🔷🔹صفحه ۲۸۴ سوره اسراء
18 - هر کس خواهان دنیای زود گذر است، به زودی هر که را خواهیم نصیبی از آن می‌دهیم، سپس جهنم را برایش مقرّر می‌کنیم تا نکوهیده و مطرود در آن وارد شود
19 - و هر کس آخرت خواهد و با سعی لازم برای آن بکوشد- در حالی که مؤمن باشد- آنانند که از سعیشان قدردانی خواهد شد
20 - همه را، این گروه و آن گروه را از عطای پروردگارت مدد می‌بخشیم، و عطای پروردگار تو از کسی منع نشده است
21 - بنگر که چگونه بعضی‌شان را بر بعضی دیگر برتری دادیم، و البته آخرت به لحاظ درجات، عظیم‌تر و از نظر برتری، بزرگ‌تر است
22 - با خدا معبود دیگری قرار مده که نکوهیده و وانهاده فرو نشینی
23 - و پروردگار تو مقرر داشته که جز او را نپرستید و با پدر و مادر احسان کنید اگر یکی از آن دو یا هر دو در کنار تو به پیری رسند، به آنها اف مگو! و آنها را به خشونت مران و با آنها کریمانه سخن بگوی
24 - و از سر مهربانی بال فروتنی بر آنان بگستر و بگو: پروردگارا! آنها را رحمت آور، چنان که مرا در کودکی پرورش دادند
25 - پروردگارتان بهتر می‌داند که در ضمیر شما چیست اگر اهل صلاح باشید، قطعا او آمرزنده‌ی توبه کاران است
26 - و حق خویشاوند و تنگدست و به راه مانده را بده و ولخرجی و اسراف مکن
27 - چرا که اسرافکاران برادران شیاطینند، و شیطان در برابر خدای خویش کفر پیشه است.
🔷🔹صفحه ۲۸۴ سوره اسراء
احسان به مادر و پدر _ آیه ۲۳ اسراء
پروردگارت مقرّر داشت كه جز او را نپرستيد و به پدر و مادر نيكى كنيد. اگر يكى از آن دو يا هر دو نزد تو به پيرى رسيدند، به آنان «اف» مگو و آنان را از خود مران و با آنان سنجيده و بزرگوارانه سخن بگو.
_________________________
احاديث، در مورد احسان به والدين بسيار سفارش شده و از آزردن آنان نكوهش به عمل آمده است:
💠پاداش نگاه رحمت به والدين، حج مقبول است. رضايت آن دو رضاى الهى و خشم آنان خشم خداست. احسان به پدر و مادر عمر را طولانى مى‌كند و سبب مى‌شود كه فرزندان نيز به ما احسان كنند. در احاديث آمده است: حتّى اگر تو را زدند، تو «افّ» نگو، خيره نگاه مكن، دست بلند مكن، جلوتر از آنان راه نرو، آنان را به نام صدا نزن، كارى مكن كه مردم به آنان دشنام دهند، پيش از آنان منشين و پيش از آنكه از تو چيزى بخواهند به آنان كمك كن.
💠مردى مادرش را به دوش گرفته طواف مى‌داد، پيامبر را در همان حالت ديد، پرسيد: آيا حقّ مادرم را ادا كردم؟ فرمود: حتّى حقّ يكى از ناله‌هاى زمان زايمان را ادا نكردى.
✅ خدمتگزارى و احسان به پدر و مادر، از اوصاف موحّد واقعى است. «أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً»
👈در احسان به والدين، مسلمان بودن آنها شرط نيست. «بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً»
👈در احسان به پدر و مادر، فرقى ميان آن دو نيست.
❌پدر و مادر سالمند را به آسايشگاه نبريم، بلكه نزد خود نگهداريم. «عِنْدَكَ»
👈هم احسان لازم است، هم سخن زيبا و خوب. إِحْساناً ... قُلْ لَهُما قَوْلًا كَرِيماً
✅بعد از احسان، گفتار كريمانه مهم‌ترين شيوه‌ى برخورد با والدين است.
سوره اسراء آیه ۲۴
اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّيانِي صَغِيراً
و از روى مهربانى و لطف، بالِ تواضع خويش را براى آنان فرودآور و بگو: پروردگارا! بر آن دو رحمت آور، همان گونه كه مرا در كودكى تربيت كردند.
_____________________
✅سفارش قرآن به احسان، متوجّه فرزندان است، نه والدين. «وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» زيرا والدين نيازى به‌سفارش ندارند و به طور طبيعى به فرزندان خود احسان مى‌كنند.
🌸فرزند در هر موقعيّتى كه هست، بايد متواضع باشد و كمالات خود را به رُخ والدين نكشد. «وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ»
🌸 تواضع در برابر والدين، بايد از روى مهر و محبت باشد، نه ظاهرى و ساختگى، يا براى گرفتن اموال آنان. وَ اخْفِضْ لَهُما ... مِنَ الرَّحْمَةِ
🌸 فرزند بايد نسبت به پدر مادر، هم متواضع باشد، هم برايشان ازخداوند #رحمت بخواهد. وَ اخْفِضْ ... وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما
🤲 دعاى فرزند در حقّ پدر و مادر مستجاب است، وگرنه خداوند دستور به دعا نمى‌داد. وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما ...
🤲 دعا به پدر و مادر، فرمان خدا و نشانه‌ى #شكرگزارى از آنان است.قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما ...
🌸#رحمت_الهى،جبران زحمات تربيتى والدين است. «رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّيانِي» گويا خداوند به فرزند مى‌گويد:تو #رحمت خود را دريغ مدار، واز خدا نيز استمداد كن كه اداى حقّ آنان از عهده‌ى تو خارج است!
✅پدر ومادر بايد بر اساس محبّت فرزندان را تربيت كنند.«ارْحَمْهُما كَما رَبَیانی
😔 گذشته‌ى خود، تلخى‌ها و مشكلات دوران كودكى وخردسالى را كه بر والدين تحميل شده است از ياد نبريد.
👈آیا در دنیا فقیر را اکرام واطعام می کردی؟
آیه ۲۶ اسراء
آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ لاتُبَذِّرْ تَبْذِيرا»
حقّ خويشاوند و بيچاره و در راه مانده را ادا كن و هيچ گونه ريخت و پاش و اسرافى نكن.
______________________
●«تبذير» از ريشه‌ى «بذر» به معناى ريخت و پاش است. مانند آنكه براى دو نفر مهمان، غذاى ده نفر را تهيه كنيم.
💐امام صادق عليه السلام فرمود: هر كس چيزى را در غير مسير طاعت خدا مصرف كند، مبذّر
است. آن حضرت در پاسخ به اين سؤال كه آيا در مخارج حلال نيز اسراف وجود دارد؟
فرمودند: بلى، زيرا كسى كه دارايى خود را چنان بخشش كند كه چيزى براى خود نگذارد، در مصرف حلال اسراف كرده است.
پس از نزول اين آيه، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله بدنبال مراد خداوند از «ذَا الْقُرْبى» بود. خداوند به او وحى كرد كه «فدك» را به فاطمه عليها السلام بدهد و آن حضرت «فَدك» را به فاطمه بخشيد. امّا پس از آن حضرت، فدك را از اهل‌بيت به ناحقّ گرفتند واهل‌بيت براى گرفتن حقّ خود همواره به اين آيه استناد مى‌كردند
👈در انفاق، بايد اولويّت‌ها را در نظر گرفت. اوّل والدين، سپس فاميل، بعداً فقرا و ابن‌السبيل. آتِ ذَا الْقُرْبى ...
👈در انفاق بايد اعتدال را رعايت كنيم و از حد نگذريم. آتِ ... وَ لا تُبَذِّرْ
❌ ريخت و پاش و مصرف بى‌مورد مال، حرام است. «وَ لا تُبَذِّرْ»
سوره اسراء آیه ۲۷
🔸إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا
چرا که تبذیرکنندگان، برادران شیاطینند؛ و شیطان در برابر پروردگارش، بسیار ناسپاس بود!
_________________________
💠در قرآن، پيوسته از #وسوسه يا #ولايت_شيطان بر افراد، سخن به ميان آمده است، اما تنها موردى كه «إِخْوانَ الشَّياطِينِ» آمده اين آيه است، يعنى اسرافكاران #همكار_شيطانند، نه تحت امر او.
پس كار از وسوسه شدن گذشته و به مرحله‌ى همكارى و معاونت رسيده است. چنانكه در جاى ديگر آمده است: «نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ» زخرف آیه ۳۶
👈«تبذير»، گرچه بيشتر در مسائل مالى است، ولى در مورد نعمت‌هاى ديگر نيز وجود دارد، مانند هدر دادن عمر و جوانى، به كار گرفتن فكر، چشم، گوش و زبان در راه ناصحيح، سپردن مسئوليّت‌ها به افراد ناصالح، پذيرش مسئوليّت بدون داشتن لياقت و بيش از حد توان و ظرفيّت، آموزش و آموختن مطالب غير ضرورى وغير مفيد و امثال اينها.
❌مصرف مال و دارايى در غير مورد آن، كارى شيطانى ونوعى ناسپاسى است. الْمُبَذِّرِينَ ... إِخْوانَ الشَّياطِينِ
👈 مؤمن با مؤمن برادر است، سوره حجرات۱۰
«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ» و اسرافكار با شيطان. إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ ... إِخْوانَ الشَّياطِينِ
❌ تبذير، نشانه‌ى كفران و ناسپاسى است، نه نشانه‌ى سخاوت و بخشندگى! الْمُبَذِّرِينَ ... لِرَبِّهِ كَفُوراً
🔷🔹صفحه ۲۸۵ سوره اسراء
28 - و اگر به امید رحمت [و وسعت رزق] از جانب پروردگارت، از [انفاق] به آنها روی می‌گردانی، پس با ایشان سخنی نرم گوی
29 - نه دستت را [به خسّت] به گردن خویش ببند و نه [به سخاوت] یکباره بگشای که ملامت زده و حسرت خورده بمانی
30 - بی‌تردید، خدای تو روزی را برای هر که خواهد گشایش دهد یا تنگ گیرد همانا او به بندگان خویش آگاه و بیناست
31 - و فرزندانتان را از بیم تنگدستی نکشید، ما آنها و شما را روزی می‌دهیم قطعا کشتن آنها خطایی بزرگ است
32 - و به زنا نزدیک مشوید به درستی که آن فحشا و راهی بد است
33 - و کسی را که خداوند [کشتن وی را] حرام کرده نکشید جز به حق، و هر کس به ستم کشته شود، به ولی‌ّ او تسلطی داده‌ایم، پس او نباید در [مکافات] قتل زیاده‌روی کند، همانا او حمایت شده است
34 - و به مال یتیم نزدیک نشوید مگر به طریقی که بهتر است، تا آن‌گاه که به حدّ بلوغش برسد، و به پیمان وفا کنید که پیمان بازخواست شدنی است
35 - و چون پیمانه کنید پیمانه را تمام دهید و با ترازوی درست وزن کنید، که این بهتر و سر انجامش نیکوتر است
36 - و چیزی را که بدان علم نداری پیروی مکن، همانا گوش و چشم و قلب، همه آنها مورد سؤال واقع خواهند شد
37 - و در روی زمین به نخوت راه مرو، تو هرگز زمین را نخواهی شکافت و در بلندی به کوه‌ها نخواهی رسید
38 - همه اینها گناهش نزد پروردگارت ناخوشایند است.
🔷🔹صفحه ۲۸۵ سوره اسراء