📌 خلاصه حکمت و فلسفه الهی 🔸سرآغاز حکمت و فلسفه را در اسلام، می باست نزول وحی و دعوت حضرت ختمی مرتبت (صل الله عليه وآله) دانست چرا که جوامع الحکم را در اختیار انسان قرار دادند و عقل را به سوی کشف حقايق رهنمون ساختند و طریق معرفت به حقیقت را آشکار کردند و بر همین اساس جامعه جاهلی را به مدینه فاضله نبوی تعالی و ارتقا وجودی دادند. 🔸در یکی از جوامع الحکم در کلمات نورانی ایشان، می توان خلاصه حکمت و فلسفه الهی و طریق کشف حقیقت را دریافت کرد. حضرت رسول اکرم (صل الله عليه وآله ) فرمودند: 🔹أعلَمُکُم بنَفسِه, أعلَمُکُم برَبه آگاه ترین شما نسبت به خدا کسی است که به نفس خود آگاه تر باشد. امالی سید مرتضی ج2 ص329) 🔸 در نقل دیگری با این عبارت آمده است: 🔹أَعْرَفُکُمْ بِنَفْسِه، أَعْرَفُکُمْ بِرَبِّه داناترین شما در خودشناسی، خداشناس‌ترین شما است جامع الأخبار : ص 35 ح 12 ، روضه الواعظین : ص 25 ، الأنوار الساطعة فی شرح الزیارة الجامعة ،ج‏1،ص:75» 🔸به اذعان حکیمان و فلاسفه اسلام، همه مسائل اصيل فلسفى و مطالب قويم حكمت متعالى و حقايق متين عرفانى را از این دست روایات مى توان استنباط كرد. 🔸 بر اساس این روایت اساس، عصاره معرفت و حکمت دو محور مهم #توحید و #معرفت_نفس است و تمام مسائل فلسفي بر گرد این دو قطب می چرخند و دور می زنند. مطالعه کتاب وجودی خود یعنی معرفت و علم به نفس انساني(خودشناسی) کوتاهترین و مطمئن ترین طریق و راه ورود به وادی توحید است. 🔸معرفت نفس و خودشناسی نه فقط یک طریق انفسی برای سیر معنوی فردی است بلکه بنیان و اساس حرکت جمعی و زیربنای تحول و تکامل اجتماعي و صیرورت وجودی جامعه و نهادهای اجتماعی نیز هست. حکیم الهی و مفسر قرآنی علامه طباطبایی اقدامات پیامبر اسلام در تحول و تکامل اجتماعي را بر همین اساس تبیین فرموده اند. (در مطلبی بعدی مطالعه بفرمایید.) 🔸برخی از مخالفان حکمت و فلسفه الهی، بر این عقیده اند که معرفت النفس و سلوک معنوی و حکیمانه انسان (اخلاق و عرفان) که نتیجه طبیعی حکمت و فلسفه الهی است نمی تواند به امتداد حکمت و فلسفه بیانجامد و در خیال و تمنای #فلسفه_تکنیکال برای تولید #تکنولوژی_اسلامی و تبیین تضاد اجتماعی هستند که در واقع ریشه در غفلت از حکمت الهی و نبوی دارد. 🔸در حکمت و فلسفه الهی بنیان و اساس تغییر و تکامل اجتماعي همان توحید و معرفت نفس است و ریشه همه انحرافات در زندگی بشر و مدرنیته، غفلت از این دو اصل اساسی است. (ر.ک: پیام امام خمینی به گورباچف). #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121

📌نقش اخلاق و فلسفه الهی در تحول اجتماعی با الگو گیری از فرایند تکاملی نهضت پیامبر اسلام در تبدیل جامعه جاهلی به مدينه فاضله نبوی 🔺متفکر قرآنی #علامه_طباطبائی: 🔸پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله) در عصرى برانگيخته شد كه قرآن كريم آن را به حق « #عصر_جاهليت» نام نهاد كه توده عرب «امى» بودند و از نعمت خواندن و نوشتن محروم بودند. 🔹هرگز نشانى از دانش و فرهنگ در ميان آنها نبود و اثرى از تمدن و شهر نشينى در ميان آنها ديده نمى‌شد. #قانون_جنگل بر آنها حكومت مى‌كرد و از راه چپاول‌گرى و راهزنى، ارتزاق، به خون ريزى و پيمان شكنى مباهات مى‌كردند و در اين زمينه شعرها مى‌سرودند و به نياكان خود تفاخر مى‌كردند. 🔸بررسى‌هاى «جامعه‌شناسى و روان‌كاوى» اثبات مى‌كند كه در ميان هر ملتى اين حالت حكم فرما باشد زمينه رشد و گسترش عوامل تعصب جاهلى فراهم خواهد شد و پرواضح است كه هيچ چيز بيش از تعصبات جاهلانه ريشه‌هاى درخت پر بار #فلسفه_الهى را خشك و تباه نمى‌كند و استعدادهاى پذيرش حق را نابود نمى‌سازد. 🔸بسيار دشوار است كه براى چنين ملتى زمينه‌اى فراهم شود كه بتواند اين سدها را بشكند و اين گردنه‌ها را از سر راه خود بردارد و بتواند از تاريكى‌هاى جاهليت رهایی يافته، ريشه‌هاى رذايل اخلاقى را از بن بركند، سپس در: 🔸مرحله اول #صفات_برجسته_انسانى را جايگزين صفات نكوهيده ساخته در گسترش اعمال شايسته بكوشد، 🔹 و در مرحله دوم #حكمت و #موعظه_حسنه را پيشه خود ساخته در رواج دادن دانش و فرهنگ از هيچ تلاشى فروگذار نكند، 🔸و در مرحله سوم به #فلسفه_الهى روى آورد و در پرتو آن به اوج كمال انسانى برسد و به سعادت دنيا و آخرت نايل آيد، كه نهايت اوج هر كمالى به سوى خداست. علی (عليه السّلام) و فلسفه الهی مجموعه رسائل علامه طباطبائى، ج‌1، ص: 202 #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121

#حدیث رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله): 🔹  لا فقرَ اَشدُّ مِنَ الجَهلِ ، لا مالَ اَعودُ مِن العَقلِ؛ 🔸هیچ تهیدستی سخت تر از نادانی و هیچ مالی سودمندتر از عقل نیست.     (تحف العقول، ص۶) 🌹🌹🌹🌹🌸🌹 #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121

📌#عرفان_نظری باید به سلوک بینجامد. 🔸عرفان نظري بدون سلوک و تهدیب فایده ای ندارد. عرفان واقعی حرف و اصطلاحات نیست هر چند امر مهمی است، اما سخن نهایی عرفان همین دستور ساده به سلوک معنوی و تهذیب نفس است. 🔹آثار تربیتی عارف بزرگ آیت الله #ميرزا_جوادآقا_ملکی تبریزی شاگرد برجسته مکتب تربیتی #آخوند_ملاحسینقلی_همدانی، نمونه ممتاز عرفان و تربيت معنوی است. 🔸آثار ارزشمند: رساله لقاء الله آداب الصلاة المراقبات #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121

📌 عرفان نظری برتر از همه‌ی علوم، اما مقدمه عرفان عملی است. "عرفان نظری باید به سلوک بینجامد" حکیم انقلاب، آیت الله خامنه ای: 🔸 بنده هیچ دشمنی و مخالفتی با عرفان نظری ندارم. گفته میشود: «الانسان عدوّ لما جهله». بنده هیچ ورودی در عرفان نظری ندارم، اما هیچ عداوتی هم ندارم؛ 🔹منتها اعتقادم این است که ما نباید عرفان را به معنای الفاظ و تعبیرات و فرمولهای ذهنی مثل بقیه‌ی علوم ببینیم. 🔸عرفان، همان مرحوم قاضی است؛ مرحوم ملا حسینقلی همدانی است؛ مرحوم سید احمد کربلائی است؛ عرفان واقعی اینهاست. 🔹مرحوم آقای طباطبائی خودش فیلسوف بود، اهل فلسفه بود، بلاشک در عرفان هم وارد بود؛ منتها آنچه که در عرفان از ایشان معهود است، #عرفان_عملی است؛ یعنی سلوک، دستور، تربیت شاگرد؛ شاگرد به معنای سالک. 🔸#عرفان_نظری باید به سلوک بینجامد. خب، موضوع عرفان، ذات مقدس پروردگار است. موضوع عرفان، خداست. از این جهت، #برتر_از_همه‌ی_علوم است. خب، این خدا باید در زندگی کسی که اهل عرفان است، تجلی پیدا کند. 🔹 ما کسانی را دیدیم که گفته میشد در عرفان نظری از همه بهترند، اما در عرفان عملی یک قدم برنداشته بودند. ما افراد اینجوری را دیدیم و درک کردیم که اصلاً مسائل سلوکی و اینها را مس نکرده بودند. آنچه که من به آن تکیه دارم، این است که واقعاً یک حرکت عملی دیده شود؛ که این در مورد اهل معقول، به طور عام مطلوب است. 🔸آن کسانی هم که به عنوان اهل حکمت و اهل معقول شناخته شدند، غالباً کسانی‌اند که این جنبه‌ی معنوی در آنها وجود داشته. بیانات در دیدار اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی ۱۳۹۱/۱۱/۲۳ #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121

📌 پیش همایش عرفان اهل بیتی علیهم السلام 🎤با سخنرانی اساتید معظم حسینی آملی و امینی نژاد 📆چهارشنبه ۲۸مهرماه ۱۴۰۰ #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121

📌روش شناسی بحث از امتداد حکمت ✔بخش اول: تذکر: در پاسخ به شبهات برخی از امتناعیون امتدادحکمت مطالبی در سه بخش ارائه می شود: ۱. فهم همدلانه، عمیق و اجتهادی پیش شرط ورود به بحث از امکان یا امتناع امتداد؛ ۲. چیستی حکمت متعالیه و ظرفیت های آن برای امتداد علمی و عملی، اجتماعی و سیاسی؛ ۳. گونه شناسی امتداد و الگوهای ممکن از امتداد. ان شاءالله و به توفیق الهی در چند یاداشت این مطالب خدمت عزیزان تقدیم می شود: 🛑 مطلب اول: فهم همدلانه، عمیق و اجتهادی 🔹اگر کسی بنیان‌های منطقی و معرفت شناسی فلسفه و حکمت و کاشفیت علم را نفی کرد و بر حاکمیت اراده، تعلقات نفسانی و تقویمات اجتماعی بر معرفت اصرار ورزید و تقابل گرایانه به ضدیت قلبی با حکمت و فلسفه روی آورد و میراث علمی و عقلي تمدن اسلامی را به بهانه های مختلف نفی کرد و #غیر_صادقانه نام درگاه ارتباطی خود را به امتداد #تغیير دهد لاجرم به #تحریف هم روی می آورد و سخن فیلسوف مدعي سیاست_متعالیه را به امتناع تفسیر می کند و برداشت ناصواب خود از امتداد را تنها تفسیر ممکن از امتداد می انگارد و بر اساس همین تلقی انحصارگرایانه و البته غیر عقلایی و ضد عرفی و عقلی از #امتناع امتداد حکمت و فلسفه دم می زند. 🔸امتناعیون گاه در قالب سیاست سخن می گویند و از امتناع سیاست در امتداد حکمت و عرفان اسلامی سخن می گویند شبیه آن‌چه #آرامش_دوستدار و دکتر #سید_جواد_طباطبایی سالیان سال است در لباس روشنفکری بيان مي کنند و گاه صورت فلسفي به خود می گیرند و در لباس حوزوی و با همان بنیان فکری، همان سخنان را به زبان می رانند. هر چند در روبناها با یکدیگر تفاوت داشته باشند ولی زیربنای فلسفي و دغدغه اجتماعی مشترک دارند؛ یکی دغدغه مدرن کردن جامعه و وارد کردن محصولات علمی و تکنولوژیک غربی را برای کنترل عینیت و سرپرستی جامعه دارد و دیگری نیز همین دغدغه را از بعد الهیاتی در سر می پروراند اما در تمنای تکنولوژی اسلامی، ریاضی اسلامی، فیزیک اسلامی و هرچیز اسلامی دیگر است. 🔹اشکال این افراد در فهم ناصواب از حکمت و فلسفه است. اينان با خلط میان فلسفه و علم، خلط میان علم و فناوری و خلط میان حکمت نظری و حکمت عملی در بی راهه ای سير می کنند که سلف آنها در تمدن غرب نیز طی کردند و نهایتا سر از ايده آلیسم و نسبيت گرایی در آورد. 🔸اگر کسي می خواهد از امکان و یا امتداد حکمت و فلسفه سخن بگوید ابتدا باید از تعریف و چیستی حکمت و فلسفه سخن بگوید تا محل بحث روشن شود. با سخنان سست و غیر کارشناسی و خلط میان فلسفه و علم و فناوری و سیاست نمی توان کاری از پیش برد بلکه بی تردید بر ابهام در مسئله خواهد افزود. 🔹حکیمان و فیلسوفان طرفدار امکان و وقوع امتداد حکمت و فلسفه همچون امام خمینی، علامه طباطبایی، شهید مطهری، آیت الله خامنه ای، آیت الله جوادی آملی، آیت الله مصباح یزدی، علامه جعفری، حتي دکتر مهدی حائري و ... علی رغم تفاوت در برخی آراء و اندیشه ها، تلقی واحد و روشنی از حکمت و فلسفه دارند که به تصریح ایشان، ریشه در سنت اسلامی و میراث ۱۴۰۰ ساله علوم و معارف عقلي دارد. از این رو همگان به صراحت از #امکان و #وقوع امتداد حکمت و فلسفه سخن گفته اند و بر تکامل این مسیر عقلانی و عقلایی تاکید داشته اند. این بزرگان اندیشه و حکمت، از راه ها و روش ها و الگوهای متنوع امتداد سخن گفته اند و خود در آن مسیرها طی طریق کردند که برخی مشترک میان همگان است و برخی اختصاص به یک حکیم و فیلسوف دارد. به تعبیر دیگر، امتداد یک تفسیر انحصارگرایانه و مسیر واحد ندارد. 🔸کسی می تواند از امکان و یا امتناع حکمت و فلسفه سخن بگوید که ابتدا فهم و درک خود را از حکمت و فلسفه بيان کند و در صورت اشتراک با حکیمان و فیلسوفان در تعریف و فهم صحیح، روش‌ها و الگوی متنوع و متکثر امتداد را #همدلانه، #عمیق و #اجتهادی از #منابع_اصلی و همه أثار بشناسد و پس از آن یک جمع بندی عالمانه از همه اراء و اندیشه های یک حکیم داشته باشد تا بتواند به الگوی و یا الگوهای موجود در آثار حکیمان دست پیدا کند و سپس به ارزیابی و داوری منطقی و برهانی بنشیند آنگاه از #امکان امتداد و یا #امتناع سخن بگوید. 🔹نه آنکه با #تحویلی_نگری، جریان جاری و ساری حکمت و فلسفه را به یک فیلسوف خاص تقلیل دهد و سپس با رویکرد #گزینشی فقط بخشی از جملات را از کل دستگاه فکري وي جدا کند و پس از آن با #جزئی_نگری، تفسیری را به متن گزینشی تحمیل کند که از پیش پذیرفته است که در حقیقت این همان #تحریف اندیشه و فکر است که همواره جامعه دینی از آن رنج برده است و موجب #امتناع_عقلانیت و سلب تفاهم منطقی و #گسست از جریان اصیل حکمت و فلسفه شده است. در گسست از جریان اصیل حکمت و با بدبینی به تاریخ فلسفه و فلاسفه، جز سوء فهم و سوء تفاهم، چیزی عاید نویسنده و متفکر و نهایتا اتهام زنی نمی شود. ادامه دارد #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121

📌 استفاده از اشعار حکیم غزنوی، حکیم رومی و عطار در خطبه های نماز جمعه علامه شیخ محمد تقی #مجلسی در کتاب لوامع صاحبقرانی ، شرح فارسی من لایحضره الفقیه #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121

#معرفی_کتاب مجموعه ۱۷ جلدی نقش شیعه در گسترش علوم اسلامی تحت اشراف مرجع شیعیان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی جلد ۷ و ۱۱ و ۱۲و ۱۳ به موضوع علوم عقلی مرتبط است که فهرست آن در مطلب بعد تقدیم می شود. #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121

#معرفی_کتاب مجموعه ۱۷ جلدی نقش شیعه در گسترش علوم اسلامی تحت اشراف مرجع شیعیان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی جلد ۷ و ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ به موضوع علوم عقلی مرتبط است که فهرست این مجلدات از این قرار است: 📌جلد 7: نقش شیعه در گسترش اخلاق، تربیت و عرفان در این جلد می‌خوانیم... 1. نقش اهل‌بیت در پی‌ریزی نظام تربیتی اسلام و پیش‌برد آن 2. نقش عالمان شیعه در فقه‌التربیة 3. نقش اندیشمندان شیعه در مباحث فلسفه اخلاق 4. نقش علمای شیعه در گسترش اخلاق کاربردی 5. نمونه‌هایی از دیدگاه‌های عالمان شیعه در علوم روان‌شناختی 6. سید‌بن طاووس (بنیان‌گذار تربیت اخلاقی و سلوکی کودک) 7. نقش امامان اهل‌بیت در عرفان اسلامی، با تأکید برآموزه‌های عرفانی امام علی 8. نقش دعاهای عرفانی اهل‌بیت  در گسترش معارف عرفانی (صحیفه سجادیه، دعای عرفه، كمیل، ابوحمزه و...) 9. نقش سیدحیدر آملی در گسترش عرفان اسلامی 10. «تمهید القواعد» نخستین متن درسی در فن عرفان نظری 11. نقش صدرالمتألهین شیرازی در بازخوانی عقلانی آموزهای عرفانی و تأثیر وی در شکل‌گیری دوره جدید عرفان اسلامی 12. نقش سیدعلی قاضی طباطبایی در ایجاد مکتب عرفانی شیعی در عصر اخیر 13. نقش امام‌خمینی در گسترش عرفان اسلامی 📌جلد 11: نقش شیعه در گسترش منطق و فلسفه در این جلد می‌خوانیم... 1. نقش فیلسوفان شیعی در توسعه علم منطق 2. ابن‌سینا و تأثیر وی در تاریخ تفکر فلسفی اسلامی 3. جایگاه علامه حلی در دانش منطق 4. ملاصدرا، فیلسوف شیعه و نوآوری‌های منطقی و فلسفی او 5. نقش فیلسوفان شیعه در روش‌شناسی حکمت اسلامی 6. نقش متفکران شیعه در تبیین روش عقلانی 7. نقش حکمای شیعه در گسترش معرفت‌شناسی فلسفی 8. مکتب فلسفی اصفهان و نوآوری‌های آن 9. نوآوری‌های فلسفی محقق اصفهانی 10. مکتب فلسفی قم و تأثیر آن در گسترش فلسفه 11. تأثیر خداشناسی فلاسفه شیعه در تبیین خداشناسی 12. نقش حکمای شیعه در گسترش خداشناسی فلسفی 13. نقش حکمای شیعه در گسترش علم‌النفس 📌جلد 12: نقش شیعه در گسترش علوم انسانی در این جلد می‌خوانیم... 1. مزیت‌ها و اثرگذاری مطالعات حقوقی شیعه بر مکتب حقوقی طبیعی جدید (مطالعه موردی نظام حقوق قراردادها) 2. نقش عالمان شیعه در تصویب نخستین قوانین موضوعه در حقوق ایران 3. اندیشه اجتماعی در معارف اهل‌بیت 4. نقش عالمان شیعه قرن 3-7ق در گسترش متدولوژیک جامعه‌شناسی 5. تبارشناسی مطالعات اجتماعی اندیشمندان شیعه 6. نقش عالمان شیعه در پیدایش، گسترش و تحول مبانی جامعه‌شناسی 7. نقش شیعه در گسترش سبک زندگی اسلامی 8. شخصیت‌ها و آثار علمی شیعه در علم اقتصاد 9. نقش شیعه در پیدایش، گسترش و تحول مطالعات سیاسی در تمدن اسلامی 10. نقش دانشمندان شیعه در گسترش مطالعات سیاسی اسلامی 11. نقش عالمان شیعی در پیدایش و گسترش و تحول مطالعات سیاسی 12. بررسی فقه سیاسی شیعی و دیدگاه فقهای شیعه 13. نقش شیعه در پیدایش، گسترش و تحول گزاره‌های علوم سیاسی (اجتماع از منظر فیلسوفان شیعه) 14. نقش شیعه (خواجه نصیرالدین و ملاصدرا) در طبقه‌بندی علوم سیاسی 15. دانشمندان و آثار شیعه در علوم سیاسی در قرن سیزده و اوایل قرن چهارده قمری 16. نظریه امامت: راهبرد اهل‌بیت در جهت‌دهی تحول و توسعه دانش سازمان و مدیریت 17. ویژگی‌ها و مزیت‌های مطالعات مدیریتی دانشمندان شیعی 📌جلد 13: نقش شیعه در گسترش علوم طبیعی در این جلد می‌خوانیم... 1. نقش اهل‌بیت در گسترش دانش پزشکی 2. نقش عالمان شیعه در مکتب طب اسلامی 3. نقش شخصیت‌های علمی شیعی در دانش پزشکی 4. دانشمندان و نوآوری‌های علوم پزشکی در عصر حکومت شیعی آل‌بویه 5. نقش عالمان و فقیهان شیعه در تأسیس و گسترش دانش فقه پزشکی 6. نقش اهل‌بیت در دانش نجوم با تأکید بر شگفتی‌ها و اعجازهای علمی 7. بررسی نقش دانشمندان شیعه در گسترش علوم ریاضی #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121

#حدیث روز 🔺پيامبر صلي الله عليه و آله : مَثَلُ الْعَقْلِ فِى الْقَلْبِ كَمَثَلِ السِّراجِ فى وَسَطِ الْبَيْتِ؛ عقل در دل، همانند چراغ در ميان خانه است. [علل الشرايع، ص ۹۸، ح ۱] #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121 بله https://ble.ir/hekmat121

📌روش شناسی بحث از امتداد حکمت ✔️بخش دوم: تذکر: در پاسخ به شبهات برخی از امتناعیون امتداد و حکمت مطالبی در سه بخش ارائه می شود: ۱. فهم همدلانه، عمیق و اجتهادی پیش شرط ورود به بحث از امکان یا امتناع امتداد؛ ۲. چیستی حکمت متعالیه و ظرفیت های آن برای امتداد علمی و عملی، اجتماعی و سیاسی؛ ۳. گونه شناسی امتداد و الگوهای ممکن از امتداد حکمت و فلسفه. ان شاءالله و به توفیق الهی در چند یاداشت این مطالب خدمت عزیزان تقدیم می شود: 🛑 مطلب دوم: چیستی حکمت متعالیه و ظرفیت های آن برای امتداد علمی و عملی، اجتماعی و سیاسی 🔹برخی از امتناعیون با تقلیل فلسفه به افراد و بسترهای تاریخی و اجتماعی از امتناع امتداد سخن می گویند. به طور مثال برخی با تقلیل حکمت متعالیه به فلسفه ملاصدرا اینگونه اظهار نظر می کنند که "ملاصدرا یک فیلسوف غیر سیاسی است و آثار او رویکرد الهیاتی و عرفانی دارد و نتیجه فلسفه او اخلاق و عرفان است و اخلاق و عرفان نیز ربطی به امتناع و سیاست ندارد بنابراین امتداد حکمت در حکمت و فلسفه ممتنع است." 🔹این سخن به لحاظ صغروی و کبروی دارای اشکالات عدیده است: ۱. نه ملاصدرا برکنار از سیاست و بی اعتنا به اجتماع بود بلکه او در متن مناسبات سیاسی و اجتماعی زمان خود حضور جدی داشت و از پایگاه فلسفی نسبت به شرایط زمانه واکنش نشان داده است و برخی از آثار او با دغدغه اجتماعی و سیاسی تدوین شده است که مهم‌ترین آن (رساله سه اصل) و (کسر اصنام الجاهليه) است. ۲. همچنین اخلاق و سلوک عرفانی را نباید بی ارتباط با اجتماع و سیاست فهم کرد، بلکه ذات سیاست دینی، اخلاق و سلوک به سوی سعادت و حیات طیبه است. به اعتراف بزرگترین حکیمان شرق و غرب بحران مدرنیته و علوم اجتماعی و انسانی غرب، غفلت از اخلاق و گسست از معنا و حقیقت عرفان است. بدین دلیل، پوچ گرایی (نهیلیسم) بر جهان مدرن سیطره افکنده است و انسان را از مسیر سعادت و پیشرفت و تکامل بازداشته است. ریشه تلقی بی ارتباطی اخلاق و عرفان با سیاست و اجتماع را بايد در تکنیک زدگی و تلقی های مادی از پیشرفت و تکامل دانست که ناخودآگاه به برخی از دغدغه مندان داخلی سرایت کرده است. ۳. سومین اشکال بيان امتناعیون را بايد درتقلیل حکمت متعالیه به آثار ملاصدرا و غفلت از جریان مستمر حکمت و تلاش شارحان و پيروان صدرالمتالهین شيرازي در گسترش و تعمیق حکمت متعالیه و امتداد آن است. 🔸حکمت متعالیه را نباید صرفا به یک شخص و یک عصر منتسب کرد و آن را در آثار صدرالمتألهين و یا دوره صفویه محصور کرد. هر چند ملاصدرای شیرلزی قله ای در این جریان فلسفي است و فلسفه او از غنای مفهومی و ساختار هندسی برخوردار است اما تقلیل حکمت متعالیه به عنوان #فلسفه_صدرایی با هدف تحدید و محصورکردن آن و بی اعتنایی به شارحان و مفسران آن ظلمی بزرگ به عقلانیت و بشریت است. 🔹حکمت متعالیه یک جریان ساری و جاری در بستر تمدن اسلامی است که با صدرالمتالهین (ره) شيرازي به یک نظام فلسفي منسجم و هماهنگ تعالی یافت که توان تبیین همه عرصه های وجودی را دارد و توسط ملاصدرا برخی از این عرصه شکوفا شد و برخی در حد ظرفیت و استعداد باقی ماند و پس از او، توسط حکیمان و فلاسفه بزرگی گسترش یافت و بر عمق و دقت آن افزوده شد و ابتدا در عرصه های الهیاتی، عرفانی و اخلاقی امتداد یافت و بر گستره و عمق دین شناسی، الهيات، عرفان و اخلاق و علم اصول فقه (روش شناسی اجتهاد) افزود. 🔸همچنین این جریان اصیل توسط حکیمان بزرگی همچون #سید_جمال_الدین_اسدابادی، آیت الله العظمی #شیخ_شاه_آبادی، #امام_خمینی، #علامه_طباطبایی و #شهید_مطهری، #علامه_مصباح، #علامه_جعفری، #آیت_الله_حسن_زاده آملی و بسیاری از شاگردان ایشان، به عرصه اجتماعی وارد شد و بنیان‌های فکری و نظری نهضت #احیای_تفکر_دینی و امتداد و آن در حرکت های اجتماعی را تبیین و ترسیم کردند. در واقع تلاش فلسفي و حکمی این متفکران و حکیمان بزرگ تحول ساز و راهبر جامعه، امتداد حکمت و عقلانیت اسلامی در عرصه عینیت اجتماع و سیاست است. 🔸بنابراین هنگامی که از امتداد فلسفه و وقوع آن سخن به میان می آید از جریان مستمر و پایدار حکمت متعالیه و از همه‌ی آثار و اندیشه هاي صدرالمتألهين شيرازي تا امام خمینی و علامه طباطبایی و شهید مطهری و فیلسوفان معاصر سخن گفته می شود. 🔹براین اساس، با گنجینه عظیمی از آثار و اندیشه های فلسفي روبرو هستیم که هر کدام از ظرفیت ها و استعدادهای فراوانی برای امتداد حکمت و فلسفه برخوردار هستند. 🛑 در مطلب بعد برخی از مهم‌ترین کتاب‌های حکمت متعالیه در زمینه امتداد اجتماعی و سیاسی آن معرفی می شود. ادامه دارد #امتداد_حکمت_و_فلسفه ایتا https://eitaa.com/hekmat121