حسینی کمال آبادی
حسینی کمال آبادی:
#فرهنگ_نقد و مواجه با آن
#تفکر_انتقادی، جامعه ساز است. هنگامی که ذره بین و تفکر بر قامت جامعه پرتوافکن میشود، آسیبها خود را نشان داده و راه جبران کاستیها هموار میگردد. ناقد و مواجه با نقد هر یک بایسته هایی را باید رعایت کنند که مجموعه آن را میتوان #فرهنگ انتقاد نامید. از فرهنگ نقد کمتر سخن گفتهایم و طبیعتاً کمتر به نهادینه سازی آن در بستر کنشهای اجتماعی کمر همت بستهایم.
ظرفیت انتقاد داشتن؛ رعایت ادب؛ نقد محتوا و عملکرد به جای نقد شخصیت، اعتقاد راسخ به پیشران بودن انتقاد سازنده بخشی از مسائل فرهنگ نقد و انتقاد است. آنچه دست مایه نگارش متن پیش رو شده است، این است:
«منتقد، آزاد است». ناقد، در انتخاب موضوع و مسئله مورد نقد آزاد است!
منتقد، متفکری است که مجموعه دغدغه ها و باورهای او انتقاد های او را رقم میزند؛ او همچنان که در اصل انتخاب مسئله آزاد است؛ در انتخاب قالب انتقاد نیز آزاد است. این که به یک ناقد گفته شود: شما که مسئله «الف» را نقد می کنید؛ چرا مسئله «ب» را نقد نمیکنید؟ بدون آن که میان آن دو ملازمهای باشد، با آزادی منتقد مخالف است. شاید او مانند شما به آسیب مسئله «ب» اعتقادی نداشته باشد یا در مجموع دغدغه ها و باورهای او نگنجد و بخواهد آسیب شناسی این مهم را به اهلش واگذار کند یا اساساً همت او به این مسئله تعلق نگیرد چنانکه بوعلیسینا در نمط آخر اشارات فرموده : «العارفون یختلفون فی الهمم» می توان گفت: «المنتقدون مختلفون فی الهمم». از آسیب مورد اشاره بدتر آن است که فلان مناقد چرا در قالب مورد نظر من انتقاد نکرده است!!! مثلاً در رسانه ملی انتقاد کرده ولی بیانیه نداده است یا برعکس!! با هر زبان که متوجه شویم باید بگوییم: «منتقد آزاد است». یکی دیگر از عملکردهایی که با آزادی منتقد مخالف است، لایههای حزبی، صنفی و جناحی دادن به انتقادها است مثلا اگر از عمل یا اندیشه یک فرد انقلابی انتقاد شود، این انتقاد، انتقاد به انقلاب و جریان انقلابیگری تلقی شود. اگر به یک شخص دولتی انتقاد شود، نقد به دولت تلقی شود. اگر یک روحانی به یک غیر روحانی انتقاد کند، نقد صنفی تلقی شود و اگر برعکس باشد؛ مخالفت با روحانیت تلقی شود و غیره .
لایههای حزبی، صنفی و سیاسی دادن به انتقادها، آزادی نقدها را از میان میبرد و جامعه سازی انتقاد جلوگیری میکند. نقدها، ناظر به مسئله مورد انتقاد است و باید بر این نظارت، تمرکز کنیم.
https://eitaa.com/hkamal