📌 اجمال‌ها را دریابیم (اجمال و تفصیل و ذهن چند لایه‌ای) 🔹انسانها به لحاظ ذهنی دو دسته‌اند: ۱. متشتت و کشکول‌وار ۲. منظم و ارتباط‌فهم؛ به این معنا که اشیا را در کنار یکدیگر و در رابطه می‌ببیند. اما دسته‌ی دوم نیز خود بر دو دسته هستند: ۱. داری ذهن تک لایه /تک ساحتی ۲. ذهن چند لایه‌ای / چند ساحتی. ♦️ ذهن تک لایه 🔸 افراد دارای ذهن تک لایه‌ای، واقعیت‌های مختلف را می‌ببیند اما همه واقعیت‌های ادراک شده را در یک سطح و یک لایه می‌بیند و در صدد چینش هم‌عرض میان پدیده‌ها در قالب یک منظومه به هم پیوسته‌ی (سیستم) در یک لایه هستند و همواره از روابط هم‌عرض میان آنها پرسش می‌کنند. مانند روابط اجزای یک ماشین و یا کارخانه و یا ساختمان. 🔹به همین جهت چنین افرادی همواره دنبال #تفصیل یک شئ و دانش هستند و از اجمال‌ها و روابط اجمالی ميان پدیده‌ها غفلت دارند و چندان آن را جدی نمی‌گیرند. لذا به محض ورود به یک دانش، این احساس را دارند که باید از اول تا آخر آن علم را بدانند و به جوانب مختلف آن پی ببرند و سپس وارد دانش دیگری بشود. این تلقی برآمده از تلقی استقلال علوم و نگاه جزیره‌ای به علوم است. به این معنا که هر علم یا مبحثی دارای موضوع مستقلی است و از همه جهت مستقل از علوم و مباحث دیگر است. لذا امکان ورود و خروج تفصیلی به هر علم و مبحثی وجود دارد. مثلا می‌توان "هستی شناسی" را مستقل از "معرفت‌شناسی" و "انسان شناسی" تحصیل کنند و به همه‌ی ابعاد آن پی ببرند و سپس نوبت "معرفت‌شناسی" می‌رسد و سپس به "انسان‌شناسب" بپردازند. از این رو، هیچ گونه رابطه اجمال و تفصیلی میان این سه‌گانه قائل نیست. ♦️ ذهن چند لایه‌ای 🔸 در مقابل آن، ذهن چند لایه‌ای است که میان واقعیات رابطه #تشکیکی قائل است. هر شبکه‌ای از واقعیات در عین رابطه عرضی و هم‌سطحی با هم دارای روابط طولی و تشکیکی با شبکه‌ی دیگری از واقعیات هستند که در مرتبه‌ی پایین‌تر و یا بالاتر از آن قرار دارد. در این نگرش، جهان دارای لایه‌های وجودی متکثر و روابط طولی هستند. در متن هر ظاهری باطنی وجود دارد و در دل هر آشکاری سرّی نهفته است. 🔹در این نگرش میان علوم تاثیر و تاثّر متقابل وجود دارد و طیفی از علوم به هم مرتبط وجود دارد که مکمّل یکدیگرند و ورود تفصیلی به هر کدام متوقف بر آشنایی اجمالی با دیگری است. 🔸اجمال‌ها دریچه‌ی #تفکرند و افق‌های دور دست را برای انسان می‌گشایند تا انسان در جهل گرفتار را به سیر و سفری جدید راهنمایی کند. نزد انسان چندلایه، اجمال امر کوچک و ناچیزی نیست. آغاز همزبانی با حقیقت است و مقدمه‌ی کشف المحجوب. به تعبیر دیگر، حقیقت ناز و کرشمه دارد و در پس پرده‌های مختلف مخفی شده است و فقط گه‌گاهی جلوه‌ای اجمالی از خود نشان می‌دهد تا اهل آشنایی را اشارتی باشد بر حقیقت، نفحه‌ای باشد به عالم ربوبیت. "إنّ لِرَبِّكُم في أيّامِ دَهرِكُم نَفَحاتٍ، فَتَعَرَّضُوا لَهُ لَعَلَّهُ أن يُصِيبَكُم نَفحَةٌ مِنها فلا تَشقَونَ بَعدَها أبدا ."  همانا از سوى پروردگار شما در طول عمرتان نسيم هايى مى وزد ، پس خود را در معرض آنها قرار دهيد، باشد كه نسيمى از آن نفحات به شما بوزد و زان پس هرگز به شقاوت نيفتيد . از این‌رو، ذهن‌های چند لایه اشارت‌های "اجمال" و رابطه‌ی آن با "تفصیل‌ها" را بسیار مهم می‌شمارد و در فرایند سیر و سلوک معنوی و مسیر تحصیل و پژوهش همواره از اجمالی در یک دانش به اجمال در دانش دیگری حرکت می‌کند و پس از آن وارد لایه‌های تفصیلی و تخصصی هر کدام توجه می‌کند. 🔹بر این مبنا، برخی از دانش‌های به هم مرتبط را باید در کنار یک‌دیگر آموخت و همواره در تلاش برای کشف روابط میان آنها است. به طور مثال، هرچند "هستی‌شناسی" و "معرفت‌شناسی" و "انسان شناسی" دارای سه موضوع مستقلی هستند اما در یکدیگر مؤثر هستند دانستن اجمالی از هر کدام، شرط ماتقدم ورود تفصیلی در دیگری است. بر اساس این نگرش تشکیکی و چند لایه به علوم، روشن می‌شود که فرایند تحصیل و تعلیم کاملا تدریجی و بطی و شبکه‌ای است که اساس آن حرکت از اجمالها به اجمال مرتبط و بعد از آن ورود به تفصیلهاست. و همین موجب تعمیق یافته‌ها و خیس خوردن مطالب در ذهن و همچنین تنظیم هماهنگی و بالانس آنها می‌شود. چنین دانش‌پژوهی به حیثیت‌ها مختلف و ارتباطات متنوع مطالب و ادراکات پی می‌ببرد و از این طریق، #لایه‌های_طولی_حقیقت برایش آشکار می‌شود. #ذهن_تک_لایه #ذهن_تک_ساحتی #ذهن_چند_لایه #ذهن_چند_ساحتی ✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121