نسبت به گناهان و ترک طاعات را تحریم می‌کند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_روابط_اجتماعی #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam