⎚ سیری در #سیره_ائمه_اطهار علیهم السلام | ۱۶
╭ ─━─━─• · · · · · ·
❒ مهدی موعود (عجّل الله تعالی فرجه الشریف و علیه السلام)
◣
╭═══════๛- - - ┅┅╮
│📳 @Mabaheeth
│📚 @ghararemotalee
╰๛- - - - -
مهدی موعود (عجّل الله تعالی فرجه الشریف و علیه السلام)
───── • ◆ • ─────
بسم اللّه الرحمن الرحیم.
الحمد للّه ربّ العالمین، بارئ الخلائق اجمعین، و الصلاة و السلام علی عبد اللّه و رسوله و حبیبه و صفیّه و حافظ سرّه و مبلّغ رسالاته سیدنا و نبینا و مولانا ابی القاسم محمّد صلی الله علیه و آله و سلم و آله الطّیّبین الطّاهرین المعصومین، اعوذ باللّه من الشّیطان الرّجیم:
وَعَدَ اَللّهُ اَلَّذِینَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا اَلصّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی اَلْأَرْضِ كَمَا اِسْتَخْلَفَ اَلَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ اَلَّذِی اِرْتَضی لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنِی لا یُشْرِكُونَ بِی شَیْئاً [1].
به دنبال بحثی كه در هفته ی گذشته در همین جلسه ی محترم صورت گرفت تحت عنوان «عدل كلی» به مناسبت میلاد مسعود وجود مقدس حجة بن الحسن (عجّل اللّه تعالی فرجه)، این جلسه را هم به بحثی كه مربوط به وجود مقدس ایشان است اختصاص می دهیم و بحث ما بیشتر جنبه ی تاریخی دارد؛ یعنی امشب می خواهم قسمتی از مطالبی را كه از مسلّمات تاریخ اسلام در زمینه ی مهدی موعود است به عرض شما برسانم.
بعضی از افراد كه اطلاعی در این زمینه ندارند- مخصوصا اشخاصی كه اعتقادی به اصول و مبانی مذهب تشیع ندارند و برخی از سخنان را در بعضی از كتابها خوانده اند- خیال می كنند كه سابقه ی اعتقاد به #مهدویت، فقط مثلا از نیمه ی قرن سوم هجری كه دوران ولادت #حضرت_حجت علیهالسلام است پیدا شده است.
می خواهم عرض كنم كه اساسا این موضوع اعم از اینكه كاملا به صورت مشخص بیان شده باشد یا به صورت كلی و اجمال و اشاره، از كجا شروع شده است و چگونه است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1] . نور/55.
│📚 @ghararemotalee
╰๛- - - - -
#مهدویت در قرآن و احادیث نبوی
ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ
اولاً: در قرآن كریم این مطلب به صورت یك نوید كلی در كمال صراحت هست، یعنی هر كسی كه قرآن كریم را مطالعه كند می بیند قرآن كریم آن نتیجه را كه بر وجود مقدس #حضرت_حجت (علیهالسلام) مترتب می شود، در آیات زیادی به عنوان یك امری كه به طور قطع در آینده صورت خواهد گرفت ذكر می كند.
از آن جمله است این آیه: وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِی اَلزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ اَلذِّكْرِ أَنَّ اَلْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ اَلصّالِحُونَ [1]. خدا در قرآن می گوید كه ما در گذشته بعد از «ذكر» - كه گفته اند یعنی بعد از آنكه در تورات نوشتیم- در زبور هم این مطلب را اعلام كردیم، و ما اعلام كردیم؛ پس شدنی است كه: أَنَّ اَلْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ اَلصّالِحُونَ
صحبت منطقه و محل و شهر نیست، اصلا فكر آن قدر بزرگ و وسیع است كه سخن از تمام زمین است: زمین برای همیشه در اختیار زورمندان و ستمكاران و جباران نمی ماند، این یك امر موقت است؛ دولت صالحان كه بر تمام زمین حكومت كند، در آینده وجود خواهد داشت.
در مفهوم این آیه كوچكترین تردیدی نیست.
🪧 همچنین راجع به اینكه دین مقدس #اسلام دین عمومی بشر خواهد شد و تمام ادیان دیگر در مقابل این دین از بین خواهند رفت و تحت الشعاع قرار خواهند گرفت، در قرآن كریم هست، كه این یكی دیگر از آثار و نتایج وجود مقدس مهدی موعود(علیهالسلام) است: «هُوَ اَلَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دِینِ اَلْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی اَلدِّینِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ اَلْمُشْرِكُونَ» [2]
این دین را به وسیله ی این پیامبر فرستاد برای اینكه در نهایت امر آن را بر تمام دینهای عالم پیروز گرداند، یعنی همه ی مردم دنیا تابع این دین بشوند؛ و آیات دیگری.
چون بحثم درباره ی آیات قرآن نیست به اشاره قناعت می كنم.
از آیات قرآن كه بگذریم مسأله ی احادیث نبوی مطرح است.
🤔 آیا پیغمبر اكرم صلیالله علیه وآله در این زمینه چه مطالبی فرموده است؟
🤔 آیا فرموده است یا نفرموده است؟
اگر روایات مربوط به مهدی موعود انحصارا روایات شیعه می بود، برای شكاكان جای اعتراض بود كه:
اگر مسأله ی مهدی موعود علیهالسلام یك مسأله ی واقعی است باید پیغمبر اكرم صلیالله علیه وآله گفته باشد و اگر پیغمبر اكرم (صلیالله علیه وآله) گفته بود باید سایر فرق اسلامی هم روایت كرده باشند و تنها شما شیعیان روایت نكرده باشید.
✅ جوابش خیلی واضح است: اتفاقا روایاتِ باب مهدی موعود را تنها شیعیان روایت نكرده اند. روایاتی كه اهل تسنن در این زمینه دارند، از روایات شیعه اگر بیشتر نباشد كمتر نیست.
📚 كتابهایی را كه در این زمینه نوشته شده است مطالعه كنید، می بینید همین طور است.
در همین سالهایی كه ما در قم بودیم دو كتاب در این زمینه تألیف شد.
📗 یكی را مرحوم آیة اللّه صدر (اعلی اللّه مقامه) البته به زبان عربی نوشته اند به نام المهدی و خیال می كنم چاپ هم شده باشد. در آن كتاب، ایشان هرچه روایت نقل كرده اند، همه، روایات اهل تسنن است. وقتی انسان مطالعه می كند می بیند كه مسأله ی مهدی موعود در روایات اهل تسنن از روایات شیعه بیشتر هست و كمتر نیست.
📙 كتاب دیگری كه خوشبختانه به زبان فارسی است، به امر مرحوم آیة اللّه آقای بروجردی تهیه شده به نام منتخب الاثر، كه یكی از فضلای حوزه ی علمیه ی قم كه الآن هم در قم هستند به نام آقای آقا میرزا لطف اللّه صافی از فضلای مبرّز قم (گلپایگانی) تحت رهنمایی مرحوم آیة اللّه بروجردی [این كتاب را تألیف كردند] ، یعنی ایشان دستور كلی این كتاب را دادند و طرح و شكل و رسم كتاب را تعیین كردند و بعد این مرد فاضل رفت دنبالش و این كتاب را نوشت.
📖 این كتاب را هم مطالعه كنید، می بینید روایات زیادی در این زمینه هست بالاخص از اهل تسنن، به مضامین و تعبیرات مختلف.
باز من به جنبه ی روایتی این بحث كار ندارم، همین طوری كه به جنبه ی آیاتش كار زیادی ندارم؛ من از یك جنبه ی دیگری می خواهم مسأله ی موعود اسلام را بحث بكنم و آن اینكه: این مسأله روی تاریخ اسلام چه اثری گذاشته است؟
وقتی كه ما تاریخ اسلام را مطالعه می كنیم، می بینیم گذشته از روایاتی كه در این زمینه از پیغمبر اكرم (صلیالله علیه وآله) یا امیرالمؤمنین (علیهالسلام) وارد شده است اساساً از همان نیمه ی دوم قرن اول اخبار مربوط به مهدی موعود(علیهالسلام) منشأ حوادثی در تاریخ اسلام شده است.
چون چنین نویدی و چنین گفته ای در كلمات پیغمبر اكرم (صلیالله علیه وآله) بوده است احیانا از آن سوء استفاده هایی شده است، و این خود دلیل بر این است كه چنین خبری در میان مسلمین از زبان پیغمبرشان پخش و منتشر بوده است و اگر نبود، آن سوء استفاده ها نمی شد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1] . انبیاء/105.
[2] . توبه/33.
│📚 @ghararemotalee
╰๛- - - - -
بیان علی علیه السلام
ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ
قبل از اینكه اولین حادثه ی تاریخی در این زمینه را عرض كنم، جمله هایی از #امیرالمؤمنین علی علیه السلام را- كه در #نهج_البلاغه است و من از مرحوم آیة اللّه العظمی بروجردی شنیدم كه این جمله ها متواتر است یعنی تنها در نهج البلاغه نیست و سندهای متواتر دارد- نقل می كنم.
امیر المؤمنین علیهالسلام در آن مصاحبه ای كه با كمیل بن زیاد نخعی كرده است [مطالبی در این باب بیان نموده است ] كه كمیل می گوید شبی بود، علی علیه السلام دست مرا گرفت (ظاهراً در كوفه بوده است) ، مرا با خودش برد به صحرا، «فَلَمّا اَصْحَرَ تَنَفَّسَ الصُّعَداءَ» به صحرا كه رسیدیم یك نفس خیلی عمیقی، یك آهی از آن بُن دل بركشید و آنگاه درد دلهایش را شروع كرد؛ آن تقسیم بندی معروف: «اَلنّاسُ ثَلاثَةٌ» [1]مردم سه دسته هستند:
عالم ربّانی، متعلّمین و مردمان هَمَجٌ رَعاع، و بعد شكایت از اینكه كمیل! من آدم لایق پیدا نمی كنم كه آنچه را می دانم به او بگویم.
👥 یك افرادی آدمهای خوبی هستند ولی احمقند،
👥 یك عده ای افراد زیركی هستند ولی دیانت ندارند و دین را وسیله ی دنیاداری قرار می دهند. مردم را تقسیم بندی كرد و همه شكایت از تنهایی خود:
كمیل! من احساس تنهایی می كنم، من تنهایم، ندارم آدم قابل و لایق كه اسراری را كه در دل دارم به او بگویم.
در آخر یك مرتبه می گوید: بله، البته زمین هیچ گاه خالی نمی ماند: اَللّهُمَّ بَلی ! لا تَخْلُو الْاَرْضُ مِنْ قائِمٍ للّهِ بِحُجَّةٍ، اِمّا ظاهِراً مَشْهوراً، وَ اِمّا خائِفاً مَغْموراً، لِئَلّا تَبْطُلَ حُجَجُ اللّهِ وَ بَیِّناتُهُ . . . یَحْفَظُ اللّهُ بِهِمْ حُجَجَهُ وَ بَیِّناتِهِ، حَتّی یودِعوها نُظَراءَهُم وَ یَزْرَعوها فی قُلوبِ اَشْباهِهِمْ [2]
فرمود: بله، در عین حال هیچ وقت زمین از حجّت خدا خالی نمی ماند، یا حجت ظاهر آشكار و یا حجتی كه از چشمها پنهان و غایب است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1] . اَلنّاسُ ثَلاثَةٌ: فَعالِمٌ رَبّانِیٌّ، وَ مُتَعَلِّمٌ عَلی سَبیلِ نَجاةٍ، وَ هَمَجٌ رَعاعٌ.
[2] . نهج البلاغه، #حكمت 147.
│📚 @ghararemotalee
╰๛- - - - -
قیام مختار و اعتقاد به مهدویت
ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ
اولین باری كه می بینیم اثر اعتقاد #مهدویت در تاریخ اسلام ظهور می كند، در جریان انتقام مختار از قتله ی #امام_حسین علیه السلام است.
جای تردید نیست كه مختار مرد بسیار سیاستمداری بوده و روشش هم بیش از آنكه روش یك مرد دینی و مذهبی باشد روش یك مرد سیاسی بوده است.
البته نمی خواهم بگویم مختار آدم بدی بوده یا آدم خوبی بوده است، كار به آن جهت ندارم.
مختار می دانست كه و لو اینكه موضوع، موضوع انتقام گرفتن از قتله ی سید الشهداء علیهالسلام است و این زمینه، زمینه ی بسیار عالی ای است؛ اما مردم تحت رهبری او حاضر به این كار نیستند. شاید (بنا بر روایتی) با حضرت امام زین العابدین (علیهالسلام) هم تماس گرفت و ایشان قبول نكردند.
مسأله ی مهدی موعود را كه پیغمبر اكرم صلیالله علیه وآله خبر داده بود مطرح كرد به نام محمد بن حنفیّه پسر امیرالمؤمنین (علیهالسلام) و برادر سید الشهداء (علیهالسلام)، چون اسمش محمد بود؛ زیرا در روایات نبوی آمده است: «اِسْمُهُ اِسْمی» نام او نام من است.
🗣 گفت: ایّها الناس! من نایب مهدی زمانم، آن مهدی ای كه پیغمبر خبر داده است [1].
مختار مدتی به نام نیابت از مهدی زمان، بازی سیاسی خودش را انجام داد.
حال آیا محمد بن حنفیّه واقعاً خودش هم قبول می كرد كه من مهدی موعود هستم؟ بعضی می گویند قبول می كرد برای اینكه بتوانند انتقام را بكشند، ولی این البته ثابت نیست.
در اینكه مختار محمد بن حنفیّه را به عنوان مهدی موعود معرفی می كرد شكی نیست، و بعدها از همین جا مذهب «كیسانیّه» پدید آمد.
← محمد بن حنفیّه هم كه مُرد گفتند مهدی موعود كه نمی میرد مگر اینكه زمین را پر از عدل و داد كند، پس محمد بن حنفیّه نمرده است، در كوه⛰ رَضوی غایب شده است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1] . این را هم توجه داشته باشید: از صدر اسلام، زمان ظهور مهدی علیه السلام هیچ وقت مشخص نشده است.
البته یك خواصی می دانستند پسرِ فلان كَس پسر فلان كَس، ولی در روایاتی كه پیغمبر همین قدر فرمود: «مهدی از اولاد من حتماً باید #ظهور كند» چیزی كه تاریخِ آن را نیز مشخص نماید وجود نداشت.
│📚 @ghararemotalee
╰๛- - - - -
سخن زُهری
ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ
جریانهای دیگری باز در تاریخ اسلام هست.
أبو الفرج اصفهانی كه خودش امویّ الاصل و یك مورخ است و شیعه هم نیست، در مقاتل الطالبیّین می نویسد كه وقتی خبر شهادت زید بن علیّ بن الحسین (علیهمالسلام) [1]به زُهری [2]رسید گفت: «چرا این قدر این اهل بیت عجله می كنند؟! روزی خواهد رسید كه مهدی از آنها ظهور كند. »
معلوم می شود مسأله ی مهدی موعود از اولاد پیغمبر، آنچنان قطعی و مسلّم بوده است كه وقتی خبر شهادت زید را به زُهری می دهند زُهری فورا ذهنش به این سو می رود كه زید قیام كرده است، و می گوید: «این اولاد پیغمبر چرا عجله می كنند؟! چرا زود قیام می كنند؟! اینها نباید حالا قیام كنند، قیام اینها مال مهدی موعودشان است. »
من كاری ندارم كه اعتراض زهری آیا وارد است یا وارد نیست؛ خیر، وارد هم نیست؛ غرضم این جهت است كه زهری گفت: خواهد آمد روزی كه یكی از اهل بیت پیغمبر قیام كند و قیام او قیام ناجح و موفق باشد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
[1] . می دانید كه حضرت #امام_زین_العابدین علیهالسلام پسری دارند به نام «زید».
زید قیام كرد و شهید شد.
راجع به زید كه چگونه آدمی بوده است، آدم خوبی بوده یا آدم خوبی نبوده، حرفهایی هست ولی مطابق آنچه كه از روایات شیعه استفاده می شود ائمه ی ما زید را تجلیل كرده اند.
در روایت كافی آمده است كه #امام_صادق علیهالسلام فرمود: «به خدا قسم زید، شهید از دنیا رفت. »
و این زید همان كسی است كه زیدیها یعنی شیعیان زیدی كه الآن در یمن هستند، همه یا بیشترشان او را بعد از امام زین العابدین علیهالسلام امام می دانند.
خودش به هر حال مرد خوبی بوده است، مرد زاهد و متقی ای بوده است.
مطابق روایات ما قیام او قیام #امر_به_معروف و نهی از منكر بوده است نه قیام ادعای امامت. بنابراین زید از نظر ما مرد شریف و صالحی است.
[2] . زُهری از اهل تسنن است. زهری و شَعبی دو نفر از تابعین اند، یعنی كسانی هستند كه اصحاب پیغمبر را درك كرده اند نه خود پیغمبر را، و اینها از مشایخ و علمای بزرگ عصر خودشان هستند.
│📚 @ghararemotalee
╰๛- - - - -