📚 نگاهی اجمالی به ویژگی‌های برخی دروس خارج فقه (4) ویژگی‌های درس خارج فقه حضرت استاد شب‌زنده‌دار 1. تتبع گسترده و فقه تفصیلی یکی از مهم‌ترین نکات درس حضرت استاد، تتبع گسترده و شامل نسبت به اقوال و انظار پیرامون مسئله است. تتبعی که از اقوال اساطین فقه آغاز می‌شود و تا فقهای معاصر و حتی کمتر شناخته‌شده امتداد می‌یابد. تتبعی که می‌کوشد مسئله را از جوانب مختلف بررسی کند، زوایای دید مختلف را بیان کند تا دیدی جامع نسبت به ابعاد مسئله بسازد و از نکته‌سنجی دیگر فقها محروم نماند. البته این حد از تفصیل برای همه سلائق و نیز برای طلابی که تازه وارد خارج می‌شوند قابل توصیه نیست. 2. تفریع فروع و طراحی جامع بحث حضرت استاد برای بررسی هر مسئله یک طراحی جامع تنظیم می‌کنند. يعنی تدریس مبتنی بر یک طراحی منسجم، هندسه منطقی است. برخلافِ بسیاری از اساتید که با محوريت یک کتاب فقهی و در همان چارچوب مثلا جواهر یا مستند عروه مرحوم خویی درس را به پیش می‌برند، ایشان خود هندسه جدیدی برای بحث طراحی می‌کنند که هم دارای #جامعیت نسبت به ابعاد بحث است و هم برخوردار از سیری منطقی. 3. بیان سلیس، شیوا بیان جناب استاد در عین فنی و دقیق بودن، عاری از اغلاق و تعقید بوده و شفاف، گویا و منظم است. طلبه دچار سردرگمی عبارات و کلمات نمی‌شود. بیان شیوا موجب می‌شود طلبه بر محتوا تمرکز بیشتری بیابد تا اینکه در پیچ عبارات متوقف شود. 4. فقه جواهری 🔹درس جناب استاد نمونه‌ای کامل، بارز و قابل الگوگیری از #فقه_جواهری پاکیزه و متقن است. 🔹برخی دروس خارج به‌این نحو است که تکیه به برخی عناصر آنقدر پر رنگ است که دیگر عناصر به حاشیه می‌روند مثلا عمده به تطبیقات اصولی می‌گذرد یا عمده بحث صرف تحقیقات رجالی می‌شود یا بیشتر بحث صرف نقل و نقد اقوال و تتبعات است. اما جناب استاد همه عناصر را به‌صورت متناسب، به‌جا و بهینه به‌کار می‌گیرند. 🔹درس خارج فقه ایشان به تعبیر برخی قدیمی‌ها کاملاً طعم فقه دارد آن هم فقه جواهری. از حیث تتبع اقوال فقهی، تدقیق در کلمات فقها، تحلیل و درایة احادیث با رویکردی کاملاً فنی است. در جای خود استفاده از بررسی‌های دقیق رجالی، تطبیقات اصولی، به‌کارگیری قواعد همه به‌صورت #متوازن و به‌هنگام انجام می‌شود. 🔹پس اولا تنوع در به‌کارگیری عناصر اجتهاد، ثانیاً عدم افراط و تفریط در این زمینه و استفاده متوازن، ثالثاً به‌کارگیری فنی و بر اساس اصول استنباط همه ویژگی‌های تفقه استاد است. 4. تحقیقات رجالی اعتنای استاد در درس به تحقیقات رجالی کاملاً دقیق، تفصیلی و فنی است. خروجی برخی از این ابحاث در قالب کتبی منتشر شده است. برخی از این کتاب‌ها عبارتند از: 📗کافی شریف 📗مسعدة بن صدقه 📗تفسیر علی بن ابراهیم قمی 📗 معلی بن خنیس - کتاب ابن غضائری 5. جمع‌بندی فنی اما نکته مهم شیوه جمع‌بندی نهایی، اجتهاد و نتيجه‌گیری نهایی استاد است. آنچه در این حلقه آخر به‌چشم می‌آید جمع‌بندی فنی و مبتنی بر قواعد است. برخلافِ برخی شیوه‌ها که برداشت‌های ذوقی جای جمع‌بندی فنی را می‌گیرد. 6. تعامل با شاگردان نکته دیگر درس استاد اینکه جنابشان علی رغم جمعیت بالای درس، هم در بین درس امکان سوال و جواب می‌دهند و هم پس درس مدتی را به گعده و پرسش و پاسخ اختصاص می‌دهند. 7. اعتنا به مسائل نظام و انقلاب درس خارج استاد، درسی بریده از انقلاب، نیازهای آن و حوادث جاری در مملکت نیست. درس خارج یک استاد فقیه و انقلابی این‌گونه است که در ابتدای درس درصورتی که حادثه مهمی در ایران یا جهان رخ داده باشد، استاد معظم نسبت به آن تذکار و رهنمود می‌دهند. اینکه استاد عزیز چندسالی بحث امر به معروف و نهی از منکر را برای خارج فقه برگزیدند و یا اینکه مدتی پیرامون #بیانیه_گام_دوم سخن می‌گفتند و یا اینکه در بحث #فقه_معاصر اثرگذاری محوری دارند، همه نشانه یک #فقیه_انقلابی و درس خارج متناسب با انقلاب اسلامی است. #منهج_شناسی #مکتب‌شناسی #درس_خارج #آیت‌الله_شب‌زنده‌دار 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 🆔https://eitaa.com/ghabas

📚 نگاهی اجمالی به ویژگی‌های برخی دروس‌ خارج (5) ویژگی‌های درس خارج فقه آیت‌الله استاد سیداحمد مددی اشاره: درس خارج فقه و اصول جناب استاد آیت‌الله سیداحمد مددی یکی از دروس متمایز بین دروس خارج موجود است. سبک تدریس، نوع محتوای ارائه شده و دیگر خصوصیات این درس را به‌صورت کلی متمایز می‌کند. 1. توجه به تاریخ مندی علم فقه علم فقه از منظر استاد علمی تاریخ مند است که در بستر تاریخ پدید آمده، رشد و نضج داشته است. این توجه موجب می‌شود مسئله‌ها در خلاء و بریده از سیر تاریخی خود بررسی نمی‌شود. توجه به تاریخ مندی باعث توجه به زمینه پيدايش مسئله، تطور انظار و آراء نسبت به آن و ریشه‌های بحث دارد که همه موجب پدید آمدن تحلیلی دقیق تر از مسئله می‌گردد. 2. کتاب‌شناسی و منبع شناسی جناب استاد یک کتاب‌شناس خبره است. بر منابع فقهی، اصولی، حدیثی و رجالی اشراف ویژه‌ای دارند و این تسلط موجب می‌شود در بخش‌های مختلف به منبع‌شناسی و معرفی کتب و جایگاه تاریخی و علمی آن می‌پردازند. 3. تحلیل روایات بر اساس زمینه صدور توجه به تاریخ مندی علم فقه موجب شده است روایات را در بستر تاریخی آن تحلیل کنند. توجه زمینه صدور روایات، موقعیت تاریخی، اجتماعی و جزئیاتی از این دست تحلیل را نزدیک‌تر به واقع می‌کند. 4. نظارت به فقه اهل سنت جناب استاد اشراف ویژه‌ای بر منابع اهل سنت دارند، ازاین‌رو درس ایشان در موارد بسیاری ناظر به مباحث اهل سنت فقها و اصولاً است. اعتنا به منابع اهل سنت از جهت نکته قبل که توجه به زمینه صدور روایات است دارای اهمیت خواهد بود. 5. عدم تتبع مرسوم در اقوال درس جناب استاد مددی مانند دروس رایج خارج متکی به تتبع گسترده اقوال نیست. معمولاً در فقه متن مکاسب شیخ محور است و در کنار آن به برخی حواشی مکاسب چون حاشیه ایروانی و انظار مرحوم آیت‌الله خویی اشاره می‌شود. تتبع ایشان بیش از آنکه بر اقوال متمرکز باشد، بر تاریخ مسئله تمرکز دارد. 6. تحقیقات گسترده رجالی استاد مددی ید طولایی در تحقیقات و مطالعات رجالی دارند و هنگامی که وارد بحث از یک راوی می‌شوند بر اساس مطالعات گسترده، نکات بدیع و دقیقی را بیان می‌کنند که در کمتر جایی به‌دست می‌آید. 7. قرابت به منهج و مکتب قم هرچند استاد مددی از شاگردان آیت‌الله خویی به‌شمار می‌آید اما منهج وی به‌نوعی امتداد و تکامل مکتب فقهی قم و ممشای آیت‌الله بروجردی است. هرچند نمی‌توان ایشان را دقیقا نماینده مکتب فقهی آیت‌الله بروجردی دانست، اما عناصر موجود در سبک اجتهادی ایشان شباهت‌های متعددی خصوصا در ناحیه تمرکز بر تاریخ مندی فقه به سبک آیت‌الله بروجردی دارد. 8. عدم پیروی از سبک مرسوم و مدرسی درس خارج همانطور که گذشت سبک تدریس ایشان متفاوت با شیوه‌های مرسوم است. مطالعات پردامنه ایشان در حوزه‌های مختلف موجب شده است مباحث علمی ایشان دقیقا بر اساس کتب رایج حوزوی پیش نرود و متعرض ابعاد مختلفی از یک بحث و حتی زوایای بدیعی شود. ازاین‌رو مباحث به‌صورت منسجم و مدرسی ارائه نمی‌شود بلکه نتایج آخرین تحقیقات و مطالعات استاد است که در درس ارائه می‌گردد. #منهج_شناسی #مکتب‌شناسی #درس_خارج #آیت‌الله_مددی 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 📚 کانال قبسات https://eitaa.com/ghabas

📍درس خارج هایی که برای طلاب مبتدی مناسب نیست 🔹 طلابی که سال های آغازین درس خارج هستند گاه با شنیدن اسامی اساتید برجسته و مشهور ترغیب می شوند به این دروس بروند اما بعد از مدتی احساس خواهند کرد که استفاده لازم را از درس نمی برند. از این روی به برخی دروس خارج مشهور اشاره می کنم. 🔻درس خارج جناب استاد شهیدی 🔹 درس خارج اصول جناب استاد شهیدی یکی از دروس برجسته خارج است که برخی از آن تعبیر به مجمع الفضلا می کنند. تعمیق بحث، محوریت آراء و اندیشه های اصولی شهید صدر، اشاره به اقوال معاصرین حتی آیت الله سیستانی و آیت الله شبیری برخی از ویژگی های این درس است. گستردگی اقوال مطرح شده، دقائق و ظرائف متعدد و بیان مباحثی از بحوث شهید صدر که دارای پیچیدگی است، برای طلبه ای که سال های آغازین درس خارج را طی می کند، مناسب نیست و او را دچار آشفتگی و سردرگمی می کند. 🔻درس خارج جناب استاد لاریجانی 🔹درس خارج اصول استاد لاریجانی نیز مانند درس خارج اصول جناب استاد شهیدی از دروس خارج اصول با سطح علمی بالاست. دقت های عقلی، تحلیل های عمیق و نوآوری در طرح و نقد و جمع بندی همه موجب شده است این درس از سطح بالایی برخوردار باشد. همین امر موجب می شود کسی که در ابتدای راه خارج است نتواند بهره لازم را از این درس ببرد. چرا که درس مبتنی بر پیش فرض های متعددی بنا شده است که اگر طلبه در آن مستوی نباشد بی تردید از درس استفاده لازم را نخواهد برد. درس فقه ایشان اما با درس اصول فاصله جدی دارد. 🔻درس خارج جناب استاد سیداحمد مددی 🔹همانطور که در توصیف درس خارج استاد مددی اشاره شد، درس ایشان درسی پژوهشی است و نه آموزشی. درسی است که بر اساس آخرین دستاوردهای علمی استاد و با پشتوانه مطالعات گسترده ایشان ارائه می شود. این قطعا برای طلاب مبتدی به عنوان درس اصلی خارج فقه مناسب نیست. اما اگر کسی یک درس خارج فقه اصلی شرکت می کند که به آن التزام علمی دارد یعنی پیش مطالعه، مباحثه و تحقیق و تقریر را با محوریت آن انجام می دهد، می تواند برای کسب نکات ویژه از این درس نیز استفاده کند. از سوی دیگر شیوه و سطح ارائه مطالب در این درس به صورت یکسان و بر اساس یک روال ثابت نیست. به این معنا که بیان تحقیقات و دستاوردهای جدید علمی تنها در برخی از روزها اتفاق می افتد و اینطور نیست که به اصطلاح درس هر روز در اوج باشد. لذا بهره مندی از این درس نیاز به صبر و شکیبایی خاصی دارد. 🔻درس خارج جناب استاد مفیدی 🔹یکی از دروس خارج های فقه برجسته، عمیق، دقیق و تحلیلی درس خارج جناب استاد مفیدی است. درسی که در آن نکات بدیع به چشم می خورد. اما این درس نیز به دلایلی که اشاره می شود برای طلاب مبتدی مناسب نیست. این درس مانند درس استاد مددی بر اساس تحقیقات و مطالعات و البته تأملات گسترده جناب استاد بنا شده است. همین امر موجب آشفتگی ذهن طلبه می شود. از سوی دیگر جناب استاد برای پرسش طلاب اهمیت زیادی قائل هستند و گاهی رفت و برگشت بین استاد و طلاب زمان زیادی از درس را به خود اختصاص می دهد. از سوی دیگر جناب استاد به دلیل ذهن جوال و تتبع بسیار جوانب خاصی از یک مسئله را مورد کنکاش قرار می دهند که به صورت معمول مورد توجه نیست. حوصله و صبر استاد در بیان تحقیقات و جوانب مسئله بسیار زیاد است از این روی درس به کندی پیش می رود. این درس نیز مانند درس استاد مددی به عنوان درس دوم و برای استفاده از نکات بدیع قابل بهره است. #درس_خارج 🆔https://eitaa.com/ghabas

✅ انشالله فراید و فوائدی کوتاه از نکات فقهی، اصولی، رجالی و... اساتید معظم به‌مرور تقدیم نظر خواهد شد.

#استاد_گنجی 🔻 تفقه دو نوع است: 🔹فقه تتبعی: که آراء و انظار کثیری از فقها را می بینند و در آن تأمل و دقت می کنند. برخی می گویند فقه همان تتبع است. البته در مقام فتوا درست است باید تتبع کرد. مرحوم شیخ کاظم تبریزی خیلی اهل تتبع و مطالعه بود و می گفت کتابی نیست که آن را دور نکرده باشم. البته ما در درس احساس نمی کردیم که این مشرب در نتیجه علمی خیلی اثرگذار باشد. لذا این مشرب را ما انتخاب نکردیم. 🔹فقه تعمقی: فقه تعمقی فقهی است که فقیه در آن وقت بیشتر را به تفکر می‌گذراند و کمتر دنبال تتبع در اقوال فقهاست. فقه آقای خویی تتبع ندارد ولی تعمق دارد و این بهتر است. خیلی سخت است که انسان بتواند بین این دو جمع کند. تتبع زیاد فرصت برای فکر کردن و تعمق نمی گذارد. البته عادتا این طور است نه اینکه محال باشد. (درس خارج اصول 7/8/1402) #درس_خارج #مکتب_شناسی #منهج_فقهی 🆔https://eitaa.com/ghabas

#استاد_گنجی 🔹 مرحوم #آخوند اصولی قح بحث می کند و خیلی دنبال این نیست که مشکل فقه را حل کند به خلاف مرحوم شیخ و مرحوم نائینی. 🔹 اینکه #شیخ_انصاری در رسائل بحث اجماع را به تطویل بحث می کند چون واقعا یک مسئله و مشکل جدی در فقه وجود دارد و آن کثرت نقل اجماعات است. این را باید تعیین تکلیف کرد. (شیخ چون در میدان فقه است اینطور به بررسی تفصیلی اجماع اهمیت می‌دهد.) (درس خارج اصول 7/8/1402) #درس_خارج_اصول #شیخ_انصاری 🔻🔻🔻🔻 🆔 @ghabas

#استاد_شوپایی 🔻 اگر اختلافی بین محاضرات، مصباح الاصول و اجود التقریرات باشد، متن اجود مقدم خواهد بود چون به قلم شخص آیت‌الله خویی است ولی دیگر موارد تقریر شاگردان است. #استاد_شوپایی #خارج_اصول 🆔@ghabas

#مصباح_الاصول #آیت‌الله_خویی 🔻 مباحث قطع و ظن 🔻 اصول عملیه 🆔 @ghabas

#مصباح_الاصول #آیت‌الله_خویی 🔻 مباحث استصحاب 🆔 @ghabas

#استاد_گنجی 🔹 در باب استنباط دو مسلک وجود دارد: 🔻فقه مشهوری 🔹 فقهایی مانند صاحب جواهر و مرحوم حکیم و سابقین اهل این مسلک هستند. فقه مشهوری به این معنا که عمده در استدلال، استناد به کلام فقها است. حتی شیخ انصاری گاهی به خاطر کلام فقها از ظاهر روایت دست بر می دارد. فقه مشهوری فقهی است که مبتنی بر اقوال فقهاست و اعتبار زیادی برای آن قائل است. 🔻فقه استدلالی 🔹 مانند مرحوم اردبیلی و صاحب مدارک و مرحوم خویی معتقد به این مسلک هستند که برای اقوال فقها و اجماعات اهمیت چندانی قائل نیستند. بلکه عمده در این مسلک قواعد و مراجعه به منابع است. 🔹 تفاوت دو روش این است: فقه مشهوری ها ابتدا سراغ اقوال می روند و بعد سراغ منابع. فقه استدلالی ها ابتدا سراغ منابع و ادله می روند. 🔹 مرحوم استاد (آیت‌الله تبریزی) نقل می کردند مرحوم خویی می فرمودند: مشهور بین علما اینطور بود که برای دادن تصدیق اجتهاد ابتدا روایات یک باب را در اختیار فرد قرار می دادند. اگر آنچه را استباط کرده است، مطابق اقوال برخی فقها باشد، اجتهاد دارد ولی اگر چیزی که می گوید را لم یقل به أحد... معلوم می شود هنوز به مرتبه اجتهاد نرسیده است. ولی ما (مرحوم خویی) می گوییم: اگر برای اجتهاد از قواعد درست استفاده کرده باشد، او مجتهد است. 📌(درس خارج اصول، 14/8/1402) #مکتب‌شناسی #روش‌شناسی #مکتب_فقهی 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 https://eitaa.com/ghabas

🎙 #استاد_گنجی ⏰ زمان: 5 دقیقه ‌‌"گفتاری از استاد گنجی درباره دو مسلک در فقه" 🔻فقه مشهوری 🔻فقه استدلالی 🔻 نقل کلامی از آیت‌الله خویی درباره اجازه اجتهاد ➖➖➖➖➖➖➖➖ 📝 متن کامل بیانات در لینک زیر: https://eitaa.com/ghabas/33 #مکتب‌شناسی #روش‌شناسی #مکتب_فقهی 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 https://eitaa.com/ghabas

🎙 #استاد_گنجی ⏰ زمان: 7 دقیقه 🔻 "اصول متلقات" از دیدگاه آیت‌الله بروجردی 🔹 مفهوم‌شناسی اصول متلقات 🔹 کتبی که از نظر محقق بروجردی مشتمل بر اصول متلقات است 🔹 بیان برخی اشکالات به توسعه دایره منابع اصول متلقات 🔹 توجیه کلام ایشان (درس خارج اصول 15/8/1402) #درس_خارج_اصول #مکتب‌شناسی #استاد_گنجی 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 🆔https://eitaa.com/ghabas

📝 گزارشی از اهم مباحث دروس خارج فقه سیاسی استاد علیدوست طی چندسال اخیر (بخش اول) ✅ استاد علیدوست در جلسه اول درس خارج #فقه_سیاسی امسال ابتدا به بیان اهم سرفصل‌های مباحث مطرح شده طی چهار سال اخیر در این درس پرداختند: 1⃣ مسئله اول: تشکیل حکومت در عصر غیبت بر اساس شریعت 🔻 آیا در عصر غیبت اجازه تشکیل حکومت داریم؟ این مسئله موافقان و مخالفانی دارد. در آن بحث از مباحثی چون اصل تشکیل، وجوب یا عدم وجوب، مشروط یا مطلق. اگر گفتیم تشکیل حکومت جایز است، فقط جایز است یا واجب است؟ اگر واجب است واجب کفایی است یا واجب مطلق؟ در اینجا ادله نقلی و عقلی همه مورد بررسی قرار گرفت. 2⃣ مسئله دوم: حکومت اسلامی مقوم یا مقوم ها، امکان یا عدم امکان تعدد فرم و ساختار 🔻 این مسئله جدید است. وقتی حکومت اسلامی تشکیل شد آیا فرم و ساختار آن واحد است یا می‌تواند متعدد باشد؟ برای روشن شدن مثالی بیان می‌کنیم: قانون اساسی 1358 و 1368 با هم متفاوت است. در قانون اساسی 58 شورای رهبری پذیرفته شده و در قانون اساسی 68 شورای رهبری حذف شده است. آیا هر دو ساختار درست است یا تنها یک فرم صحیح است؟ در عصر صفویه فقها ناظر عالی حکومت بودند و شاه حاکم و مجری بود. سلاطین صفویه برخی از فقها اجازه می‌گرفتند. حال این نیز یک مدل است باید دید می‌توان آن را نیز نوعی حکومت دینی شمرد یا خیر. 3⃣ مسئله سوم: مفهوم شناسی و گستره شناسی اصل عدم ولایت احد علی احد 🔻 مرحوم شیخ در مکاسب به این امر اشاره کرده است و با این بحث آشنا هستیم. اصل ولایت أحد علی أحد داریم. برای اثبات عدم ولایت نیاز به اثبات نداریم. بلکه برای اثبات ولایت است که نیاز به اثبات داریم. در اینجا ما وارد عهدنامه مالک اشتر شدیم. در فقه سیاسی بعد از قرآن مهمترین متن نهج البلاغه است و در نهج البلاغه نیز متن ایستاده بر قله «عهدنامه مالک اشتر» است. کسی نمی تواند از فقه سیاسی سخن بگوید ولی به عهدنامه مالک اشتر کاری نداشته باشد. 4⃣ مسئله چهارم: جایگاه رأی مردم و نهادهای پدید آمده از رأی مردم 🔻 یکی دیگر از مسائل مهم در فقه سیاسی مسئله «رأی مردم» است. برخی واقعا رأی مردم را دارای هیچ ارزشی نمی دانند. ذیل این بحث، بحث بیعت، ماهیت بیعت و کارکرد آن در صدر اسلام مطرح می‌شود و نسبت آن با رأی مردم مورد بررسی قرار می‌گیرد. ما در آنجا به این نتیجه رسیدیم که مردم در امور دینی و تشریعیات نمی توانند ورود کنند. مثلا یک واجب را به رأی مردم بگذاریم یا یک حرمت یک امر حرام را به رأی بگذاریم تا مردم نظر بدهند، چنین چیزی پذیرفته شده نیست. اما در مواردی چون اداره شهر چون امور الناس است باید در ید مردم باشد والا مشروعیت ندارد. #درس_خارج_فقه #فقه_سیاسی #استاد_علیدوست 🔻🔻🔻🔻 ✅ کانال قبسات 🆔 @ghabas

📝 گزارشی از اهم مباحث دروس خارج فقه سیاسی استاد علیدوست طی چندسال اخیر (بخش دوم) ✅ استاد علیدوست در جلسه اول درس خارج #فقه_سیاسی امسال ابتدا به بیان اهم سرفصل‌های مباحث مطرح شده طی چهار سال اخیر در این درس پرداختند: 5⃣ مسئله پنجم: مرزهای ملی و مناسبت آن با دارالاسلام و دارالکفر 🔻 در فقه مرزهای جغرافیایی ندرایم؛ آنچه در ادبیات فقهی ما وجود دارد عبارت است از دارالاسلام و دارالکفر است. حال باید دید نسبت این مفاهیم با مرزهای ملی چه می‌شود. از طرفی انفال چه می‌شود؟ یا گسترده ولایت فقیه چیست؟ تعبیر ولی امر مسلمین به معنای الغای مرزهای جغرافیایی است. در اینجا بحث از دولت واحده اسلامی و دولت‌های مدرن اسلامی نیز بیان می‌شود. اگر گفتیم دولت واحده اسلامی یعنی اگر ضرورت نبود و شرایط وجود داشت باید به این سمت حرکت کرد. بحث از تابعیت نیز اینجا مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس باید ببینیم مرزها را به دلیل هنجارهای بین المللی پذیرفتیم یا بنیان شرعی دارد؟ این مباحث را مورد واکاوی قرار دادیم. 6⃣ مسئله ششم: مشارکت سیاسی و غیر سیاسی مردم در شریعت مطهر 🔻 مشارکت مردم گاهی سیاسی است و گاهی فرهنگی و اجتماعی. مشارکت سیاسی همان آراء مردم است اما مشارکت منحصر در مسئله انتخابات نیست. اینجا بحث تشکیل و مشروعیت احزاب، ساز وکار اعتراض‌های مدنی و رقابت و نظارت مردم بر کارگزاران و اقلیت‌های دینی و مذهبی و حقوق شهروندی مطرح می‌شود. 7⃣ مسئله هفتم: ولایت حاکم بر ممتنع 🔻 در اینجا سخن از قاعده «الحاکم ولی الممتنع» به میان می‌آید. دادرسی غیابی و مواردی از این دست. گاهی کسی از پذیرش یا ادای حق امتناع می‌کند. مثلا کسی کالایی خریده است ولی از تحویل گرفتن آن امتناع می‌کند. زوج از ادای حق زوجه امتناع می‌کند. به چنین کسی می‌گویند «ممتنع». شریعت برای این حالت احکامی را پیش بینی کرده است. قاعده «الحاکم ولی الممتنع»؛ مردی است زنش را نه طلاق می‌دهد و نه سر زندگی مستقر می‌شود، نه نفقه می‌دهد نه حقوق زن را رعایت می‌کند. آیا در چنین شرایطی حاکم می‌تواند از مال شوهر بردارد، نفقه زن را بدهد؟ یا حاکم زن را طلاق بدهد؟ یکی از پرونده‌های بسیار مورد مراجعه در قوه قضائیه از این دست شکایات است. شوهر حقوق زن را نمی دهد، کارفرما حقوق کارگر را نمی دهد، و قس علی هذا مثال‌های متعددی که مطرح و مورد مراجعه است. #فقه_سیاسی #درس_خارج #استاد_علیدوست ✅ کانال قبسات 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas

📌 نگاهی به منهج فقهی مقام معظم رهبری _ 1 🔻استاد محمد محمدی قائینی: 🔰️ با نگاهی به مباحث مطرح شده در کتاب شریف «ثلاث رسائل فی الجهاد» و دیگر مباحث فقهی مقام معظم رهبری، می توان به ویژگی هایی از تفقه ایشان پی برد که به صورت گذرا به برخی از آن ها اشاره می کنیم: 1⃣ تکیه بر فقه جواهری: 📝 اولین نکته ای که در منهج فقهی ایشان به چشم می خورد، جریان «#فقه_جواهری» است. تفقه ایشان تجلی فقه جواهری است. همان چیزی که امام راحل بر آن تکیه داشتند. منظور از فقه جواهری آن شیوه از تفقه و استنباطی است که مبنای آن تفقه برهانی و استدلالی است. 📝 شیوه کار مرحوم صاحب جواهر این بوده است که ابتدا به فحص و بررسی اقوال فقها می پرداختند، سپس انواع و طوایف مختلف استدلال ها را طرح می کردند، سپس از تناظر اقوال و استدلال ها با یکدیگر جمع بندی می فرمودند. این شیوه از تفقه، تفقهی است که بر مبنای برهان و استدلال، ناظر به اقوال فقها، فحص از آراء و استدلال ها، پرهیز از بساطت در استدلال و تفقه است. 📝 پس منظور #امام_راحل از فقه جواهری، تفقهی است که ریشه در منهج اصیل استنباطی فقهای عظام شیعه داشته و از همه عناصر دخیل در استنباط بهره برده می شود و متکی بر قواعد و مبانی است. بر خلاف شیوه ای که با بساطت، بدون اتکا به #حجیت و بدون اعتنا به ضوابط پیش می رود و نوعی برداشت های ذوق محور یا #استحسان محور است نه استدلال محور. آنچه در منهج رهبری معظم انقلاب دیده می شود، اعتنا و اعتقاد عمیق به فقه جواهری است و استنباط بر اساس ضوابط و قواعد و اصول پیش می رود و دقیقا همان #تفقه_فنی و اصیل بین فقهای عظام شیعه است. #مکتب‌شناسی #مکتب_فقهی_آیت‌الله_خامنه‌ای #استاد_محمدی_قائینی 🆔 @ghaeeni ➖➖➖➖➖➖➖➖ 🆔 @ghabas

🎙 صوت تدریس کتاب حلقه ثالثه 🔻 استاد منصور شریفی (دانش‌آموخته سطح چهار فقه الاقتصاد مؤسسه فقه و علوم اسلامی) https://mbsadr.ir/halaqat/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81%DB%8C/

✅ بانک صوتی تدریس فارسی و عربی کتاب شریف حلقات توسط اساتید برجسته قم و نجف🔻🔻 🆔https://mbsadr.ir/halaqat/sout/ ➖➖➖➖ 🆔@ghabas

📌 نگاهی به منهج فقهی مقام معظم رهبری _ 2 2⃣ تتبع در اقوال فقها در طول تاریخ: 🔰️ #آيت‌الله_خامنه‌ای به اقوال فقها در طول تاریخ توجه ویژه دارند. برای مثال در بحث از «صابئین» ایشان ابتدا اقوال #شیخ_مفید، شیخ طوسی، ابن جنید، علامه حلی و #صاحب_جواهر را در مسئله را به همراه أدله و استدلال های ایشان مطرح می کنند و از رهگذر اقوال متقدمین به نوعی #سیر_تاریخی مواجهه فقها با مسئله را بررسی می کنند. 🔰️بررسی اقوال فقها از #متقدمین تا کنون موجب می شود تا انواع برداشت ها از مسئله، موضوع و قرینه هایی که در اختیار آن ها بوده است، روشن شود. #تتبع در اقوال موجب می شود فقیه با عنایت به فهم فقهای بزرگ، تصویر دقیق تری از مسئله بدست آورد. 3⃣ توجه به کلمات مفسرین در تبیین معنای آیات 🔰️ همچنین در مواردی که در مسئله ای با آیاتی از قرآن کریم مواجه می شوند که در مسئله فقهی تعیین کننده است، برای فهم دقیقتر از آیه، به کلمات #مفسرین توجه دارند. در بحث از صابئین و برای تبیین معنای آیه شریفه «إن الذین آمنوا .... و الصابئین» به کلام مرحوم طبرسی در #مجمع_البیان و نیز کلام علی بن ابراهیم قمی در تفسیر وی مراجعه و کلمات ایشان را نقل و بررسی می نمایند. #مکتب_شناسی_فقهی #مقام_معظم_رهبری #ثلاث_رسائل_فی_الجهاد #استاد_محمدی_قائینی 🆔 @ghaeeni ➖➖➖➖ https://eitaa.com/ghabas

📝 تببین مفهوم اجماع در کلام مرحوم آیت‌الله بروجردی (متن مهمی برای آشنایی با نگرش مکتب قم به اجماع) 🔻 و أمّا الإجماع عند الإماميّة، فهو عبارة عن كشف دليل خاص بفتوى قدماء الأصحاب من الإماميّة الّذين لهم غاية الاحتياط في مقام الفتوى بحيث لا يفتون غالبا بغير حجّة و دليل قد وصل إليهم و لم يصل إلينا، لبعدنا عن زمنهم عليهم السلام. 🔻 و لأنّ الجوامع الّتي دوّنت في زمن الرضا عليه و على آبائه الصلاة و السلام لم تصل إلينا كجامع البزنطي، و علىّ بن حسن بن علىّ بن فضّال، و حكم بن مسكين، و صفوان بن يحيى، و جامع ابن ماجة، و جامع ابن أبي عمير، و غيرها من الجوامع. 🔻 و لكن كانت هذه الجوامع موجودة عند قدماء أصحابنا الإماميّة كالصدوق و والده و المفيد و السيّد المرتضى، و السيّد الرضى و غيرهم من القدماء. 🔻 بل يظهر من ملاحظة الجوامع المعروفة الّتي الآن بأيدينا و عليها مدار أكثر فقه الفقهاء، أن مصنفيها لم يكونوا بصدد استيفاء ذكر تمام الأخبار، و لذا نجد في كلّ واحد أخبارا لم نجدها في الآخر. فإذا كان هناك حكم لم نجد رواية على طبقه نرجع الى فتوى قدماء الأصحاب، فإن كانوا جميعا قد أفتوا بحكم خاصّ يستكشف وجود نصّ موجود في الجوامع القديمة لم يصل إلينا. 🔻 فالإشكال على المجتهدين أيضا بأنّهم يعتمدون في فتواهم على‌ فهم الأموات، في غير محلّه لأنّه حقيقة اعتماد على الأخبار المرويّة عن أئمّتهم عليهم السلام بمقتضى قوله عليه السلام: خذ بما اشتهر بين أصحابك. 🔹 رزقنا اللّٰه و إيّاكم الاجتهاد بالمعنى الثاني، و أبعدنا و إيّاكم عن الاجتهاد بالمعنى الأوّل. ➖➖➖➖➖➖➖➖ 📌تقرير بحث السيد البروجردي، ج‌2، ص: 202‌ (بروجردى، آقا حسين طباطبايى، تقرير بحث السيد البروجردي، 2 جلد، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، قم - ايران، اول، 1416 ه‍ ق) #مکتب‌شناسی #مکتب_فقهی_قم #آیت‌الله_بروجردی #تحلیل_اجماع #تحلیل_تاریخی 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas

قیدِ مقیِّد اطلاق 🔹 در کلام برخی از اصولیون از جمله در کلام قدماء از اصولیون آمده است که قید، اگر قید غالبی باشد، مقید اطلاق نیست و از دلیل اطلاق استفاده می شود. مرحوم آیت‌الله خویی توضیح دادند حمل قید بر غالبیت و عدم منافات آن با اطلاق در جایی است که در کنار دلیل مطلق، دلیلی داشته باشیم که در آن قید ذکر شده باشد و قید، قید غالبی باشد. در این موارد که دلیل مطلقی داریم و در کنار آن دلیل مقیدی داشته باشیم، اینجا اگر قید، قید غالبی باشد، این قید، مقید اطلاق نخواهد بود. ولی اگر قید غالبی نباشد، دلیل مقید، اطلاق را قید می زند. (بیان شده در جلسه 39 درس خارج فقه 10/10/1402) #درس_خارج #استاد_شوپایی 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas

📌 نگاهی به منهج فقهی مقام معظم رهبری _ 3 4⃣ لغت شناسی: 🔰️ یکی از وجوه قابل توجه در منهج مقام معظم رهبری، اعتنا به «لغت» و «لغت شناسی» است. ایشان برای تبیین موضوعات مسائل ابتدا به یک کار لغوی فنی می پردازند، با فحص در کلمات ارباب لغت، به نقد و تحلیل و بررسی و جمع بندی کلمات ایشان می پردازند. توانمندی در تحلیل لغوی، وی بروز در وزان یک لغت شناس، گویای بُعد مهمی از شخصیت علمی ایشان در قامت یک لغت شناس است. 5⃣ موضوع شناسی: 🔰️ نکته دیگری که از امتیازات مقام معظم رهبری به شمار می آید، عنایت به امر اساسی و محوری «موضوع شناسی» و توانمندی در تحلیل قوی موضوعات است. با نگاهی به تحلیل های ایشان در معنای لهو، هدنه، غناء، و... می بینیم که ایشان در کشف موضوع دارای نگاه نافذی هستند. در این زمینه ایشان با قوت در استدلال به نقد و بررسی کلام فقهای بزرگ پرداخته و آنچه أقرب به ثواب است، را بیان می کنند. آیت الله خامنه ای از راه علم لغت و قرینه یابی از روایات اشراف ویژه ای بر تحلیل موضوعات احکام دارند. #مکتب_شناسی_فقهی #مقام_معظم_رهبری #ثلاث_رسائل_فی_الجهاد #استاد_محمدی_قائینی @ghaeeni 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas