eitaa logo
امتداد حکمت قرآنی و فلسفه الهی
1.4هزار دنبال‌کننده
572 عکس
155 ویدیو
29 فایل
حکمت قرآنی در اندیشه فیلسوفان انقلاب اسلامی: امام خمینی علامه طباطبایی شهیدان مطهری، بهشتی، صدر آیات علامه جعفری، مصباح یزدی، جوادی آملی و امام خامنه ای
مشاهده در ایتا
دانلود
📌 از جاکندگی معرفتی و بحران حیرت و اضطرار اندیشی یکی از عوامل مهم و مؤثر در اضطرار اندیشی و پذیرش عسرت، حیرت و اضطرار، «ازجاکندگی معرفتی» و «انقطاع از تاریخ» و «گسست از فرهنگ» است که موجب و می‌شود. انسان بی زمان و بی مکان انسان بدون تاریخ و بدون هویت است لذا دچار حیرت می‌شود و بدین جهت، زمانه را هم زمانه حیرت، عسرت و اضطرار می‌بیند. در واقع عموم انقلابها با دگرگون کردن ساختارهای اجتماعی و سیاسی، در این «از جاکندگی» می‌دمند؛ اما انقلاب کامل، انقلابی است که به سرعت زمان و مکان را معنا ببخشد و در فرهنگ عمومی مستقر سازد و انسان جدیدی را بیافریند. اگر چنین نکند، بعد از مدتی، بحران‌های اجتماعی انسان انقلابی را دچار حیرت و اضطرار می‌کند که نشانه‌ای از پدیده‌ی معنایی «از جاکندگی معرفتی» است. بدین جهت به تدریج از مشارکت اجتماعی مردم کاسته و از انگیزه و دقت کنش‌گران اجتماعی کاسته و بر تشتت و تفرقه‌ی انقلابیون افزوده می‌شود. •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/2350
📌 مشکله اصلی جبهه انقلاب 🔸انقلاب اسلامی بر پایه حکمت و فقاهت اسلامی، یک تحول اساسی در جامعه ایرانی و یک دگرگونی مبنایی در جهان معنایی انسان ایرانی بود که نظم پیشین را به چالش کشانده و درصدد جایگزین سازی نظم معنایی و هویت جدیدی بود که به عنوان پشتوانه‌ی همه مناسبات انسانی و معادلات اجتماعی عمل کند. 🔹این مهم با حضور عالمان و حکیمان و خطیبان اصیل در دو دهه اول انقلاب اسلامی روند تکاملی داشت و به گسترش انقلاب اسلامی در سطح داخلی و بین‌المللی انجامید. رشد جامعه در عرصه‌های مختلف و ایجاد جبهه مقاومت در سطح منطقه نشانه روشنی از این پیشرفت و تکامل بود. 🔸اما در سالهای اخیر به جهت فقدان عالمان و حکیمان و خطیبان اصیل و جایگزین شدن طرح‌های بدیل و شخصیت‌سازی‌های جعلی از برخی افراد در رسانه‌ها با بودجه‌های کلان از بیت‌المال، تشتت فکری و تقابل اجتماعی بر جامعه ایران سایه افکنده است. به همین جهت هیچ و هیچ برای معنا بخشی به جهان انسان ایرانی از سیطره گفتمانی برخوردار نیست و طرح‌های ناقص و محدود و بیگانه از جامعیت آثار متفکران انقلاب اسلامی غلبه گفتمانی یافته است و کنش‌گران اجتماعی و انقلابی رابه بهانه‌های واهی از هم دور ساخته است. 🔹 به دلایل مختلف امروزه بر بخش گسترده‌ای از جامعه‌ی انقلابی سایه افکنده است و طرح‌های ناقص تک بعدی و غیرهماهنگ با دستگاه جامع انقلاب اسلامی، به صورت جزیره‌ای در رسانه‌ها و نهادها و گروه‌های انقلابی در حال اجرا است که نه تنها به تقویت عقلانیت و تدبیر انقلابی نمی‌انجامد بلکه به تضعیف مکتب جامع امام خمینی و عقلانیت انقلاب اسلامی و منتهی شده است. انتخاب اخیر ریاست جمهوری در ۸تیر ۱۴۰۳ یک نشانه آشکار از این مشکله اساسی است که لازم است در اطراف آن ساعت‌ها فکر کرد و آسیب‌شناسی کرد. 🔸 امروز چاره‌ای نیست جز اینکه به بازخوانی حکمی و اجتهادی توجه شود و هر جریان، طرح و برنامه‌ای با آن سنجیده شود. این یک کار احساسی و سطحی و رسانه‌ای نیست که در ایتا و تلگرام و... بافت شود به مطالعه عمیق همه آثار امام خمینی، آیت الله العظمی خامنه‌ای و شهید انقلابی آیت الله مطهری نیازمند است تا به یک صورت‌بندی دقیق از نظام جامع اندیشه اسلامی دست پیدا کرد و بر آن اساس به تبیین عقلانیت انقلاب اسلامی پرداخت و الا «بی‌مایه فطیر است» و به آشوبناکی اندیشه و تعمیق «از جاکندگی معرفتی» می‌انجامد. ✍ سید مهدی موسوی دوشنبه ۸ بهمن ۱۴۰۳ •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/2351
📌 مبعثت بزرگترین عید بشریت در نگاه متفکران انقلاب اسلامی بخصوص حضرت امام خمینی «رضوان الله تعالی علیه» مبعث بزرگترین عید بشریت است. مبعث عید تحول و دگرگونی، قیام لله و رستاخیز انسانی است. •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/2352
📜 | روزی که «من الازل الی الابد» روزی شریف‌تر از آن نیست! 🌹 به مناسبت ایام عید مبعث حضرت رسول اکرم -صلی الله علیه و آله- 🎙 حضرت امام خمینی (رضوان الله تعالی علیه): 🔹باید عرض کنم که روز بعثت رسول اکرم در سرتاسر دهر؛ «مِنَ الازَلِ الَی الابَد»، روزی شریف‌تر از آن نیست؛ برای اینکه حادثه ای بزرگ‌تر از این حادثه اتفاق نیفتاده. 🔸حوادث بسیار بزرگ در دنیا اتفاق افتاده است، بعثت انبیای بزرگ، انبیای اولو العزم و بسیاری از حوادث بسیار بزرگ؛ لکن حادثه ای بزرگ‌تر از بعثت رسول اکرم نشده است و تصور هم ندارد که بشود؛ 👈 زیرا که، بزرگ‌تر از رسول اکرم در عالمِ وجود نیست غیر از ذات مقدس حق تعالی و حادثه ای بزرگتر از بعثت او هم نیست؛ بعثتی که بعثت «رسول ختمی» است و بزرگترین شخصیتهای عالم امکان و بزرگترین قوانین الهی. و این حادثه در یک همچو روزی اتفاق افتاده است و این روز را بزرگ کرده است و شریف و همچو روزی ما دیگر در ازل و ابد نداریم و نخواهیم داشت. 💐 لهذا، این روز را بر همه مسلمین و بر همه مستضعفین جهان تبریک عرض می کنم. 📚صحیفه امام، ج 12، ص: ۴۱۹، ۴۲۰ 🏷 | به نقل از کانال روح قدس الهی •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/2353
📌 مبعثت، عید فوق‌العاده بشریت 🎙 رهبر انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار مسئولان نظام، نمایندگان کشورهای اسلامی: 🔻 بعثت یکی از و رخدادهای عالم وجود و تاریخ بشریت است یعنی یک حادثه معمولی نیست، جزو برترین حوادث تاریخ بشریت است. حوادث بزرگ کارکردهای زیادی دارند در زمینه‌های مختلف، فردی، اجتماعی، لکن یکی از مهمترین و شاید بشود گفت مهمترین کارکردهای رخدادهای بزرگ عبارتست از ایجاد تحول فکری و ادراکی در مخاطب. 🔻 آن وقتی یک تحول عظیم، یک حادثه بزرگ خواهد توانست در واقعیت زندگی مردم اثر بگذارد و ماندگار بشود که قادر باشد تحول فکری در مخاطب خود به وجود بیاورد؛ فکر که درست شد، عمل هم درست خواهد شد؛ عمده این است. 🔻 نظام زندگی بر اساس آن اندیشه‌ای است، فکری است که در اداره کنندگان زندگی وجود دارد. اگر تحول فکری و ادراکی و فهم عالم وجود در انسان‌ها، در جوامع به وجود آمد، آن وقت نظام‌های سیاسی، اقتصادی، نظام‌های اخلاقی، نظام‌های اجتماعی براساس آن به وجود خواهد آمد و تشکیل خواهد شد. 🔻 بعثت پیغمبر اکرم از این جهت برجسته است. حالا جهات برجستگی بعثت از همه حوادث گوناگون دیگر متعدد است که خب محل بحث ما نیست اما در همین خصوصیت هم بعثت نبی اکرم فوق‌العاده است تحولی که به وجود آورد، چه کسانی را، چه افکاری را، چه رفتاری را، چه جامعه‌ای را، با آنها مواجه شد و تبدیلشان کرد به چه انسان‌هایی، به چه جامعه‌ای، به چه مردمی؛ چه در زمان خود و چه در طول زمان. ۱۴۰۳/۱۱/۹ •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/2354
📌خودباختگی ملی‏ 🎙فیلسوف انقلاب اسلامی استاد شهید مطهری: 🔹گاهی یک جامعه در مقابل جامعه دیگر خودش را می‌‏بازد، خودباخته می‌شود، مستسبَع می‌شود. گاهی یک جامعه جامعه دیگر را از روی زرنگی با عواملی که دارد خودباخته می‌کند. نیرنگ بزرگ استعمار با کشورهای مستعمره و کشورهای استعمارزده همین است، کوشش می‌کند که کشور استعمارزده اعتماد و ایمان به خودش و ایمان به حیثیت خودش را از دست بدهد؛ به فرهنگ خود، دین خود، ملیت خود، کتاب‌های خود، پیشوایان خود، به تاریخ گذشته خود و به هر چه که دارد بی‌اعتقاد شود، بگوید همه آن هیچ و پوچ بوده، ما که چیزی نیستیم، ما که هیچ هستیم، هر چه هست آنها هستند. این بزرگترین نیرنگ استعمار است؛ بی‌اعتقاد کردن، بی‏‌ایمان کردن یک ملت به شخصیت و هویت اجتماعی خودش. کاری می‌کند که این ملت، «بد» ی که از ناحیه استعمار بیاید بر «خوب» ی که از ناحیه خودش باشد ترجیح می‌دهد. 🔸این معنی خودباختگی ملی است؛ یعنی ملتی خودش خودش را هیچ می‌داند، تاریخ خودش را هیچ می‌داند، عالِم خودش را هیچ می‌داند، فرهنگ گذشته خودش را هیچ می‌داند، تمدن گذشته خودش را هیچ می‌داند، نظامات اجتماعی خودش را هیچ می‌داند. هر قانونی که خودش داشته است چون از خودش بوده می‌گوید این بد است، هر قانونی که از کشور بیگانه بیاید چون از ناحیه آنها آمده می‌گوید این خوب است. اگر ملتی خودباخته شد، خودش و روحش را در مقابل ملت دیگر باخت یعنی اگر استعمار روحی و فکری و فرهنگی شد، دیگر به دنبال آن با کمال افتخار استعمار سیاسی و استعمار اقتصادی را می‏‌پذیرد، یعنی سرمایه‌های مادی خودش را دودستی به او تقدیم می‌کند و برای خودش هم افتخار می‌شمارد. نوکری بیگانه را با کمال افتخار می‏پذیرد، چرا؟ چون استعمار فکری و فرهنگی شده. ❇️بزرگترین هدیه یک رهبر به ملت خود 🔹از جمله کارهایی که رهبران بزرگ ما و بالخصوص رهبر بزرگ فعلی ما حضرت ‏آیت الله العظمی در این سال‌ها انجام دادند این بود که این خودباختگی را از مردم ما گرفتند و مردم ما را به آن خود واقعی و به آن روح جمعی مؤمن ساختند. بزرگترین هدیه‌ای که یک رهبر به ملتش می‌تواند بدهد «ایمان به خود» است، یعنی آن ملت را به خودش مؤمن کند. یک رهبر ممکن است هدیه‌ای که به مردمش می‌دهد هدیه مادی باشد، فرض کنید یکی از منابع مادی را که دشمن می‌برده است بگیرد و به ملت پس بدهد. ممکن است هدیه سیاسی باشد، استقلال سیاسی به ملت خودش بدهد. ممکن است ایمان به رهبر باشد یعنی ملت معتقد شود که رهبر ما رهبر خیلی بزرگی است. ولی اینها آنقدر مهم نیست که هدیه‌ای که یک رهبر به ملتش می‌دهد این باشد که این ملت را به خودش مؤمن و معتقد کند که بگوید من نباید زیر بار دشمن بروم، زیر بار استبداد بروم، زیر بار استعمار بروم، من از خودم تاریخ دارم، از خودم فرهنگ دارم، من هیچ احتیاجی ندارم که از غرب الگو بگیرم. ✍ استاد مطهری، آینده انقلاب اسلامی ایران، ص ۱۳۸ - ۱۳۹. •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/2355
📌نگاه افراطی به حکمت عملی 🔹یکی از سرمایه‌های فکری جهان اسلام، «حکمت عملی» است که در کنار فقه، عرفان عملی، سیاست‌نامه‌ها، شاه‌نامه‌ها، اندرزنامه‌ها، فتوت‌نامه‌ها، علم عمران ... سرمایه «عقل عملی» مسلمین محسوب می‌شوند. هر کدام از این سرمایه‌های فکری، امکان‌هایی را برای زیست انسان مسلمان به وجود آورده است. البته هر کدام، از محدودیت‌هایی نیز برخوردار است که باید به آن توجه کرد. اما آنچه مهم است این است که، تمدن اسلامی و رشد فکری و فرهنگی آن محصول حضور فعال همه‌ی این دانش‌های عملی است و نباید با نگاه تقلیل‌گرایانه، همه رشد و اعتلای تمدن اسلامی را فقط به یکی از این دانش‌ها و رویکردها منحصر کرد و به تخریب سایر دانش‌ها و سرمایه‌ها پرداخت. 🔸 متأسفانه برخی از افراد ناآشنا به تاریخ و تمدن اسلامی و دلباخته تمدن مادی غرب، با برجسته سازی غیر واقعی حکمت عملی و انحصار آن در فارابی، به تخریب سایر رویکردهای عقل عملی موجود در تمدن اسلامی می‌پردازند و طرح امثال ابن‌سینا در مشارکت دادن سایر رویکردها و دانش‌ها در راهبری کنش انسانی و مدیریت اجتماعی را تخطئه می‌کنند چرا که به مدرنیته غربی و الگوی خطی توسعه و ترقی نینجامیده است. 🔹 چنین افرادی چند تصور غلط دارند: ۱. تصور می‌کنند که تولید حکمت عملی یک مقوله‌ی دستوری است و با دستور و توجه یک نفر ایجاد و با دستور و عدم دیگری کنار گذاشته می‌شود. این نگاهی اثباتی و تحصّلی است و محصول عدم توجه به نقش عوامل زمینه‌ای و نیازهای اجتماعی و ساختارهای فرهنگی و سیاسی است. ۲. تصور می‌کنند که اگر حکمت عملی در جامعه‌ای بود حتما مسیر ترقی و توسعه‌ی مادی به وجود خواهد آمد. این نگاه نیز اصلا درست نیست، به طور مثال اگر سقراط، افلاطون و ارسطو که اوج حکمت عملی یونانی بودند و آثاری هم در این زمینه نوشته‌اند اما چرا هیچ وقت ترقی مادی و مدرنیته در یونان باستان محقق نشد و چرا سقراط اعدام شد و افلاطون و ارسطو در عزلت زندگی کردند؟ همچنین این پرسش مطرح می‌شود که چرا حکمت عملی سقراط و افلاطون و ارسطو، در روم کنار گذاشته شد و فرزانگان سیاسی روم، طرح دیگری در انداختند؟ ۳. تصور می‌کنند که بعد از فارابی کسی به حکمت عملی نپرداخته است و بعد از او حکمت عملی به اتمام رسید. این مدعا نیز خلاف واقع است، آثاری نظیر «تهذیب الاخلاق» ابن مسکویه رازی، «اخلاق ناصری» نصیرالدین طوسی، «درة التاج» قطب الدین شیرازی، «جامع السعادات» محمد مهدی نراقی، «معراج السعادة» ملا احمد نراقی از جمله آثاری است که بر اساس عقل عملی و استدلالهای عقلانی نوشته شده است و به هیچ وجه شباهتی به رویکردهای دیگر ندارد. ۴. تصور می‌کنند که توجه به فقه، عرفان عملی، سیاست‌نامه‌ها و فتوت‌نامه‌ها محصول گسست از عقل عملی و حکمت عملی و کنار گذاشتن طرح فارابی است. اما اگر خوب به طرح فارابی و ماهیت عقل عملی و ساختار حکمت عملی توجه شود به خوبی روشن می‌شود که به طور طبیعی، حکمت عملی و مفهوم عقل و سعادت در آن موجب فعال شدن فقه و عرفان عملی و سیاست نامه‌ها شده است. فقط کافی است که به ساختار دانش فارابی در «احصاء العلوم» و «رسالة الملة» توجه شود تا جایگاه فقه نزد فارابی آشکار شود و لازم است به آثار حکمت نظری فارابی و تحلیل «وجود» توجه شود تا راز گسترش الهیات توحیدی و عرفان اسلامی شناخته شود. البته به کتاب «فصوص» به جهت اختلاف در انتساب آن به قارابی اشاره نمی‌شود. ۵. تصور می‌کنند که مدرنیته و تمدن جدید غرب، محصول بازگشت به حکمت عملی یونانی است. این تصور نیز کاملا ناصواب است. اگر خوب به آثار ماکیاولی، هایز، لاک و روسو، هیوم، کانت و هگل توجه کنیم می‌یابیم که مدرنیته، نتیجه نفی بنیاد عقل و سعادت در حکمت عملی و طراحی بنیاد جدیدی برای عقلانیت، ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی و سیاسی است و اصلا نباید آن را محصول حکمت عملی دانست. به تعبیر دیگر سیاست و اقتصاد مدرنیته، محصول گسست از حکمت عملی و روی آوردن به عقلانیت ابزاری است. در پایان این پرسش را از این عزیزان دارم که بیش از ۱۰۰ سال از آشنایی ایرانیان با تحولات علوم انسانی و اجتماعی غربی می‌گذرد و هزاران نفر در دانشگاه‌های غربی و یا دانشگاه‌های مدرن ایرانی تحصیل کرده و مدارج عالیه گرفته‌اند. اما تقریبا نوآوری قابل ذکری در باب فلسفه‌های اجتماعی و علوم انسانی نداشته‌اند و همچنان به ترجمه مشغولند و در چنین آرزویی به سر می‌برند، حال پرسش این است که چرا این آقایان منتقد سنت‌های اسلامی نتوانسته یک گام موثری در این زمینه بردارند و در فضای بین‌المللی بدرخشند؟ ✍ سید مهدی موسوی ۱۴ بهمن ۱۴۰۳ •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/2361
📌 وضعیت دانش و نقد در میان ما 🔹امروز ۱۵ بهمن ۱۴۰۳ جلسه‌ای پیرامون «نظریه اجتماعی آیت الله خامنه‌ای» در یکی از مراکز علمی تهران با حضور برخی از استادان و پژوهشگران جامعه‌شناسی برگزار شد که همگی از نیروهای ارزشی بودند. استادان محترم مطالب خوبی مطرح فرمودند تا نوبت به اینجانب رسید. 🔸نکته‌ای که براساس تجربه کتاب «درآمدی بر علوم انسانی اسلامی در اندیشه آیت الله العظمی خامنه‌ای» مطرح کردم این بود که «برای تبیین نظرات و اندیشه‌های هر متفکری باید به چارچوب و نظام فکری آن متفکر مراجعه کرد تا نظریه و مدعای او شناخته شود نه اینکه مسائلی از نظریه‌های دیگران انتخاب شود و به آن متفکر تحمیل شود و به هر ضرب و زوری هست آنرا اثبات کنیم.». سپس به نمونه فصل پایانی کتاب مذکور اشاره کردم که چگونه براساس همه‌ی آثار آیت الله خامنه‌ای و بخصوص کتاب‌های «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» و «روح توحید نفی عبودیت غیر خدا» تلاش شده است تا نظریه اجتماعی ایشان که خود ادعای آن را در ابتدای طرح کلی اندیشه اسلامی داشته اند - مسلک اجتماعی دارای اصول یک آهنگ و منسجم ناظر به زندگی جمعی انسانها- از مجموع آثار و بیانات ایشان استخراج شود بدون آنکه نظرات و پرسش‌های دیگران به طرح ایشان تحمیل شود. 🔸 بعد از صحبت‌های کوتاهی که عرض شد، استاد تمام جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، کتاب «درآمدی بر علوم انسانی اسلامی در اندیشه آیت الله العظمی خامنه‌ای» را گرفت؛ با شعف زیاد آن را تورق کرد و بسیار تشکر کرد و گفت باید آن را بخرم و حتما استفاده کنم. 🔹 بعد از وی یکی از اعضای جلسه که استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بود و در کنارم نشسته بود و به نیروی ارزشی معروف است، همان کتاب مذکور ۸۵۰ صفحه‌ای را گرفت و دو یا سه دقیقه تورق کرد. در حین صحبت‌های یکی دیگر اعضای جلسه که به صورت مجازی سخن می‌گفت به نقد یکی از مباحث فصل پایانی کتاب پرداخت و بنده لبخندی زدم و به جهت رعایت ادب و احترام جلسه، خیلی آرام گفتم که الان وقت این بحث نیست و به فرصت دیگری نیاز است. دوباره گفت که «این تحلیل از کنش، شبیه به آگوست کنت است و علم بد نیست و از علم جامعه شناسی استفاده کنید» دوباره لبخند زدم و به توهین وی اصلا پاسخی ندادم و می‌دانستم که نقد یک کتاب ۸۵۰ صفحه‌ای در دو دقیقه تورق کردن و زدن دو برچسب بزرگ «اگوست‌کنت‌ی بودن» و «غیر علمی بودن» در این چند دقیقه آن‌هم به کتاب ۸۵۰ صفحه‌ای درباب علم، چندان قابل اعتنا نیست. با سکوت بنده، نکات وی ادامه نیافت. سخنان غیرحضوری عضو دیگر جلسه تمام شد. بعد از وی، مدیر جلسه نکاتی گفت. که وسط سخن او، همان استادیار گفت نکته‌ای دارد. خلاصه و مضمون حرف او این بود که: «علم هم چیز خوبی است» پس متفکران انقلاب اسلامی «نظریه اجتماعی» مستقل ندارند و باید با اندیشه‌های متفکران غربی و جامعه‌شناسی موجود، اندیشه‌ی هر متفکر مسلمانی را مطالعه و بررسی کرد. بعد گفت: فلانی هم پذیرفته است که بخشی از مطالب کتابش شبیه بحث «آگوست کنت» است و باید به دستگاه مفهومی و نظری «برونو لاتور» مراجعه می‌کرد تا می‌توانست نظریه اجتماعی آیت الله خامنه‌ای را صورت‌بندی کند. بنده سریعا با این مصادره به مطلوب سکوت و خنده‌ام، واکنش نشان دادم و گفتم که حرف ایشان را تأیید نکردم، صحیح هم نیست، فقط گفتم الان به احترام جلسه وقت اینگونه مباحث علمی و دقیق نیست، باید در فرصت مناسب بعد از مطالعه کتاب گفتگو شود. خلاصه حرف من این است که برای فهم هر متفکری، ما باید ذهنمان را از نظرات و اندیشه‌های دیگر متفکران آزاد کنیم و براساس چارچوب نظری متفکر، اندیشه‌اش را فهم عمیق و صورت‌بندی نظری مستند و مستدل کنیم؛ حالا می‌خواهد ظاهر بخشی از آن شبیه متفکر دیگری باشد یا نباشد. چرا شباهت ظاهری دلیلی بر این همانی اندیشه‌ها نیست. این نیازمند روش‌شناسی اجتهادی و نظام جامع اندیشه است تا از این شتابزدگی در نقد بدون خواندن و مطالعه کردن بپرهیزیم. همچنان که آیت الله خامنه‌ای خود در دیدار ۴ / ۴/ ۱۳۸۱ در دیدار هیأت امنای موسسه پژوهش و فرهنگی انقلاب اسلامی تصریح کردند که نظرات ایشان را بدون کم و زیاد آنگونه که خودشان بیان و صورت‌بندی کرده‌اند عرضه شود و کم و زیاد نشود. بعد از اینکه نظرات و اندیشه‌های ایشان به همان چارچوب و نظام‌واره وی عرضه شد نوبت نقد و بررسی و تحلیل و مقایسه فرا می‌رسد. 🔸 خلاصه این جلسه ساعتی ادامه داشت و‌ چندان نکته‌ای را که بیان کردم فهم نشد. نتیجه اینکه این وضعیت ارزش علم و دانش و عمق مطالعه و دقت در نقد و همچنین تفسیر لبخند و سکوت به جهت احترام جلسه، نزد عضو هیأت علمی و نیروی ارزشی در بزرگترین دانشگاه علمی ایران است. «تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل». ✍ سید مهدی موسوی ۱۵ بهمن ۱۴۰۳ •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/2362
📌 جایگاه دو کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» و «روح توحید نفی عبودیت غیر خدا» در دستگاه فکری آیت الله خامنه‌ای ⏹ بخش اول: 🔹در جلسه‌ای که با محوریت تبیین «نظریه اجتماعی آیت الله خامنه‌ای» با حضور جمعی از استادان و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی برگزار شد، مطلبی در باب جایگاه دو کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» و «روح توحید نفی عبودیت غیر خدا» در دستگاه فکری آیت الله خامنه‌ای طرح شد که خلاصه آن در این یادداشت عرض می‌شود تا باب گفتگویی را بگشاید. 🔸 در فرصت بسیار محدودی که شاید کمتر ۵ دقیق شد بنا بود که همه نکاتم را در باب نظریه‌ی اجتماعی آیت الله خامنه‌ای عرض کنم. یکی از نکاتی که در این فرصت بسیار کوتاه، مطرح شد این بود که مجموع مباحث اجتماعی آیت الله خامنه‌ای در موضوعات مختلف، کاملا مبتنی بر یک نظریه مبنایی و چارچوب مفهومی فکرشده و صورت‌بندی شده است که ایشان آن را در دو کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» و «روح توحید نفی عبودیت غیر خدا» به صورت تفصیلی و نظری بیان کرده‌اند و آن را در قالب یک صورت خاص از «الهیات اجتماعی» عرضه کرده‌اند لذا برای صورت‌بندی نظریه اجتماعی ایشان حتما باید به این دو کتاب مراجعه شود و ضمن کشف الگوی ایشان از «الهیات اجتماعی» به عنوان زیرساخت نظری همه‌ی اندیشه‌ها، به کشف نظریه اجتماعی ایشان پرداخت. چرا که خود ایشان در مقدمه کتاب طرح کلی مدعای اصلی خود را «طرح اسلام به عنوان مسلک اجتماعی داری اصول یک آهنگ و منسجم و ناظر به زندگی جمعی» دانسته‌اند که به دو مقوله «ساختار و قواره جامعه» و همچنین «تعهدات اجتماعی انسانها» در قالب یک «نظریه» باید بپردازد. همچنین عرض شد که حضرت آقا در ۴ / ۴ / ۱۳۸۱ در جمع هیأت امنای موسسه پژوهش و فرهنگی انقلاب اسلامی (دفتر حفظ و نشر آثار خودشان) تصریح کرده‌اند که (هرکس می‌خواهد مچ ما را بگیرد باید به آن مباحث طرح کلی رجوع کند و الان هم به آن مباحث معتقد هستم.) - نقل به مضمون- بنابراین در تبیین نظریه‌ی اجتماعی ایشان باید به این آثار مراجعه شود و سپس براساس این نظریه کلان اجتماعی، سایر موضوعات اجتماعی موجود در جامعه شناسی همچون هویت، پیشرفت، طبقه، عدالت، امنیت و ... از منظر ایشان تحلیل و تبیین شود. همچنین عرض شد که بنده بعد از ۱۳ سال انس مداوم با مجموعه آثار و بیانات مقام معظم رهبری به این نتیجه رسیده‌ام که مهمترین و محوری‌ترین مفهوم اجتماعی در دستگاه فکری ایشان «تحول اجتماعی» و «دگرگونی اجتماعی» است و کل نظریه‌ی اجتماعی ایشان بر حول این محور می‌چرخد که اصول آن را در ۱۵ نکته نوشته‌ام و فرصت طرح آن نیست. 🔹 بعد از بحث گفتگوهای میان استادان محترم و‌ مباحث حاشیه‌ای، ریاست جلسه، در جمع بندی نکات بسیار مهمی را بیان کرد. یکی از نکات ایشان ناظر به مطلب اینجانب بود و تصریح کردند که -نقل به مضمون و تلخیص- (نکته درباره‌ی تأکید بر کتاب طرح کلی و روح توحید به این کلیت درست نیست. چرا که آنها آثار دوران جوانی حضرت آقا است و بعد از آنها ایشان بیش از ۵۰ سال رشد کرده‌اند و جلو آمده‌اند بخصوص اینکه بعد از انقلاب در ۴۵ سال یا نفر دوم و یا نفر اول نظام اسلامی بوده‌اند. والا لازم می‌آید که بگوییم ایشان توقف کرده‌اند و هیچ حرف‌نویی در این ۵۰ سال بعد از آن بحث‌ها نداشته‌اند که قطعا این درست نیست. و ما بحث‌های جدیدی از ایشان سراغ داریم. مضافاً بر آنها اینکه خود حضرت آقا در حاشیه یکی از چاپهای متن منتشر شده از کتاب مختصر طرح کلی، حواشی نوشته‌اند و مرقوم داشته‌اند که به برخی از مباحث اشاره کرده‌اند که در آن جلسات مطرح نشده و باید مطرح می‌شد. لذا اگر ایشان امروز بخواهند طرح کلی اندیشه اسلامی را بیان کنند حتما از بحث‌های ۵۰ سال پیش بسیار متفاوت خواهد بود. بنابراین باید به بیانات امروز حضرت آقا توجه شود و نظرات ایشان درباره موضوعات اجتماعی و آسیب‌های اجتماعی سالهای اخیر همچون فتنه‌ها، اغتشاشات، تغییر سلایق جوانان، طرح ایران همدل بررسی شود.) 🔸 مطالب رئیس جلسه را کاملا گوش دادم و با همه مطالب آن موافق بودم اما فرصت نبود تا مقصودم را از توجه ویژه به آن دو کتاب را عرض کنم. 🔹اما مباحث بسیار خوبی مطرح شد که به نظرم آمد در باب آن فکر کنم و در ادامه این یادداشت تلاش می‌کنم تا تبیینی از جایگاه دو کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» و «روح توحید نفی عبودیت غیر خدا» در دستگاه فکری و نظریه‌ی اجتماعی آیت الله خامنه‌ای در قالب چند نکته کلی ارائه شود. 🛑 ادامه دارد ... ✍ سید مهدی موسوی ۱۶ بهمن ۱۴۰۳ •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/2363
📌 جایگزین سازی (آلترناتیو) داخلی یکی از اصطلاحات در گفتگوهای سیاسی «آلترناتیو» است که به معنای نماینده‌ای است که میخواهد جریان اول را حذف کرده و خود جانشین آن شود. در حکومت های دینی و نظامات انقلابی، جایگزین‌ها هیچ وقت بیگانه و از بیرون نیستند بلکه از درون جریان‌های داخلی، برخی با فکری و عملی مستقر در جامعه تلاش می‌کنند که متفکران اصیل و مکتب فکری مستقر را مصادره و نهایتا حذف کنند و به تدریج با تقیه و تفاهم بتوانند تفکر خود را جایگزین کنند و شخصیت‌های خود را به قدرت برساند. این جریان خودی و مدعی اتقلابی‌گری، با از شخصیت‌های خود و خود و و منبری درصدد تغییر دستگاه محاسباتی کشور و نفوذ در ارکان تصمیم‌ساز و فرهنگ‌ساز نظام هستند تا در موقعیت‌های حساس تصمیم‌گیری خود را جایگزین کنند. رسانه‌های انقلابی نقش بسیار مهمی در این جایگزین سازی دارند به همین جهت، این جریان بیشترین هم خود را ارتباط با این رسانه‌ها و نفوذ در آنها می‌کند تا از این طریق بتواند در میان آحاد مردم نفوذ کند و در شرایط تأیید صلاحیت‌ها و انتخاب‌های حساس از فشار اجتماعی استفاده کند و به قدرت برسد. ✍ سید مهدی موسوی ۲۵ بهمن ۱۴۰۳ •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/2365
طرح کلی.pdf
1.64M
📌 مقاله «طرح کلی اندیشه اسلامی در قران» الگویی از الهیات اجتماعی اسلام ✍ حجةالاسلام دکتر سید مهدی موسوی •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/2369
📌 جایگاه دو کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» و «روح توحید نفی عبودیت غیر خدا» در دستگاه فکری آیت الله خامنه‌ای ⏹ بخش دوم: 🔹 ۱. طبیعی است که هر در مطالعه آثار و اندیشه‌های هر متفکری لازم است که به تطورات فکری وی توجه شود و برای این منظور باید همه‌ی آثار وی در همه دوران حیات او مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد تا از این طریق نظرات وی استخراج و صورت‌بندی علمی شود. بر این اساس نمی‌توان به یک دوره‌ی فکری متفکر بسنده کرد و از دوره‌های دیگر حیات فکری وی غفلت کرد. مطالعه‌ی آثار و اندیشه‌های آیت الله خامنه‌ای هم از قاعده کلی مستثنا نیست. و حتما باید به آثار مکتوب و شفاهی ایشان از سال ۱۳۴۵ که دست به قلم برده‌اند تا امروز توجه شود و از تطورات و تحولات فکری ایشان مطلع شد و بعد از جمع اجتهادی آنها، رأی نهایی ایشان را تبیین کرد. 🔸 ۲. اما دوران هر متفکری را می‌توان به چند دوره تقسیم کرد: دوره اول: دوره تحصیل؛ دوره دوم: مطالعه و پژوهش طرح‌ها و نظرات و رسیدن به یک مسئله مهم و بیان اجمالی از پاسخ آن؛ دوره سوم: دوره پختگی اندیشه و تفصیل مبادی و مبانی فکری و نظری فهم خود از مسئله و تلاش برای تعمیق و تحقیق طرح جامع خود در پاسخ به آن مسئله؛ دوره چهارم: دوره ترویج و تبلیغ طرح خود و بیان دلالتها و آثار و نتایج در عرصه‌های و ساخت های مختلف حیات اجتماعی است. دوران حیات آیت الله خامنه‌ای هم بر همین چهار دوره قابل تقسیم است. - از ۱۳۲۵ تا ۱۳۴۳ دوران تحصیل ایشان در مشهد، نجف و قم است. - از ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۹ دوران مطالعه و ترجمه طرح‌ها و آثار متفکران جهان اسلام است و تلاش دارد تا اندیشه‌های مختلف را بررسی کند و راه برون رفت از مشکلات جهان اسلام و دگرگونی اجتماعی را بیابد. - از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ دوره سوم حیات فکری و علمی ایشان است. به تفصیل و تعمیق اندیشه خود در قالب یک دستگاه الهیاتی منسجم پرداخته‌اند و آثار اصلی خود را در این دوران تألیف و بیان کرده‌اند. - از سال ۱۳۵۷ تا امروز، دوره ترویج و امتداد آن مبانی و اصول در ساخت‌ها و عرصه‌های مختلف است. البته در این دوره بخش‌هایی از آن طرح کلی بسط پیدا کرده است و ممکن است بخشهایی هم اصلاح و ارتقا یافته باشد اما در مجموع مبانی و اصول آن که برگرفته از معارف اسلامی و دانش‌های بنیادین در جامعه اسلامی است تغییر نکرده است چرا که در ادامه یک جریان خلاق فکری تالیف و تدوین شده است. بر این اساس کتاب‌هایی نظیر «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» و «روح توحید نفی عبودیت غیر خدا»، نقش بسیار مهم و اساسی در فهم دستگاه فکری آیت الله خامنه‌ای دارد چرا که در این آثار مبانی و بنیان‌های دستگاه فکری خود را در قالب یک دستگاه الهیاتی منسجم و اجتماعی بیان کرده‌اند و بعد از آن ایشان هیچ وقت فرصت نکرده‌اند که دوباره آن را به این کیفیت مدرسی و نظری تفصیل بدهند بلکه همواره آن مبانی و اصول را به عنوان مقدمه مباحث کاربردی قرار داده‌اند و حتی در سال ۱۳۸۱ به صراحت فرموده‌اند که هنوز هم به همه آن مبانی و اصول باور دارند و اگر الان هم بخواهند وارد آن مباحث بشوند همانها را خواهند گفت. 🔸آیت الله خامنه‌ای در‌ مورخه‌ی ۱۳۸۱/۴/۴ در دیدار اعضاى هیأت مؤسس و هیأت امناى مؤسسه‌ى پژوهشى - فرهنگى انقلاب اسلامى که مسئولیت تنظیم و نشر آثار ایشان را بر عهده گرفته است می‌فرماید: «بنده یک ماهِ رمضان در مسجد امام حسنِ مشهد سخنرانىِ مستمر سى جلسه‌اى داشتم. آن زمان به ضبط سخنرانی‌ها خیلى اهمیت داده نمى‌شد؛ اما استثنائاً همه‌ى این سى سخنرانى ضبط شده است. این سخنرانی‌ها منبع خوبی برای مچ‌گیری ماست‌! در آن سخنرانی‌ها راجع به توحید، امامت، ولایت، نبوّت و سایر مباحث اساسى بحث شده است که هم آنها را مى‌کنم. اینها پایه‌هاى فکرى براى ایجاد یک نظام اسلامى بود؛ اگرچه ما آن موقع امیدوار نبودیم که نظام اسلامى شش، هفت سال دیگر محقّق شود. مى‌گفتیم اگر پنجاه سال دیگر هم ایجاد نشود، بالاخره پایه‌هاى فکرى‌اش اینهاست. آن کار، جهت دادن به فکر نسل جوانِ آن روز بود.» تفصیل این بحث را در (اینجا) بخوانید. ✍ سید مهدی موسوی ۲۸ بهمن ۱۴۰۳ •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/2370